Σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Φλώρινας

Η Σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Φλώρινας είναι ελληνική τοπική σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει το Πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης με το κέντρο της πόλης της Φλώρινας. Αποτελεί κλάδο του ευρύτερου Προαστιακού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης, στον οποίο η γραμμή είναι διπλή, αλλά μόνο η μία χρησιμοποιείται. Ο δυτικός τερματικός σταθμός της είναι η Φλώρινα, ενώ παλαιότερα κατευθυνόταν, μέσω διακλάδωσης στο Αμύνταιο, και προς Κοζάνη και Νέο Καύκασο (και μετά σύνορα). Το μεγαλύτερο μέρος της σιδηροδρομικής γραμμής δεν διαθέτει ηλεκτροκίνηση, παρά μόνο το τμήμα Πλατύ - Θεσσαλονίκη (το οποίο αποτελεί τμήμα της γραμμής Αθηνών - Θεσσαλονίκης).

Σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Φλώρινας
Thessaloniki - Florina rail line
Σιδηροδρομική γραμμή
Καρτ-ποστάλ της σιδηροδρομικής γέφυρας της Έδεσσας
(τέλη 19ου αιώνα).
Πληροφορίες
ΙδιοκτησίαΟΣΕ
ΠεριοχήΕλλάδα (Κεντρική και Δυτική Μακεδονία), Βόρεια Μακεδονία
ΚατάστασηΣε λειτουργία
Γραμμές1
ΤερματικοίΘεσσαλονίκη
Φλώρινα
Ιστότοποςhttps://www.hellenictrain.gr/perifereiakes-grammes-thessalonikis
Λειτουργία
Έναρξη λειτουργίας1894
ΔιαχειριστήςHellenic Train
Τύπος οχημάτων MAN 2000 (621)
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Μήκος γραμμής219,1 χλμ
Εύρος γραμμής1,435 mm (κανονικό εύρος)
Διαδρομή
Θεσσαλονίκη - Μπίτολα
Θεσσαλονίκη
αμαξιοστάσιο Μενεμένης
Εγνατία Οδός
προς Αλεξανδρούπολη
Σίνδος
Α/Δ ΠΑΘΕ
προς Ειδομένη
ποταμός Αξιός
Άδενδρο
ποταμός Λουδίας
Πλατύ
Π1/προς Αθήνα
Λιανοβέργι
Αλεξάνδρεια
Λουτρός
Κεφαλοχώρι
Ξεχασμένη
κανάλι 66
Κουλούρα
Μέση
Βέροια
Νάουσα
Επισκοπή
Πετραιά
Σκύδρα
Έδεσσα
λίμνη Αγρά
Άρνισσα
Άγιος Παντελεήμονας
Αμύνταιο
προς Κοζάνη
Ξινό Νερό
Βεύη
προς Φλώρινα
Μεσονήσι
Νέος Καύκασος
σύνορα Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας
Κρεμενίτσα
Μπίτολα

Η γραμμή ανέστειλε την λειτουργία της τον Μάρτιο του 2023 λόγω του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη και επαναλειτούργησε τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς με τερματικό σταθμό την Έδεσσα.[1][2]

Ιστορικό Επεξεργασία

Η ιδέα για μια δια-μακεδονική σιδηροδρομική γραμμή υπήρχε από τη δεκαετία του 1850, και πιο συγκεκριμένα όταν τον Ιανουάριο 1859 υπογράφηκε μνημόνιο για την κατασκευή της γραμμής Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου.[3] Δεν πραγματοποιήθηκε όμως τίποτα μέχρι τον Οκτώβριο του 1890, όταν η Οθωμανική Υψηλή Πύλη, παραχώρησε στην Deutsche Bank το δικαίωμα κατασκευής του σιδηροδρόμου ως διακλάδωση του Σιδηροδρόμου της Ανατολής και με την δυνατότητα επέκτασης του έως ένα αλβανικό λιμάνι.[4] Επικεφαλής του έργου ήταν ο βαρώνος Μωρίς ντε Χιρς. Το έργο ξεκίνησε τον Μάιο του 1891 και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 1894. Ενώ εκείνη τη περίοδο η πρακτική της υποχρεωτικής εργασίας ήταν ακόμη εν ισχύ, το εργατικό δυναμικό στις αγροτικές περιοχές της Μακεδονίας ήταν φθηνό, και οι μηχανικοί ήταν ευπρόσδεκτοι με ενθουσιασμό.[3]

Εκσυγχρονισμός και ένταξη στον Προαστιακό Σιδηρόδρομο Θεσσαλονίκης Επεξεργασία

Την περίοδο 2003-2006 η γραμμή ανακαινίστηκε και εκσυγχρονίστηκε ώστε να δεχτεί μεγαλύτερη συχνότητα δρομολογίων χρησιμοποιώντας τις καλύτερες δυνατές συνθήκες ασφαλείας. Έπειτα, το 2010 το σύνολο της γραμμής εντάχθηκε στον Προαστιακό Σιδηρόδρομο Θεσσαλονίκης και εξυπηρετούνταν από την διέλευση αμαξοστοιχιών μέσω της Βέροιας.[5][6]

Αναστολή λειτουργίας της γραμμής Επεξεργασία

Τον Μάρτιο του 2023 και υπό τον απόηχο του σιδηροδρομικού ατυχήματος των Τεμπών ο ΟΣΕ ανέστειλε την κυκλοφορία αμαξοστοιχιών στο σύνολο της γραμμής προκειμένου να διεξαχθεί έλεγχος στις υποδομές.[7]

Επαναλειτουργία δρομολογίων (2023) Επεξεργασία

Τον Δεκέμβριο του 2023, έπειτα από 9 μήνες αδράνειας, η Hellenic Train ανακοίνωσε την επανέναρξη των δρομολογίων στην γραμμή με τερματικό σταθμό την Έδεσσα.[8][9][10]

Διαδρομή Επεξεργασία

Ο ανατολικός τερματικός της γραμμής Θεσσαλονίκης - Φλωρίνης είναι ο Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης. Αφήνοντας τη γραμμή Αθηνών - Θεσσαλονίκης στο Πλατύ Ημαθίας, προχωράει κατά μήκος του ποταμού Αλιάκμονα, μέσα από την Αλεξάνδρεια Ημαθίας, και μετά διέρχεται από τη Βέροια, τη Νάουσα, τη Σκύδρα και ανεβαίνει προς την Έδεσσα, και κατά μήκος της βόρειας και δυτικής ακτής της λίμνης Βεγορίτιδας, φτάνοντας στο Αμύνταιο. Εκεί, η γραμμή Αμυνταίου - Κοζάνης αποτελούσε διακλάδωση της γραμμής, μέχρι το 2010, εξυπηρετώντας την Κοζάνη, την Πτολεμαΐδα και τους σταθμούς της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού. Σήμερα η κύρια γραμμή συνεχίζει στη Φλώρινα, όπου και τερματίζει.

Παρελθοντικά η κανονική γραμμή τερμάτιζε επί ελληνικού εδάφους στον Νέο Κάυκασο, στα σύνορα με την Βόρεια Μακεδονία, ενώ στο Μεσονήσι, γινόταν ανταπόκριση με την γραμμή Μεσονησίου - Φλωρίνης, εξυπηρετώντας και την Φλώρινα. Κανονικά η γραμμή συνεχίζει και έκτος Ελλάδας, στην Βόρεια Μακεδονία, η οποία διέρχεται από το Μοναστήρι και άλλες πόλεις της χώρας, καταλήγοντας στα Βελεσά, όπου διασυνδέεται με την Σιδηροδρομική γραμμή Σκοπίων - Θεσσαλονίκης.

Επέκταση προς Πόγραδετς Επεξεργασία

Στα πλαίσια της Σιδηροδρομικής Εγνατίας εξετάζεται η επέκταση της γραμμής ως το Πόγραδετς της Αλβανίας, μέσω Φλώρινας και Καστοριάς. Τον Ιανουάριο του 2022 υπογράφηκε η σύμβαση για την εξέταση τεχνο-οικονομικών λύσεων. Μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί τρεις προτάσεις:

Φωτογραφίες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ΖΟΥΖΕΛΗ, ΣΟΦΙΑ (22 Μαρτίου 2023). «Δε θα σφυρίξει ακόμα το τρένο στη Δυτική Μακεδονία». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  2. Φιλιώ (14 Δεκεμβρίου 2023). «Νέα δρομολόγια στο τμήμα Θεσσαλονίκη – Έδεσσα και νέα λεωφορειακά δρομολόγια στο τμήμα Έδεσσα – Φλώρινα - Πρωινός Λόγος Κοζάνη». Πρωινός Λόγος. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  3. 3,0 3,1 Gounaris, Basil C. (1989). «Railway Construction and Labour Availability in Macedonia in the Late 19th Century». Byzantine and Modern Greek Studies 13: 143ff.. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-05-05. https://web.archive.org/web/20160505072214/https://de.scribd.com/doc/251125738/Railway-Construction-and-Labour-Availability-in-Maccedonia-in-the-Late-19th-Century-Gounaris. Ανακτήθηκε στις 2016-04-02. 
  4. Hertner, Peter. "The Balkan Railways, International Capital and Banking from the End of the 19th Century until the Outbreak of the First World War". 23ff. Bulgarian National Bank.
  5. Unknown. «ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΥΑΔΕΣ ΜΕΣΟΝΗΣΙΟΥ: Ο Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Μοναστηρίου (Salonique à Monastir) και ο σιδηροδρομικός σταθμός του Μεσονησίου». ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΥΑΔΕΣ ΜΕΣΟΝΗΣΙΟΥ. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  6. «Περιφερειακές Γραμμές Θεσσαλονίκης». Hellenic Train.  |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)
  7. «Τέμπη: Πότε επιστρέφουν τα τρένα στις ράγες». in.gr. 15 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  8. «Θεσσαλονίκη: Επιπλέον τρένα για Σέρρες, Δράμα, Έδεσσα, Φλώρινα και Λάρισα». Typosthes.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  9. «Τρένα: Νέα δρομολόγια στο τμήμα Θεσσαλονίκη-Έδεσσα και λεωφορειακά, Έδεσσα-Φλώρινα - Λόγος της Πέλλας». logospellas.gr (στα Αγγλικά). 14 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  10. «Από το Σάββατο, μπαίνουν και πάλι μπροστά τα τρένα, στο Αθήνα- Θεσσαλονίκη - Το πρόγραμμα δρομολογίων». www.makthes.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  11. https://fonikastorias.gr/σιδηροδρομική-εγνατία-τι-εξετάζει-ο-ο/

Επιπλέον ανάγνωση Επεξεργασία