Τζαμπαττίστα Βαρέσκο
Ο Τζαμπαττίστα Βαρέσκο (ιταλικά: Giambattista Varescο, Τρέντο, 26 Νοεμβρίου 1735 - Σάλτσμπουργκ, 25 Αυγούστου 1805) ήταν Ιταλός ιερέας, μουσικός, ποιητής και (ίσως ο πιο γνωστός) λιμπρετίστας του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ. Το όνομά του εμφανίζεται και με αυτούς τους τρόπους: Τζιαμπαττίστα, Τζιανμπαττίστα, Τζιοβάνι Μπαττίστα και Τζιρόλαμο Τζιοβάνι Μπαττίστα. Μερικές φορές αναφέρεται με τον ιταλικό τίτλο Abate ή τον γαλλικό Abbé (Αββάς) που χρησιμοποιούνται και οι δύο για τους ιερείς.
| Τζαμπατίστα Βαρέσκο | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Giambattista Varesco (Ιταλικά) |
| Γέννηση | 26 Νοεμβρίου 1735[1] Τρέντο |
| Θάνατος | 25 Αυγούστου 1805[1] Σάλτσμπουργκ |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ιταλικά[1][2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | λιμπρετίστας καπελάνος θρησκευόμενος (καθολικισμός)[3] ποιητής[3] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Ιδομενέας Η χήνα του Καΐρου |
Βιογραφία Επεξεργασία
Ζωή και έργο Επεξεργασία
Ο Βαρέσκο γεννήθηκε στο Τρέντο, στις 26 Νοεμβρίου 1735. Ο πατέρας του, Τζουζέπε Λορέντζο Βαρέσκο, λέγεται ότι ήταν μουσικός του καθεδρικού ναού της πόλης. Τίποτα δεν είναι γνωστό για την εκπαίδευση του, αλλά είναι πιθανό ότι φοίτησε σε κάποιο κολέγιο Ιησουιτών και στην συνέχεια ακολούθησε την ιερατική του καριέρα. Το 1766 προσλήφθηκε από τον πρίγκηπα - αρχιεπίσκοπο Σιγισμούνδο φον Στράτενμπαχ ως ιερέας της ενορίας στην αυλή του στο Σάλτσμπουργκ. Η θέση αυτή προοριζόταν για μουσικά προικισμένους ευεργέτες, γεγονός που ταιριάζει με το ότι ο Βαρέσκο ασχολήθηκε ως μουσικός. Λεπτομέρεις των μουσικών του δραστηριοτήτων δεν είναι γνωστές προς το παρόν, αλλά υπάρχουν στοιχεία, ότι ο Βαρέσκο κληρονόμησε δύο βιολιά, μια βιόλα και μια βιόλα ντ' αμόρε.
Συνεργασία με τον Μότσαρτ Επεξεργασία
Ο Μότσαρτ έλαβε την παραγγελία για την πρώτη του σοβαρή όπερα, τον Ιδομενέα, από τον Κάρολο Θεόδωρο το 1780 για ένα καρναβάλι στο Μοναχό. Στην αρχή ο Λέοπολντ Μότσαρτ μεσολάβησε για τον γιο του, στον Βαρέσκο τις αλλαγές και τα λάθη, που έπρεπε να λάβει υπόψη του στο λιμπρέτο. Ο Βαρέσκο εκτέλεσε πιστά τις απαιτήσεις του συνθέτη - αν και με γκρίνια - μέχρι το τέλος της συνεργασίας τους, παρ' ότι επέμενε να δημοσιευτεί το λιμπρέτο στο αρχικό του κείμενο. Όπου ο Βαρέσκο παρέκκλινε από το γαλλικό πρωτότυπο στο λιμπρέτο, συμπλήρωνε το νηφάλιο υλικό με μοτίβα από την αρχαία γραμματεία από Όμηρο έως Σοφοκλή, δείχνοντας έτσι τη βαθιά ανθρωπιστική του παιδεία.
Η πρώτη συνεργασία του Βαρέσκο με τον Μότσαρτ, είχε λάβει χώρα ήδη από το 1775, καθώς ο Βαρέσκο διασκεύασε το λιμπρέτο του Βασιλιά βοσκού (ΙΙ re pastore) του Πιέτρο Μεταστάζιο για την ομώνυμη όπερα του Μότσαρτ (Κ.208). Επίσης ο Βαρέσκο έγραψε το λιμπρέτο για την ημιτελή όπερα μπούφα του Μότσαρτ Η χήνα από το Κάιρο, για την όπερα Ανδρομέδα και Περσέας (Andromeda e Perseo, 1787) του Μάικλ Χάυντν και μια καντάτα για την ενθρόνιση του Φερδινάνδου Γ΄ το 1804, η οποία μελοποιήθηκε από τρεις μουσικούς στο Σάλτσμπουργκ.
Τελευταία χρόνια Επεξεργασία
Ο Βαρέσκο έζησε σε ταπεινές, αν όχι φτωχικές συνθήκες, αφήνοντας, έπειτα από τον θάνατο του, στις 25 Αυγούστου 1805, χρέη 640 φλωρινιών.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb120168129. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 11408995.
- ↑ 3,0 3,1 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 15011. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020.