Σαντέρι Λέβας

Ο Βέννο Αλεκσάνδερ Λέβας (Benno Alexander Levas, 8 Φεβρουαρίου 1899 – 10 Μαρτίου 1987), με το υποκοριστικό Σαντέρι (Santeri), που έφερε το επίθετο Λέχμαν (Lehmann) μέχρι και το 1936 μ.Χ., ήταν ένας Φινλανδός συγγραφέας και φωτογράφος, γνωστός για τα βιβλία του σχετικά με τον συνθέτη Γιάν Σιμπέλιους, ως προσωπικός του γραμματέας και επίσημος βιογράφος.

Σαντέρι Λέβας
Ο Σαντέρι Λέβας (αριστερά) μαζί με τους Αϊνό και Γιάν Σιμπέλιους, τη δεκαετία του 1940, ενώ κρατούν στα χέρια τους την αλληλογραφία της ημέρας στο σπίτι τους στην Αϊνόλα. Φωτογραφία του ίδιου του Λέβας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	8  Φεβρουαρίου 1899 Ελσίνκι
Θάνατος	10  Μαρτίου 1987 Ελσίνκι
Ψευδώνυμο	Santeri Levas, Benno A. Piispanen και Benno A. Lehmann
Χώρα πολιτογράφησης	Φινλανδία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Φινλανδικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	φωτογράφος συγγραφέας γραμματέας
Σχετικά πολυμέσα

Ο Σαντέρι Λέβας γεννήθηκε στο Ελσίνκι, το Μεγάλο Δουκάτο της Φινλανδίας, στα 1899, στην οικογένεια του Νικολάι Λέχμαν (Nicolai Lehmann) και της Χέρτα (Hertta), το γένος Πίυσπανεν (Piispanen). Η κύρια απασχόληση του ήταν στην υπηρεσία της Τράπεζας Κανσάλις-Οσάκε-Πανκί (Kansallis-Osake-Pankki) από το 1923 έως και το 1962, ως υπάλληλος αλληλογραφίας και διευθυντής του τμήματος κατόπιν, αλλά άρχισε σιγά σιγά να δημοσιεύει γραπτά τόσο ρεαλιστικά όσο και φανταστικά, αρχικά με ψευδώνυμο, στα μέσα της δεκαετίας του 1920.  Ο Λέβας είχε πτυχίο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (Master of Arts, 1936) κι ήταν ορκωτός μεταφραστής.

Ο Λέβας εργάστηκε για μία πολλή μεγάλη χρονική περίοδο ως προσωπικός γραμματέας του συνθέτη Γιάν Σιμπέλιους, από το 1938 έως και το θάνατο του συνθέτη στα 1957. Κατά τις προσωπικές τους συνομιλίες, ήταν σε θέση να καταγράψει μοναδικό αρχειακό υλικό για να σχηματιστεί κατόπιν η βιογραφία ενός μεγάλου συνθέτη, αλλά συμφωνήθηκε ότι το βιβλίο θα επανεκδιδόταν μόνο μετά το θάνατο του Σιμπέλιους.

Παρ'ολ'αυτά, κατά το 1945, ο Λέβας δημοσίευσε ένα φωτογραφικό βιβλίο λεύκωμα σχετικά με την Οικία των Σιμπέλιους, την Αϊνόλα, στη περιοχή Γιάρβενπα. Εκδόθηκε στα φινλανδικά και στα σουηδικά, σε ξεχωριστές εκδόσεις. Από τη δεύτερη έκδοση του βιβλίου, με τίτλο Ο Γιάν Σιμπέλιους και το σπίτι του, παρουσίασε το κείμενο σε τέσσερις γλώσσες από το 1955 κι έκτοτε.

Το κυρίως έργο του Λέβας, η δίτομη βιογραφία του Σιμπέλιους, πρωτοεκδόθηκε στα φινλανδικά μεταξύ 1957–1960, και μεταφράστηκε στα Αγγλικά ως αναθεωρημένη έκδοση, με τίτλο Σιμπέλιους: Ενα Προσωπικό Πορτραίτο, στα 1972. Επίσης εξέδωσε μια βιογραφία του ζεύγους Κλάρα και Ρόμπερτ Σούμαν, καθώς κι αρκετά ταξιδιωτικά βιβλία, παρατηρώντας και καταγράφοντας μεταξύ άλλων τη μεταπολεμική Γερμανία και Αυστρία.

Κατά τις δεκαετίες 1940 και 1950, ο Λέβας υπήρξε Πρόεδρος του Φωτογραφικού Κύκλου του Ελσίνκι, και αργότερα του Φωτογραφικού Κύκλου της Φινλανδίας. Υπήρξε επίσης επίτιμο μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τη Καλλιτεχνική Φωτογραφία (Fédération Internationale de l’Art Photographique) και Επίτιμο Μέλος της Βασιλικής Φωτογραφικής Κοινότητας (the Royal Photographic Society / ARPS). Οι φωτογραφίες του και τα γραπτά του εκδόθηκαν σε Σουηδία, Γερμανία, Αυστρία και Ελβετία.

Ο Σαντέρι Λέβας πέθανε 88 ετών στο Ελσίνκι.

Γραπτά

• Γενέθλιος Ωροσκόπος: το αλφαβητάρι της Αστρολογίας (διαβάζοντας το ωροσκόπιο). [Syntymähoroskooppi: Astrologian alkeiskirja (Horoskoopin lukeminen)]. Εκδόσεις Mystica, Ελσίνκι, 1925, ως Μπένο Α.Λέχμαν. 
• Πέρα από την αόρατη εντολή και πολλά άλλα (Näkymätön käskijä ja muita kertomuksia). Εκδόσεις WSOY, 1928, ως Μπένο Α.Πίυσπανεν.
• Ο Γιάν Σιμπέλιους και το σπίτι του (Jean Sibelius ja hänen Ainolansa). Εκδόσεις Otava, 1945.
• Ο Γιάν Σιμπέλιους και το σπίτι του (Jean Sibelius och hans hem). Εκδόσεις Schildt, 1945.
• Kameran taidetta. Με επιμέλεια των Σαντέρι Λέβας και Άρβι Χάνστε. Εκδόσεις Kameraseura & WSOY, 1946.
• Helsinki: valoa ja varjoa. Επιμέλεια Άρβι Χάνστε, Σαντέρι Λέβας, και Βέλι Μολάντερ. Εκδόσεις WSOY, 1950.
• Suuren säveltäjän rakkaus: Robert ja Clara Schumannin elämäntarina. Εκδόσεις WSOY, 1952.
• Jättiläisten jäljissä: Autolla Itävallassa ja muuallakin. Εκδόσεις WSOY, 1955.
• Jean Sibelius ja hänen Ainolansa – Jean Sibelius och hans hem – Jean Sibelius and His Home – Jean Sibelius und sein Heim - Ο Γιάν Σιμπέλιους και το σπίτι του. (2η έκδοση) Εκδόσεις Otava, 1955.
• Nuori Sibelius: Jean Sibelius, muistelma suuresta ihmisestä: ensimmäinen osa. Εκδόσεις WSOY, 1957.
• Järvenpään mestari: Jean Sibelius, muistelma suuresta ihmisestä: toinen osa. Εκδόσεις WSOY, 1960.
• Kultaisen saaren kevät: Kirja Mallorcasta ja sen rakastavaisista. Εκδόσεις WSOY, 1963.
• Ihmisiä Itämeren aurinkosaarella: Tarua ja totta Gotlannista. Εκδόσεις WSOY, 1966.
• Romanttinen reitti halki Saksan: Autolla Itämereltä Baijerin alpeille. Εκδόσεις WSOY, 1971.
• Jean Sibelius. Tõlkinud L. Sarv ja L. Viiding. Εκδόσεις Eesti Raamat, 1971.
• Σιμπέλιους: Ένα Προσωπικό Πορτραίτο (Sibelius: A Personal Portrait). Σε μετάφραση Percy M. Young. Εκδόσεις J. M. Dent, 1972.
• Jean Sibelius: Muistelma suuresta ihmisestä. Εκδόσεις WSOY, 1986. (Συλλογική έκδοση).

Πηγές

• Liukkonen, Voitto (ed.): Suuri kansalaishakemisto II (p. 135). Kustannusosakeyhtiö Puntari 1967.