Συντεταγμένες: 44°47′19.00″N 20°27′33.01″E / 44.7886111°N 20.4591694°E / 44.7886111; 20.4591694

Το Στάδιο Παρτιζάν (σερβικά: Стадион Партизанa‎‎) είναι στάδιο ποδοσφαίρου και στίβου στην Αουτοκομάντα του Βελιγραδίου στη Σερβία, το οποίο έχει χωρητικότητα 32.710 θεατών. Είναι η έδρα της Παρτιζάν Βελιγραδίου. Επίσης, ήταν η έδρα του κύριου αντιπάλου της Παρτιζάν, Ερυθρός Αστέρας Βελιγραδίου, από το 1959 έως το 1963, όταν μετακόμισε στο Στάδιο Ερυθρού Αστέρα.

Στάδιο Παρτιζάν
ΙδιοκτήτηςΠαρτιζάν Βελιγραδίου
ΔιαχειριστήςΠαρτιζάν Βελιγραδίου
Είδοςστάδιο ποδοσφαίρου
Χωρητικότητα32.710 θεατές
Έναρξη εργασιών1951[1]
Εγκαίνια22  Δεκεμβρίου 1951
ΑρχιτέκτοναςMihailo Janković
Τοποθεσία
Χάρτης
ΔιεύθυνσηΑουτοκομάντα
Βελιγράδι
Σερβία
Φορείς εκμετάλλευσης
Παρτιζάν Βελιγραδίου
Commons page Πολυμέσα

Έφερε το όνομα Στάδιο ΓΛΣ (σερβικά: Стадион ЈНА (Стадион Југословенске народне армије)‎‎ για πολύ καιρό και ήταν ο χώρος της παρέλασης της Ημέρας των Νέων. Ακόμη και σήμερα, η πλειονότητα των ποδοσφαιρόφιλων σε όλες τις χώρες της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας το αποκαλούν με την παλιά ονομασία του. Οι οπαδοί της Παρτιζάν, οι Γκρομπαρί, το αποκαλούν επίσης Fudbalski hram («Ναός του ποδοσφαίρου»). Πριν τοποθετηθούν καθίσματα στις κερκίδες, το γήπεδο είχε χωρητικότητα 50.000 θεατών.

Υπήρχαν σχέδια για αντικατάσταση του σημερινού γηπέδου με νέο. Οι ελβετικές εταιρείες Mob Lab και Marazzi-Paul παρουσίασαν ένα έργο ενός σταδίου 38.000 θέσεων με εμπορικό περιεχόμενο.[2] Η κατασκευή επρόκειτο να ξεκινήσει το 2006 αλλά αναβλήθηκε και αργότερα ακυρώθηκε.

Ιστορία Επεξεργασία

Η κατασκευή του σταδίου ξεκίνησε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη θέση του Στάδιο ΟΦΚ (BSK Stadion), το οποίο ήταν ένα στάδιο 25.000 θέσεων που φιλοξενούσε την Εθνική Γιουγκοσλαβίας, καθώς και την ΟΦΚ Βελιγραδίου. Το στάδιο κατασκευάστηκε με τη βοήθεια του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού, την περίοδο μεταξύ 1948 και 1951. Αν και το στάδιο δεν είχε ολοκληρωθεί πλήρως, ο πρώτος αγώνας διεξήχθη στις 9 Οκτωβρίου 1949, όπου η Γιουγκοσλαβία έπαιξε εναντίον της Γαλλίας, σε αγώνα που έληξε ισόπαλος με 1–1. Το στάδιο άνοιξε επίσημα την Ημέρα του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού, στις 22 Δεκεμβρίου 1951.

 
Μνημείο στους σκυταλοδρόμους κοντά στο Στάδιο Παρτιζάν

Από το 1957 έως το 1987 το στάδιο ήταν ο χώρος της παρέλασης της Ημέρας των Νέων. Κάθε χρόνο στις 25 Μαΐου, η Σκυταλοδρομία των Νέων γινόταν στη Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας. Οι συμμετέχοντες έφεραν μια σκυτάλη με ένα μήνυμα γενεθλίων στον Πρόεδρο Γιόσιπ Μπροζ Τίτο. Η Σκυταλοδρομία των Νέων ήταν ένας συμβολικός αγώνας σκυταλοδρομίας που ξεκινούσε στη γενέτειρα του Τίτο, Κούμροβετς και περνούσε από όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας και κατέληγε στο Βελιγράδι, στο Στάδιο ΓΛΣ.[3] Την 1η Απριλίου 1957, το στάδιο έλαβε τον πρώτο του ηλεκτρονικό πίνακα αποτελεσμάτων. Πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε σε αγώνα μεταξύ της Παρτιζάν και της Βαρντάρ Σκοπίων στις 30 Νοεμβρίου 1957.

Το στάδιο φιλοξένησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1962, που διεξήχθη από τις 12 έως τις 16 Σεπτεμβρίου 1962.

Τον Απρίλιο του 1989, η Παρτιζάν Βελιγραδίου αγόρασε το γήπεδο από τον πρώην Γιουγκοσλαβικό Λαϊκό Στρατό. Το όνομα του γηπέδου άλλαξε επίσημα στο Στάδιο Παρτιζάν. Το γήπεδο της Παρτιζάν είχε χωρητικότητα 50.000 θεατών πριν τεθούν σε ισχύ οι νέοι κανονισμοί ασφαλείας της UEFA. Υπήρχαν 15.924 θέσεις καθήμενων, 33.000 θέσεις για όρθιους και 585 κουτιά θέσεων. Ανακαινίστηκε το 1998 και έκτοτε έχει χωρητικότητα 29.775 θεατών.

Το στάδιο φιλοξένησε την Παρτιζάν στην πρώτη της συμμετοχή στο ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ, τη σεζόν 2003-04. Στα προκριματικά απέκλεισαν τη Νιούκασλ Γιουνάιτεντ του Μπόμπι Ρόμπσον, χάνοντας με 0–1 στο Βελιγράδι, αλλά στη ρεβάνς στο Σαιντ Τζέιμς Παρκ κέρδισαν με γκολ του Ίβιτσα Ίλιεφ στην κανονική διάρκεια και έφτασαν στη φάση των ομίλων μετά από νίκη στη διαδικασία των πέναλτι.[4] Παρά το γεγονός ότι κληρώθηκε σε έναν δύσκολο όμιλο με τη Ρεάλ Μαδρίτης, την Πόρτο (νικήτρια ου Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ 2002–03 και τελική νικήτρια της διοργάνωσης) και τη Μαρσέιγ (μετέπειτα φιναλίστ Κύπελλο ΟΥΕΦΑ 2003-2004),[5] το στάδιο αποδείχθηκε σκληρό έδαφος για τους αντιπάλους και η ομάδα δεν έχασε εντός έδρας αγώνα, όπου έφερε ισοπαλία με 0–0 με τους διάσημους Galácticos της Ρεάλ Μαδρίτης, που περιλάμβανε παίκτες όπως ο Ζινεντίν Ζιντάν, Ρονάλντο, Λουίς Φίγκο, Ρομπέρτο Κάρλος, Ραούλ και Ντέιβιντ Μπέκαμ, ισοπαλία με 1–1 με την Πόρτο, με επικεφαλής τον προπονητή Ζοζέ Μουρίνιο και τη Μαρσέιγ, με τους σούπερ σταρ Φαμπιέν Μπαρτέζ και Ντιντιέ Ντρογκμπά, ενώ έπαιξε όμορφο ποδόσφαιρο στους εκτός έδρας αγώνες της στη Μαδρίτη (0–1), στη Μασσαλία (0–3) και στο Πόρτο (1–2).

Τον Σεπτέμβριο του 2010, το γήπεδο της Παρτιζάν αναδιοργανώθηκε σε λίγα σημεία για το ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ. Λόγω των προτύπων των σταδίων της UEFA, οι φράχτες στην ανατολική και τη δυτική κερκίδα μειώθηκαν από 2,25 μέτρα σε 0,70 μέτρα. Το γήπεδο ποδοσφαίρου επεκτάθηκε κατά 1 τετραγωνικό μέτρο. Τοποθετήθηκαν νέα, σύγχρονα δοκάρια και ολοκαίνουργια κουτιά τύπου κατασκευάστηκαν στην κορυφή της δυτικής κερκίδας.[6] Ο αγώνας του ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ της Παρτιζάν με την Άρσεναλ στις 20 Σεπτεμβρίου, σχεδόν αναβλήθηκε λόγω βλάβης δύο προβολέων του γηπέδου. Ωστόσο, ένα από αυτά διορθώθηκε και ο διαιτητής Βόλφγκανγκ Σταρκ έδωσε τη συγκατάθεσή του ώστε ο αγώνας να διεξαχθεί μόνο με 3 προβολείς.[7]

Τον Μάρτιο του 2012, ο παλιός πίνακας αποτελεσμάτων αντικαταστάθηκε με νέα οθόνη LED μετά από 55 χρόνια χρήσης.[8] Στις 7 Σεπτεμβρίου 2012, η Παρτιζάν Βελιγραδίου ανακοίνωσε μια συμφωνία χορηγίας μεταξύ του Ομίλου Carlsberg και του συλλόγου, η οποία περιλαμβάνει επίσης την τοποθέτηση ασπρόμαυρων καθισμάτων σε ολόκληρο το γήπεδο.[9]

Δομές και εγκαταστάσεις Επεξεργασία

 
Οπαδοί στη νότια κερκίδα.

Το Στάδιο Παρτιζάν έχει 29.775 θέσεις χωρισμένες σε τέσσερις εξέδρες: τη νότια, τη βόρεια, τη δυτική και την ανατολική. Οι κερκίδες έχουν ύψος 21 μέτρων και άνοιγμα 236 μέτρων σε μήκος (βορρά-νότος) και 150 μέτρων σε πλάτος (ανατολή-δύση). Υπάρχουν 30 σειρές καθισμάτων και 30 πύλες εισόδου και εξόδου για τους θεατές. Ο αγωνιστικός χώρος έχει διαστάσεις 105 επί 68 μέτρα και φωτίζεται στα 1.400 λουξ (Philips). Το γήπεδο διαθέτει αθλητικό ταρτάν, δύο γήπεδα με γρασίδι, προπονητικό γήπεδο με αποδυτήρια, κέντρο τύπου και εστιατόριο. Μέσα στο συγκρότημα του σταδίου υπάρχουν επίσης 18 γήπεδα αντισφαίρισης, αίθουσα πυγμαχίας, πεδίο βολής, γυμναστήριο, ιατρικό κέντρο και εμπορικός χώρος.

Προτεινόμενο νέο γήπεδο Επεξεργασία

Το 2006, το σημερινό στάδιο επρόκειτο να επανασχεδιαστεί από την ελβετική εταιρεία Mob Lab. Η χωρητικότητα του νέου γηπέδου της Παρτιζάν θα ήταν περίπου 38.000 θέσεων, με ένα σύγχρονο επιχειρηματικό πάρκο γεμάτο ξενοδοχεία, κτίρια γραφείων, γήπεδα αντισφαίρισης και πολυκινηματογράφο.[2]

Άλλες χρήσεις Επεξεργασία

Εκτός από αθλητικές εκδηλώσεις, το στάδιο είναι επίσης χώρος για διάφορες συναυλίες και παραστάσεις.

  • Οι Metallica εμφανίστηκαν στο στάδιο κατά τη διάρκεια της περιοδείας τους Madly in Anger with the World Tour στις 15 Ιουνίου 2004, με τους Van Gogh ως εναρκτήριο συγκρότημα, μπροστά σε περίπου 25.000 άτομα.[10]
  • Οι AC/DC εμφανίστηκαν στο στάδιο κατά τη διάρκεια του Black Ice World Tour στις 26 Μαΐου 2009, με τους Amajlija και The Answer ως εναρκτήρια συγκροτήματα, μπροστά σε περίπου 40.000 άτομα.[11]

Εικόνες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ανακτήθηκε στις 28  Ιουνίου 2019.
  2. 2,0 2,1 Mob Lab (27 Ιουνίου 2008). «Partizan's New Stadium Project». http://www.marazzi-paul.com/projects/partizanstadium-belgrade. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2013. 
  3. «STADIUM... DURING THE CELEBRATION OF THE YOUTH DAY (MAY 25)». Belgrade City Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2013. https://archive.today/20130416131642/http://www.mgb.org.rs/en/collections/belgrade-history-from-1941/picture/istorija1918-1941/239. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2013. 
  4. «Njukasl snažno pogođen pobedom Partizana 0:1» (στα σερβικά). bbc.co.uk/sr. http://www.bbc.co.uk/serbian/news/2003/08/030828_partizan_thursdayafternoon.shtml. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2012. 
  5. «Partizan sa Realom, Portom i Marsejom! (raspored)» (στα σερβικά). b92.net. http://www.b92.net/sport/fudbal/vesti.php?yyyy=2003&mm=08&dd=28&nav_id=117926. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2012. 
  6. «Za dve decenije u rekonstrukciju Partizanovog stadiona uloženo 15 miliona evra» (στα σερβικά). The Politika. http://www.politika.rs/rubrike/Sport/fudbal/Za-dve-decenije-u-rekonstrukciju-Partizanovog-stadiona-ulozeno-15-miliona-evra.lt.html. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2012. 
  7. The Daily Telegraph
  8. «Postavljen novi semafor na stadionu Partizana (VIDEO)» (στα σερβικά). zurnal.rs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-01-17. https://web.archive.org/web/20220117062910/http://www.zurnal.rs/2012/03/03/postavljen-novi-semafor-na-stadionu-partizana-video/index.html?lang=lat. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2013. 
  9. «Stadion Partizana dobija crno-bele stolice» (στα σερβικά). The Sportal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2012. https://web.archive.org/web/20121111171912/http://www.sportal.rs/news.php?news=82136. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2012. 
  10. «Metallica na JNA». Svet Gitara (στα Σερβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2020. 
  11. Novakovic, Aleksandar. «Rok zemljotres zvani AC/DC». Blic (στα Σερβικά). Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2020.