Πύλη Αστρονομία

H αστρονομία είναι η παρατήρηση και η ερμηνεία των φαινομένων που λαμβάνουν χώρα στον ουράνιο χώρο πέρα από την Γη και την ατμόσφαιρά της. Μελετά την προέλευση, την εξέλιξη, τις φυσικές και χημικές ιδιότητες των ουρανίων σωμάτων που μπορούν να παρατηρηθούν (και είναι εκτός των ορίων της ατμόσφαιρας), καθώς και των διεργασιών που περιλαμβάνουν αυτές.

Επιλεγμένο λήμμα
Καλλιτεχνική απόδοση της δημιουργίας ενός καινοφανούς αστέρα (nova).
Καλλιτεχνική απόδοση της δημιουργίας ενός καινοφανούς αστέρα (nova).

Από την αρχαιότητα είχε γίνει αντιληπτή η αιφνίδια εμφάνιση «νέων άστρων» στον ουρανό, και μέχρι σήμερα τους δίνεται το αντίστοιχο όνομα: καινοφανείς αστέρες ή (stellae) novae («νέοι αστέρες»). Σε ελάχιστες περιπτώσεις οι νέοι αστέρες ήταν τόσο φωτεινοί, ώστε διακρίνονταν με γυμνό μάτι και την ημέρα, οπότε ονομάζονταν supernovae («υπερνέοι») ή υπερκαινοφανείς αστέρες. Οι όροι αυτοί διατηρούνται σήμερα, αλλά έχουν προσλάβει διαφορετική έννοια και αναφέρονται σε δύο ξεχωριστές ομάδες φυσικών διαδικασιών. Υπό τις σημερινές σημασίες οι ελληνικοί όροι «καινοφανής» και «υπερκαινοφανής» είναι πολύ ορθότεροι των λατινικών, επειδή αναφέρονται σε αντικείμενα που προϋπήρχαν αόρατα στο γυμνό μάτι και απλώς «φάνηκαν» όταν η λαμπρότητά τους αυξήθηκε απότομα κατά χιλιάδες ως δεκάδες χιλιάδες (καινοφανείς) ή κατά εκατομμύρια φορές (υπερκαινοφανείς). Παραδόξως, οι καινοφανείς προκαλούνται από ένα και μόνο ειδικό τύπο ουράνιων σωμάτων, ενώ οι συγκριτικά ελάχιστοι υπερκαινοφανείς οφείλονται σε δύο διαφορετικούς μηχανισμούς.

Επιλεγμένη εικόνα
Olympus Mons
Οι καλντέρες στην κορυφή του ηφαίστειου Όλυμπος στον πλανήτη Άρη, το ψηλότερο βουνό στο ηλιακό σύστημα.
Φωτογραφία: NASA
Τι μπορείτε να κάνετε

(αν θέλετε να προτείνετε κάποιο θέμα σχετικά με την Αστρονομία, μπορείτε να απευθυνθείτε στην σελίδα συζήτησης της Βικιεπιχείρησης Αστρονομία)

Δείτε επίσης
Σχετικές πύλες
Σχετικά με την Αστρονομία, μπορείτε να δείτε και στα παρακάτω αδελφικά της Βικιπαίδειας εγχειρήματα
Άλλες Πύλες