Βικιπαίδεια

Συνθήκη του Ομάρ

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia

Η Συνθήκη του Ομάρ ή Σύμφωνο του Ομάρ (αγγλ. Pact of Umar ή Covenant of Umar, Treaty of Umar ή Laws of Umar) αραβικά: شروط عمر‎‎ ή αραβικά: عهد عمر‎‎ ή αραβικά: عقد عمر‎‎), ήταν μια συνθήκη μεταξύ μουσουλμάνων και μη μουσουλμάνων που έγινε είτε στη Συρία[1] ή την Ιερουσαλήμ[2] όταν αυτές κατακτήθηκαν από τους Άραβες. Η συνθήκη αργότερα πήρε το χαρακτήρα νόμου σε διάφορα ισλαμικά κράτη. Μεταξύ αυτών και η Οθωμανική Αυτοκρατορία όπου η Συνθήκη χρησίμευσε ως νομική βάση για τα δικαιώματα και τους περιορισμούς των ζιμήδων.[3]

Η Συθνήκη του Ομάρ δεν πρέπει να συγχέεται με τον «Αχτιναμέ του Ομάρ» (αγγλ. Assurance of Umar) που αφορά την παράδοση της Ιερουσαλήμ από τον πατριάρχη Σοφρώνιο στον χαλίφη Ομάρ αλ-Κατάμπ το 637.

Υπάρχουν διάφορες εκδόσεις αυτής της συνθήκης, που διαφέρουν ως προς τη δομή και τις διατάξεις [4] . Κανένα από τα υπάρχοντα κείμενα δεν χρονολογείται πριν από τον 9ο αιώνα, κάτι που σημαίνει ότι προηγήθηκε μια περίοδος ζύμωσης πριν καταγραφούν αυτά τα κείμενα.[5] Ενώ η συνθήκη παραδοσιακά αποδίδεται στον δεύτερο ρασιδικό χαλίφη Umar ibn Khattab (634-644),[6] άλλοι μελετητές αμφισβητούν αυτή την προέλευση [4] και αποδίδουν τη συνθήκη σε μουσουλμάνους λόγιους του 9ου αιώνα ή τον Ουμαγιάντ χαλίφη Ομάρ II (682-720). Σε γενικές γραμμές, το Σύμφωνο περιέχει έναν κατάλογο με δικαιώματα και περιορισμούς που αφορούν τους μη - μουσουλμάνους (dimmi, ελληνικά ζιμί ή «ζιμήδες»[7]). Με την τήρηση αυτών των όρων, χορηγείται στους μη - μουσουλμάνους ασφάλεια των ιδίων, των οικογενειών και των ιδιοκτησιών τους. Μπορούν να ισχύουν επίσης άλλα δικαιώματα και όροι. Σύμφωνα με τον Ibn Taymiyya, έναν από τους νομικούς που αποδέχονται την αυθεντικότητα του συμφώνου , οι dhimmi έχουν το δικαίωμα «να απαλλαγούν από το Σύμφωνο του Ομάρ και να διεκδικήσουν ισότιμη θέση με τους μουσουλμάνους , αν ενταχθούν στο στρατό του κράτους και πολέμησαν στο πλευρό των μουσουλμάνων στη μάχη» ."[8]

Προέλευση και αυθεντικότητα Επεξεργασία

Σύμφωνα με τoν Αbu - Munshar , η προέλευση του κειμένου μπορεί να είναι μια συμφωνία μεταξύ των μουσουλμάνων κατακτητών και των χριστιανών της Al - Jazira στη Μεσοποταμία ή της Δαμασκού. Η συμφωνία αυτή αργότερα επεκτάθηκε και για άλλους ζιμήδες, [1]. Αναφέρει επίσης, ότι « οι ταπεινωτικές συνθήκες που απαριθμούνται στο λεγόμενο Σύμφωνο του Ομάρ είναι εντελώς ξένες προς τη νοοτροπία, τη σκέψη και τις πρακτικές αυτού του χαλίφη ... Οι ελλείψεις [στην ακεραιότητα του κειμένου ] στηρίζει την άποψη ότι δεν ήταν ο Ομάρ ο δημιουργός του κειμένου" [9]

Μερικοί δυτικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι το έγγραφο βασίστηκε στη «Διασφάλιση του Ομάρ» , μια συνθήκη που συνήφθη μεταξύ του Umar ibn Khattab και του Ελληνορθόδοξου Πατριάρχη Ιεροσολύμων Σωφρονίου, μετά την πολιορκία και κατάληψη της Ιερουσαλήμ το 637 από το ρασιδικό χαλιφάτο, [2] ενώ άλλοι πιστεύουν ότι το κείμενο ήταν έργο των mujtahids (λογίων νομομαθών) του 9ου αιώνα ή πλαστογραφήθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ουμαγιάντ χαλίφη Ομάρ II ( 717-720 ).[10] όπου προστέθηκαν αργότερα άλλοι όροι. Άλλοι μελετητές συμπεραίνουν ότι το κείμενο μπορεί να προέρχεται από την κατάσταση που επικράτησε αμέσως μετά την κατάκτηση και τυποποιήθηκε από μεταγενέστερους ιστορικούς [1]

Ποικίλουν οι γνώμες των Δυτικών μελετητών για την αυθεντικότητά του Συμφώνου . Σύμφωνα με τον Anver Μ. Emon , υπάρχει έντονη συζήτηση στη δευτερογενή βιβλιογραφία για την αυθεντικότητα του Συμφώνου , με τους μελετητές να διαφωνούν για το κατά πόσον θα μπορούσε να προέρχεται από τη διάρκεια της βασιλείας του Ομάρ Ιμπν Αλ-Χαττάμπ (Omar Ibn Al-Khattab) ή ήταν ένα μεταγενέστερο εφεύρημα που αναδρομικά συνδέθηκε με τον Όμαρ - τον χαλίφη που ηγήθηκε της αρχικής αυτοκρατορικής επέκτασης – ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερη νομική βαρύτητα. [10]

Ο μελετητής A.S. Tritton (1881-1973) θεωρεί ότι το Σύμφωνο είναι μεταγενέστερη κατασκευή, αφού άλλοι μουσουλμάνοι κατακτητές δεν εφάρμοσαν απαράλλακτα τους όρους. Για παράδειγμα, η απαγόρευση ανέγερσης εκκλησιών αυξήθηκε σταθερά μετά το έτος 767 αλλά όχι ενωρίτερα. Το ίδιο παρατηρείται και για τους περιορισμούς στην ενδυμασία.[11] Άλλος μελετητής, ο Daniel C. Dennet πιστεύει ότι το Σύμφωνο δεν διαφέρει από οποιαδήποτε άλλη συνθήκη της ίδιας περιόδου και ότι το κείμενο που σώζεται είναι αυθεντικό. < ref name = Emon / >

Ο ιστορικός Abraham P. Bloch γράφει ότι « Ο Ομάρ ήταν ένας ανεκτικός ηγεμόνας, απίθανο να επιβάλει ταπεινωτικές συνθήκες επί μη – μουσουλμάνων, ή να καταπατήσει τις θρησκευτικές και κοινωνικές ελευθερίες τους . Το όνομά του έχει λανθασμένα συνδεθεί ... με την περιοριστική Συμφωνία του Ομάρ» . [12] Η Milka Levy-Rubin που έχει μελετήσει τις πρώιμες ισλαμικές συνθήκες παράδοσης, πιστεύει ότι οι όροι του Συμφώνου έχουν προ-ισλαμική προέλευση και ότι τέτοια σύμφωνα είναι ιστορικώς αυθεντικά. Η έρευνά της εστιάζει στο πώς το Σύμφωνο, σαν μέρος της ιδεατής ιστορίας κατάκτησης, συνέβαλε στο να παγιωθούν και να νομιμοποιηθούν μεταγενέστερες νομικές εξελίξεις. Το εν λόγω Σύμφωνο επανεκδόθηκε συχνά από μεταγενέστερους ηγεμόνες για να περιορίσει την κοινωνική άνοδο των μη-μουσουλμάνων και να νομιμοποιήσει τους ηγεμόνες στα μάτια των μουσουλμανικών ελίτ. Επίσης, χρησίμευσε ως σημείο αναφοράς σε νομικές αντιπαραθέσεις γύρω από τη μεταχείριση των ζιμήδων.[13] Κατά τον Thomas Walker Arnold, το Σύμφωνο βρίσκεται «σε αρμονία» με την «ευγενή αντίληψη του Ομάρ για τους αλλόθρησκους υπηκόους»[14][Χρειάζεται σελίδα], ενώ οι περιορισμοί που διατυπώνονται σε ορισμένες εκδόσεις είναι μεταγενέστερες προσθηκες[15][14]

Περιεχόμενο του Συμφώνου Επεξεργασία

Οι όροι του συμφώνου περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: [1] [2] [16][17][18][19]

  • Ο κυβερνήτης θα παρέχει ασφάλεια στους χριστιανούς που ακολουθούν τους κανόνες του συμφώνου.
  • Απαγόρευση κατασκευής νέων εκκλησιών, χώρων λατρείας, μοναστηριών ή νέων κελλιών. Επίσης απαγορευόταν η κατασκευή νέων συναγωγών.
  • Απαγόρευση ανοικοδόμησης κατεστραμμένων ναών.
  • Απαγόρευση ανάρτησης σταυρού στις εκκλησίες.
  • Οι μουσουλμάνοι επιτρέπεται να εισέρχονται σε εκκλησίες (για καταφύγιο).
  • Απαγόρευση πρόσκλησης για προσευχή με καμπάνα ή σήμαντρο.
  • Απαγόρευση σε χριστιανούς και εβραίους να υψώνουν τη φωνή τους κατά την προσευχή.
  • Απαγόρευση της διδασκαλίας του Κορανίου σε παιδιά μη μουσουλμάνους.
  • Οι χριστιανοί απαγορεύεται να δείχνουν τη θρησκεία τους δημοσίως, ή να είναι σε δημόσια θέα με χριστιανικά βιβλία ή σύμβολα, στους δρόμους ή στις αγορές των μουσουλμάνων.
  • Απαγορεύονται οι πομπές της Κυριακής των Βαΐων και του Πάσχα.
  • Οι κηδείες θα γίνονται με ησυχία.
  • Απαγόρευση ταφής των μη μουσουλμάνων νεκρών κοντά σε μουσουλμάνους.
  • Απαγόρευση εκτροφής χοίρου κοντά σε γείτονα μουσουλμάνο.
  • Οι χριστιανοί απαγορεύεται να πωλούν σε μουσουλμάνους αλκοολούχα ποτά.
  • Οι χριστιανοί απαγορεύεται να παρέχουν κάλυψη ή καταφύγιο σε κατασκόπους.
  • Απαγορεύεται να λέγονται ψέματα για τους μουσουλμάνους.
  • Υποχρέωση επίδειξης σεβασμού προς τους μουσουλμάνους. Αν ένας μουσουλμάνος επιθυμεί να καθίσει, οι μη μουσουλμάνοι πρέπει να σηκωθούν και να δώσουν το κάθισμά τους στον μουσουλμάνο.
  • Απαγορεύεται το κήρυγμα σε μουσουλμάνο με σκοπό να αλλάξει θρήσκευμα.
  • Απαγορεύεται η παρεμπόδιση του εξισλαμισμού κάποιου που θέλει να αλλάξει θρήσκευμα.
  • Η εμφάνιση των μη μουσουλμάνων πρέπει να είναι διαφορετική από αυτή των μουσουλμάνων. Περιλαμβάνονται διατάξεις για τα ρούχα, τα παπούτσια, το κάλυμμα του κεφαλιού και την κόμμωση. Επίσης οι μη μουσουλμάνοι δεν πρέπει να μιμούνται τον αραβο-μουσουλμανικό τρόπο ομιλίας και τα μουσουλμανικά ονόματα.
  • Απαγορεύεται η ανάβαση σε ζώα κατά το μουσουλμανικό έθιμο, και απαγορεύεται η χρήση σέλλας.
  • Απαγορεύεται στους μη μουσουλμάνους να φέρουν μουσουλμανικούς τίτλους τιμής .
  • Απαγόρευση χάραξης αραβικών επιγραφών και σφραγίδων.
  • Απαγόρευση κάθε κατοχής όπλων .
  • Οι μη - μουσουλμάνοι οφείλουν να φιλοξενούν τους μουσουλμάνους περαστικούς για τουλάχιστον 3 ημέρες και να τους ταΐζουν .
  • Μη - μουσουλμάνοι απαγορεύεται να αγοράζουν μουσουλμάνους κρατουμένους.
  • Απαγόρευση να λαμβάνουν σκλάβους που έχουν παραχωρηθεί σε μουσουλμάνους .
  • Απαγόρευση στους μη - μουσουλμάνους να οδηγούν, να κυβερνούν ή να απασχολούν μουσουλμάνους .
  • Εάν ένας ζιμής κτυπήσει έναν μουσουλμάνο, του αφαιρούνται τα δικαιώματα του ζιμή.
  • Οι χώροι λατρείας των μη - μουσουλμάνων πρέπει να είναι χαμηλότεροι σε ύψος από το χαμηλότερο τζαμί της πόλης .
  • Τα σπίτια των μη μουσουλμάνων δεν πρέπει να είναι ψηλότερα από τα σπίτια των μουσουλμάνων .
  • Τα σπίτια των μη μουσουλμάνων πρέπει να είναι χαμηλά, έτσι ώστε κάθε φορά που εισέρχονται ή εξέρχονται να σκύβουν, ώστε να θυμούνται τη χαμηλή θέσης τους στον κόσμο.

Βλέπε σχετικά Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Roggema 2009, σελ. 361.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Meri 2005, σελ. 205.
  3. ↑ Encyclopedia of Ottoman Empire, λήμμα "dhimmi (zimmi)", σ. 185.
  4. ↑ 4,0 4,1 Abu - Munshar 2007, σελ. 63.
  5. ↑ Timur Kuran (Ιούνιος 2004). «The Economic Ascent of the Middle East’s Religious Minorities: The Role of Islamic Legal Pluralism.». Journal of Legal Studies, vol. 33, σελ. 485. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-03-09. https://web.archive.org/web/20130309185707/https://econ.duke.edu/uploads/assets/People/Kuran/Minorities.pdf. Ανακτήθηκε στις 31-7-2016. 
  6. ↑ Thomas & Roggema 2009, σελ. 360.
  7. ↑ Πανεπιστή µ ι ο Κρήτης Φιλοσοφική Σχολή Τ µ ή µ α Ιστορίας & Αρχαιολογίας Περιγραφή Μαθηµάτων Χειµερινού εξαµήνου 2011-12, σελ. 9[νεκρός σύνδεσμος]
  8. ↑ Ipgrave, Michael (2009). Justice and Rights: Christian and Muslim Perspectives. Georgetown University Press. σελ. 58. ISBN 1589017226. 
  9. ↑ Maher Abu - Munshar , Islamic Jerusalem And Its Christians: A History of Tolerance And Tensions, σελ . 79-80.
  10. ↑ 10,0 10,1 Emon, Anver M. (2012). Religious Pluralism and Islamic Law: Dhimmis and Others in the Empire of Law. Oxford University Press. σελ. 71. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2015. 
  11. ↑ [ https://books.google.gr/books?id=A7MDyXu6bacC&pg=PA72&lpg=PA72&dq=Daniel+C.+Dennett+pact+of+umar&source=bl&ots=Rc4eCh1eAU&sig=ZvOBc1xTjxDpPJ5OYZ5MA__cLic&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjE4oOvtZnOAhVIAsAKHXD4A28Q6AEIJTAB#v=onepage&q=Daniel%20C.%20Dennett%20pact%20of%20umar&f=false Anver M. Emon, Religious Pluralism and Islamic Law: Dhimmis and Others in the Empire of Law, OUP Oxford, 26 Ιουλ 2012, σελ. 71 και υποσημ. 105]
  12. ↑ Abraham P. Bloch, One a Day: An Anthology of Jewish Historical Anniversaries for Every Day of the Year, p. 314. ISBN 0881251089.
  13. ↑ Emon, σ. 71, 72.
  14. ↑ 14,0 14,1 T.W. Arnold, The Spread of Islam in the World
  15. ↑ Walker Arnold, Thomas (1913). Preaching of Islam: A History of the Propagation of the Muslim Faith. Constable & Robinson Ltd. σελ. 57. Μια μεταγενέστερη γενεά απέδιδε στον Ομάρ διάφορους περιοριστικούς όρους που δυσχέραιναν τους χριστιανούς στην ελεύθερη άσκηση της θρησκείας τους, αλλά οι De Goeje και Caetani έχουν αποδείξει χωρίς αμφιβολία ότι [αυτοί οι όροι] είναι εφευρέσεις μεταγενέστερης εποχής. … όμως, μουσουλμάνοι θεολόγοι σε λιγότερο ανεκτικές περιόδους αποδέχονταν αυτές τις διατάξεις ως γνήσιες …  (online)
  16. ↑ al Turtushi, Siraj al Muluk, Cairo 1872, pp 229-230.
  17. ↑ The Caliphs And Their Non Muslim Subjects, A. S. TRITTON, MUSLIM UNIVERSITY, ALIGARH, HUMPHREY MILFORD, OXFORD UNIVERSITY PRESS, 1930, p.5
  18. ↑ Medieval Sourcebook: Pact of Umar, 7th Century? The Status of Non-Muslims Under Muslim Rule Αρχειοθετήθηκε 2016-04-16 στο Wayback Machine. Paul Halsall Jan 1996
  19. ↑ David Yeroushalmi, The Jews of Iran in the nineteenth century: aspects of history, community, and culture. Leiden ; Boston : Brill, 2009.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Συνθήκη_του_Ομάρ&oldid=10080455"