Σιδηροδρομική γραμμή Κατάκολου - Ολυμπίας
Η σιδηροδρομική γραμμή Κατάκολου - Αρχαίας Ολυμπίας είναι μία μετρική τοπική σιδηροδρομική γραμμή τουριστικού ενδιαφέροντος[2] που ενώνει το λιμάνι του Κατάκολου με τον Πύργο και με την Αρχαία Ολυμπία. Είναι η πρώτη περιφερειακή γραμμή της Ελλάδας, κατασκευασμένη το 1882[1][3][4].
| Σιδηροδρομική γραμμή Κατάκολου - Αρχαίας Ολυμπίας | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Συρμός πλησίον του σταθμού Πύργου | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Πληροφορίες | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ιδιοκτησία | OΣE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Περιοχή | Ηλεία | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Είδος | Τοπικός/εκδρομικός σιδηρόδρομος | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Τερματικοί | Κατάκολο Ολυμπία | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Σταθμοί | 18 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Λειτουργία | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Έναρξη λειτουργίας | Φεβρουάριος 1883 (εγκαίνια)[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Διαχειριστής | ΣΠΚ (1882-1951) ΣΠΑΠ (1951-1962) ΣΕΚ (1962-1970) ΟΣΕ (1971-2007) Hellenic Train (2007-) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Διάρκεια ταξιδιού | 29 λεπτά | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Τεχνικά χαρακτηριστικά | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μήκος γραμμής | 33 χλμ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Εύρος γραμμής | 1,000 χιλιοστά (μετρικό εύρος) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μέση ταχύτητα | 90 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ιστορία Επεξεργασία
Η αρχή έγινε στις 22 Σεπτεμβρίου 1878, όταν ο τότε δήμαρχος Πύργου, Πέτρος Αυγερινός, ζήτησε να κατασκευαστεί από τον μηχανικό Αλέξανδρο Στρέιτ η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή εκτός Αττικής, με σκοπό τη σύνδεση του Πύργου με το λιμάνι του Κατάκολου, ώστε να αυξηθεί η εξαγωγή σταφίδας[3]. Το 1881, με νόμο δίνεται η εργολαβία στον δήμο Πύργου η κατασκευή και η εκμετάλλευση του σιδηρόδρομου για 60 χρόνια[5]. Οι εργασίες ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 1882 και ολοκληρώθηκαν τον Νοέμβριο του ίδιου έτους και τον Φεβρουάριο του 1883 η γραμμή εγκαινιάζεται επίσημα από τον βασιλιά Γεώργιο Α΄, ενώ παράλληλα, τον Ιούνιο του 1893, ιδρύεται η εταιρεία Σιδηρόδορμος Πύργου-Κατάκολου (ΣΠΚ)[1][6].
Η γραμμή το 1896 υπέστη πλήγμα, λόγω της σταφιδικής κρίσης που ξέσπασε, μειώνοντας την εμπορική δραστηριότητα της γραμμής[3][7]. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο ΣΠΚ εξαγοράστηκε από την "Εταιρεία Μεσημβρινών Σιδηροδρόμων Ελλάδος"[6], η οποία σύντομα αναστέλλεται η λειτουργία της[5].
Η γραμμή μένει αμετάβλητη ως το 1951, όπου ο ΣΠΚ απορροφάται από τους ΣΠΑΠ[5][7] και δρομολογούνται αμαξοστοιχίες από την Αρχαία Ολυμπία ως το Κατάκολο, μέσω συνδετήριας γραμμής των γραμμών των ΣΠΑΠ και του ΣΠΚ. Μάλιστα, το νέο δρομολόγιο τεράστια απήχηση στους κατοίκους της Ηλείας[6]. Το 1975 καταργείται ο σταθμός Πύργου του ΣΠΚ και ξηλώνονται οι γραμμές, ενώ όλα τα δρομολόγια σταθμεύουν στο σταθμό των ΣΠΑΠ[6].
Τον Αύγουστο του 1998 η γραμμή καταργείται, αλλά επανέρχεται το 2004, ως τουριστική για την εξυπηρέτηση των τουριστών λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων 2004[6][1].
Αμαξοστοιχίες Επεξεργασία
Η γραμμή Κατάκολο-Πύργος δρομολογούνταν με τις παρακάτω αμαξοστοιχίες της κατασκευάστριας KRAUSS, οι οποίες φυλάσσονταν στα μηχανοστάσια του Κατάκολου και του Πύργου[6]:
- Πύργος (1882)
- Ηλεία (1882)
- Ερμής (1882)
- Αλφειός (1922)
- Ολύμπια (1931)
Υπηρεσίες Επεξεργασία
Σήμερα η γραμμή εξυπηρετείται από 3 ζεύγη δρομολογίων, με αυτοκινητάμαξες GTW (της μετρικής σειράς 4501)
Μέλλον Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Ολυμπιάδα Δαββέτα-Γεωργία Κυρίτση, "Ιχνηλατώντας-αναζητώντας-σχεδιάζοντας: Σιδηροδρομική γραμμή Κατάκολο-Αρχαία Ολυμπία", Σιδηροτροχιά, 41-42 (Δεκέμβριος 2012), σ. 91.
- ↑ Σιδηροδρομική υποδομή Αρχειοθετήθηκε 2017-09-19 στο Wayback Machine.. ose.gr.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Άρης Χατζηγεωργίου, "Πού πας τρενάκι σε τέτοιους καιρούς...", στο αφιέρωμα "Η ιστορία του σιδηροδρόμου. Τα τρένα που φύγαν τα τρένα που έρχονται", Ελευθεροτυπία (3 Ιουλίου 1999), ένθετο, σελ. 2.
- ↑ «Ιστορία λιμανιού Κατάκολου Ηλείας». katakoloport.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2017.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Η ιστορία της σιδηροδρομικής γραμμής Πύργου – Κατακόλου». patrisnews.com. 21 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2017.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Διονύσης Λιανός (17 Δεκεμβρίου 2011). «Ταξίδι στο χρόνο: Η ιστορία της σιδηροδρομικής γραμμής Πύργου - Κατάκολου». Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2017.
- ↑ 7,0 7,1 «Ιστορία του Κατάκολου». katakolo.info. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2017.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Κατάκολο-Πύργος-Αλφειός-Ολυμπία: Αναβάθμιση σιδηροδρομικής γραμμής». PatrisNews - Εφημερίδα Πατρίς Ηλείας. 26 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023.
- ↑ «ΟΣΕ αναβάθμιση – επισκευή της υφιστάμενης μετρικής σιδηροδρομικής γραμμής, αποβάθρων και τεχνικών, στο σιδηροδρομικό τμήμα Κατακολου - Πύργου - Αλφειού - Ολυμπίας, υπο κυκλοφορία. (Α.Δ. 1837).» (PDF).
Πηγές Επεξεργασία
- Γεωργία Δαββέτα - Ολυμπιάδα Κυρίτση, "Ιχνηλατώντας-αναζητώντας-σχεδιάζοντας: Σιδηροδρομική γραμμή Κατάκολο-Αρχαία Ολυμπία", Σιδηροτροχιά, 41-42 (Δεκέμβριος 2012), σ. 90-93.
- Άρης Χατζηγεωργίου, "Πού πας τρενάκι σε τέτοιους καιρούς...", στο αφιέρωμα "Η ιστορία του σιδηροδρόμου. Τα τρένα που φύγαν τα τρένα που έρχονται", Ελευθεροτυπία (3 Ιουλίου 1999), ένθετο, σελ. 2.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Κατάκολο-Ολυμπία hellenictrain.gr