Ρικάρντο Τζιακόνι

Ο Ρικάρντο Τζιακόνι (Riccardo Giacconi, 1931-2018) ήταν Ιταλοαμερικανός αστροφυσικός, από τους θεμελιωτές της αστρονομίας ακτίνων Χ, που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 2002. Το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του ήταν στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, ενώ διετέλεσε και γενικός διευθυντής στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο.

Ρικάρντο Τζιακόνι
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Riccardo Giacconi (Ιταλικά)
Γέννηση	6  Οκτωβρίου 1931 Γένοβα
Θάνατος	9  Δεκεμβρίου 2018 Σαν Ντιέγκο
Υπηκοότητα	Ιταλία (18  Ιουνίου 1946), Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Βασίλειο της Ιταλίας (6  Οκτωβρίου 1931)
Σπουδές	Πανεπιστήμιο του Μιλάνου
Σύζυγος	Mirella Giacconi
Βραβεύσεις	Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (2002), μετάλλιο εξαιρετικού επιστημονικού επιτεύγματος της NASA (1980), Μετάλλιο Ελιότ Κρεσόν (1980), Helen B. Warner Prize for Astronomy (1966), Henry Norris Russell Lectureship (1981), Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (1982), Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών (2003), Karl Schwarzschild Medal (2004), βραβείο φυσικής Βολφ (1987), Μετάλλιο Μπρους (1981), Βραβείο Αστροφυσικής Ντάνι Χάινεμαν (1981), Πρόγραμμα Φουλμπράιτ, βραβείο Μαρσέλ Γκρόσμαν (2000), Richtmyer Memorial Lecture Award (1975), επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Πάδοβας, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Ουψάλα, Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της τιμής της Ιταλικής Δημοκρατίας και βραβείο Μεγάλων Μεταναστών (2008)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέας	αστροφυσική, φυσική, αστρονομία και Κοσμικές ακτίνες
Αξίωμα	ESO’s Director General (1993, 1999)
Ιδιότητα	αστρονόμος, φυσικός, διδάσκων πανεπιστημίου, αστροφυσικός και εικαστικός καλλιτέχνης
δεδομένα ()

Ζωή και έργο

Ο Τζιακόνι γεννήθηκε στη Γένοβα της Ιταλίας στις 6 Οκτωβρίου 1931 και αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου προτού εγκατασταθεί στις ΗΠΑ για να σταδιοδρομήσει στον χώρο της αστροφυσικής.

Επειδή οι ακτίνες Χ που προέρχονται από ουράνιες πηγές απορροφώνται από τη γήινη ατμόσφαιρα πριν φθάσουν στην επιφάνεια της Γης, η εκτόξευση ανιχνευτών ακτίνων Χ στο διάστημα ήταν απαραίτητη για αστρονομικές παρατηρήσεις στις ακτίνες Χ. Μελετώντας αυτό το πρόβλημα, ο Τζιακόνι εργάσθηκε για την ανάπτυξη κατάλληλων ελαφρών οργάνων που θα μπορούσαν να καταγράψουν αστρονομικές πηγές ακτίνων Χ από το διάστημα. Αυτά εκτοξεύθηκαν με υποτροχιακές πτήσεις πυραύλων από το 1957 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, και στη συνέχεια με τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο έρευνας στην αστρονομία ακτίνων Χ, τον Uhuru (1970-1973). Η πρωτοποριακή έρευνα του Τζιακόνι συνεχίσθηκε το 1978 με το «Αστεροσκοπείο Αϊνστάιν» (HEAO-2), το πρώτο τηλεσκόπιο ακτίνων Χ με πλήρεις δυνατότητες απεικονίσεως που τοποθετήθηκε στο διάστημα (1978-1982), και αργότερα με το Αστεροσκοπείο ακτίνων Χ Τσάντρα, που εκτοξεύθηκε το 1999 και λειτουργεί ακόμα. Ο Τζιακόνι έθεσε την εμπειρία του στην υπηρεσία και της οπτικής αστρονομίας, καθώς υπήρξε ο πρώτος ιστορικά διευθυντής του Επιστημονικού Ινστιτούτου Διαστημικού Τηλεσκοπίου, που είναι το κέντρο επιστημονικών παρατηρήσεων για το Διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ, καθώς και γενικός διευθυντής στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο (ESO) από το 1993 μέχρι το 1999.

Ο Τζιακόνι δίδαξε φυσική και αστρονομία στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς στη Βαλτιμόρη από το 1982.

Απεβίωσε στις 9 Δεκεμβρίου 2018.

Βραβεία και άλλες τιμητικές διακρίσεις

Ο Τζιακόνι βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 2002 «για την πρωτοπόρο συμβολή του στην Αστροφυσική, η οποία οδήγησε στην ανακάλυψη των πηγών των κοσμικών ακτίνων Χ». Το Βραβείο μοιράσθηκε μεταξύ του Τζιακόνι και των Μασατόσι Κοσίμπα και Ρέιμοντ Ντέιβις. Εκτός από αυτό, ο Τζιακόνι τιμήθηκε με τα:

• Βραβείο Αστρονομίας Helen B. Warner (1966)
• Μετάλλιο Μπρους της Αστρονομικής Εταιρείας του Ειρηνικού (1981)
• Βραβείο Χάινεμαν για την Αστροφυσική (1981)
• Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (1982)
• Βραβείο Βολφ Φυσικής (1987)
• Εθνικό Μετάλλιο Επιστήμης (2003)

Ονομάσθηκε προς τιμή του

• Ο αστεροειδής 3371 Τζιακόνι, που ανακαλύφθηκε το 1955