Συρρίκνωση της Αράλης
Η συρρίκνωση της Αράλης είναι συνδυασμός περιβαλλοντικών, βιολογικών, εδαφικών, κλιματολογικών και κοινωνικών φαινομένων που συνδέονται με την αποξήρανση της θάλασσας Αράλης και τη διαμόρφωση της ερήμου Αραλκούμ.
Αιτίες και πορεία συρρίκνωση Επεξεργασία
Πριν την αρχή της σταδιακής συρρίκνωσης, η Αράλη Θάλασσα ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο μετά την Κασπία Θάλασσα, την Άνω Λίμνη (Βόρεια Αμερική) και τη Λίμνη Βικτόρια (Αφρική). Η υποβάθμιση της θάλασσας Αράλης ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960, όταν το μεγαλύτερο μέρος της ροής των Συρ Ντάρια και Αμού Ντάρια ανακατευθύνθηκε για την άρδευση και τις οικονομικές ανάγκες του Τουρκμενιστάν, του Ουζμπεκιστάν και του νότιου Καζακστάν μέσω ενός συστήματος καναλιών. Ως αποτέλεσμα, η θάλασσα υποχώρησε σημαντικά και ο πυθμένας καλύφθηκε με θαλάσσια άλατα αναμειγμένα με φυτοφάρμακα και άλλα χημικά.
Από το 1960 έως το 2007, η Αράλη έχει χάσει μεγάλο μέρος του νερού της. Το 1989, η θάλασσα χωρίστηκε σε δύο απομονωμένες λίμνες, τη Βόρεια (Μικρή) και Νότια (Μεγάλη) Αράλη. Για το 2003, η επιφάνεια της θάλασσας Αράλης ήταν περίπου το ένα τέταρτο της αρχικής, και ο όγκος του νερού ήταν περίπου 10%. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, το απόλυτο επίπεδο νερού στη θάλασσα έπεσε στα 31 μέτρα, δηλαδή 22 μέτρα χαμηλότερα από το αρχικό επίπεδο που παρατηρήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950.
Σε σύγκριση με το 2010, το έτος 2011 ήταν ξηρό για τη λεκάνη της Αράλης. Το δέλτα του Αμού Ντάρια αποξηράνθηκε και τα τρία νότια τμήματα της Μεγάλης Αράλης Θάλασσας (και ιδιαίτερα η ανατολική δεξαμενή) μειώθηκαν σημαντικά σε μέγεθος. Η μικρή Αράλη είναι πιο σταθερή, αλλά το 2011 η έκταση της μειώθηκε σε σύγκριση με το 2010. [1] .
Το 2012, η περιοχή της θάλασσας Αράλης άλλαξε σημαντικά ανάλογα με τις εποχές: για παράδειγμα, το καλοκαίρι η περιοχή της Ανατολικής Θάλασσας Αράλης αυξήθηκε σημαντικά στην περιοχή και το φθινόπωρο έγινε και πάλι ρηχή.
Τον Αύγουστο του 2014, το ανατολικό τμήμα της Μεγάλης Αράλης στέγνωσε εντελώς[2][3][4][5]. Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια, γέμισε με νερό ωστόσο υπήρξαν εποχικές διακυμάνσεις[6][7]. Οι υψηλότερες τιμές και περιοχές της ανατολικής Μεγάλης Αράλης σημειώνονται το καλοκαίρι του 2017. Κρίνοντας από τις εικόνες, το νερό άρχισε να ρέει όχι μόνο από τον Σιρ Ντάρια, αλλά και τον Αμού Ντάρια[8].
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις Επεξεργασία
Το κλίμα στην περιοχή της θάλασσας Αράλης (στην πρώην υδάτινη περιοχή και σε ακτίνα 50-100 χιλιομέτρων από αυτή) έγινε πιο ηπειρωτικό και ξηρό και σε μια στενή παράκτια λωρίδα (έως 30 χλμ. από την πρώην ακτογραμμή) οι χειμώνες έγιναν ψυχρότεροι (κατά 1-3 βαθμούς). Στη θέση του πυθμένα της υποχωρημένης θάλασσας σχηματίστηκε η έρημος Αραλκούμ. Σε αυτή παρατηρείται πολύς αέρας (30-50 μέρες το χρόνο με έντονο αέρα) και αναπτύσσονται έντονες καταιγίδες σκόνης πάνω από τον ξηρό πυθμένα. Ο όγκος σκόνης φτάνει τα 200-300 χιλιόμετρα και, ανάλογα με την κατεύθυνση του ανέμου, φτάνει σε πόλεις όπως η Κιζιλόρντα, το Μπαϊκονούρ, το Σαλκάρ, το Νουκούς και άλλες. Εμφανίζονται με μορφές νέφους. Δεδομένου ότι οι αποθέσεις άλατος στον ξηρό πυθμένα περιέχουν μεγάλες ποσότητες χημικών λιπασμάτων και τοξικών χημικών ουσιών (που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και αποπλύνονται από τα χωράφια στα ποτάμια και στη συνέχεια απελευθερώνονται στη θάλασσα), η εισπνοή αυτού του αέρα μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την υγεία των ανθρώπων και των ζώων-κατοίκων αυτών των περιοχών. Τα δηλητηριώδη άλατα της περιοχής της Αράλης βρέθηκαν ακόμη και[9] στο αίμα των πιγκουίνων της Ανταρκτικής, στους παγετώνες της Γροιλανδίας, καθώς και στα δάση της Νορβηγίας, στα χωράφια της Λευκορωσίας κ.ά.
Αλλαγή εδάφους Επεξεργασία
.jpg)
Το τοπίο της Αράλης υπέφερε: η περιοχή των καλαμιών μειώθηκε από 550 σε 18 χιλιάδες εκτάρια και συνολικά περίπου 50 μεγάλες λίμνες καταστράφηκαν στα δέλτα του Συρ Ντάρια και Αμού Ντάρια. Μέρος των τουγκάι στις πλημμυρικές περιοχές των Συρ Ντάρια και Αμού Ντάρια καταστράφηκε. Υπάρχει σημαντική μείωση της βιοποικιλότητας της άγριας ζωής στη θάλασσα. Από τα 178 είδη σπονδυλωτών, παρέμειναν τα 38. Η αλατότητα του νερού αυξήθηκε στη Μικρή Αράλη κατά 2 φορές (στα 18‰) και στη Μεγάλη Αράλη κατά 10 φορές (περίπου 100‰). Η Μεγάλη Αράλε έχασε την αλιευτική της αξία. Τα λιμάνια του Αράλ, του Μοϊνόκ και του Καζαχντάρια έκλεισαν λόγω έλλειψης νερού. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, η ανεργία στις περιοχές γύρω από την Αράλη είναι υψηλή.
Προοπτικές Επεξεργασία
Το 2005 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του φράγματος Κοκαράλ, το οποίο μπορεί να σώσει το βόρειο τμήμα της θάλασσας Αράλης (η λεγόμενη Μικρή Θάλασσα) από το στέγνωμα. Χάρη στο φράγμα, η απόλυτη στάθμη των υδάτων στη Μικρή Θάλασσα έχει ήδη αυξηθεί στα 42 μ. Η αλιεία έχει αρχίσει να αναπτύσσεται και πάλι. Στο πλαίσιο του έργου RRSSAM-2 εξετάστηκε η δυνατότητα αύξησης του επιπέδου της Μικρής Αράλης στο επίπεδο των 48-50 μέτρων με τη μεταφορά του υπερχειλιστή από το στενό Μπεργκ στο Αούζα-Κοκαράλ[10]. Αλλά ο κύριος σκοπός της μεταφοράς σε αυτή την περίπτωση ήταν η μείωση της αλατότητας στους κόλπους της Βόρειας Αράλης[10].
Από τη δεκαετία του 1950 μέχρι σήμερα υπάρχουν διάφορα σχέδια για τη μεταφορά νερού από τη λεκάνη του Ομπ στη λεκάνη της λίμνης Αράλης, η οποία θα αναπτύξει σημαντικά την οικονομία της περιοχής της λίμνης Αράλης (ειδικότερα στη γεωργία) και θα αναβιώσει ένα μέρος της λίμνης Αράλης. Η κατασκευή αυτή θα απαιτήσει πολύ μεγάλο κόστος υλικών (από πολλά κράτη, όπως η Ρωσία, η Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν), επομένως η πρακτική εφαρμογή αυτών των έργων τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Aral Sea. 11 Σεπτεμβρίου 2011
- ↑ «Η Ανατολική Θάλασσα Aral είναι εντελώς στεγνή». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2019.
- ↑ NASA: Το ουζμπεκικό τμήμα της θάλασσας Aral είναι εντελώς στεγνό
- ↑ Марк Синнот (Ιούνιος 2015). «Как высушить море за полвека: трагическая история Арала». National Geographic.
- ↑ 1η Αυγούστου 2014
- ↑ Εικόνα χώρου της θάλασσας Aral 1 Αυγούστου 2015
- ↑ Εικόνα χώρου της θάλασσας Aral 1η Αυγούστου 2016
- ↑ Εικόνα χώρου της θάλασσας Aral 1 Αυγούστου 2017
- ↑ «State of Environment of the Aral Sea Basin» (στα Αγγλικά). Regional report of the Central Asian States. 2000. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2009.
- ↑ 10,0 10,1 «Вторая фаза проекта РССАМ находится в интенсивной в разработке». ИК МФСА. 16 Ιουνίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2012.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Резниченко Г. И. Аральская катастрофа: Дневник экспедиции: (С отступлениями и комментариями). — М.: Новости, 1992. — 112 с. — ISBN 5-7020-0652-6.
- Зонн И. С., Гланц М. Г. Аральская энциклопедия / Авт. и сост.: И. С. Зонн, М. Г. Гланц; Под ред. А. Н. Косарева, А. Г. Костяного. — М.: Международные отношения, 2008. — 256 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-7133-1326-5.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Рахманов В. Самая молодая пустыня в мире — Аралкум Αρχειοθετήθηκε 2014-01-16 στο Wayback Machine.
- Siegmar-W. Breckle Combating desertification and rehabilitation of the salt deserts in the region at the Aral Sea Αρχειοθετήθηκε 2010-03-05 στο Wayback Machine.
- «Evaporation of the Aral Sea : Feature Articles» (στα Αγγλικά). Earth Observatory. 20 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2009.
- Бекеева И. О Барсакельмесском заповеднике — «Пойти, чтобы вернуться», № 430 (16817) от 28.08.2009.
- Кладбище кораблей Αρχειοθετήθηκε 2012-06-11 στο Wayback Machine. (фотоальбом южной части Аральского моря, апрель 2010 года)
- Современная фауна остаточных водоёмов, образовавшихся на месте бывшего Аральского моря // Труды Зоологического института РАН. УДК 591.9 (262.83). — Том 312, № 1/2, 2008. — С. 145—154