Ρωσοπερσικοί πόλεμοι
Οι ρωσοπερσικοί πόλεμοι ήταν μια σειρά συγκρούσεων μεταξύ της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της Περσικής Αυτοκρατορίας από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα. Γενόμενη σταδιακά υπερδύναμη, η Ρωσία άρχισε να αμφισβητεί την ηγεμονία της Οθωμανικής Αυτοκρατορία και του Ιράν των Σαφαβιδών (ακολουθούμενο από τους Αφσαρίδες και τη Δυναστεία των Κατζάρων) στην Μαύρη θάλασσα την Κασπία και κυρίως τον Καύκασο. Ο Καύκασος άλλωστε ήταν το κεντρικό σημείο για την ρωσοπερσική διένεξη. Σε όλη την ιστορία της η Τρανσκαυκασία (σύγχρονη Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία) και μεγάλα τμήματα του Νταγκεστάν ήταν συνήθως ενσωματωμένα με τον ιρανικό κόσμο[1]. Κατά τον 19ο αιώνα η ρωσική αυτοκρατορία αφαίρεσε τα εδάφη από το Ιράν των Κατζάρ[1].
Οι σημαντικότερες συγκρούσεις Επεξεργασία
| Όνομα | Αποτέλεσμα | |
|---|---|---|
| 1 | Ρωσοπερσικός πόλεμος (1651-1653) | Περσική στρατηγική νίκη. Οι Σαφαβίδες κερδίζουν επιρροή στον Βόρειο Καύκασο |
| 2 | Ρωσοπερσικός πόλεμος (1722-1723) | Ρωσική νίκη. Η Ρωσία κατακτά το Ντερμπέντ, το Μπακού και τις επαρχίες Σιρβάν, Γκιλάν, Μαζανταράν και Γκοργκάν, αλλά επιστρέφει όλες τις περιοχές στην Περσία περίπου 10 χρόνια αργότερα[2]. |
| 3 | Ρωσοπερσικός πόλεμος (1796) | Ρωσική απόσυρση |
| 4 | Ρωσοπερσικός πόλεμος (1804-1813) | Ρωσική νίκη. Συνθήκη του Γκουλιστάν[3] Η Περσία χάνει αμετάκλητα τη Γεωργία, το Νταγκεστάν, τμήματα της βόρειας Αρμενίας και του σύγχρονου Αζερμπαϊτζάν.[4][5] |
| 5 | Ρωσοπερσικός πόλεμος (1826-1828) | Η Ρωσία χάνει και ξανακερδίζει τις αμφισβητούμενες περιοχές. Συνθήκη του Τουρκμεντσάι[6]. Η Περσία χάνει οριστικά τη σημερινή Δημοκρατία της Αρμενίας, το Χανάτο Νακιτσεβάν, το Αζερμπαϊτζάν και την επαρχία Ιγκντίρ[7]. Παγίωση της συνθήκης του Γκουλιστάν. |
Σημειώσεις παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Multiple Authors. «Caucasus and Iran». Encyclopædia Iranica. http://www.iranicaonline.org/articles/caucasus-index. Ανακτήθηκε στις 2012-09-03.
- ↑ Alexander Mikaberidze, Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Vol. I, ed. Alexander Mikaberidze, (ABC-CLIO, 2011), 850.
- ↑ Treaty of Gulistan, Wars and Peace Treaties: 1816 to 1891, (Routledge, 1992), 67.
- ↑ Timothy C. Dowling Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond pp 728-729 ABC-CLIO, 2 dec. 2014. ISBN 978-1598849486
- ↑ Mikaberidze, Alexander. Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia 2 volumes: A Historical Encyclopedia ABC-CLIO, 22 jul. 2011 ISBN 978-1598843378 σ. 351
- ↑ Zirisnky, M. "Reza Shah's abrogation of capitulation, 1927-1928" in The Making of Modern Iran: State and Society Under Riza Shah 1921–1941, Stephanie Cronin (ed.) London: Routledge, 2003, p. 81: "The context of this regime capitulations, of course, is that by the end of the reign of Fath Ali Shah (1798–1834), Iran could no longer defend its independence against the west. ... For Iran this was a time of weakness, humiliation and soul-searching as Iranians sought to assert their dignity against overwhelming pressure from the expansionist west."
- ↑ Timothy C. Dowling Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond pp 729-730 ABC-CLIO, 2 dec. 2014. ISBN 978-1598849486
- Бабулин И.Б. Русско-иранский военный конфликт 1651-1653 гг.//«Рейтар» № 31, 2006