Τα υμενόπτερα είναι η μεγαλύτερη τάξη εντόμων, στην οποία ανήκουν η σφήκα, η μέλισσα και το μυρμήγκι. Η λέξη υμενόπτερο είναι σύνθετη και προέρχεται από τις λέξεις «υμένας» και «πτερό».

Υμενόπτερα
(Hymenoptera)
Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:
251–0Ma
Τριαδική περίοδος - Πρόσφατα
a) Athalia rosae b) Diprion pini c) Cimbex femoratus d) Urocerus gigas e) Therion circumflexum f) Ephialtes manifestator g) Cotesia glomerata h) Cynips quercusfolii i) Diplolepis rosae k) Chrysis ignita l) Ammophila sabulosa m) Trypoxylon figulus n) Anoplius viaticus o) Formica rufa p) Ancistrocerus parietum q) Vespula vulgaris r) Vespa crabro s) Apis mellifera t) Bombus lapidarius
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Αρθρόποδα (Arthropoda)
Ομοταξία: Έντομα (Insecta)
Υφομοταξία: Πτερυγωτά (Pterygota)
Ανθυφομοταξία: Νεόπτερα (Neoptera)
Τάξη: Υμενόπτερα (Hymenoptera)
Υποτάξεις
  • Σύμφυτα[1] (Symphyta)
  • Απόκριτα[2] (Apocrita)

Μορφολογικά χαρακτηριστικά Επεξεργασία

Στα «Υμενόπτερα» το σώμα χωρίζεται σε τρία μέρη: το κεφάλι, το θώρακα και την κοιλιά. Το κεφάλι συνδέεται με το θώρακα με τέτοιο τρόπο που να είναι πολύ ευκίνητο. Στο κεφάλι φέρουν πέντε μάτια από τα οποία τα δυο είναι σύνθετα και τ' άλλα απλά και μια μικρή προβοσκίδα. Ο θώρακας χωρίζεται στον προθώρακα, το μεσοθώρακα και το μεταθώρακα. Κι η κοιλιά αποτελείται από ξεχωριστές αρθρώσεις, που φτάνουν καμιά φορά τον αριθμό 9.

Τα υμενόπτερα έχουν δυο ζευγάρια φτερών, που το δεύτερο είναι μικρότερο από το πρώτο. Είναι διαφανή με νευρώσεις. Έχουν τρία ζευγάρια πόδια με αρθρώσεις.

Βιολογία Επεξεργασία

Μέχρις ότου να διαμορφωθούν τα έντομα στην τελική τους μορφή, περνούν διάφορα στάδια εξέλιξης. Αρχικά είναι προνύμφες, (όταν βγαίνουν από τα αβγά), οι οποίες δεν είναι τέλεια σχηματισμένες. Έχουν διάφορα όργανα με τα οποία πλέκουν τα κουκούλια τους από τα οποία βγαίνουν με τη μορφή πεταλούδας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο τα έντομα φροντίζουν για τ' αβγά τους. Άλλα κυνηγούν κάμπιες ή αράχνες, τις ναρκώνουν με το δηλητήριό τους και τις τοποθετούν κοντά στα αβγά για να έχουν έτοιμη τροφή οι νύμφες.

Ένα άλλο είδος, οι ιχνευμονίδες (Ichneumonidae) τοποθετεί τα αβγά του στ' αβγά άλλων εντόμων, κι όταν η νύμφη βγει, τρώει από την κάμπια και το αβγό μέσα στο οποίο είναι. Αυτά τα έντομα βοηθούν ώστε να καταπολεμούνται πολλές βλαβερές κάμπιες.

Σε πολλά είδη υμενοπτέρων συναντούμε καλά αναπτυγμένη κοινωνική ζωή όπως στις μέλισσες και στα μυρμήγκια.

Σημασία για τον άνθρωπο Επεξεργασία

Άμεσα ωφέλιμη είναι η μέλισσα. Πάρα πολλά είδη υμενοπτέρων τρέφονται από βλαβερά έντομα και με αυτό το τρόπο βοηθούν έμμεσα στον άνθρωπο.

Μερικά είδη υμενοπτέρων χρησιμοποιούν το τσίμπημα (κέντρισμα) ως μέσο άμυνας ή επίθεσης.

Στα περισσότερα Υμενόπτερα, το δηλητήριο αποτελείται απο ισταμίνη, και κυρίως αλλεργιογόνα ένζυμα. Τα έντομα αυτά μπορεί να προκαλέσουν επικίνδυνες αντιδράσεις (αλλεργίες) στον ανθρώπινο οργανισμό.[3]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Υμενόπτερα της Ν. Ζηλανδίας Αρχειοθετήθηκε 2007-11-13 στο Wayback Machine.

  • Waspweb Εικόνες υμενοπτέρων από την Αφρική.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Βλέπε αγγλικό βικιλεξικό Symphyta.
  2. Βλέπε αγγλικό βικιλεξικό Apocrita.
  3. «Αλλεργία σε νυγμούς εντόμων, Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2008.