Τζαφάρ Παναχί

Ο Τζαφάρ Παναχί (περσικά: جعفر پناهی, Jafar Panâhi, 11 Ιουλίου 1960) είναι διεθνώς βραβευμένος Ιρανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός και μοντέρ, στον οποίο απαγορεύτηκε να γυρίζει ταινίες για 20 χρόνια. Ένθερμος υποστηρικτής της ιρανικής αντιπολίτευσης και επικριτής του πρώην προέδρου Αχμεντινετζάντ, καταδικάσθηκε σε εξαετή ποινή φυλάκισης για «προπαγάνδα κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας», αλλά η ποινή του δεν έχει ακόμη εκτελεσθεί: δεν βρίσκεται στη φυλακή, αλλά μπορεί να φυλακιστεί ανά πάσα στιγμή. Συνελήφθη το 2010 ενώ γύριζε λαθραία μια ταινία για την αποτυχημένη εξέγερση του Πράσινου Κινήματος του 2009 στο Ιράν. Αν και αφέθηκε ελεύθερος τρεις μήνες αργότερα, ύστερα από διεθνείς διαμαρτυρίες και απεργία πείνας, στη συνέχεια καταδικάστηκε σε φυλάκιση και του απαγορεύτηκε να γυρίζει ταινίες, να ταξιδεύει και να μιλά στα μέσα ενημέρωσης. Όπως είπε στην αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που επισκέφθηκε το Ιράν το 2013, η κατάθεσή του όπως και του συνηγόρου του αγνοήθηκαν κατά τη δίκη του, ενώ η ετυμηγορία είχε αποφασιστεί εκ των προτέρων. Προειδοποίησε την αντιπροσωπεία ότι τα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λησμονούνται καθώς η προσοχή όλων επικεντρώνεται στη συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά και υποστήριξε ότι από τη στιγμή που θα αρθούν οι κυρώσεις θα ενταθεί η καταπίεση στο Ιράν. Κατά τον Παναχί, η νέα ιρανική ηγεσία επιδεικνύει ευελιξία μόνο στις εξωτερικές υποθέσεις και όχι στις εσωτερικές, όπου εξακολουθούν οι πιέσεις στον Τύπο, τους κρατουμένους και την πολιτιστική ζωή.

Τζαφάρ Παναχί
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	جعفر پناهی (Περσικά)
Γέννηση	11  Ιουλίου 1960 Μεγιανέχ
Κατοικία	Τεχεράνη
Χώρα πολιτογράφησης	Ιράν
Θρησκεία	Σιιτισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ιρανικές γλώσσες
Σπουδές	University of Islamic Republic of Iran Broadcasting Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	σκηνοθέτης κινηματογράφου παραγωγός ταινιών μοντέρ σεναριογράφος ηθοποιός σκηνοθέτης
Οικογένεια
Τέκνα	Panah Panahi
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	Islamic Republic of Iran Army
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Βραβείο Ζαχάρωφ (2012) Caméra d'Or (1995) Χρυσή Λεοπάρδαλη (1997) Χρυσός Λέων (2000) Un Certain Regard (2003) Αργυρή Άρκτος (2006) Carrosse d'or (2011) Silver Bear for Best Script (2013) Χρυσή Άρκτος (2015) Doctor honoris causa of the University of Strasbourg Preis für die Freiheit und Zukunft der Medien (2015) Best Screenplay Award (Cannes Film Festival) (2018)
Σχετικά πολυμέσα

Σε συνέντευξη που έδωσε στα μέσα ενημέρωσης το 2014, αψηφώντας την απαγόρευση που του έχει επιβληθεί, είπε ότι αισθάνεται σαν να τον αποφυλάκισαν από μια μικρή φυλακή μόνο και μόνο για να τον ρίξουν σε μια μεγαλύτερη, αφού του απαγορεύτηκε να εργάζεται. Ωστόσο, τρεις φορές αψήφησε την απαγόρευση να γυρίζει ταινίες. Το 2011 γύρισε την ταινία This is not a film (Αυτό δεν είναι ταινία), που τον έδειχνε να κάθεται στο τραπέζι της κουζίνας του σπιτιού του στην Τεχεράνη και να συνομιλεί με τον δικηγόρο του περιμένοντας να φυλακιστεί. Το 2014 επέστρεψε με την ταινία Closed curtain (Κλειστή κουρτίνα), στην οποία παρουσιάζει έναν σεναριογράφο που ζει μόνος με τον σκύλο του στο παραθαλάσσιο σπίτι του με τις κουρτίνες κλειστές. Το 2015 ο Παναχί πρωταγωνίστησε στη βραβευμένη του ταινία Taxi, στην οποία υποδυόταν έναν οδηγό ταξί που συνομιλεί με τους επιβάτες, μεταξύ των οποίων είναι και η από κοινού με τον ίδιο βραβευθείσα Νασρίν Σοτουντέ, καθώς οδηγεί στους δρόμους της Τεχεράνης. Οι ταινίες του Παναχί είναι γνωστές για την ανθρωπιστική και ρεαλιστική προσέγγιση της ζωής.

Ο Παναχί δεν θεωρεί ότι είναι πολιτικό πρόσωπο, αλλά μάλλον κάποιος που είναι πρόθυμος να εκθέσει την αδικία. Έχει εκφραστεί εναντίον της λογοκρισίας στο Ιράν και επέκρινε τον πρόεδρο Ρουχανί επειδή δεν τήρησε τις προεκλογικές του υποσχέσεις σε αυτό το θέμα. Έχει επίσης δρομολογήσει την εκστρατεία «Step by Step» (Βήμα προς βήμα) με στόχο την κατάργηση της θανατικής ποινής στο Ιράν.