Σαντομέρι Αχαΐας
Συντεταγμένες: 37°59′16.11″N 21°34′21.85″E / 37.9878083°N 21.5727361°E
Το Σαντομέρι, γνωστό και ως Σανταμέρι, είναι ημιορεινό χωριό το οποίο είναι χτισμένος στους πρόποδες του ομωνύμου όρους (ή Σκόλλις). Είναι πρώην ανεξάρτητη Κοινότητα και νυν Δημοτική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ωλενίας του Δήμου Δυτικής Αχαΐας[1].
| Σαντομέρι | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Δυτικής Αχαΐας |
| Δημοτική Ενότητα | Ωλενίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 410 μ. |
Βρίσκεται δε στο νοτιοδυτικό άκρο του Νομού, ΝΔ της Πάτρας και σε απόσταση από αυτή περί τα 40 χιλιόμετρα. Συνορεύει με τα χωριά Πόρτες και Χαραυγή. Στην κοινότητα ανήκουν επίσης οι οικισμοί Πολύλοφο (Μπράτι) και Αμπελάκια ενώ στην περιφέρειά του βρίσκεται και η γυναικεία Μονή της Αγίας Μαρίνας ή Μαρίτσας.
Κατά το σεισμό του Ιουνίου του 2008 στη Βορειοδυτική Πελοπόννησο, ανάμεσα σε άλλα χωριά, εκκενώθηκε και το Σαντομέρι[2] εξαιτίας κατολισθήσεων βράχων από το όρος Σκόλλις[3].
Όνομα Επεξεργασία
Το όνομα του προέρχεται από τον Γάλλο Νικόλαο Σαιντ Ομέρ, βαρόνο της Θήβας, που είχε χτίσει το ομώνυμο κάστρο το οποίο βρίσκεται στα όρια του χωριού. Ο Φρατζής το αναφέρει με το όνομα Στάμηρον ενώ οθωμανικό χρονικό του 15ου αιώνα αναφέρεται με τό όνομα Αγία Μαύρα[4].
Ιστορία Επεξεργασία
Άγνωστο πότε πρωτοκατοικήθηκε. Στα όρια του χωριού έχουν βρεθεί ερείπια αρχαίου οικισμού, που σύμφωνα με κάποιες απόψεις πρόκειται για τις αρχαίες Θαλάμαι. Το έτος 1311 δίπλα στο σημερινό χωριό κτίστηκε το κάστρο Σαιντ Ομέρ και γύρω του αναπτύχθηκε πόλη που στην ακμή της είχε 1.500 κατοίκους[5]. Μετά την κατάκτηση και καταστροφή του κάστρου από τους Οθωμανούς, αναφέρεται πάλι οικισμός στην περιοχή σε απογραφή του 1697[4]. Τον 19ο αιώνα δέχτηκε εγκατάσταση ποιμένων από το χωριό Βλασία των Καλαβρύτων που ερχόντουσαν στην περιοχή για ξεχειμώνιασμα[6].
Διοικητική εξέλιξη Επεξεργασία
Υπήρξε έδρα του παλιού Δήμου Τριταίας από το 1835 έως το 1841[1]. Είχε ονομαστεί μάλιστα τότε Τριταία, όπως επέβαλε το σχετικό βασιλικό διάταγμα οι έδρες των δήμων να έχουν και το όνομά του[7]. Το 1841 προσαρτήθηκε στον τότε Δήμο Δύμης μέχρι το 1912, με τη διάλυση δήμων, όταν και αποτέλεσε έδρα της ομώνυμης κοινότητας[1][8][9]. Μεταξύ 1997-2010, με το Σχέδιο «Καποδίστριας», αποτέλεσε δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Ωλενίας[1].
Στην τότε Κοινότητα Σαντομερίου ανήκε και ο βραχύβιος οικισμός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος αναγνωρίστηκε επίσημα στις 17/03/1991 και καταργήθηκε στις 18/03/2001[10][11].
Δημογραφική εξέλιξη Επεξεργασία
Η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού από το 1920 και μετά είναι η εξής:
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1920 | 442 [1] |
| 1928 | 473 [2] |
| 1940 | 562 [3] |
| 1951 | 684 [4] |
| 1961 | 662 [5] |
| 1971 | 508 [6] |
| 1981 | 388 [7] |
| 1991 | 291 [8] |
| 2001 | 294 [9] |
| 2011 | 164 [10] |
Αθλητισμός Επεξεργασία
Διαθέτει πίστα πλαγιάς [11] που χρησιμοποιούν ανεμοπτεριστές του παρά πέντε για τις πτήσεις τους· Κάθε χρόνο τον Αύγουστο στην περιοχή διοργανώνεται αγώνας του Πανελληνίου Πρωταθλήματος Αλεξίπτωτου Πλαγιάς[12][13][14][15][16].
Αξιοθέατα Επεξεργασία
Ναοί Επεξεργασία
Ι.Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών Επεξεργασία
Είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού, μεγαλοπρεπής ναός, ο οποίος έχει ανακαινισθεί μετά τον σεισμό του 2008, βρίσκεται δε στο επάνω μέρος του χωριού. Εορτάζει στις 8 Νοεμβρίου. Το δε πανηγύρι του χωριού γίνεται στις 6 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους εις Ανάμνηση του εν Χώναις θαύματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ [12]
Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγιά) Επεξεργασία
Βρίσκεται εκτός του χωριού, σε απόσταση περίπου 1.000 μέτρων δίπλα από τον δρόμο με κατεύθυνση προς Πόρτες Αχαΐας. Εορτάζει την 15η Αυγούστου. Η εκκλησία είναι χτισμένη επάνω σε ερείπια παλιού μοναστηριού το οποίο είχε καταστραφεί από Οθωμανούς.[13]
Ι.Ν. Αγίων Φωτίου & Ανίκητου Επεξεργασία
Είναι παρεκκλήσι στο πάνω τμήμα του χωριού και εορτάζει στις 12 Αυγούστου.
Εξωκλήσι Αγίου Γεωργίου Επεξεργασία
Βρίσκεται εκτός του οικισμού Βορειοανατολικά πάνω από αυτόν, στους πρόποδες του όρους Σκόλλις και σε απόσταση περίπου 400 μέτρα από το κέντρο του χωριού.[14]
Εξωκλήσι Παναγίας (Σπηλιά) Επεξεργασία
Βρίσκεται επί του όρους Σκόλλις εντός Σπηλαίου, και εορτάζεται κάθε χρόνο την Δεύτερη Ημέρα του Πάσχα.
Η προσέλευση στο ναό γίνεται οδικώς έως την πίστα των ανεμοπτεεριστών και εν συνεχεία με ορειβασία (πεζοπορία)[15].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Σαντομερίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- ↑ «Σεισμός 6,5 Ρίχτερ στην Ανδραβίδα». Ναυτεμπορική. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-06-11. https://web.archive.org/web/20080611100704/http://www.naftemporiki.gr/news/story.asp?id=1523329. Ανακτήθηκε στις 2009-12-22.
- ↑ Κατσιφάρας Απόστολος - Συνέντευξη, Εφημερίδα Εξπρές[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 4,0 4,1 Κώστας Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Σκόλλις.
- ↑ Εφημερίδα Πελοπόννησος, φύλλο 14 Ιουνίου 2008, δισέλιδο αφιέρωμα.
- ↑ Ιστορία με μακραίωνες ρίζες Αρχειοθετήθηκε 2010-09-08 στο Wayback Machine.. vlasia.gr. Ανακτήθηκε: 28/08/2010.
- ↑ Κλάδου 1837.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Δύμης, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
- ↑ Κορύλλου 1903.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αγίου Γεωργίου Σαντομερίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σαντομερίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- ↑ Δήμος Δυτικής Αχαΐας. Ο Δήμος που αξίζει να ζεις, Τόμος Α΄, Κάτω Αχαΐα 2017, σελ. 116, 138.
- ↑ Πανελλήνιος Αγώνας Λίγκας Αλεξιπτώτου Πλαγιάς στο Σαντομέρι Αχαΐας στις 22 και 23 Αυγούστου 2015[νεκρός σύνδεσμος]. dimosdymaion.gr. 12 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- ↑ Αλεξίπτωτο πλαγιάς στο Σαντομέρι. sportsmag.gr. 19 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- ↑ Αγώνας αλεξίπτωτου πλαγιάς στο Σαντομέρι του Δήμου Δυτικής Αχαΐας. 12 και 13 Μαΐου 2012. thebest.gr. 02/05/2012. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- ↑ Αγώνας «παρά πέντε» στο όρος Σκόλις Αρχειοθετήθηκε 2017-06-26 στο Wayback Machine.. dete.gr. 19 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
Πηγές Επεξεργασία
- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Δήμος Δυτικής Αχαΐας. Ο Δήμος που αξίζει να ζεις, Τόμος Α΄, Υπεύθυνος έκδοσης: DATA RC ΑΕ, Έκδοση: Δήμος Δυτικής Αχαΐας, Κάτω Αχαΐα 2017. ISBN 978-960-99592-5-4.
- Α.Ι. Κλάδου, Εφετηρίς (Almanach) του Βασιλείου της Ελλάδος δια το Έτος 1837, Εκ της Βασιλικής Τυπογραφίας και Λιθογραφίας, Εν Αθήναις 1837.
- Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
- Κώστας Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Σκόλλις.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Σαντομερίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σαντομερίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Δύμης, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Αγίου Γεωργίου Σαντομερίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 03/11/2017.
- Νικολόπουλος, Ι. (15-6-2008). «Η ζωή στα καμένα και στα ερειπωμένα». Το Βήμα. http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=189297&ct=75. Ανακτήθηκε στις 2009-12-22.
- Σανταμέρι Αχαΐας - Ενα μικρό αναρριχητικό πεδίο Αρχειοθετήθηκε 2009-08-12 στο Wayback Machine.. oreivatein.com. Ανακτήθηκε: 22/12/2009.