Σεστίνα[1][Σημ 1] λέγεται το ποίημα[Σημ 2], το οποίο αποτελείται από έξι εξάστιχες στροφές και μία τρίστιχη επωδό[Σημ 3].

Ιστορία Επεξεργασία

 
Ο Arnaut Daniel θεωρείται ο εφευρετής της σεστίνας.

Η πρώτη γνωστή σεστίνα είναι η Lo ferm voler qu'el cor m'intra, που γράφτηκε γύρω στο 1200 μ.Χ. από τον τροβαδούρο Arnaut Daniel[2], ο οποίος μάλιστα θεωρείται και ο εφευρέτης της.

Καλλιεργήθηκε πρώτα από τους τροβαδούρους της Προβηγκίας [Σημ 4], οι οποίοι θεωρούνται οι εφευρέτες του νέου είδους της μουσικής για την συγκεκριμένη εποχή (1110 μ.Χ. - 1300 μ.Χ.). Αργότερα η σεστίνα εξαπλώθηκε κι αυτή, μαζί με τα υπόλοιπα νέα είδη, σ' ολόκληρη την Ευρώπη.

Υπήρξαν πολλοί γνωστοί ποιητές που καλλιέργησαν διαχρονικά τη σεστίνα. Στα πρώιμα χρόνια της καλλιεργήθηκε από τον Δάντη Αλιγκέρι[3] και τον Φραντσέσκο Πετράρκα[Σημ 5]. Αυτοί οι δύο ποιητές με το έργο τους, βοήθησαν πολύ στον καθορισμό της μορφής της σεστίνας. Μάλιστα και πολλοί άλλοι συμπατριώτες τους ποιητές συνείσφεραν σ' αυτό και για ετούτο το λόγο η σεστίνα χαρακτηρίστηκε ως ένα ιταλικό ποιητικό είδος, παρόλο που η καταγωγή της δεν είναι ιταλική, αλλά γαλλική.

Η σεστίνα εισήχθη ξανά στη γαλλική φιλολογία, από την αντίστοιχη ιταλική, το 16ο αιώνα. Ο Pontus de Tyard ήταν ο πρώτος Γάλλος ποιητής που ασχολήθηκε με τη νέα φόρμα της σεστίνας στα γαλλικά, πριν από το 19ο αιώνα. Μάλιστα ο εν λόγω ποιητής εισήγαγε σ' αυτήν, την ποικίλη ομοιοκαταληξία, όπως εμφανίζεται και στη σημερινή της μορφή.

Στα νεότερα χρόνια συνέχισαν να συνθέτουν σεστίνες πολλοί ποιητές, κυρίως μάλιστα οι σύγχρονοι του 20ου αιώνα. Αυτοί είναι ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, ο Έζρα Πάουντ, ο Τόμας Στερνς Έλιοτ και ο Ουίσταν Ώντεν.

Μορφή Επεξεργασία

Οι στίχοι της σεστίνας χωρίζονται σε έξι στροφές, οι οποίες έχουν έξι στίχους έκαστος, και σ' ένα ρεφρέν τριών στίχων.

Η σεστίνα έχει ανάμεικτη ομοιοκαταληξία και παίρνει την εξής μορφή[4]:

  • 1η στροφή: α β γ δ ε ζ
  • 2η στροφή: ζ α ε β δ γ
  • 3η στροφή: γ ζ δ α β ε
  • 4η στροφή: ε γ β ζ α δ
  • 5η στροφή: δ ε α γ ζ β
  • 6η στροφή: β δ ζ ε γ α
  • ρεφρέν: ε γ α ή α γ ε

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Στην ελληνική βιβλιογραφία ο όρος «σεστίνα», εμφανίζεται και ως «εξάστροφο».
  2. Ή λυρικό τραγούδι.
  3. Ή ρεφρέν.
  4. Χώρα των τροβαδούρων θεωρείται η Νότια Γαλλία, στην οποία βρίσκεται και η Προβηγκία.
  5. Εξελληνισμένα Φραγκίσκος Πετράρχης.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Γεράσιμος Αν. Μαρκαντωνάτος (2013). «Σεστίνα». ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. σελ. 310. ISBN 978-960-503-298-2. 
  2. F.J.A. Davidson (1910). «Modern Language Notes 25». "The Origin of the Sestina". σελίδες 18-20. 
  3. A. JEANROY (1912). La 'sestina doppia' de Dante et les origines de la sestine. Romania. 
  4. Γεράσιμος Αν. Μαρκαντωνάτος (2013). «Εξάστροφο (ιταλ.: sestina)». ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. σελ. 145. ISBN 978-960-503-298-2.