Βικιπαίδεια

Στρατιωτικά τεχνάσματα

Ως στρατιωτικά τεχνάσματα αναφέρονται στην στρατιωτική επιστήμη οι μέθοδοι εξαπάτησης ή παραπλάνησης που χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων, με στόχο να προκαλέσουν στον αντίπαλο την επονομαζόμενη ομίχλη του πολέμου [1] [2] μέσω ψυχολογικών επιχειρήσεων, πολέμου πληροφοριών, οπτικής εξαπάτησης ή άλλων μεθόδων. [3] Ως μορφή παραπληροφόρησης, επικαλύπτεται με τον ψυχολογικό πόλεμο . [4]

Η εξαπάτηση συνδέεται επίσης στενά με την ασφάλεια των επιχειρήσεων (OPSEC) καθώς η OPSEC προσπαθεί να αποκρύψει από τον αντίπαλο κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες, τις δραστηριότητες, τους περιορισμούς, και τις προθέσεις ενός οργανισμού ή να παρέχει μια εύλογη εναλλακτική εξήγηση για τις λεπτομέρειες που μπορεί ο αντίπαλος παρατηρεί, ενώ η εξαπάτηση αποκαλύπτει ψευδείς πληροφορίες σε μια προσπάθεια παραπλάνησης του αντιπάλου. [5]

Η εξαπάτηση στον πόλεμο χρονολογείται από την πρώιμη ιστορία. [6] Η Τέχνη του Πολέμου, μια αρχαία κινεζική στρατιωτική πραγματεία, τονίζει τη σημασία της εξαπάτησης ως τρόπου για τις μικρότερες δυνάμεις να νικήσουν μεγαλύτερους αντιπάλους. [7] Παραδείγματα εξαπάτησης στον πόλεμο μπορούν να βρεθούν στην αρχαία Αίγυπτο, [8] Ελλάδα, [9] και Ρώμη, [10] τη Μεσαιωνική Εποχή, την Αναγέννηση, [11] και την Ευρωπαϊκή Αποικιακή Εποχή . [12] Η εξαπάτηση χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και έγινε ακόμη μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. [13] Στη σύγχρονη εποχή, οι στρατοί πολλών εθνών έχουν εξελίξει τις τακτικές, τις τεχνικές και τις διαδικασίες εξαπάτησης σε ένα πλήρες δόγμα. [14] [15] [16]

Τύποι Επεξεργασία

 
Ψευδής αεροπορική βάση και εικονικά αεροσκάφη

Η εξαπάτηση μπορεί να επιτευχθεί είτε αυξάνοντας είτε μειώνοντας την κατανόηση του λειτουργικού περιβάλλοντος από τον αντίπαλο. [17] Η εξαπάτηση που αυξάνει την ασάφεια έχει σκοπό να σπείρει σύγχυση στο μυαλό του εχθρού που λαμβάνει αποφάσεις παρουσιάζοντας πολλαπλές πιθανές φιλικές πορείες δράσης.[17] Επειδή ο αντίπαλος δεν ξέρει τι ισχύει, οι αντιδράσεις του καθυστερούν ή παραλύουν, γεγονός που δίνει πλεονέκτημα στη φίλια πλευρά.[17] Με εξαπάτηση που μειώνει την ασάφεια, η φιλική πλευρά σκοπεύει να κάνει τον αντίπαλο βέβαιο για τη φιλική πορεία δράσης—βέβαιη, αλλά λανθασμένη.[17] Ως αποτέλεσμα, ο αντίπαλος θα κατανείμει λάθος χρόνο, προσωπικό, ή πόρους, γεγονός που επιτρέπει στη φίλια πλευρά να αποκτήσει πλεονέκτημα.[17]

Η εξαπάτηση της Επιχείρησης Bodyguard στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μπορεί να θεωρηθεί ως μια εξαπάτηση που αύξησε την ασάφεια που με την πάροδο του χρόνου έγινε μειωμένη ασάφεια. [18] Αρχικά, ο στόχος ήταν να αυξηθεί η σύγχυση μεταξύ των Γερμανών σχεδιαστών και ηγετών παρουσιάζοντας τις πιθανότητες συμμαχικών εισβολών στο Πα-ντε-Καλαί και τη Νορμανδία στη Γαλλία, καθώς και στα Βαλκάνια, τη νότια Γαλλία και τη Νορβηγία.[18] Τελικά, η εξαπάτηση αύξησε τη βεβαιότητα στη γερμανική πλευρά, κάνοντάς τους να συμπεράνουν ότι το Καλαί ήταν ο πραγματικός τόπος εισβολής.[18] Όταν οι Σύμμαχοι επιτέθηκαν στη Νορμανδία, το έκαναν με το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού.[18]

Τακτική Επεξεργασία

Η στρατιωτική εξαπάτηση μπορεί να λάβει χώρα σε τακτικό, επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο του πολέμου. Οι πέντε βασικές τακτικές περιλαμβάνουν: [19]

Εκτροπή
Χρήση προσποιήσεων, επιδείξεων, παρουσιάσεων ή τεχνασμάτων για να τραβήξουν την προσοχή του εχθρού μακριά από μια φίλια κύρια προσπάθεια και να παρακινήσουν τον εχθρό να συγκεντρώσει πόρους σε χρόνο και τόπο που είναι σε μειονεκτική θέση για τον εχθρό. [19]
Παράδειγμα: Τη νύχτα της 17ης–18ης Αυγούστου 1943, η Βασιλική Αεροπορία πραγματοποίησε την Επιχείρηση Ύδρα, τον βομβαρδισμό ενός ερευνητικού κέντρου πυραύλων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στο Πεενεμούντε, μια γερμανική πόλη στη Βαλτική Θάλασσα. Για κάποιο χρονικό διάστημα, οι Βρετανοί είχαν φέρει τους Γερμανούς σε θέση να περιμένουν και να αντιμετωπίσουν επιθέσεις στο Βερολίνο στέλνοντας βομβαρδιστικά de Havilland Mosquito στην ίδια διαδρομή προς την πόλη. [20] Όταν οι Βρετανοί εκτέλεσαν την Επιχείρηση Ύδρα, οι Γερμανοί πίστεψαν ότι οκτώ Mosquito που πετούσαν προς το Βερολίνο ήταν η εμπροσθοφυλακή μιας ακόμη επίθεσης στον ίδιο στόχο.[20] Ως αποτέλεσμα αυτής της εκτροπής, οι Γερμανοί ανέπτυξαν το μεγαλύτερο μέρος των μαχητικών αεροσκαφών τους πάνω από το Βερολίνο, γεγονός που έδωσε στους Βρετανούς ένα πλεονέκτημα έναντι του Πεενεμούντε. [20]
Προσποίηση
Μια επιθετική ενέργεια που περιλαμβάνει μαχητική επαφή με τον αντίπαλο που εξαπατά τον αντίπαλο ως προς την τοποθεσία και/ή τον χρόνο της κύριας προσπάθειας της φίλιας πλευράς.[19] Μια προσποίηση θα προκαλέσει τον εχθρό να συγκεντρώσει πόρους σε λάθος χρόνο και τοποθεσία.[19] Μια σειρά από προσποιήσεις θα εξαρτήσουν τον εχθρό σε φιλικές δραστηριότητες στην ίδια τοποθεσία, αναγκάζοντας τον εχθρό να χαμηλώσει τη φρουρά του ή να ανταποκριθεί αναποτελεσματικά στη φίλια κύρια προσπάθεια. [19]
Παράδειγμα: Τον Μάιο του 1940, η Ομάδα Στρατού Β της Ναζιστικής Γερμανίας επιτέθηκε στην Ολλανδία και το Βέλγιο . [21] Την ίδια στιγμή, η Ομάδα Στρατιών Α εισέβαλε στη Γαλλία επιτιθέμενη μέσω των Αρδεννών προς την πόλη Σεντάν.[21] Η επίθεση της Ομάδας Στρατού Β ήταν μια προσποίηση που είχε σκοπό να συγκαλύψει την κύρια προσπάθεια της Γερμανίας από τους Βρετανούς και Γάλλους στρατιωτικούς ηγέτες. [21]
Επίδειξη
 
Τα βρετανικά "αλεξήλια" χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία απεικονίσεων κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου
Μια επίδειξη παρουσιάζει μια επίδειξη δύναμης παρόμοια με μια προσποίηση, αλλά αποφεύγει την πραγματική μαχητική επαφή με τον αντίπαλο. [19] Η πρόθεση μιας επίδειξης είναι ο αντίπαλος να προσδιορίσει εσφαλμένα την ώρα και την τοποθεσία της φίλιας κύριας προσπάθειας, γεγονός που δίνει στη φίλια πλευρά ένα πλεονέκτημα αναγκάζοντας τον αντίπαλο να κατανείμει εσφαλμένα πόρους, να μετακινηθεί σε λάθος τοποθεσία ή να αποτύχει να κινηθεί. [19]
Παράδειγμα: Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας στη Χερσόνησο του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, ο διοικητής της Ένωσης Τζωρτζ ΜακΚλέλαν πίστευε ότι αντιμετώπιζε μια ισχυρότερη Συνομοσπονδιακή δύναμη που διοικείται από τον Τζον Μαγκρούντερ από ό,τι στην πραγματικότητα. [22] Ο Μαγκρούντερ ενίσχυσε την αντίληψη του ΜακΚλέλαν με πολυάριθμες επιδείξεις, συμπεριλαμβανομένης της παρέλασης των στρατιωτών του κάπου όπου μπορούσαν να τους δουν οι παρατηρητές της Ένωσης, κρύβοντάς τους καθώς επέστρεφαν στο σημείο εκκίνησης και στη συνέχεια παρελαύνοντάς τους ξανά μπροστά στους παρατηρητές του ΜακΚλέλαν.[22] Ο ΜακΚλέλαν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν μεγαλύτερος σε αριθμό και αποφάσισε να υποχωρήσει. [22]
Τέχνασμα
Η σκόπιμη έκθεση στον εχθρό ψευδών πληροφοριών που κάνει τον εχθρό να καταλήξει σε εσφαλμένο συμπέρασμα για τις φίλιες προθέσεις και δυνατότητες. [19] Ένα τέχνασμα είναι ένα κόλπο πολέμου που βασίζεται στην δόλο για να συμβάλει σε ένα μεγαλύτερο σχέδιο εξαπάτησης. [19]
Παράδειγμα: Η δημιουργία του φανταστικού ταγματάρχη William Martin ("The Man Who Never Was") ως Βρετανού αξιωματικού που κουβαλούσε σημαντικά σχέδια μάχης του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.[23] Ως μέρος της εξαπάτησης της Επιχείρησης Κιμάς που απέκρυψε την τοποθεσία της σχεδιαζόμενης εισβολής των Συμμάχων στη Σικελία, οι Σύμμαχοι σκόπευαν οι Ναζί να αποκτήσουν τα πλαστά έγγραφα, τα οποία έδειχναν μια προγραμματισμένη εισβολή των Συμμάχων στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια ώστε στη συνέχεια να κατανείμουν εσφαλμένα στρατεύματα και υλικό . [23]
Απεικόνιση
Η στατική απεικόνιση δραστηριότητας, στρατευμάτων ή εξοπλισμού.[19] Μια απεικόνιση προορίζεται να εξαπατήσει την ικανότητα οπτικής παρατήρησης του αντιπάλου, κάνοντάς τον να πιστέψει ότι η φίλια δύναμη βρίσκεται σε τοποθεσία διαφορετική από εκεί που βρίσκεται, ότι έχει ικανότητα ή δυνατότητα που δεν διαθέτει ή ότι δεν έχει ικανότητα ή ικανότητα που διαθέτει.[19]
Παράδειγμα: Η χρήση των «αλεξήλιων» από τους Συμμάχους στην Επιχείρηση Bertram [24] και των φουσκωτών δολωμάτων στην Επιχείρηση Bodyguard κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου για να εξαπατήσει τον εχθρό ως προς το μέγεθος, τη θέση και τους στόχους των Συμμαχικών δυνάμεων. [25]

Αυτές οι βασικές τακτικές εξαπάτησης χρησιμοποιούνται συχνά σε συνδυασμό μεταξύ τους ως μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου εξαπάτησης. [19]

Νομιμότητα Επεξεργασία

Οι υποστηρικτές του Πρωτοκόλλου Ι (1977) των Συμβάσεων της Γενεύης συμφωνούν να μην εμπλέκονται σε πράξεις δολιότητας κατά τη διεξαγωγή του πολέμου. [26] Η δόλια συμπεριφορά είναι μια δόλια ενέργεια κατά την οποία η μία πλευρά υπόσχεται να ενεργήσει καλή τη πίστη με την πρόθεση να αθετήσει αυτήν την υπόσχεση για να κερδίσει πλεονέκτημα. [26] Παραδείγματα περιλαμβάνουν το να υψώνει η μία πλευρά μια σημαία εκεχειρίας για να δελεάσει έναν εχθρό να βγει ανοιχτά για να τους πάρει ως αιχμαλώτους πολέμου, και στη συνέχεια να ανοίξει πυρ στον ακάλυπτο αντίπαλο.[26] Πρόσθετα παραδείγματα περιλαμβάνουν την κακή χρήση προστατευμένων σημάτων και συμβόλων, όπως ο ερυθρός σταυρός και ημισέληνος, για την απόκρυψη όπλων και πυρομαχικών, κάνοντάς τα να φαίνονται ως ιατρική εγκατάσταση. [26]

Αξιώματα, γνωμικά και αρχές Επεξεργασία

Η ανάπτυξη του σύγχρονου δόγματος στρατιωτικής εξαπάτησης οδήγησε στην κωδικοποίηση αρκετών κανόνων και αρχών. [27] Στο δόγμα των ΗΠΑ, τρία από τα πιο σημαντικά εκφράζονται ως η Αρχή του Μαγκρούντερ, το Δίλημμα του Τζόουνς και η Φροντίδα στην τοποθέτηση του Παραπλανητικού Υλικού (Αποφυγή Απροσδόκητων). [28]

Η αρχή του Μαγκρούντερ: Ονομάστηκε από τον Συνομοσπονδιακό στρατηγό Τζον Μαγκρούντερ, αυτή η αρχή δηλώνει ότι είναι συνήθως ευκολότερο να εξαπατηθεί ένας στόχος εξαπάτησης ώστε να κρατηθεί σε μια προϋπάρχουσα πεποίθηση παρά να πειστεί ο στόχος ότι κάτι που πιστεύει ότι είναι αλήθεια δεν είναι. [29] Παραδείγματα περιλαμβάνουν τους Συμμάχους του Β' Παγκοσμίου Πολέμου που χρησιμοποιώντας την Επιχείρηση Κιμάς εξαπάτησαν την προϋπάρχουσα γερμανική πεποίθηση ότι η Ελλάδα και τα Βαλκάνια θα ήταν ο επόμενος στόχος εισβολής τους μετά τη Βόρεια Αφρική, ενώ οι Σύμμαχοι σκόπευαν πραγματικά να εισβάλουν στη Σικελία .

Το δίλημμα του Τζόουνς: Ονομάστηκε από τον Βρετανό επιστήμονα Ρέτζιναλντ Βίκτορ Τζόουνς, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια των Συμμάχων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το δίλημμα του Τζόουνς δείχνει ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός πληροφοριών που συλλέγονται και μεταδίδονται ως πόροι που διατίθενται στον στόχο εξαπάτησης, τόσο πιο δύσκολο είναι να εξαπατήσεις τον στόχο.[27] Αντίθετα, όσο περισσότερα από τα συστήματα πληροφοριών του στόχου χειραγωγούνται σε ένα σχέδιο εξαπάτησης ή απορρίπτονται στον στόχο, τόσο πιο πιθανό είναι ο στόχος να πιστέψει την εξαπάτηση. [27] Ένας λόγος που η εξαπάτηση της Επιχείρησης Σωματοφύλακας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έγινε αποδεκτή ως αληθινή από τη γερμανική πλευρά είναι ότι η ικανότητα της Γερμανίας να αποκτήσει πληροφορίες σχετικά με δραστηριότητες στην Αγγλία ήταν περιορισμένη, επιτρέποντας στους Συμμάχους να χειραγωγήσουν τους ελάχιστους διαθέσιμους γερμανικούς πόρους συλλογής πληροφοριών. [30]

Αποφυγή του απροσδόκητου: Εάν ένας στόχος εξαπάτησης λάβει παραπλανητικές πληροφορίες πολύ εύκολα («πολύ καλό για να είναι αληθινό»), ο στόχος είναι απίθανο να ενεργήσει σε αυτό και η εξαπάτηση θα αποτύχει. [28] Αυτό απαιτεί από τους σχεδιαστές εξαπάτησης να φροντίζουν να τοποθετούν παραπλανητικές πληροφορίες έτσι ώστε να φαίνεται ότι έχουν αποκτηθεί με φαινομενικά φυσικό τρόπο. [31] Ο στόχος εξαπάτησης είναι στη συνέχεια σε θέση να συγκεντρώσει λεπτομέρειες από πολλαπλές πηγές σε μια συνεκτική, πιστευτή, αλλά αναληθή ιστορία. [31] Τα καλύτερα σχέδια εξαπάτησης συνδυάζουν τον σκεπτικισμό του εχθρού απαιτώντας συμμετοχή του εχθρού, είτε ξοδεύοντας χρόνο και πόρους για την απόκτηση των παραπλανητικών πληροφοριών, είτε αφιερώνοντας σημαντική προσπάθεια για την ερμηνεία τους.[31] Σε ένα παράδειγμα έγκυρων πληροφοριών που απορρίφθηκαν ως απροσδόκητα, στις αρχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ένα αεροπλάνο που μετέφερε Γερμανούς αξιωματικούς στην Κολωνία χάθηκε σε κακές καιρικές συνθήκες και προσγειώθηκε στο Βέλγιο.[31] Πριν συλληφθούν από τις βελγικές αρχές, οι Γερμανοί προσπάθησαν να κάψουν τα χαρτιά που μετέφεραν, τα οποία περιελάμβαναν αντίγραφα των πραγματικών σχεδίων εισβολής για το Βέλγιο και την Ολλανδία.[31] Οι βελγικές αρχές απέκλεισαν αυτές τις αληθείς πληροφορίες ως ψευδείς λόγω της ευκολίας με την οποία τις απέκτησαν. [31]

Πολλαπλές μορφές έκπληξης: Τα φιλικά γεγονότα για τα οποία μπορεί να εξαπατηθεί ένας αντίπαλος περιγράφονται στο μνημονικό SALUTE-IS, το οποίο σημαίνει Size (Μέγεθος), Activity (Δραστηριότητα), Location (Τοποθεσία), Unit (Μονάδα), Time (Χρόνος), Equipment (Εξοπλισμός), Intent (Πρόθεση), και Style (Στυλ). [32] Το αξίωμα υποδεικνύει ότι σε όσο περισσότερες από αυτές τις κατηγορίες μπορεί η φίλια πλευρά να εξαπατήσει τον αντίπαλο, τόσο πιο πιθανό είναι ο αντίπαλος να πιστέψει την εξαπάτηση. [32] Αντίθετα, εάν υπάρχουν σχέδια και δραστηριότητες για τα οποία ο αντίπαλος γνωρίζει ήδη, η απόπειρα εξαπάτησής του σχετικά με αυτά είναι απίθανο να πετύχει.[32] Στην επιχείρηση Bodyguard, οι Γερμανοί γνώριζαν ότι θα γινόταν εισβολή στις ακτές της Γαλλίας, ότι θα συνέβαινε το 1944 και ότι θα είχε έδρα την Αγγλία.[33] Δεν γνώριζαν την ακριβή ημερομηνία και την ακριβή τοποθεσία.[33] Οι Σύμμαχοι επικέντρωσαν την εξαπάτησή τους στις λεπτομέρειες του SALUTE-IS που δεν γνώριζαν οι Γερμανοί και δεν προσπάθησαν να τους εξαπατήσουν για όσα ήδη γνώριζαν. [33]

Διαδικασία σχεδιασμού Επεξεργασία

Το δόγμα για τον σχεδιασμό της εξαπάτησης έχει κωδικοποιηθεί με την πάροδο του χρόνου.[34] Στον στρατό των ΗΠΑ, αυτό το δόγμα ξεκινά με την κατανόηση της γνωστικής διαδικασίας του στόχου εξαπάτησης. [34] Εκφρασμένη ως «See-Think-Do» (Δες-Σκέψου-Κάνε), αυτή η κατανόηση του αντιπάλου εξετάζει ποιες πληροφορίες πρέπει να μεταφερθούν στον στόχο μέσω ποιου μέσου προκειμένου ο στόχος να αναπτύξει την αντίληψη της κατάστασης που θα αναγκάσει τον εχθρό να λάβει μια ενέργεια ευεργετική για τη φίλια πλευρά.[34] Στη διαδικασία σχεδιασμού, το «Δες-Σκέψου-Κάνε» εξετάζεται με αντίστροφη σειρά - τι θέλει η φίλη πλευρά να κάνει ο εχθρός ως αποτέλεσμα της εξαπάτησης, ποιες αντιλήψεις θα πρέπει να σχηματίσει ο στόχος για να λάβει τη δράση, και ποιες πληροφορίες πρέπει να μεταδοθούν στον στόχο μέσω ποιου μέσου, ώστε ο στόχος να αναπτύξει την επιθυμητή αντίληψη. [34]

Για παράδειγμα, η πρόθεση της επιχείρησης Bodyguard ήταν η Γερμανία να διαθέσει δυνάμεις μακριά από τη Νορμανδία ("Κάνε"). [35] Η αντίληψη που ήθελαν να δημιουργήσουν οι Σύμμαχοι στο μυαλό του στόχου εξαπάτησης (Χίτλερ) ήταν ότι οι Σύμμαχοι σχεδίαζαν να εισβάλουν στο Καλαί («Σκέψου»).[35] Οι πληροφορίες που μετέφεραν οι Σύμμαχοι στον στόχο για να δημιουργήσουν την αντίληψη περιελάμβαναν την ψευδή ασυρματική κυκλοφορία, τις εικονικές παρουσιάσεις εξοπλισμού και τα παραπλανητικά μηνύματα εντολών της φανταστικής Πρώτης Ομάδας Στρατιάς των ΗΠΑ ("Δες"). [35]

Απόψεις Επεξεργασία

Οι απόψεις ποικίλλουν μεταξύ των σχεδιαστών και συγγραφέων στρατηγικής ως προς την αξία της στρατιωτικής εξαπάτησης.[36] Για παράδειγμα, τα δύο βιβλία για τον πόλεμο που συνήθως θεωρούνται τα πιο διάσημα κλασικά, το Η Τέχνη του Πολέμου του Σουν Τσου και το Περί Πολέμου του Κλάουζεβιτς έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις. [36] Ο Σουν Τζου δίνει έμφαση στη στρατιωτική εξαπάτηση και τη θεωρεί το κλειδί της νίκης. [α] O Κλάουζεβιτς υποστηρίζει ότι η ομίχλη του πολέμου εμποδίζει έναν διοικητή να έχει σαφή κατανόηση του λειτουργικού περιβάλλοντος, επομένως η δημιουργία κάποιου είδους ψευδούς εμφάνισης, ιδιαίτερα σε μεγάλη κλίμακα, είναι απίθανο να έχει νόημα. Λόγω του κόστους και της προσπάθειας, ο Κλάουζεβιτς υποστηρίζει ότι από μια ανάλυση κόστους-οφέλους, μια μεγάλη εξαπάτηση είναι αποδεκτό μέρος μιας πορείας δράσης μόνο υπό ειδικές συνθήκες.

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ Όπως στο κεφάλαιο για την Εκτίμηση [της κατάστασης], στίχος 17: «Κάθε πόλεμος βασίζεται στην παραπλάνηση».

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Caddell, σελ. 1.
  2. ↑ Friedman, Herb. «Deception and Disinformation». Psy Warrior.com. Mechanicsburg, PA: Ed Rouse. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020. 
  3. ↑ Caddell.
  4. ↑ Friedman.
  5. ↑ U.S. Army Combined Arms Center (26 Φεβρουαρίου 2019). FM 3–13.4: Army Support to Military Deception (PDF). Washington, DC: U.S. Army Publishing Directorate. σελ. 2-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020. 
  6. ↑ Baker, Richard (17 November 2011). «The lost and found art of deception». Army.mil (Washington, DC). https://www.army.mil/article/66819/the_lost_and_found_art_of_deception. 
  7. ↑ Petraeus, David (26 March 2018). «'The Art of War': As relevant now as when it was written». The Irish Times (Dublin, Ireland). https://www.irishtimes.com/culture/books/the-art-of-war-as-relevant-now-as-when-it-was-written-1.3440724. 
  8. ↑ Malin, Cameron H.· Gudaitis, Terry (2017). Deception in the Digital Age. San Diego, CA: Academic Press. σελ. xix. ISBN 978-0-1241-1639-9. 
  9. ↑ Krentz, Peter (2009). Van Wees, Hans, επιμ. War and Violence in Ancient Greece: Deception in Archaic and Classical Greek Warfare. Swansea, Wales: Classical Press of Wales. σελ. 169. ISBN 978-1-9105-8929-8. 
  10. ↑ Sheldon, Rose Mary (2005). Intelligence Activities in Ancient Rome. New York: Routledge. σελ. 129. ISBN 978-0-2030-0556-9. 
  11. ↑ Greenspan, Stephen (2009). Annals of Gullibility. Westport, CT: Praeger. σελ. 51. ISBN 978-0-313-36216-3. 
  12. ↑ Macknik, Stephen L.· Martinez-Conde, Susana (1 Μαρτίου 2017). «Deploying Deception on the Battlefield». Scientific American. London: Springer Nature America, Inc. 
  13. ↑ Ragucci, Jason (30 November 2015). «Good luck, Charlie». Army.mil (Washington, DC). https://www.army.mil/article/159246/good_luck_charlie. 
  14. ↑ Combined Arms Center, σελ. iii.
  15. ↑ Director Joint Force Development (26 Ιανουαρίου 2012). Joint Publication 3–13.4: Military Deception (PDF). Washington, DC: Chairman of the Joint Chiefs of Staff. σελ. xiii. 
  16. ↑ Hamilton, David L. (1986). Deception in Soviet military doctrine and operations (PDF). Monterey, CA: Naval Postgraduate School. σελ. 3. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 Micciche, James P. (June 25, 2021). «Competing through Deception: Expanding the Utility of Security Cooperation for Great Power Competition». Small Wars Journal (Bethesda, MD: Small Wars Foundation). https://smallwarsjournal.com/jrnl/art/competing-through-deception-expanding-utility-security-cooperation-great-power-competition. 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Rubin, Jamie (June 4, 2004). «Deception: The other 'D' in D-Day». NBC News (New York, NY). https://www.nbcnews.com/id/wbna5139053. 
  19. ↑ 19,00 19,01 19,02 19,03 19,04 19,05 19,06 19,07 19,08 19,09 19,10 19,11 Combined Arms Center, σελ. 1-7.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Zimmerman, Dwight Jon (13 Αυγούστου 2013). «Operations Crossbow and Hydra: The Aerial Attacks Against Peenemünde». Defense Media Network. St. Petersburg, FL: Faircount Media Group. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 Chief of Staff of the United States Army (6 Οκτωβρίου 2017). Field Manual 3-0: Operations (PDF). Washington, DC: U.S. Army Publishing Directorate. σελ. 7-53. 
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 «Civil War Overview: Yorktown». Battlefields.org. Washington, DC: American Battlefield Trust. 16 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020. 
  23. ↑ 23,0 23,1 «Operation Mincemeat: The man who never was». The History Press. Cheltenham, England. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020. 
  24. ↑ Forbes, Peter (21 December 2012). «review: The Phantom Army of Alamein by Rick Stroud». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/books/2012/dec/21/phantom-army-of-alamein-rick-stroud-review. 
  25. ↑ Suciu, Peter (5 June 2020). «Deception at D-Day: How Fake Armies, False Radio Traffic and Even Rubber Tanks Helped Fool Hitler». Yahoo! News (New York). https://news.yahoo.com/deception-d-day-fake-armies-144500623.html. 
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 «Perfidy». The Practical Guide to Humanitarian Law. Geneva, Switzerland: Médecins Sans Frontières. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2021. 
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 Combined Arms Center, σελ. 1-9.
  28. ↑ 28,0 28,1 Combined Arms Center.
  29. ↑ Combined Arms Center, σελ. 1-8.
  30. ↑ «D-Day's Bodyguard». History and Stories. Swindon, England: English Heritage. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2020. 
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 31,3 31,4 31,5 Combined Arms Center, σελ. 1-10.
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Bodmer, Sean M.· Kilger, Max (2012). Reverse Deception: Organized Cyber Threat Counter-Exploitation. New York, NY: McGraw-Hill. σελ. 42. ISBN 978-0-0717-7250-1. 
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 «The Defeat of Hitler: D-Day Invasion». History Place.com. The History Place. 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2022. 
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 Combined Arms Center, σελ. 2-5.
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 Butts, Jonathan, επιμ. (2011). Critical Infrastructure Protection V. New York: Springer. σελ. 7. ISBN 978-3-642-24864-1. 
  36. ↑ 36,0 36,1 Handel, Michael I. (1991). Sun Tzu and Clausewitz: The Art of War and On War Compared (PDF). Carlisle, PA: Strategic Studies Institute, U.S. Army War College. σελ. 36. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Μαρτίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στρατιωτικά_τεχνάσματα&oldid=10223417"