Σαράντης Τσεμάνης

Έλληνας γιατρός

Ο Σαράντης Τσεμάνης (1892-1973) ήταν γιατρός και δήμαρχος της πόλης της Καστοριάς που άσκησε τα καθήκοντά του καθόλην την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και πέραν αυτού.

Σαράντης Τσεμάνης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12 Απριλίου 1892
Ιεροπηγή Καστοριάς
Θάνατος1973 (86 ετών)
Αθήνα
ΕθνικότηταΕλληνική
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική, Ελληνική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Μονπελιέ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιατρός
πολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαρία Ζαμάνου
ΤέκναΒασίλειος, Ιωάννα, Νικόλαος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαδήμαρχος

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε στη Ιεροπηγή της Καστοριάς στις 12 Απριλίου του 1892 και τελείωσε το δημοτικό σχολείο της Καστοριάς και στη συνέχεια συμπλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο της Ιονίου Σχολής στην Αθήνα. Σπούδασε ιατρική στο Μονπελιέ της Γαλλίας και ειδικεύτηκε στη γενική χειρουργική, στη γυναικολογία και στη μαιευτική. Κατετάγη εθελοντικά και προσέφερε τις υπηρεσίες του ως Υπίατρος στο Α΄Βαλκανικό πόλεμο και είχε τη τύχη να δει την ιδιαίτερη πατρίδα του ελεύθερη τον Νοέμβριο του 1912. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο στρατιωτικό νοσοκομείο των Ιωαννίνων που βομβαρδίσθηκε το 1940 από του Ιταλούς. Το 1934 εξελέγη πρώτος πλειοψηφών σύμβουλος και προσέφερε τις ιατρικές υπηρεσίες του στους κατοίκους που μαστίζονταν από την ελονοσία κατά τη διάρκεια της κατοχής και το 1946 επελέγη ως δήμαρχος της πόλης της Καστοριάς σύμφωνα με την απόφαση της τότε κυβέρνησης Θεμιστοκλή Σοφούλη, που όριζε ότι την θέση του δημάρχου θα κατείχε ο πρώτος εκλεχθείς σύμβουλος της τελευταίας εκλογικής αναμέτρησης, λόγω της αδυναμίας διεξαγωγής εκλογών κατά την διάρκεια της τριπλής κατοχής 1941-1944. Και μετά τη λήξη της δημαρχίας του, προσέφερε και πάλι τις ιατρικές και ανθρωπιστικές του υπηρεσίες, ιδιαίτερα στους καταφυγόντες από τα χωριά της περιοχής.[1]

Η δήλωσή του, μέσα στον ορυμαγδό των γεγονότων στις αρχές του εμφυλίου πολέμου, προκειμένου να εκτονωθεί η κατάσταση λόγω του κλίματος έχθρας μεταξύ των μελών των ανταρτικών οργανώσεων και του συχνά τουρκόφωνου χριστιανικού προσφυγικού πληθυσμού, αναφερόμενος σχετικά στους «εν σμικρώ ξενόφωνους» κατοίκους της περιοχής, ενέταξε μεταξύ αυτών των «ολίγων Σλαυοφώνων», και τους «εν σμικρώ Τουρκοφώνους», προκαλώντας την έντονη διαμαρτυρία των Μικρασιατών προσφύγων, καθώς διαχώρισε τον προσφυγικό πληθυσμό από τους ελληνόφωνους κατοίκους της περιοχής.[2]

Κατά την διάρκεια της δημαρχιακής του θητείας, έδειξε παρά τους δύσκολους καιρούς, ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην διατήρηση και στην συντήρηση των βυζαντινών ναών και βυζαντινών εικόνων,[3] και την αναδιοργάνωση της Δημοτικής βιβλιοθήκης της πόλης. Επίσης διετέλεσε πρόεδρος του Αδελφάτου του Δημοτικού Νοσοκομείου και μέλος της επιτροπής προμήθειας εποπτικών οργάνων για το Γυμνάσιο Καστοριάς, ενώ αποτελεί δείγμα της δυναμικής προσωπικότητάς του το γεγονός ότι κατά την διάρκεια της διάνοιξης της οδού της πόλης που οδηγούσε στο τότε υπό κατασκευήν ξενοδοχείο Ξενία της πόλης, παραχώρησε πρώτος τον κήπο του σπιτιού του λέγοντας: «Λοιπόν, κύριοι ας αρχίσουμε από τον κήπο της οικίας μου...».[4]

Μια ιστορική κατάθεση(μαρτυρία) ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων Επεξεργασία

Ο γιατρός και τότε δήμαρχος της πόλης, Σαράντης Τσεμάνης, ως μάρτυρας κατηγορίας κατά των Ιταλών και Βουλγάρων εγκληματιών πολέμου στη Δυτική Μακεδονία το 1941-44 (π.χ. Ράβαλι, Κάλτσεφ[5] στη Αθήνα το 1946, προκάλεσε αίσθηση στο δικαστήριο, όταν με παλλόμενη φωνή είπε:

... η νεολαία της Δυτικής Μακεδονίας είναι καταδικασμένη εις τον δια φυματιώσεως θάνατον. Έχει κοκκινίσει το χώμα από τας αιμοπτύσεις. Η Καστοριά πρέπει να μεταβληθεί εις ένα απέραντον Σανατόριον, δια να γιάνη τα αγιάτρευτα, που ετσάκισαν, νιάτα της.[6]

Παρά ταύτα το κύρος του, η γενική αποδοχή του και η αναγκαιότητα των καιρών ήταν κυρίως αυτά που τον διέσωσαν σε περίοδο που ο πληθυσμός και της ευρύτερης περιοχής της Καστοριάς ήταν κατακερματισμένος σε ομάδες που αλληλοϋποβλέπονταν.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ιωάννης Κολιόπουλος, Λεηλασία φρονημάτων, τ. Β΄εκδ. Βάνιας 1995
  2. Εφημ. Φωνή της Καστοριάς, 28 Αυγ. 1946
  3. Δημήτριος Πελεκανίδης, Καστοριά, Βυζαντιναί τοιχογραφίαι, σ.3, Θεσσαλονίκη, 1953
  4. Εφημ. Φωνή της Καστοριάς 12.4.1950
  5. Εμμ. Θ.Γρηγορίου,Βουλγαρικόν όργιον αίματος εις Δυτικήν Μακεδονίαν 1941-44[νεκρός σύνδεσμος], ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΥΡΣΟΣ 1947
  6. Ιωάννης Κολιόπουλος, Λεηλασία φρονημάτων,τομ. Β΄ κεφ. «Το φρέαρ της αβύσσου» σ.47 «από τα πρακτικά της δίκης», εκδ. Βάνιας 1995

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία