Βικιπαίδεια

Ρόμπερτ Κραμπ

Αμερικανός σκιτσογράφος

Ο Ρόμπερτ Ντένις Κραμπ (αγγλικά: Robert Dennis Crumb, 30 Αυγούστου 1943), γνωστός και ως Ρ. Κραμπ ή Μπομπ Κραμπ, είναι Αμερικανός σκιτσογράφος και μουσικός, που θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους των underground αμερικανικών κόμικς και ο σπουδαιότερος εκπρόσωπός τους.[2][3][4]

Ρόμπερτ Κραμπ
Ο Κραμπ στο φεστιβάλ Lucca Comics & Games το 2014
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Robert Crumb (Αγγλικά)
ΨευδώνυμοCrumb, Robert
Γέννηση30 Αυγούστου 1943 (1943-08-30) (80 ετών)
Φιλαδέλφεια, Πενσυλβάνια
ΚατοικίαΓαλλία
ΕθνικότηταΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[1]
ΙδιότηταΣκιτσογράφος, μουσικός, συγγραφέας
ΣύζυγοςΝτάνα Μόργκαν (1964-1977)
Έιλιν Κομίνσκυ-Κραμπ (1978-σήμερα)
ΤέκναΤζέσε Κραμπ
Σόφι Κραμπ
ΑδέλφιαMaxon Crumb
Charles Crumb
Είδος τέχνηςκόμικς
Σημαντικά έργαΦριτς ο Γάτος
The Book of Genesis
Keep on truckin'
Mr. Natural
Weirdo
Zap Comix
ΒραβεύσειςWill Eisner Hall of Fame
Μεγάλο Βραβείο της πόλης του Ανγκουλέμ
Βραβείο Χάρβεϊ Καλύτερου Καλλιτέχνη
Ιστοσελίδαhttp://www.rcrumb.com/
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ήταν ο ιδρυτής του περιοδικού Zap Comics, στο οποίο συνεισέφεραν και άλλα μεγάλα ονόματα όπως οι Σπέιν Ροντρίγκεζ και Γκίλμπερτ Σέλτον. Μέσω χαρακτήρων όπως ο Φριτς ο Γάτος και ο Mr. Natural, ο Κραμπ καυτηρίαζε βασικές αρχές της αμερικανικής κοινωνίας και εξέφραζε το αίσθημα αμφισβήτησης της δεκαετίας του 1960. Τα ζητήματα που, μεταξύ άλλων, έχει θίξει είναι η οπλοκατοχή, ο στρατός και ο καπιταλισμός, ενώ έχει κατηγορηθεί για ρατσιστικές απόψεις και μισογυνισμό.[5][6]

Μερικές από τις διακρίσεις που έχει λάβει είναι η εισαγωγή του στο Will Eisner Hall of Fame (1991) και το Μεγάλο Βραβείο του Διεθνούς Φεστιβάλ Κόμικς του Ανγκουλέμ (1999).

Πρώτα χρόνια (1943-1964) Επεξεργασία

Ο Ρόμπερτ Κραμπ γεννήθηκε στις 30 Αυγούστου του 1943 στη Φιλαδέλφεια, αλλά μέχρι να φτάσει την ηλικία των 15 ετών, η οικογένειά του είχε μετακομίσει πέντε φορές.[7] Ο πατέρας του, Τσαρλς Β. Κραμπ, ήταν ιδιαίτερα αυστηρός και δεν είχε καλές σχέσεις με τη γυναίκα του, αλλά τα Καθολικά πιστεύω τους δεν επέτρεπαν το διαζύγιο.[7] Η μητέρα του, Μπέατρις, ήταν αλκοολική και έκανε επανειλημμένως χρήση αμφεταμινών.[8] Ο Κραμπ είχε άλλα τέσσερα αδέλφια, την Κάρολ (1940), τον Τσαρλς Τζούνιορ (1942), τον Μάξον (1945) και την Σάντρα (1946).[4] Τόσο ο Τσαρλς Τζούνιορ, όσο και ο Μάξον ήταν ψυχικά ασθενείς, κατάσταση που επιδεινωνόταν από τις τιμωρίες του πατέρα τους.[7]

Όλα τα αδέλφια πλην της Κάρολ ασχολούνταν με τα κόμικς[8] και ο Κραμπ σχεδίαζε από τα έξι του χρόνια.[9] Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ανακάλυψε το έργο του Χάρβεϊ Κέρτσμαν και, σύμφωνα με τον ίδιο, «καταβρόχθιζε τις σελίδες των περιοδικών του».[10] Το 1958, μαζί με τον Τσαρλς Τζούνιορ τύπωσε τρία τεύχη του προσωπικού τους περιοδικού κόμικς Foo, το οποίο ήταν εμπνευσμένο από τα σατιρικά Mad και Humbug, και προσπάθησαν να το πουλήσουν από πόρτα σε πόρτα. Την ίδια περίοδο, συνεισέφερε στην εφημερίδα του σχολείου του[9] και άρχισε να συλλέγει παλιούς δίσκους τζαζ μουσικής.[11]

Τελειώνοντας το σχολείο, ο Κραμπ έφυγε από το σπίτι και εργάστηκε σε μια εταιρεία παραγωγής ευχητήριων καρτών στην πόλη του Κλίβελαντ.[4] Εκεί γνώρισε τον μετέπειτα συνεργάτη του Χάρβεϊ Πέκαρ, με τον οποίο έγινε φίλος.[12] Το 1964 παντρεύτηκε την Ντάνα Μόργκαν και ταξίδεψαν στην Ευρώπη.[10]

Καριέρα στα κόμικς Επεξεργασία

Πρώτα βήματα Επεξεργασία

Γύρω στο 1964, ο Κραμπ έστειλε κάποια σχέδια του Φριτς του Γάτου στο περιοδικό Help!, του οποίου αρχισυντάκτης ήταν ο Κέρτσμαν. Η απάντηση που έλαβε ήταν «Μας άρεσε πολύ το σκίτσο με τη γάτα, αλλά δεν είμαστε σίγουροι αν μπορούμε να το τυπώσουμε και να μην μπούμε φυλακή»,[10] αλλά παρά τις επιφυλάξεις κυκλοφόρησαν δύο ιστορίες του Φριτς.[7] Τον Αύγουστο του 1965, ο Κραμπ μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να αναλάβει τη θέση βοηθού του Κέρτσμαν, μετά την αποχώρηση του Τέρυ Γκίλιαμ, αλλά το περιοδικό έκλεισε λίγο αργότερα.[13]

Μεταξύ των ετών 1965 και 1966, το περιοδικό Cavalier δημοσίευσε κάποια στριπ του Φριτς του Γάτου. Ο εν λόγω χαρακτήρας εμφανιζόταν στα εφηβικά κόμικς του Κραμπ, σε πρώιμη δηλαδή μορφή, ήδη από τη δεκαετία του 1950.[9] Η επιτυχία του οδήγησε, το 1972, τον Ραλφ Μπάκσι να γυρίσει το Φριτζ ο πονηρόγατος, την πρώτη αμερικανική ταινία κινουμένων σχεδίων που κρίθηκε ακατάλληλη για ανηλίκους.[14] Ο Κραμπ, που θεώρησε την ταινία ντροπιαστική, αντέδρασε σκοτώνοντας τον Φριτς στην ιστορία Fritz the Cat, Superstar (1972), όπου μια πρώην του καρφώνει έναν παγοκόφτη στο κεφάλι.[15][16]

Zap Comix και άλλα Επεξεργασία

Τον Ιανουάριο του 1967 ο Κραμπ μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο, εγκαταλείποντας τη σύζυγο και το γιο του.[17] Σύντομα, η Ντάνα τον ακολούθησε και κατέληξαν στη γειτονιά Χέιτ-Άσμπερι. Την εποχή εκείνη, η περιοχή αυτή ήταν γνωστή για τη μεγάλη κοινότητα χίπις, αλλά ο Κραμπ δεν ένιωσε ποτέ μέρος της.[4] Υπό τη διαρκή επήρεια του LSD,[13] συνέχισε να σχεδιάζει μανιωδώς, στέλνοντας δείγματα της δουλειάς του σε διάφορα underground έντυπα, όπως το East Village Other. Το 1967 η εφημερίδα Yarrowstalks άρχισε να δημοσιεύει σκίτσα του Κραμπ από το πρώτο κιόλας τεύχος, όπου και έκανε την εμφάνισή του ο Mr. Natural, ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους χαρακτήρες του Κραμπ.[17]

Περίπου αυτήν εποχή, ο Κραμπ γνωρίστηκε με τον Ντον Ντόναχιου, έναν ανεξάρτητο εκδότη που, βλέποντας ορισμένα σχέδια, πρότεινε να συνεργαστούν για ένα νέο περιοδικό. Το πρώτο νούμερο του Zap Comix τυπώθηκε το Φεβρουάριο του 1968 σε 5.000 αντίτυπα, με τη σύμπραξη του μπιτ λογοτέχνη Τσαρλς Πλέμελ.[17] Στα αμέσως επόμενα τεύχη εμφανίστηκαν έργα των Γκίλμπερτ Σέλτον, Σ. Κλέι Ουίλσον, Σπέιν Ροντρίγκεζ, Βίκτορ Μοσκόσο και Ρικ Γκρίφιν. Η επαφή με τον Ουίλσον και τις βίαιες ιστορίες του είχε άμεσο αντίκτυπο στη νοοτροπία του Κραμπ, που άρχισε να βλέπει τα κόμικς όχι μόνο ως ένα μέσο διασκέδασης, αλλά και κοινωνικής κριτικής.[17]

Μέσα από τις σελίδες του Zap Comix εμφανίστηκαν πολλοί σημαντικοί χαρακτήρες του Κραμπ, από τις καρτουνίστικες αυτοπροσωπογραφίες του, μέχρι τη νυμφομανή Angelfood McSpade, μια σατιρική απεικόνιση των στερεοτύπων για τους Αφροαμερικανούς.[18] Στα πρώτα τεύχη, το ενδιαφέρον του Κραμπ προσανατολιζόταν κυρίως σε σεξουαλικά ζητήματα, όπως ο αυνανισμός, η ποδολαγνεία και η αιμομιξία.[4] Το Zap Comix ήταν επιτυχημένο και είχε επίδραση σε εθνικό επίπεδο, καθώς σε σύντομο χρονικό διάστημα ιδρύθηκαν και άλλα επιτυχημένα underground περιοδικά σε πόλεις όπως το Μπέρκλεϋ και το Σικάγο.[19] Η περιοδικότητά του ήταν ακαθόριστη και συνολικά κυκλοφόρησαν δεκαέξι τεύχη, με το τελευταίο να βγαίνει το 2014.[20]

Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν, ο Κραμπ ήταν εξαιρετικά παραγωγικός, σχεδιάζοντας 50 με 80 σελίδα ανά έτος.[4] Πέρα από τη δουλειά του στο Zap Comix ασχολήθηκε με μερικά προσωπικά κόμικς όπως τα Despair (1969), Big Ass Comics (1969-1971) και Motor City Comics (1969-1970), ενώ μαζί με τον Σ. Κλέι Ουίλσον δημιούργησαν την ερωτική ανθολογία Snatch (1968-1971). Το 1968 η εκδοτική Viking Press εξέδωσε το Head Comix, μια ανθολογία αποκλειστικά με έργα του Κραμπ.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Κραμπ είχε γνωρίσει την Έιλιν Κομίνσκυ, με την οποία συνεργάστηκε σε κόμικς όπως το Dirty Laundry Comics (1974-1977) και το Best Buy Comics (1979). Έχοντας προσφάτως χωρίσει, παντρεύτηκε την Κομίνσκυ τον Ιανουάριο του 1978.[17]

American Splendor και Weirdo Επεξεργασία

Το 1972, ο Κραμπ ήρθε σε επαφή με τον Χάρβεϊ Πέκαρ, ο οποίος του έδειξε τις ιδέες του πάνω στο αυτοβιογραφικό κόμικ του American Splendor. Ο Κραμπ πρότεινε να το εικονογραφήσει και τον έφερε σε επαφή και με άλλους σχεδιαστές.[12] Αρχής γενομένης το 1976, σχεδίασε πολλά από τα τεύχη της εν λόγω σειράς, ενώ κατά καιρούς συνέβαλαν στο σχέδιο ονόματα όπως ο Γκάρι Νταμ, ο Τζο Σάκο, ο Άλαν Μουρ και ο Τζιμ Γούντρινγκ. Σήμερα, το American Splendor συγκαταλέγεται στα πιο ρηξικέλευθα αυτοβιογραφικά κόμικς.[21]

Την άνοιξη του 1981 ο Κραμπ ξεκίνησε την έκδοση ενός νέου περιοδικού, ονόματι Weirdo, το οποίο έβγαλε συνολικά 28 τεύχη.[22] Η ανταπόκριση δεν ήταν η καλύτερη και κάποια από τα έργα του Κραμπ αποδείχθηκαν τόσο αδιάφορα προς το κοινό, που ποτέ δε συμπεριλήφθηκαν σε κάποια μεταγενέστερη συλλογή.[8] Το Weirdo δεν είχε την επιτυχία του Zap Comix, αλλά το χαμηλό κόστος και η συνεχής υποστήριξη από την εκδοτική Last Gasp, έδωσαν τη δυνατότητα στον Κραμπ να συνεχίσει. Συμμετέχοντες στο περιοδικό ήταν, μεταξύ άλλων, η κόρη του Σόφι και ο Σπέιν Ροντρίγκεζ. Ταυτόχρονα όμως πολλά νέα ταλέντα, με σημαντικότερο τον Πίτερ Μπαγκ, έκαναν αισθητή την παρουσία τους και για το λόγο αυτό, θεωρείται ότι έδωσε φωνή σε μια νέα γενιά underground δημιουργών.[22]

Δεκαετίες του 1990 και 2000 Επεξεργασία

 
Ο Ρόμπερτ Κραμπ υπογράφει ένα από τα έργα του (2010)

Το 1990, έργα του Κραμπ συμπεριελήφθησαν σε έκθεση στο περίβλεπτο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, με αποτέλεσμα η δουλειά του να γίνει αποδεκτή από ένα ευρύτερο κοινό.[23] Το 1993 βγήκε, σε συνεργασία με τον συγγραφέα Ντέιβιντ Ζέιν Μέροβιτς, ένα από τα πιο διαφορετικά έργα του. Ήταν το Introducing Kafka, εν μέρει εικονογραφημένη βιογραφία του Φραντς Κάφκα, εν μέρει μεταφορά έργων του σε κόμικς. Αργότερα επανεκδόθηκε ως R. Crumb's Kafka. Το R. Crumb's America, μια συλλογή παλαιότερων έργων που εκδόθηκε το 1995, δημιούργησε πολλές αντιδράσεις, αλλά απέσπασε και διθυραμβικές κριτικές.[5] Μεταξύ 1995 και 1997 κυκλοφόρησε το Self-Loathing Comics, μια αυτοβιογραφική σειρά σε σχέδιο δικό του και της Κομίνσκυ.

Από το 2000 κι έπειτα, ο Κραμπ σκιτσάρει τακτικά για το καλλιτεχνικό περιοδικό Mineshaft, το οποίο από το 2009 εκδίδει τη σειρά Excerpts from R. Crumb's Dream Diary. Το 2009, μετά από τέσσερα χρόνια,[24] ολοκλήρωσε το The Book of Genesis, μια πιστή μεταφορά του βιβλίου της Γενέσεως. Σε αντίθεση με το αναμενόμενο, δεν είχε την πρόθεση να σατιρίσει ή να αλλάξει το περιεχόμενο, απλά να καταδείξει, μέσω των εικόνων, κάθε λεπτομέρειά του.[25]

Εικονογράφηση και ενασχόληση με τη μουσική Επεξεργασία

Ο Κραμπ έχει γίνει γνωστός και ως εικαστικός πολλών εξώφυλλων μουσικών δίσκων. Το διασημότερο είναι αναμφίβολα αυτό του Cheap Thrills (1968), της τελευταίας συνεργασίας του συγκροτήματος Big Brother and the Holding Company με την Τζάνις Τζόπλιν, τον οποίο ολοκλήρωσε μέσα σε μία μόνο νύχτα.[11][26] Σχεδίασε επίσης εξώφυλλα της προσωπικής του μπάντας Cheap Suit Serenaders, αλλά και των Grateful Dead. Κατά καιρούς έχει αρνηθεί προσφορές από καλλιτέχνες των οποίων η μουσική δεν του αρέσει.[26] Το 2011 εκδόθηκε μια συλλογή με όλα τα μουσικά εξώφυλλα που έχει φιλοτεχνήσει.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Κραμπ ξεκίνησε μια πολυετή συνεργασία με τον λογοτέχνη Τσαρλς Μπουκόφσκι για μια σειρά εικονογραφημένων διηγημάτων (Bring me your Love - 1983, There's no Business - 1984 και The Captain Is Out to Lunch and the Sailors Have Taken Over the Ship - 1997). Άλλη μια σημαντική δουλειά της ίδιας περιόδου ήταν το Heroes of the Blues, μια συλλογή 36 καρτών με πορτρέτα και πληροφορίες για μπλουζ μουσικούς όπως ο Τσάρλι Πάτον, ο Σκιπ Τζέιμς και ο Μπλάιντ Λέμον Τζέφερσον. Πιστεύεται ότι χωρίς τις κάρτες αυτές διάφοροι μουσικοί του είδους θα είχαν χαθεί στην αφάνεια.[23]

Ο Κραμπ λατρεύει διάφορα μουσικά είδη και διαθέτει μια μεγάλη συλλογή δίσκων, κυρίως παλιές ηχογραφήσεις κομματιών μπλουζ, τζαζ, κάντρι και σουίνγκ.[11] Ο ίδιος παίζει πιάνο, μπάντζο, καζού και φυσαρμόνικα.[9] Μαζί με τον Τέρι Ζουίγκοφ και ορισμένους άλλους σχημάτισε την μπάντα R. Crumb and his Cheap Suit Serenaders, με την οποία ηχογράφησε τραγούδια σε δίσκους των 78 στροφών και βινύλιο. Τα τελευταία χρόνια, ο Κραμπ έχει απομακρυνθεί, λόγω της μετεγκατάστασής του στη Γαλλία,[7] αλλά σποραδικά συνεργάζεται με το ντουέτο Eden and John's East River String Band.

Επιρροές και στυλ Επεξεργασία

Το πρώιμο στυλ του Κραμπ είχε μια περίεργη αισθητική, καθώς χρησιμοποιούσε νόρμες παλαιότερων περιόδων (π.χ. ανθρωπόμορφα ζώα) για να εξιστορήσει σύγχρονες καταστάσεις.[8] Πράγματι, οι επιδράσεις του ως προς το σχέδιο προέρχονται από κομίστες και animators της περιόδου 1920-1940, όπως ο Καρλ Μπαρκς, ενώ το χιούμορ του πηγάζει από τις δουλειές των Χάρβεϊ Κέρτσμαν και Ουώλτ Κέλλυ.[7][8] Άλλα ονόματα για τα οποία ο Κραμπ έχει παραδεχτεί την επιρροή τους είναι οι Βρετανοί καρικατουρίστες Τζωρτζ Κρούκσανκ και Τζέιμς Γκιλρέι.[8] Η χρήση LSD συνέβαλε στην ανάπτυξη του προσωπικού του στυλ και είναι ιδιαίτερα εμφανής σε κόμικς των δεκαετιών του 1960 και 1970, τα οποία χαρακτηρίζονται από ψυχεδελική αισθητική.[27] Με την πάροδο του χρόνου, το σκίτσο του Κραμπ γινόταν ολοένα και πιο αναγνωρίσιμο και πλέον χαρακτηρίζεται από σκοτεινές γραμμές και έντονες σκιάσεις.[8]

Αντίκτυπος στα κόμικς και την σύγχρονη κουλτούρα Επεξεργασία

Το έργο του Κραμπ επέφερε ριζικές αλλαγές στον χώρο των κόμικς και το έργο του θεωρείται ζωτικό κομμάτι της σύγχρονης αμερικανικής κουλτούρας.[7][11] Του έχουν αποδοθεί χαρακτηρισμοί όπως «Πάπας των Underground κόμικς»[15][28] και «Πίτερ Μπρίγκελ του 20ού αιώνα».[9] Θεωρείται ο πλέον αντιπροσωπευτικός καλλιτέχνης του κινήματος των underground κόμικς και αυτός που συμπύκνωσε το επιθετικό χιούμορ τους.[29] Πληθώρα Αμερικανών ανεξάρτητων δημιουργών, συμπεριλαμβανομένων των Τσαρλς Μπερνς,[30] Τζο Σάκο,[31] Κρις Γουέαρ[32], Έιντριαν Τόμιν[33] και Kaz,[34] τον αναφέρουν ως θεμελιώδη επιρροή. Θαυμασμό για τον Κραμπ έχουν εξίσου εκφράσει διάφοροι Ευρωπαίοι δημιουργοί.[35][36][37][38]

Η έκφραση Keep on Truckin', από μια μονοσέλιδη ιστορία του Κραμπ εν έτει 1968, που με τη σειρά της έχει εμπνευστεί από ένα τραγούδι του Μπλάιντ Μπόι Φούλερ, έχει περάσει στην καθημερινή ομιλία των Αμερικανών και συναντάται συχνά σε λασπωτήρες φορτηγών.[7] Η Toyota προσέφερε κάποτε στον Κραμπ 100.000$ ώστε να χρησιμοποιήσει την εικόνα σε διαφήμιση, αλλά αυτός αρνήθηκε.[9] Αντιθέτως, σκίτσα του Κραμπ έχουν εμφανιστεί σε μια ποικιλία εμπορευμάτων, όπως γλυκά και μπλουζάκια.[7]

Επικριτική Επεξεργασία

Από την αρχή της καριέρας του, ο Κραμπ έχει κατηγορηθεί για ρατσισμό κατά των Αφροαμερικανών και αντισημιτισμό.[39] Ιστορίες όπως αυτές της Angelfood McSpade, η οποία παρουσιάζεται ως αφελής και υποκύπτει στις σεξουαλικές επιθυμίες λευκών χαρακτήρων, έχουν οδηγήσει στον χαρακτηρισμό του Κραμπ ως ρατσιστή. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί αντικρούονται, έστω και μερικώς, από άλλες, θετικότερες απεικονίσεις Αφροαμερικανών, όπως οι εικονογραφήσεις αγαπημένων του μουσικών.[16][40] Κατά τον Σουηδό μελετητή Φρέντρικ Στρέμπεργκ, οι στερεοτυπικές απεικονίσεις του Κραμπ δεν αντανακλούν τις δικές του προκαταλήψεις, αλλά τις προκαταλήψεις που βλέπει γύρω του.[41] Γενικά, πολλοί κριτικοί συμφωνούν στην άποψη ότι αυτά τα σκίτσα δεν είναι ρατσιστικά, αλλά εμφανώς σατιρικά.[5][18][42] Ο Κραμπ, σε συνέντευξή του, έχει δηλώσει: «Δε με ενδιαφέρει αν οι καλλιτέχνες είναι δεξιοί ή όχι, εφόσον δεν είναι αντισημιτιστές ή κατά των μαύρων και το έργο τους είναι δυνατό».[43]

Η απεικόνιση βιασμών και βασανιστηρίων σε γυναικείους χαρακτήρες, συνήθως με μεγάλα οπίσθια και πόδια, και γενικά η ταπείνωσή τους από άντρες έχουν οδηγήσει στον χαρακτηρισμό του Κραμπ ως μισογύνη.[6][16][44] Οι Τζόις Φάρμερ και Τρίνα Ρόμπινς, δύο από τις σημαντικότερες γυναίκες δημιουργούς των underground κόμικς, έχουν επανειλημμένως χαρακτηρίσει σεξιστικά πολλά από τα κόμικς του Κραμπ.[6][45] Αντιθέτως, η Φρανσουάζ Μουλύ, πολυετής φίλη του Κραμπ, αντικρούει τέτοιου είδους απόψεις.[46] Ο ίδιος ο Κραμπ έχει κρατήσει μια περίεργη στάση επί του θέματος, άλλες φορές αποδεχόμενος τις κατηγορίες και άλλες φορές αρνούμενος τις.[16][43]

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Ο Κραμπ έχει παντρευτεί δύο φορές. Η πρώτη του γυναίκα ήταν η Ντάνα Μόργκαν, με την οποία απέκτησε έναν γιο.[4] Το 1977 παντρεύτηκε την Έιλιν Κομίνσκυ. Το 1981 γεννήθηκε η Σόφι, η οποία έγινε επίσης δημιουργός κόμικς.[8] Από το 1991, ο Κραμπ και η οικογένειά του ζουν στη Γαλλία.[47]

Σχετικά με τα θρησκευτικά του πιστεύω, ο Κραμπ έχει απαντήσει: «Λέω στους ανθρώπους ότι δεν είμαι ούτε άθεος, ούτε αγνωστικιστής, αλλά γνωστικιστής. Ετυμολογικά, σημαίνει αυτόν που αναζητεί το νόημα του Θεού. Πιστεύω ότι υπάρχει κάτι ανώτερο από εμάς, που αποφασίζει το πεπρωμένο μας. [...] Δεν μπορούμε να το καταλάβουμε. Έχουμε περιορισμένη πνευματική ικανότητα».[24]

Ο Κραμπ εκτιμούσε και θαύμαζε τον Μπουκόφσκι με τον οποίο ήταν φίλοι.[48] Μετά από προτροπή του, ο Κραμπ έδωσε τη συγκατάθεσή του για την πραγματοποίηση έκθεσης έργων του σε μια γκαλερί του Σαν Φρανσίσκο το 1983.[23]

Διακρίσεις Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 6813. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  2. ↑ Estren, Mark James (2012). A History of Underground Comics: 20th Anniversary Edition (20th anniversary ed έκδοση). Oakland, Calif.: Ronin Publishing. ISBN 9781579511562. 760977416. 
  3. ↑ Irving, Christopher (2012). Leaping Tall Buildings: The Origins of American Comics. powerHouse Books. ISBN 9781576876206. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Goldstein, Kalman (2013). «R. Crumb (1943-)». Στο: Cross, Mary. 100 People who Changed 20th-century America. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 9781610690850. 827334836. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Κουκουλάς, Γιάννης (2015-08-09). «Η σκοτεινή Αμερική του Robert Crumb» (στα ελληνικά). Η Εφημερίδα των Συντακτών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-11-20. https://web.archive.org/web/20151120050015/http://www.efsyn.gr/arthro/i-skoteini-ameriki-toy-robert-crumbapodohi-i-aporripsi-ton-stereotypon. Ανακτήθηκε στις 2017-08-16. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Groth, Gary (2014). «Zap: An Interview with Robert Crumb». www.tcj.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2017. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Duncan, Randy· Smith, Matthew J. (2013). Icons of the American Comic Book: From Captain America to Wonder Woman. Santa Barbara, Calif.: Greenwood. ISBN 9780313399237. 829387631. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 Holm, D. K. (2005). Robert Crumb: The Pocket Essential Guide. Chichester: Summersdale Publishers Ltd. ISBN 9781848398689. 883569567. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Holm, D.K. (2004). R. Crumb: Conversations. Jackson: University Press of Mississippi. ISBN 9781578066377. 54005577. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Burgess, Steve (2 Μαΐου 2000). «R. Crumb». Salon. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2017. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Shirley, Ian (2005). Can Rock & Roll Save the World?: An Illustrated History of Music and Comics. London: SAF. ISBN 9780946719808. 58455078. 
  12. ↑ 12,0 12,1 McArdle, Terence (2010-07-13). «Harvey Pekar dead: American Splendor comic writer was 70» (στα αγγλικά). The Washington Post. ISSN 0190-8286. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/07/12/AR2010071202413.html. Ανακτήθηκε στις 2017-08-17. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Rosenkranz, Patrick (2002). Rebel Visions: The Underground Comix Revolution, 1963-1975. Seattle, WA: Fantagraphics Books. ISBN 9781560974642. 51547666. 
  14. ↑ Gibson, Jon M· McDonnell, Chris (2008). Unfiltered: The Complete Ralph Bakshi. New York: Universe. ISBN 0789316846. 228076642. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Μαλανδράκης, Άρης (2011). «Fritz the Cat: ο ήρωας που χάθηκε στο ζενίθ της «καριέρας» του». Ελευθεροτυπία. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=287466. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Booker, M. Keith (2010). Encyclopedia of Comic Books and Graphic Novels. Santa Barbara, Calif.: Greenwood Press. ISBN 9780313357466. 501321059. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 Harvey, Robert C. (1996). The Art of the Comic Book: An Aesthetic History. Jackson: University Press of Mississippi. ISBN 9780878057580. 32626720. 
  18. ↑ 18,0 18,1 Lopes, Paul Douglas (2009). Demanding Respect: The Evolution of the American Comic Book. Philadelphia, PA: Temple Univ. Press. ISBN 9781592134434. 369179450. 
  19. ↑ Gabilliet, Jean-Paul (2010). Of Comics and Men: A Cultural History of American Comic Books. Jackson: University Press of Mississippi. ISBN 9781604732672. 276816625. 
  20. ↑ Jennings, Dana (2014-10-31). «Zap Comix, Now in a Coffee Table Boxed Set» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2014/11/02/arts/design/zap-comix-now-in-a-coffee-table-boxed-set.html. Ανακτήθηκε στις 2017-08-17. 
  21. ↑ Booker, M. Keith (2014). Comics Through Time: A History of Icons, Idols, and Ideas. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 9780313397516. 896826610. 
  22. ↑ 22,0 22,1 Burr, Ty (1997-12-07). «ART VIEW; The Art of R. Crumb. Or at Least Work by Him.» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. http://www.nytimes.com/1997/12/07/books/art-view-the-art-of-r-crumb-or-at-least-work-by-him.html. Ανακτήθηκε στις 2017-08-17. 
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 Polsky, Richard (2011). The Art Prophets: The Artists, Dealers, and Tastemakers who Shook the Art World. New York: Other Press. ISBN 9781590514078. 698332663. 
  24. ↑ 24,0 24,1 Lemaire, Thierry. «Holy Crumb ? - ActuaBD». www.actuabd.com (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2017. 
  25. ↑ Salkin, Allen (2009-10-16). «Sketching His Way Through Genesis» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. http://www.nytimes.com/2009/10/18/arts/design/18salk.html. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  26. ↑ 26,0 26,1 Sullivan, James (2011). «'R. Crumb: The Complete Record Cover Collection'». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2017. 
  27. ↑ Johnson, Ken (2008-09-04). «The Institute of Contemporary Art in Philadelphia Presents ‘R. Crumb’s Underground’» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. http://www.nytimes.com/2008/09/05/arts/design/05crum.html. Ανακτήθηκε στις 2017-08-16. 
  28. ↑ Sabin, Roger (2013). Adult Comics. Routledge. ISBN 9781134558063. 
  29. ↑ Κανέλλης, Ηλίας (2008). «Η βίαιη ομορφιά της πρόκλησης μέσα από τα κόμικς» (στα ελληνικά). Τα Νέα Οnline. http://www.tanea.gr/news/world/article/57587/?iid=2. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  30. ↑ «The Charles Burns Interview by Darcy Sullivan | The Comics Journal». www.tcj.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2017. 
  31. ↑ «The Quietus | Features | Tome On The Range | The Myth Of Objective Journalism - Joe Sacco Interviewed». The Quietus. http://thequietus.com/articles/10916-joe-sacco-journalism-interview. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  32. ↑ Greenstreet, Rosanna (2012-10-12). «Q&A: Chris Ware» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2012/oct/12/chris-ware-graphic-artist-interview. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  33. ↑ Weidenbaum, Marc (2009). «Comic Genius». http://www.sactownmag.com/April-May-2009/Comic-Genius/index.php?cparticle=3&siarticle=2. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  34. ↑ «An Interview with Kaz | The Comics Journal». www.tcj.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2017. 
  35. ↑ «Moebius on his art, fading eyesight and legend: ‘I am like a unicorn’» (στα αγγλικά). Hero Complex - movies, comics, pop culture - Los Angeles Times. 2011-04-02. http://herocomplex.latimes.com/comics/moebius-on-his-art-fading-eyesight-and-legend-i-am-like-a-unicorn/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-25. 
  36. ↑ Saner, Emine (2011-07-13). «The artists' artist: graphic novelists» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/culture/2011/jul/13/artists-artist-graphic-novel. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  37. ↑ Lemaire, Thierry. «Ted Benoit : "Le dessin d'Hergé était tellement ancré dans notre (...) - ActuaBD». www.actuabd.com (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2017. 
  38. ↑ Dupont, J.M· Mezzo (2016). Love in Vain: Robert Johnson 1911-1938, the Graphic Novel (Main έκδοση). London: Faber & Faber. ISBN 9780571328840. 978264116. 
  39. ↑ Als, Hilton (1994). «When Comics Aren' t Funny». The New Yorker. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2017. 
  40. ↑ Dowd, D.B· Hignite, Todd (2006). Strips, toons, and bluesies : essays in comics and culture. New York: Princeton Architectural Press. ISBN 9781568986210. 64770919. 
  41. ↑ Strömberg, Fredrik (2012). Black Images in the Comics: A Visual History. Seattle, Wash.: Fantagraphics. ISBN 9781606995624. 779864635. 
  42. ↑ Huxley, David (2001). Nasty Tales: Sex, Drugs, Rock 'n' Roll, and Violence in the British Underground. Manchester, Great Britain: Critical Vision. ISBN 9781900486132. 45487712. 
  43. ↑ 43,0 43,1 Hyzagi, Jacques (2015-10-14). «Robert Crumb Hates You» (στα αγγλικά). Observer. http://observer.com/2015/10/robert-crumb-hates-you/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  44. ↑ Litton, Claire (2007). «No Girls Allowed!: Crumb and the Comix Counterculture». PopMatters. http://www.popmatters.com/feature/no-girls-allowed-crumb-and-the-comix-counterculture/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  45. ↑ Campbell, Josie (2013-03-15). «Women In Comics: Farmer & Robbins on Abortion, Anger and Underground Comix» (στα αγγλικά). CBR. http://www.cbr.com/women-in-comics-farmer-robbins-on-abortion-anger-and-underground-comix/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-18. 
  46. ↑ Mouly, Françoise (2005). «It's Only Lines on Paper». Στο: Carlin, John· Karasik, Paul· Walker, Brian. Masters of American comics. Los Angeles: Hammer Museum. ISBN 9780300113174. 60881709. 
  47. ↑ Farber, Celia (2015-01-10). «Legendary Cartoonist Robert Crumb on the Massacre in Paris» (στα αγγλικά). Observer. http://observer.com/2015/01/legendary-cartoonist-robert-crumb-on-the-massacre-in-paris/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-16. 
  48. ↑ Sounes, Howard (2007). Charles Bukowski : locked in the arms of a crazy life (First Grove Press pbk. edition έκδοση). New York: Grove/Atlantic Inc. ISBN 9780802199300. 881684991. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ρόμπερτ_Κραμπ&oldid=10233370"