Βικιπαίδεια

Τζέιμς Λάβλοκ

Ο Τζέιμς Εφραίμ Λάβλοκ (James Ephraim Lovelock, 26 Ιουλίου 1919 – 26 Ιουλίου 2022), μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου, ήταν ανεξάρτητος επιστήμονας, συγγραφέας, ερευνητής και περιβαλλοντολόγος που ζούσε στην Κορνουάλλη, στα νοτιοδυτικά της Μεγάλης Βρετανίας. Είναι διάσημος κυρίως επειδή πρότεινε και εκλαΐκευσε την υπόθεση της Γαίας, με βάση την οποία επιχειρηματολογεί ότι η Γη λειτουργεί ως ένα είδος υπεροργανισμού (όρος πλασμένος από τη Λιν Μάργκουλις).

Τζέιμς Λάβλοκ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		James Lovelock (Αγγλικά)
Γέννηση26  Ιουλίου 1919[1][2][3]
Letchworth Garden City
Θάνατος26  Ιουλίου 2022[4]
Abbotsbury
Αιτία θανάτουcomplication[4]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο[5]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6][7][8]
Εκπαίδευσηδιδάκτωρ φιλοσοφίας
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Μάντσεστερ[3]
Strand School[3]
London School of Hygiene & Tropical Medicine
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβιολόγος
χημικός
διδάσκων πανεπιστημίου
μυθογράφος
οικολόγος
περιβαλλοντολόγος
συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας[9]
βιοχημικός[10]
futurist
independent scientist (από 1964)[3]
αυτοβιογράφος[3]
επιστήμονας[11]
Αξιοσημείωτο έργοelectron capture detector
Θεωρία της Γαίας
Οικογένεια
ΓονείςTom Arthur Lovelock[12][3] και Nell March[12][3]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΕταίρος της Βασιλικής Εταιρίας (1974)[13]
Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (1990)[3][14]
Βραβείο Χάινεκεν για τις Περιβαλλοντικές Επιστήμες (1990)[14]
βραβείο περιβάλλοντος Βόλβο (1996)[3]
Blue Planet Prize (1997)[3]
Companion of Honour (2003)[13]
Βραβείο Φονσέκα (2009)[15]
honorary doctor of the University of Kent
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου
Μετάλλιο Γουόλαστον (2006)[16]
Διεθνές Βραβείο Νονίνο (1996)[3]
Τάγμα των Εταίρων της Τιμής[14]
Edinburgh Medal (2006)
Ιστότοπος
www.jameslovelock.org
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Λάβλοκ γεννήθηκε στο Letchworth Garden City. Σπούδασε χημεία στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ προτού αναλάβει θέση στο Medical Research Council στο Ινστιτούτο Ιατρικών Ερευνών του Λονδίνου.

Το 1948 πήρε Ph.D. στην ιατρική στο London School of Hygiene and Tropical Medicine. Έχει διεξαγάγει έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες στο Γέιλ, το Κολέγιο Ιατρικής του Baylor University και το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

Επαγγελματική σταδιοδρομία Επεξεργασία

Εφευρέτης εφ' όρου ζωής, ο Λάβλοκ κατασκεύασε και ανέπτυξε πολλά επιστημονικά όργανα, μερικά από τα οποία αξιοποιήθηκαν από τη NASA στα πλαίσια του προγράμματος πλανητικών εξερευνήσεών της. Ήταν στο διάστημα που εργαζόταν για την NASA που ο Λάβλοκ ανέπτυξε την Υπόθεση της Γαίας.

Στις αρχές του 1961 η NASA ανέθεσε στον Λάβλοκ την ανάπτυξη ευαίσθητων οργάνων για την ανάλυση των εξωγήινων ατμοσφαιρών και των πλανητικών επιφανειών. Το Πρόγραμμα Βίκινγκ (Viking) που επισκέφθηκε τον Άρη στα τέλη της δεκαετίας του 1970 προωθήθηκε εν μέρει από την πρόθεση να διαπιστωθεί κατά πόσον ο Άρης μπορούσε να υποστηρίξει ή περιείχε ζωή, και πολλοί από τους αισθητήρες και τα πειράματα που αναπτύχθηκαν τελικά στόχευαν στην επίλυση αυτού του ερωτήματος. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του προγράμματος αυτού, ο ο Λάβλοκ άρχισε να ενδιαφέρεται για την σύσταση της αρειανής ατμόσφαιρας, σκεπτόμενος ότι οι όποιες μορφές ζωής στην επιφάνεια του Άρη θα υποχρεώνονταν να κάνουν χρήση της ατμόσφαιράς του (και, συνεπώς, θα μετέβαλαν τη σύστασή της). Ωστόσο, η ατμόσφαιρα ανακαλύφθηκε ότι βρισκόταν σε μια σταθερή κατάσταση πλησίον της χημικής ισορροπίας, με πολύ λίγο οξυγόνο, μεθάνιο ή υδρογόνο, αλλά με μια συντριπτική αφθονία διοξειδίου του άνθρακα. Για τον Λάβλοκ, η χτυπητή αντίθεση μεταξύ της αρειανής ατμόσφαιρας και του χημικά ενεργού (σε δυναμική ισορροπία) μίγματος αερίων της γήινης ατμόσφαιρας ήταν μια ισχυρή ένδειξη υπέρ της απουσίας ζωής στον πλανήτη. Ωστόσο, όταν τελικά αποστάλθηκαν στον Άρη, τα ερευνητικά σκάφη Βίκινγκ ερεύνησαν παρά ταύτα για ενδείξεις ζωής. Μέχρι σήμερα, καμιά ένδειξη για σωζόμενη ή εκλιπούσα ζωή δεν έχει βρεθεί (αν και το ενδιαφέρον αναθερμάνθηκε προσφάτως με την ανακάλυψη απρόσμενου μεθανίου στην ατμόσφαιρα).

Ο Λάβλοκ εφηύρε τον Ανιχνευτή Παγίδευσης Ηλεκτρονίων, που συνέβαλε στις ανακαλύψεις για την διάδοση των CFC και του ρόλου τους στην μείωση του όζοντος στην στρατόσφαιρα.

Ο Λάβλοκ ήταν πρόεδρος στη Θαλάσσια Βιολογική Ένωση, εκλέχθηκε Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας το 1974, και το 1990 του απονεμήθηκε το πρώτο «Βραβείο Δρ. Α.Χ. Χαΐνεκεν για το Περιβάλλον» από την Ολλανδική Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών και Επιστημών. Ως ανεξάρτητος επιστήμονας, εφευρέτης, και συγγραφέας, ο Λάβλοκ εργαζόταν σε ένα εργαστήριο - πρώην σιλό στην Κορνουάλη. Το 2003 του απονεμήθηκε το μετάλλιο του Τάγματος των συντρόφων της Τιμής από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β'.

Διαμάχες Επεξεργασία

Γαία Επεξεργασία

Μολονότι η Υπόθεση της Γαίας έγινε αποδεκτή με προθυμία από πολλούς στην περιβαλλοντολογική κοινότητα, δεν έχει γίνει ακόμη πλήρως αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα. Ανάμεσα στους πιο επιφανείς επικριτές της είναι οι Ρίτσαρντ Ντώκινς και Φορντ Ντούλιτλ, και μια λεπτομερής περιγραφή της σχετικής διαμάχης μπορεί να βρεθεί εδώ. Εν συντομία, οι επικριτές επισημαίνουν ότι εφόσον η φυσική επιλογή δρα πάνω σε μεμονωμένα άτομα (οργανισμούς), δεν είναι εμφανές το πώς μπορεί να αναπτυχθεί ομοιόσταση σε πλανητική κλίμακα. Ο Λάβλοκ απάντησε στην κριτική με τη βοήθεια μοντέλων όπως ο «Μαργαριτόκοσμος» (Daisyworld), που επιδεικνύουν πώς επιδράσεις στο επίπεδο του ατόμου μπορούν να μεταφραστούν σε πλανητική ομοιόσταση. Ωστόσο, καθώς η Επιστήμη των Γήινων Συστημάτων είναι ακόμη σε βρεφικό στάδιο, δεν είναι ακόμη σαφές με ποιον τρόπο τα διδάγματα του Μαργαριτόκοσμου εφαρμόζονται στην πλήρη πολυπλοκότητα της γήινης βιόσφαιρας και του κλίματος.

Πυρηνική ενέργεια Επεξεργασία

Ο Λάβλοκ έχει προβληματιστεί σοβαρά σχετικά με την απειλή της παγκόσμιας υπερθέρμανσης εξαιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου. Στα 2004 προκάλεσε αίσθηση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης όταν διαχώρισε τη θέση του από πολλούς συναδέλφους του περιβαλλοντολόγους δηλώνοντας ότι «μόνο η πυρηνική ισχύς [η πυρηνική παραγωγή ενέργειας] μπορεί τώρα να σταματήσει την παγκόσμια υπερθέρμανση». Κατά την άποψή του, η πυρηνική ενέργεια είναι η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική λύση στη χρήση ορυκτών καυσίμων, η οποία έχει τη δυνατότητα τόσο να ικανοποιήσει την μεγάλης κλίμακας ενεργειακή ζήτηση της ανθρωπότητας όσο και να μειώσει ταυτοχρόνως τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Στα 2005, με φόντο το ανανεωμένο ενδιαφέρον της βρετανικής κυβέρνησης για την πυρηνική παραγωγή ενέργειας, ο Λάβλοκ ανακοίνωσε και πάλι δημόσια την υποστήριξή του στην πυρηνική ενέργεια, δηλώνοντας, "Είμαι Πράσινος, και κάνω έκκληση στους φίλους μου του κινήματος να εγκαταλείψουν την πεισματική άρνησή τους προς την πυρηνική ενέργεια". [17]

Μολονότι οι παρεμβάσεις του Λάβλοκ στον δημόσιο διάλογο σχετικά με την πυρηνική ισχύ είναι πρόσφατες, οι απόψεις του επί του θέματος είναι διαμορφωμένες από παλιά. Στο βιβλίο του Οι Ηλικίες της Γαίας (1988) δηλώνει: «Ποτέ μου δεν έχω θεωρήσει την πυρηνική ακτινοβολία ή ενέργεια σαν κάτι άλλο από φυσιολογικό και αναπόφευκτο συστατικό του περιβάλλοντος. Οι προκαρυωτικοί πρόγονοί μας εξελίχθηκαν πάνω σ' ένα άμορφο πλανητικό σώμα από ραδιενεργά κατάλοιπα, προϊόν πυρηνικής έκρηξης αστρικού μεγέθους, έναν υπερκαινοφανή στον οποίο συνενώθηκαν τα στοιχεία που συνιστούν τον πλανήτη μας και μας.»[18]

Μαζική ανθρώπινη εξαφάνιση Επεξεργασία

Αρθρογραφώντας στη βρετανική εφημερίδα Independent τον Ιανουάριο του 2006, ο Λάβλοκ ισχυρίζεται ότι, ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας θέρμανσης, «δισεκατομμύρια ανθρώπων θα πεθάνουν και τα λίγα ικανά για αναπαραγωγή επιζώντα άτομα θα βρίσκονται στον Αρκτικό Κύκλο, όπου το κλίμα θα παραμένει υποφερτό» μέχρι το τέλος του Εικοστού Πρώτου αιώνα [19]. Ισχυρίζεται ότι μέχρι το τέλος του αιώνα, η μέση θερμοκρασία στις εύκρατες περιοχές θα αυξηθεί έως και 8°C, και έως και 5°C στους τροπικούς, αφήνοντας μεγάλο μέρος της ξηράς του πλανήτη μη κατοικήσιμο και ακατάλληλο για καλλιέργεια. Προτείνει ότι «θα πρέπει να έχουμε κατά νου τον εντυπωσιακά ραγδαίο ρυθμό των αλλαγών και να συνειδητοποιήσουμε πόσο λίγος χρόνος απομένει για να δράσουμε, και στη συνέχεια κάθε κοινότητα και έθνος θα πρέπει να βρει την βέλτιστη χρήση των πόρων που διαθέτουν για να συντηρήσουν τον πολιτισμό για όσο το δυνατόν περισσότερο γίνεται». Οι απόψεις αυτές έχουν αμφισβητηθεί[20].

Βιβλία Επεξεργασία

  • Lovelock, James [1979] (2000): Gaia: A New Look at Life on Earth, 3rd ed., Oxford University Press, ISBN 0192862189.
  • Lovelock, James; Michael Allaby (1983): Great Extinction, Doubleday, ISBN 038518011X
  • Lovelock, James; Michael Allaby (1984): The Greening of Mars, Warner Books, ISBN 0446329673
  • Lovelock, James [1988] (1995): Ages of Gaia, Oxford University Press, ISBN 0393312399
  • Lovelock, James [Gaia Books 1991] (2001): Gaia: The Practical Science of Planetary Medicine, Oxford University Press US, ISBN 0195216741
  • Lovelock, James (1991): Scientists on Gaia. Cambridge, Mass., USA: MIT Press. ISBN 0262193108.
  • Lovelock, James (2005): Gaia: Medicine for an Ailing Planet. Gaia Books. ISBN 1856752313.
  • Lovelock, James (2000): Homage to Gaia: The Life of an Independent Scientist, Oxford University Press, ISBN 0198604297. (αυτοβιογραφία του Lovelock)
  • Lovelock, James (2006): The Revenge of Gaia: Why the Earth Is Fighting Back - and How We Can Still Save Humanity, Santa Barbara (California): Allen Lane, ISBN 0713999144.


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) Internet Speculative Fiction Database. 76509. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Γερμανικά) Munzinger Personen. 00000026087. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 «Who's who» (Βρετανικά αγγλικά, Αγγλικά) A & C Black. U24989.
  4. ↑ 4,0 4,1 «James Lovelock, creator of Gaia hypothesis, dies on 103rd birthday». (Βρετανικά αγγλικά) The Guardian. Guardian Media Group. Ηνωμένο Βασίλειο. 27  Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27  Ιουλίου 2022.
  5. ↑ Companies House. HhnauOrsdKLY9M4GusNejG5MMS8. Ανακτήθηκε στις 19  Αυγούστου 2021.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12057259c. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0005342. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  8. ↑ CONOR.SI. 98823011.
  9. ↑ Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  10. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  11. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0005342. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  13. ↑ 13,0 13,1 «Biography». Βασιλική Εταιρεία. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Ανακτήθηκε στις 20  Σεπτεμβρίου 2022.
  15. ↑ www.usc.gal/es/cursos/conciencia/premio_fonseca2009.html.
  16. ↑ www.geolsoc.org.uk/About/Awards-Grants-and-Bursaries/Society-Awards/Wollaston-Medal. Ανακτήθηκε στις 21  Δεκεμβρίου 2020.
  17. ↑ The New York Times > Opinion > Op-Ed Columnist: Nukes Are Green
  18. ↑ Οι Ηλικίες της Γαίας, κεφ.7, στην ενότητα «Μια δόση πυρηνικής ακτινοβολίας», μετάφραση Νίκος Κανέλλος, ISBN 960-7063-23-6
  19. ↑ «James Lovelock: The Earth is about to catch a morbid fever that may last as long as 100,000 years - Commentators, Opinion - The Independent». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2006. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2006. 
  20. ↑ Stoat: Lovelock: We're all going to die!

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τζέιμς_Λάβλοκ&oldid=9903103"