Σύνταγμα της Ουκρανίας

Το Σύνταγμα της Ουκρανίας (ουκρανικά: Конституція України) είναι ο θεμελιώδης νόμος του έθνους. Το σύνταγμα εγκρίθηκε και επικυρώθηκε κατά την 5^η σύνοδο του κοινοβουλίου της Ουκρανίας στις 28 Ιουνίου 1996. Ψηφίστηκε από τους 315 από τους 450 βουλευτές. Άλλοι νόμοι και άλλες νομοθετικές πράξεις της Ουκρανίας πρέπει να συμμορφώνονται με το σύνταγμα. Το δικαίωμα τροποποίησης του Συντάγματος μέσω ειδικής νομοθετικής διαδικασίας ανήκει αποκλειστικά στο κοινοβούλιο. Το μόνο όργανο που μπορεί να ερμηνεύσει το σύνταγμα και να καθορίσει εάν η νομοθεσία συμμορφώνεται με αυτό είναι το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ουκρανίας.

Από το 1996 η δημόσια αργία «Ημέρα του Συντάγματος» γιορτάζεται στις 28 Ιουνίου.

Το 2004 εγκρίθηκαν τροπολογίες που άλλαξαν σημαντικά το πολιτικό σύστημα. Λανθασμένα οι αλλαγές αυτές αναφέρονται μερικές φορές ως το «Σύνταγμα του 2004». Το 2010 ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Ουκρανίας ακύρωσε αυτές τις αλλαγές βασιζόμενος σε απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ουκρανίας. Μετά τα γεγονότα του Euromaidan, οι τροπολογίες του 2004 αποκαταστάθηκαν.

Ιστορικά στοιχεία

Μέχρι τις 8 Ιουνίου 1995, ο ανώτατος νόμος της Ουκρανίας ήταν το Σύνταγμα (Θεμελιώδης Νόμος) της Ουκρανικής ΣΣΔ (που εγκρίθηκε το 1978 με πολλές μεταγενέστερες τροποποιήσεις). Στις 8 Ιουνίου 1995 ο Πρόεδρος Λεονίντ Κούτσμα και ο Πρόεδρος Ολεξάντρ Μορόζ (που ενεργούσε εξ ονόματος του Κοινοβουλίου) υπέγραψαν τη Συνταγματική Συμφωνία για την περίοδο έως ότου μπορούσε να συνταχθεί ένα νέο σύνταγμα.

Το πρώτο σύνταγμα μετά την ανεξαρτησία εγκρίθηκε κατά τη διάρκεια μιας ολονύκτιας κοινοβουλευτικής συνόδου στις 27 Ιουνίου-28 Ιουνίου 1996, ανεπίσημα γνωστή ως η «συνταγματική νύχτα του 1996». Ο νόμος υπ΄ αριθ. 254/96-BP που επικύρωσε το σύνταγμα, ακυρώνοντας τα προηγούμενα συντάγματα, και η συμφωνία υπογράφηκε τελετουργικά και εκδόθηκε στα μέσα Ιουλίου 1996. Ωστόσο, σύμφωνα με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ουκρανίας, ίσχυε από τη στιγμή που ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της κοινοβουλευτικής ψηφοφορίας στις 28 Ιουνίου 1996. Η Ουκρανία ήταν το τελευταίο μετασοβιετικό κράτος που εξέδωσε το δικό του Σύνταγμα.