Ο Ταν Μαλάκα (Tan Malaka, 2 Ιουνίου 1897 - 21 Φεβρουαρίου 1949) ήταν Ινδονήσιος κομμουνιστής και ηγετική μορφή του αγώνα για εθνική αυτοδιάθεση ενάντια στην ολλανδική αποικιοκρατία.

Ταν Μαλάκα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση2  Ιουνίου 1897[1]
Pandam Gadang
Θάνατος19  Φεβρουαρίου 1949
Selopanggung
ΕθνικότηταΜινανγκαμπάου[2]
Ύψος1,63 m Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙνδονησιακά
ΣπουδέςΚομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής
Πανεπιστήμιο Εράσμους του Ρότερνταμ[3]
Kweekschool Fort de Kock
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
καθηγητής
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Ινδονησίας και Murba Party
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΕθνικός Ήρωας της Ινδονησίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ερχόμενος συχνά σε σύγκρουση με την επίσημη γραμμή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ινδονησίας και ταυτόχρονα διωκόμενος από τους Ολλανδούς για τις ιδέες του, ο Μαλάκα πέρασε το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής του ως φυγάς ή εξόριστος. Μολαταύτα έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διασύνδεση των αντιϊμπεριαλιστικών κινημάτων της νοτιοανατολικής Ασίας με το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, όπως εκφραζόταν από την Τρίτη Διεθνή. Για τη συνεισφορά του στην Ινδονησιακή Επανάσταση, έστω και ως αντιπολίτευση του προέδρου της επαναστατικής κυβέρνησης, έλαβε μετά θάνατον τον τίτλο του Ήρωα της Εθνικής Επανάστασης από το κοινοβούλιο της πατρίδας του (1963).

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Ταν Μαλάκα γεννήθηκε στο Σουλίκι της νήσου Σουμάτρας το 1894, σε μια εποχή που η Ινδονησία αποτελούσε ολλανδική αποικία με την ονομασία Ανατολικές Ινδίες (από την Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών). Ανήκε στους Μινάνγκ, μία αυτόχθονα φυλή με ισχυρές μητριαρχικές παραδόσεις και ισλαμική θρησκεία. Το επίσημο ονοματεπώνυμό του ήταν Ντατούκ Ιμπραήμ γκελάρ Σουτάν Μαλάκα, αλλά από μικρό παιδί τον προσφωνούσαν Ταν που παρέπεμπε στην αριστοκρατική καταγωγή της μητέρας του.

Μεταξύ 1908 - 1913 φοίτησε στη σχολή δασκάλων που είχαν ιδρύσει οι κατακτητές στο νησί του, ώστε να διαδώσουν την ολλανδική γλώσσα. Αμέσως μόλις τελείωσε, δανείσθηκε χρήματα από τους πρεσβύτερους Μινάνγκ και ταξίδεψε στην Ολλανδία όπου συνέχισε τις σπουδές του στα Παιδαγωγικά στο Χάαρλεμ, ερχόμενος σε επαφή με τις μαρξιστικές ιδέες που συγκλόνιζαν την Ευρώπη. Στην αυτοβιογραφία του αναφέρει πως η Οκτωβριανή Επανάσταση τον αφύπνισε πολιτικά, δείχνοντάς του πώς συνδέονται ο καπιταλισμός, ο ιμπεριαλισμός και η καταπίεση. Κατά την παραμονή του στην Ολλανδία ξεκίνησαν οι περιπέτειές του με τη φυματίωση, κάτι που απέδωσε στο ψυχρό κλίμα και την αλλαγή διατροφικών συνηθειών.

Πρώτη επιστροφή Επεξεργασία


Τον Νοέμβριο του 1919 ο Μαλάκα επέστρεψε στην Ινδονησία. Αμέσως προσελήφθη από δυτικούς γαιοκτήμονες για να διδάξει τα παιδιά των εργατών (κούλι) μιας τεράστιας καπνοφυτείας γερμανο-ελβετικών συμφερόντων στη ΒΑ Σουμάτρα. Παράλληλα ήλθε σε επαφή με το Σοσιαλδημοκρατικό Σύνδεσμο Ινδιών που εκείνη την περίοδο μετεξελισσόταν στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδονησίας. Η συνδικαλιστική δραστηριότητα και το περιεχόμενο των μαθημάτων του δεν εγκρίνονταν από τους εργοδότες του και πολύ σύντομα παραιτήθηκε.

Στα τέλη Φεβρουαρίου του 1920 έφυγε για την Ιάβα, το σημαντικότερο νησί της Ινδονησίας. Εκεί συνδέθηκε με τη «Σαρεκάτ Ισλάμ», μια οργάνωση που είχε ιδρυθεί ως συντεχνία βιοτεχνών μπατίκ και στην πορεία μετατράπηκε σε εστία ζύμωσης των ιδεών για ανεξαρτησία. Για λογαριασμό της ΣΙ ίδρυσε ένα Λαϊκό Σχολείο στο λιμάνι Σεμαράνγκ και αποδείχθηκε τόσο επιτυχημένο, ώστε το μοντέλο αντιγράφθηκε σε πολλές άλλες πόλεις της Ιάβας.

Την ίδια περίοδο το νεοπαγές Κομμουνιστικό Κόμμα διερχόταν μεγάλη κρίση ταυτότητας, επικεντρωμένη στη σχέση του κόμματος με τη Σαρεκάτ Ισλάμ. Ο γραμματέας του ΚΚΙ Χατζί Άγκους Σαλίμ βρισκόταν εγγύτερα στην κλασική μαρξιστική αντίληψη ότι η θρησκεία είναι παράγοντας καθυστέρησης, σε αντίθεση με την τάση του απερχόμενου προέδρου Σεμαούν που υποστήριζε την ενότητα του κομμουνιστικού με το ισλαμικό-εθνικιστικό στοιχείο.

 
Στο Σεμαράνγκ ιδρύθηκε το πρώτο «Λαϊκό Σχολείο» από τον Μαλάκα και τη Σαρεκάτ Ισλάμ.

Προσωρινά νικητές βγήκαν οι δεύτεροι και εγκατέστησαν τον εικοσιεπτάχρονο Μαλάκα στην προεδρία του κόμματος τον Δεκέμβριο του 1921, όταν ο Σεμαούν έφυγε για τη Μόσχα. Δύο μήνες αργότερα ο νέος πρόεδρος συνελήφθη από τις αποικιακές αρχές για προσπάθεια διοργάνωσης πανεθνικής απεργίας. Στις 24 Μαρτίου 1922 εξορίσθηκε στην Ολλανδία.

Εξορία και περιπλάνηση Επεξεργασία


Η εξορία υπήρξε καταδίκη και συνάμα ευκαιρία για τον Ταν Μαλάκα, αφού μπόρεσε να μιλήσει σε απλό κόσμο και κέντρα αποφάσεων για τα ζητήματα την καταπίεσης των Ινδονησίων, καθώς και να επανασυνδεθεί με το ευρωπαϊκό κομμουνιστικό κίνημα που είχε μπει σε νέα φάση μετά την οριστική επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης. Η Ολλανδία αποδείχθηκε μόλις ο πρώτος σταθμός μιας εικοσαετούς μυθιστορηματικής περιπλάνησης στην Ευρώπη και την Ασία.

Ευρώπη Επεξεργασία

Αξιοποιώντας την ολλανδική υπηκοότητά του, έθεσε υποψηφιότητα για τη βουλή με το ΚΚ Ολλανδίας στις εκλογές του 1922 - ήταν η πρώτη φορά που ένας αυτόχθονας από ολλανδική αποικία ήταν υποψήφιος στη μητρόπολη. Η θέση του στο ψηφοδέλτιο δεν ήταν πρακτικά εκλόγιμη, αλλά έδωσε στον Μαλάκα την ευκαιρία να απευθυνθεί νόμιμα σε ένα πολύ μεγάλο ακροατήριο και να διεκδικήσει υποστήριξη στον αγώνα του για την Ινδονησία.

Τον Οκτώβριο του 1922 επισκέφθηκε τη Σοβιετική Ένωση, αφού είχε μεσολαβήσει μια ολιγόμηνη διαμονή στο Βερολίνο (τότε πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης). Στη Μόσχα συνδέθηκε με την Τρίτη Διεθνή (Κομιντέρν) και προσπάθησε να πείσει τα στελέχη της, ότι τα ευρωπαϊκά κομμουνιστικά κόμματα πρέπει να υποστηρίξουν τα αντιαποικιακά εθνικιστικά κινήματα της Ασίας. Αν και η αντίληψή του ήταν μειοψηφική, διορίσθηκε εκπρόσωπος της Κομιντέρν για τη ΝΑ Ασία (μάλλον τον Ιούνιο του 1923) και συνέγραψε ένα βιβλίο αναφοράς για την κατάσταση στη χώρα του, το οποίο εκδόθηκε στα ρωσικά τον επόμενο χρόνο.

Καντώνα Επεξεργασία

Τον Δεκέμβριο του 1923 στάλθηκε από την Κομιντέρν στην Καντώνα της νότιας Κίνας. Μία από τις χρεώσεις του ήταν να εκδώσει μια αγγλόφωνη εφημερίδα, πράγμα που αποδείχθηκε δύσκολο αφού ούτε τη γλώσσα γνώριζε καλά, ούτε τυπογραφικά στοιχεία λατινικού αλφαβήτου μπορούσε να βρει εύκολα.

Μανίλα Επεξεργασία

Τον Ιούλιο του 1925 εγκαταστάθηκε στην αμερικανοκρατούμενη Μανίλα, όπου βρήκε δουλειά σε μια εφημερίδα και ανέπτυξε φιλία με στελέχη του τοπικού ΚΚ. Είχε επίσης επαφές με κρατικούς αξιωματούχους, όπως τον πρόεδρο της χώρας Μανουέλ Κεζόν και τον πρώην πρόεδρο Εμίλιο Αγκουϊνάλντο, που δεν είχαν καμία ιδέα ότι συναναστρέφονταν με έναν παράνομο κομμουνιστή ηγέτη!

Όσο βρισκόταν στις Φιλιππίνες, το κόμμα του στην Ινδονησία ξεκίνησε μια εξέγερση ενάντια στην ολλανδική κατοχή. Ο Μαλάκα ήταν αντίθετος, εκτιμώντας ότι το κόμμα ήταν ακόμα ανώριμο για ανάληψη επαναστατικής πρωτοβουλίας, όμως δε μπόρεσε να παρέμβει δραστικά όντας αποκομμένος στην ξένη χώρα. Ακόμα πάντως κι αν μπορούσε, τίθεται εν αμφιβόλω τι θα επιτύγχανε, δεδομένου ότι η αντίπαλη τάση είχε ανακτήσει τον έλεγχο του κόμματος όσο αυτός βρισκόταν στην Ευρώπη. Το μόνο που κατάφερε ήταν να επικοινωνήσει με κάποια κεντρικά στελέχη, αλλά ήδη ένοπλες ομάδες του ΚΚΙ είχαν ξεκινήσει επιχειρήσεις στη Δυτική Ιάβα και Δυτική Σουμάτρα. Οι εξελίξεις τον δικαίωσαν, αφού οι Ολλανδοί αφενός έπνιξαν στο αίμα την εξέγερση, αφετέρου τη χρησιμοποίησαν ως πρόσχημα για να θέσουν ξανά το ΚΚΙ εκτός νόμου και να εκτελέσουν πολλούς πιθανούς αντιπάλους.

Ενώ εξελίσσονταν τα παραπάνω, στα τέλη του 1926 ο Μαλάκα ταξίδεψε στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης (όπου διαβιούσαν αρκετοί Ινδονήσιοι) και ίδρυσε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα Ινδονησίας (PARI). Με την κίνηση αυτή λάμβανε σαφείς αποστάσεις τόσο από το ΚΚΙ όσο και από την Κομιντέρν. Αν και το νέο κόμμα τελικά δεν κέρδισε σημαντική υποστήριξη εντός της Ινδονησίας, ήταν το μοναδικό εκείνη τη στιγμή που διεκδικούσε ευθέως την ανεξαρτησία της χώρας.

 
Φωτογραφία της Σαγκάης από τη δεκαετία του 1930. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κούσνο, οι εμπειρίες που αποκόμισε κατά την παραμονή του στην κινεζική μεγαλούπολη καθόρισαν σημαντικά τη μετέπειτα στάση του Μαλάκα.

Επέστρεψε στη Μανίλα τον Αύγουστο του 1927, αλλά οι Ολλανδοί τον είχαν ήδη εντοπίσει και ζήτησαν από τις ΗΠΑ τη δίωξή του. Οι αμερικανοί τον συνέλαβαν με την κατηγορία της παράνομης εισόδου στη χώρα, πυροδοτώντας πατριωτική έκρηξη στους Φιλιππινέζους: πανεπιστήμια καταλήφθηκαν, τοπικοί πολιτικοί διοργάνωσαν εράνους για την υποστήριξή του, ενώ την υπεράσπισή του ανέλαβε ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Χοσέ Άμπαντ Σάντος. Τελικά ο Μαλάκα ήλθε σε προδικαστικό συμβιβασμό, συμφωνώντας να απελαθεί στην Κίνα με αντάλλαγμα την απόσυρση της κατηγορίας.

Σαγκάη Επεξεργασία

Ο Μαλάκα υπολόγιζε πως η Ολλανδία θα ζητούσε από τις τοπικές αρχές να τον συλλάβουν, αμέσως μόλις το καράβι του θα έφθανε στην Κίνα. Με τη βοήθεια του πληρώματος αποβιβάσθηκε κρυφά στο λιμάνι Αμόι (το σημερινό Ξιαμέν) και κρύφθηκε σε ένα κοντινό χωριό. Για τη ζωή του τα επόμενα δύο χρόνια γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα, αφού δεν τα αναφέρει ούτε στην αυτοβιογραφία του. Κάποια στιγμή, πιθανώς το 1929, εμφανίζεται στην αγγλοκρατούμενη Σαγκάη και το 1931 ξαναρχίζει να δουλεύει για την Κομιντέρν.

Ο Αμπιντίν Κούσνο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, υποστηρίζει πως το παράδειγμα της Σαγκάης αποτέλεσε τον καθοριστικό παράγοντα για την τελική διαμόρφωση της πολιτικής φιλοσοφίας του Μαλάκα. Τυπικά η πόλη ήταν κινεζικό έδαφος, αλλά η σημασία του λιμανιού της είχε προσελκύσει τον ανταγωνισμό των ξένων δυνάμεων - αρχικά ελεγχόταν από ευρωπαϊκά κράτη που έχαιραν χαριστικών δικαιωμάτων εκμετάλλευσης, ενώ το 1932 κατελήφθη από την Ιαπωνία. Βιώνοντας την καταπίεση του κινεζικού λαού και από τους πρώτους και από τους δεύτερους κατακτητές, θα ερχόταν αργότερα σε ανοικτή κόντρα με όσους συμπατριώτες του θεωρούσε διαλλακτικούς πάνω στο εθνικό ζήτημα.

Χονγκ Κονγκ Επεξεργασία

Στη συνέχεια ο Μαλάκα διέφυγε στο Χονγκ Κονγκ με πλαστή ταυτότητα, συνελήφθη από τις βρετανικές αρχές και προφυλακίσθηκε. Μετά τη σύλληψή του ήλπιζε να οδηγηθεί στο δικαστήριο και να διεκδικήσει πολιτικό άσυλο στη Μεγάλη Βρετανία, όμως μετά από μήνες ανακρίσεων αφέθηκε ελεύθερος χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες και με την υποχρέωση να εγκαταλείψει τη βρετανική αποικία (1933).

Αμόι Επεξεργασία

Αφού εξέτασε πολλές επιλογές βάσει του κριτηρίου «Πού δε θα με βρουν οι Ολλανδοί πράκτορες», επέλεξε να επιστρέψει στο Αμόι - την πόλη που είχε αποδράσει μετά την απέλασή του από τις Φιλιππίνες. Εκεί επανασυνδέθηκε με έναν παλαιό φίλο και κρύφθηκε στο χωριό του. Βαριά άρρωστος από τις περιπέτειες που επιδείνωσαν το πρόβλημα φυματίωσης, έμεινε στο χωριό για τρία χρόνια μέχρι να βελτιωθεί η υγεία του. Στην πόλη επέστρεψε το 1936 και ίδρυσε μια σχολή εκμάθησης Αγγλικών, Γερμανικών και Μαρξισμού, η οποία πολύ σύντομα έγινε το μεγαλύτερο κέντρο ξένων γλωσσών του Αμόι.

Ινδοκίνα Επεξεργασία

 
Τμήμα του ιαπωνικού ποδηλατικού πεζικού στην Ιάβα. Η ιαπωνική κατάκτηση έδιωξε τους Ολλανδούς από την Ινδονησία μέχρι τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1945 ο ολλανδικός στρατός επέστρεψε, πυροδοτώντας την Ινδονησιακή Επανάσταση.

Τον Αύγουστο του 1937 ο ιαπωνικός στρατός μπήκε στη νότια Κίνα και ο Μαλάκα έγινε για πολλοστή φορά φυγάς, περιπλανώμενος για πέντε χρόνια στη χερσόνησο της Ινδοκίνας. Μέσω Σιγκαπούρης έφθασε στο Ραγκούν της Βιρμανίας, όπου έμεινε μέχρι να του τελειώσουν οι οικονομίες που συγκέντρωσε στο Αμόι. Μετά επέστρεψε στη Σιγκαπούρη, όπου εργάσθηκε ως δάσκαλος. Όταν μπήκε και εκεί ο ιαπωνικός στρατός στις αρχές του 1942, ο Μαλάκα αποφάσισε να γυρίσει στην πατρίδα του μετά από δύο δεκαετίες εξορίας.

Δεύτερη επιστροφή Επεξεργασία


Η Ινδονησία το 1942 ήταν επίσης κατειλημμένη από τους Ιάπωνες στα πλαίσια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κινούμενος υπό άκρα μυστικότητα, χρειάσθηκε αρκετούς μήνες μέχρι να φθάσει στην πρωτεύουσα Τζακάρτα τον Ιούλιο και να εγκατασταθεί σε ένα προάστειό της. Για κάποιο διάστημα, όσο επαρκούσαν τα χρήματα που κέρδισε στη Σιγκαπούρη, αφοσιώθηκε στη μελέτη και τη συγγραφή.

Ακολούθως έπιασε δουλειά ως διοικητικός υπάλληλος σε ένα ανθρακωρυχείο της δυτικής Ιάβας, κοντά στην Τζακάρτα, φυσικά με ψεύτικα στοιχεία. Εργασία του ήταν να τηρεί τα αρχεία των Ρόμουσα, των ντόπιων εργατών που επιστρατεύονταν αναγκαστικά από τον ιαπωνικό στρατό για να δουλέψουν στα ορυχεία ή τους σιδηροδρόμους.

Μέτωπο Πάλης Επεξεργασία


Τον Αύγουστο του 1945 η Ιαπωνία αποχώρησε συνεπεία της ήττας της στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και οι Ινδονήσιοι διεκήρυξαν την ανεξαρτησία τους. Ταυτόχρονα η Ολλανδία προσπάθησε να επανακάμψει στην περιοχή επιζητώντας την επαναφορά του προ 1942 καθεστώτος, δηλ. την επαναποικιοποίηση της Ινδονησίας. Αποτέλεσμα ήταν η ένοπλη σύγκρουση των δύο πλευρών που διήρκεσε πέντε χρόνια, η Ινδονησιακή Επανάσταση. Μολονότι οι Ινδονήσιοι αριθμούσαν πολλές δεκάδες εκατομμύρια, η εσωτερική διάσπασή τους ανάμεσα σε μετριοπαθείς (που εκφράζονταν από την επίσημη κυβέρνηση) και ριζοσπαστικούς (που εκφράζονταν κυρίως από αριστερά και εθνικιστικά κόμματα) τους εμπόδιζε να κυριαρχήσουν. Από την άλλη οι Ολλανδοί ήταν λίγοι για να καταπνίξουν την επανάσταση, αλλά αρκετοί για να κρατούν υπό τον έλεγχό τους τις σημαντικές πόλεις, όπως την Τζακάρτα.

Στο ξεκίνημα της επανάστασης ο Μαλάκα περιόδευσε στην Ιάβα χρησιμοποιώντας το αληθινό όνομά του για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες. Σε αυτήν την περιοδεία διαμόρφωσε την αντίληψη ότι ο λαός ήταν έτοιμος να διώξει οριστικά με τα όπλα τους Ολλανδούς. Για τον Σουκάρνο, ο οποίος είχε αναλάβει πρόεδρος επί κατοχής και παρέμεινε μετά την αποχώρηση των ιαπώνων, εκτιμούσε πως ήταν επικίνδυνα μετριοπαθής και κάποια στιγμή θα ερχόταν σε διπλωματικό συμβιβασμό. Προσπαθώντας λοιπόν να τον παρασύρει σε πιο ριζοσπαστικές θέσεις, πρωτοστάτησε στη συγκρότηση του «Μετώπου Πάλης» (Persatuan Perjuangan) από 140 μικρές ομάδες και κόμματα (δε συμπεριλαμβανόταν το ΚΚΙ, με το οποίο είχαν αναπτυχθεί σχέσεις ακραίας αντιπάθειας). Τον Ιανουάριο του 1946, το ιδρυτικό συνέδριο του Μετώπου διακήρυξε τρεις άξονες ως βάση ενός επιθυμητού προγράμματος εθνικής συνεννόησης:

 
Ο Σουκάρνο ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Ινδονησίας και επικεφαλής της επανάστασης. Ο Μαλάκα φοβόταν ότι αργά ή γρήγορα θα ερχόταν σε συμβιβασμό με τους Ολλανδούς.
  • Καμμία λύση δε θα γινόταν αποδεκτή, εκτός της πλήρους ανεξαρτησίας.
  • Η κυβέρνηση πρέπει να υπακούει στις απαιτήσεις του λαού.
  • Όλη η αγροτική και βιομηχανική ιδιοκτησία, η οποία πριν τον πόλεμο ανήκε σε ξένους, έπρεπε να περάσει στα χέρια του ινδονησιακού κράτους.

Το αιτήματα αυτά έτυχαν πλατιάς υποστήριξης όχι μόνο στις λαϊκές μάζες αλλά κι εντός των αξιωματικών του στρατού. Τον Φεβρουάριο η πίεση εξανάγκασε σε παραίτηση τον πρωθυπουργό, επειδή υποστήριζε τις διαπραγματεύσεις με την Ολλανδία. Ο πρόεδρος Σουκάρνο αναζήτησε τότε συνεργασία με τον Μαλάκα, όμως ο τελευταίος δε δέχθηκε (ή αδυνατούσε να επιβάλει στους συμμάχους του) κάτι τέτοιο. Μετά από αυτό ο μεν παραιτηθείς πρωθυπουργός επαναπροσλήφθηκε από τον Σουκάρνο, το δε Μέτωπο Πάλης πέρασε στην ανοιχτή αντιπολίτευση, κάνοντας σαφές ότι θα πολεμούσε κάθε διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους αποικιοκράτες.

Φυλάκιση και επανδραστηριοποίηση Επεξεργασία


Τον αμέσως επόμενο μήνα η κυβέρνηση φυλάκισε τα ηγετικά στελέχη του Μετώπου για δυόμισι χρόνια. Σε αυτό το διάστημα, το αντίπαλο ΚΚΙ είχε ακολουθήσει επαμφοτερίζουσα πορεία - αρχικά συμπράττοντας με την κυβέρνηση, αλλά αργότερα βγαίνοντας στην αντιπολίτευση και αναδεικνυόμενο στη βασική δύναμη αμφισβήτησης του Σουκάρνο. Υπάρχει μάλιστα η εκτίμηση ότι ο Σουκάρνο ανέχθηκε την αποφυλάκιση των ηγετών του Μετώπου τον Σεπτέμβριο του 1948, επειδή ήλπιζε πως η επαναδραστηριοποίησή τους θα «έκοβε» κόσμο από το ΚΚΙ, το οποίο λίγες μέρες νωρίτερα είχε ανακηρύξει τις περιοχές που ήλεγχε σε Ινδονησιακή Σοβιετική Δημοκρατία!

Ο Μαλάκα εγκαταστάθηκε στη Γιογκακάρτα, προσωρινή πρωτεύουσα κατά την επανάσταση, και ίδρυσε το Προλεταριακό Κόμμα (Partai Murba). Παράλληλα οι μάχες είχαν πάρει άσχημη τροπή και τον Δεκέμβριο η πόλη έπεσε στα χέρια των Ολλανδών. Ο Μαλάκα διέφυγε στις ζούγκλες της ανατολικής Ιάβας, όπου εκτιμούσε πως δε θα παρενοχλείτο από τους αποικιοκράτες, και έβαλε μπρος τη συγκρότηση ενός νέου στρατού σε συνεργασία με τον ταγματάρχη Σαμπαρούντιν, διοικητή του 38ου Τάγματος του ινδονησιακού στρατού. Η προσπάθεια απέτυχε, αφενός λόγω του φόβου που ενέσπειρε η διαφαινόμενη νίκη των Ολλανδών, αφετέρου λόγω του εμφύλιου σπαραγμού ανάμεσα στις αντιμαχόμενες επαναστατικές ομάδες.

Θάνατος Επεξεργασία

Στις 17 Φεβρουαρίου 1949 ο ινδονησιακός στρατός αποφάσισε να συλλάβει τον Σαμπαρούντιν και το τάγμα του. Στις 19 συνελήφθη και ο Μαλάκα στο αρχηγείο τους στο Μπλιμπίνγκ.

Ενώ οι ινδονήσιοι αναλώνονταν σε εσωτερικές έριδες, οι Ολλανδοί ετοίμαζαν την εκκαθάριση της ανατολικής Ιάβας από κάθε εστία αντίστασης. Στις 20 Φεβρουαρίου τα διαβόητα ΚPS (Korps Speciale Troepen) επιτέθηκαν με πρωτοφανή ταχύτητα και βιαιότητα, τρέποντας τον ινδονησιακό στρατό σε άτακτη φυγή. Την επόμενη μέρα ο φυλακισμένος Ταν Μαλάκα μεταφέρθηκε σε ένα φυλάκιο του στρατού, όπου εκτελέσθηκε αμέσως από τους συμπατριώτες του. Τάφηκε πρόχειρα στο δάσος της περιοχής.

Πολιτικές αντιλήψεις Επεξεργασία

Ο Ταν Μαλάκα πίστευε ότι η ανάπτυξη των κομμουνιστικών κομμάτων στις αποικίες της Ασίας ήταν συμβατή με πολλά από τα κινήματα εθνικής αυτοδιάθεσης των χωρών αυτών. Στα μέσα της δεκαετίας του '20 αυτή η άποψη βρισκόταν στο επίκεντρο έντονων συζητήσεων εντός της Κομιντέρν, όπου αντιμετωπιζόταν συνήθως με σκεπτικισμό εδραζόμενο σε δύο ερωτήματα: εάν τα μη βιομηχανοποιημένα έθνη της Ασίας μπορούσαν να αυτοκυβερνηθούν, και ποιες συνέπειες που θα είχε μια τέτοια αποαποικιοποίηση στην εργατική τάξη των ευρωπαϊκών χωρών.

 
Εξώφυλλο από ινδονησιακή έκδοση του «Από Φυλακή σε Φυλακή».

Επίσης ο Μαλάκα υπερασπιζόταν με πάθος τη δυνατότητα συνύπαρξης κομμουνισμού και ισλαμισμού, καθώς και τη συνεργασία των δύο δυνάμεων για την πραγματοποίηση της επανάστασης στην Ινδονησία. Υλοποίησε τη συμμαχία του ΚΚΙ με τη Σαρεκάτ Ισλάμ που τον οδήγησε στην προεδρία του κόμματος. Η αποξένωσή του από το κόμμα άρχισε λίγο αργότερα, όταν - εν τη απουσία του - η συμμαχία αυτή σταμάτησε.

Συνολικά έβλεπε το Ισλάμ ως μια δύναμη που μπορεί να συνενώσει τα προλεταριάτα της ΝΑ Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, οι οποίες στέναζαν κάτω από τον αποικιοκρατικό ανταγωνισμό των ευρωπαϊκών δυνάμεων, σε κοινό αγώνα ενάντια στην καταπίεση. Η προσδοκία αυτή τον έφερε συχνά σε διάσταση με την Κομιντέρν, αφού κατά την κυρίαρχη αντίληψη η θρησκευτική πίστη ήταν εργαλείο στα χέρια των καταπιεστών και εμπόδιο για τη συνειδητοποίηση του λαού και την προλεταριακή επανάσταση. Ο ίδιος ο Λένιν είχε μιλήσει για ανάγκη «πάλης ενάντια στον πανισλαμισμό».

Σε αρκετά κείμενά του, τέλος, εξέφρασε την ιδέα ενός μεγάλου ομοσπονδιακού σοσιαλιστικού κράτους που ονόμασε «Ασλία» και θα εκτεινόταν από την Ινδοκίνα μέχρι την Αυστραλία, συμπεριλαμβάνοντας τα νησιά που βρίσκονται ανάμεσά τους.

Από φυλακή σε φυλακή Επεξεργασία

Το σημαντικότερο βιβλίο του Μαλάκα είναι το Dari Pendjara ke Pendjara που στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί ως «Από φυλακή σε φυλακή». Γράφθηκε ενώ ήταν φυλακισμένος από το Σουκάρνο και περιλαμβάνει τόσο θεωρητικές - πολιτικές προσεγγίσεις για τον μαρξισμό και τον αγώνα του ινδονησιακού λαού, όσο και εκτενείς αυτοβιογραφικές αναφορές. Αποτελεί τη βασικότερη πηγή άντλησης πληροφοριών για την περιπλάνησή του κατά τη διάρκεια της εξορίας. Μεταφράσθηκε στα ιαπωνικά το 1981, ενώ δέκα χρόνια αργότερα προστέθηκε η αγγλική μετάφραση με τίτλο From Jail to Jail.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 www.merdeka.com/tan-malaka/. Ανακτήθηκε στις 13  Νοεμβρίου 2018.
  2. «Ensiklopedia Tokoh 1001 Orang Minang» (Ινδονησιακά) UMSB Press. ISBN-13 978-623-8416-00-4.
  3. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2019.