Υπαίθριο Μουσείο Νερού Έδεσσας

Το Υπαίθριο Μουσείο Νερού της Έδεσσας, είναι μια πρότυπη διατηρητέα περιοχή που περιλαμβάνει αναστηλωμένες βιοτεχνίες και βιομηχανίες, ενώ μέσα του ρέει ένα πλήθος τεχνιτών καναλιών σε σύνθεση με πλούσια βλάστηση. Ανεγέρθη το 1993 έπειτα από απόφαση αξιοποίησης της περιοχής των Καταρρακτών προς όφελος του τουρισμού. Από τότε έχουν πραγματοποιηθεί διάφορες και ποικίλες παρεμβάσεις και αλλαγές του σχεδιασμού του Μουσείου.[2]

Υπαίθριο Μουσείο Νερού Έδεσσας
Άποψη Αναστηλωμένης Βιοτεχνίας εντός του Μουσείου.
Χάρτης
Γενικές πληροφορίες
ΕίδοςΥπαίθριο Μουσείο
ΑρχιτεκτονικήΒιομηχανική Ευρωπαϊκή
ΔιεύθυνσηΠεριοχή Καταρρακτών, Έδεσσα, ΤΚ. 58200[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένεςΚαταρράκτες Έδεσσας
40°48′9″N 22°3′18″E
Διοικητική υπαγωγήΈδεσσα
ΤοποθεσίαΈδεσσα
ΧώραΕλλάδα
Έναρξη κατασκευής1991
Ολοκλήρωση1993
Λειτουργία1993- σήμερα
Ανακαίνιση2003
ΑναστήλωσηΣησαμοτριβείο (2002-2003) Κανναβουργείο (1997-1998) Ενυδρείο-Ερπετάριο (2000-2001)
ΚατάστασηΔιατηρητέο
ΧρήσηΑπό 1913-1967: Βιομηχανική Συνοικία Από 1998- σήμερα: Διατηρητέο Υπαίθριο Μουσείο
ΙδιοκτήτηςΔήμος Έδεσσας
Τεχνικές λεπτομέρειες
Εμβαδόν45.200 m2
Υλικά κατασκευής
ΥλικάΣκυρόδεμα-Πέτρα-Αλουμίνιο
Σχεδιασμός και κατασκευή
ΑρχιτέκτοναςΙάσων Ρίζος
ΔημιουργόςΤΕΧΝΕΡΓΑ Α.Ε
ΧρηματοδότηςΔήμος Έδεσσας - LEADER II
ΒραβείαΕυρωπαϊκό Βραβείο "Ανάδειξη Καταρρακτών Έδεσσας"
Ιστότοπος
http://www.edessacity.gr/museum/watermuseum/index_en.htm
Σημειώσεις

Το Μουσείο αποτελείται από 8 τμήματα χωρισμένα το κάθε ένα που εκπροσωπεί μία διαφορετική δραστηριότητα και λειτουργία. Πρόσφατα μάλιστα παρουσιάστηκαν σχέδια για μια ενιαία ενοποίηση του Μουσείου με την περιοχή της παλιάς πόλης.[3]

Αναστηλωμένες Βιοτεχνίες Επεξεργασία

Μύλος της Γεύσης και της Υδροκίνησης Επεξεργασία

Αναστηλωμένη Βιοτεχνία που διατηρεί άφθαρτο όλο τον εξοπλισμό που ο οποίος χρησιμοποιούταν για την παραγωγή σπάγκων και κόμπων. Στο εσωτερικό του υπάρχει αναστηλωμένος μύλος ο οποίος παροδικά αναπαραστεί την λειτουργία του. Επίσης στεγάζει μια σειρά από παραδοσιακά και τοπικά προϊόντα με κύριο συστατικό το νερό.[4]

 
Τμήμα της περιοχής των Καταρρακτών.

Μύλος του Σαλαμπάση Επεξεργασία

Αναστηλωμένη βιοτεχνία συνδεδεμένη μέσω με εξωτερικό Μύλο ο οποίος γυρίζει αναπαραστατικά συγκεκριμένες μέρες, περισσότερο κατά την διάρκεια γιορτών. Η θέαση της βιοτεχνίας είναι δυνατή μόνο από εξωτερικό χώρο.[5]

Ενυδρείο-Ερπετάριο (Νερόμυλος Γιαννάκη) Επεξεργασία

Το Ενυδρείο-Ερπετάριο Καταρρακτών βρίσκεται σε αναστηλωμένο Νερόμυλο και είναι σε λειτουργία από το 2001 όπου παρουσιάζει μια ποικιλία από ενδημικά ψάρια λίμνης και ερπετά ξηράς.Βρίσκεται στα όρια μεταξύ του Μουσείου και του Πάρκου των Καταρρακτών.[6]

Μπατάνι Επεξεργασία

Αναστηλωμένη Βιομηχανία που από το 2005 στεγάζει κέντρο δημιουργικής απασχόλησης παιδιών το οποίο εστιάζει στην γνωριμία του στοιχείου του νερού και της χρησιμότητας του. Επίσης λειτουργεί καθ' όλη την διάρκεια του έτους.[7]

Συσαμοτριβείο Επεξεργασία

Αναστηλωμένο κτήριο το οποίο κρατά ζωντανή την καθημερινότητα της Μεσοπολεμικής Έδεσσας μέσω τεχνολογίας εικονικής πραγματικότητας στο εσωτερικό του. Επίσης στο εσωτερικό υπάρχει αναπαλαιωμένος εξοπλισμός που είναι ελεύθερος για την εκπαιδευτική του χρήση.[8]

Αναστηλωμένες Βιομηχανίες Επεξεργασία

Κανναβουργείο Έδεσσας Επεξεργασία

 
Το κτήριο παραγωγής του Βιομηχανικού Συγκροτήματος του Κανναβουργείου.

Το Κανναβουργείο Έδεσσας είναι το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής σχοινιών και σπάγκων στην Ελλάδα και το σημαντικότερο διατηρητέο βιομηχανικό μνημείο του νομού. Ιδρύθηκε το 1908 από τους: Εταιρεία Τότσκα και Σία και άλλους μικρότερους μετόχους. Το 2000 με πρωτοβουλία του Δήμου και ιδιώτη καθιερώνεται ο τίτλος "Βιομηχανικό Μουσείο Κανναβουργείου". Το Μουσείο αποτελείται από την μονάδα παραγωγής όπου ο μηχανολογικός και βιομηχανικός εξοπλισμός παραμένει άφθαρτος στις φθορές του χρόνου όπου μαρτυρά την καθημερινότητα σε ένα εργοστάσιο της εποχής όπου παρήγαγε μετάξι και ύφασμα με την βοήθεια των δωρεάν και άφθονων υδατοπτώσεων των Καταρρακτών που βοηθούσαν στην Υδροκίνηση του εργοστασίου.Το 1997 ένα μέρος του εργοστασίου μετατράπηκε σε αίθουσα αναψυχής. Δυστυχώς ο χώρος είναι προσωρινά σφραγισμένος για λόγους ανωτέρας βίας από το 2014.[9][10][11]

Εργοστάσιο ΕΣΤΙΑ Α.Ε Επεξεργασία

Το Εργοστάσιο Εστία Α.Ε ήταν μια πρότυπη Βιομηχανική Μονάδα Παραγωγής σχοινιών και υφάσματος το οποίο έκλεισε την δεκαετία του 1950 εξαιτίας της ολοκληρωτικής καταστροφής της μονάδας από πυρκαγιά. Το 2007 έπειτα από πρωτοβουλία του Δήμου ο χώρος παραχωρείται σε ιδιώτη για γενική εκμετάλλευση του κτηρίου και δημιουργία Ξενοδοχειακής Μονάδας πολιτιστικού χαρακτήρα. Σήμερα το 2017 ο χώρος παραμένει ένα εργοτάξιο καθώς πολλές καθυστερήσεις οι οποίες αλλοίωσαν την ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου, έτσι από το 2012 η ημερομηνία ολοκλήρωσης μετατέθηκε για το 2018 με 2019. Κατά την διάρκεια της κατασκευής ο χώρος είχε προφυλαχτεί με λαμαρίνες κάτι που μείωσε αρκετά την αισθητική του χώρου, έτσι αυτό προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις ώσπου τον Μάιο του 2017 αντικαταστάθηκαν με ξύλινους φράχτες και πλούσια βλάστηση.[12][13]

Γενικής Χρησιμότητας Επεξεργασία

Υπαίθριος Κινηματογράφος Επεξεργασία

Ο Υπαίθριος Κινηματογράφος των Καταρρακτών βρίσκεται στο Βόρειο τμήμα του Μουσείου. Είναι από τις τελευταίες προσθέσεις του Μουσείου και είναι σε λειτουργία μόνο κατά την θερινή περίοδο του έτους. Ο Κινηματογράφος παρουσιάζει ταινίες και σειρές καλοκαιρινού συνήθως χαρακτήρα με φόντο τους καταρράκτες.[14]

Εμπορικό Κέντρο Μύλων Επεξεργασία

Το Εμπορικό Κέντρο Μύλων αποτελεί τμήμα του Μουσείου όπου εκεί προοριζόταν να στεγάσει τοπικές επιχειρήσεις τουριστικού χαρακτήρα αλλά τελικά στεγάζει κάποιους συλλόγους τουριστικού ενδιαφερόντος. Συνήθως βρίσκεται εν λειτουργία καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου εκτός από την χειμερινή περίοδο.[15]

Βοτανόκηπος και παραθεριστικοί κήποι Επεξεργασία

Το Μουσείο και το Πάρκο των Καταρρακτών περιβάλλονται από παραθεριστικούς κήπους και γλυπτά, τα οποία είναι δωρεές συλλόγων και Εδεσσαίων γλύπτων. Τέλος ο Βοτανόκηπος του Μουσείου οποίος δημιουργήθηκε το 2015, είναι το τελευταίο από τα τμήματα του Μουσείου όπου εκεί τοποθετούνται σπάνια είδη φυτών και βοτάνων.[2]

Βυρσοδεψείο Καρανικόλα Επεξεργασία

Βρίσκεται απέναντι από το Εμπορικό Κέντρο και λειτουργεί ως έδρα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Εδεσσας(γραφεία).Στον περιβάλλοντα χώρο του παρατηρείστε τον μικρό βοτανικό κήπο με φυτά που ενδημούν στην Μακεδονία.[15]

Ανενεργά Τμήματα Επεξεργασία

 
Ο Χώρος του εργοστασίου πριν την αναπαλαίωση του.

Κανναβουργείο Έδεσσας Επεξεργασία

Το Κανναβουργείο της Έδεσσας, ήταν μια πρότυπη Βιομηχανική Μονάδα παραγωγής σχοινιών και σπάγκων, το οποίο κάλυπτε όλη την παραγωγή και ζήτηση υφάσματος όλης της Μακεδονίας και Θράκης. Το εργοστάσιο έβαλε λουκέτο το 1967 καθώς νέες μέθοδοι και προϊόντα εισαγωγής αντικατέστησαν τα ελληνικά υφάσματα. Έπειτα από σχεδόν 30 χρόνια ο χώρος αναπαλαιώνεται με πρωτοβουλία του δήμου για αξιοποίηση για πολιτιστικούς, εκπαιδευτικούς και αναψυχής λόγους, όπου το κατέστησαν το από τα πιο δημοφιλή τμήματα του Μουσείου και της πόλης. Παρ'όλα αυτά το 2014 αναστέλλει την λειτουργία του και είναι κλειστό για το κοινό έως σήμερα.

 
Οι Υπαίθριοι Δημοτικοί ανελκυστήρες το 2017, απενεργοποιημένοι.

Υπαίθριοι Ανελκυστήρες Επεξεργασία

Οι Υπαίθριοι Ανελκυστήρες εξυπηρετούσαν την πρόσβαση προς το Κανναβουργείο, χτισμένοι κατά μήκος του βράχου της πόλης χωρισμένοι σε δυο θαλάμους. Οι Ανελκυστήρες σταμάτησαν να λειτουργούν το 2013 καθώς η ελλιπής συντήρηση και η περικοπή των δαπανών κατέστησαν αδύνατη την λειτουργία τους υπό αυτές τις συνθήκες, αλλά και η ταυτόχρονη παύση λειτουργίας του Κανναβουργείου τους κατέστησαν ασήμαντους.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Πληροφορίες Μουσείου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  2. 2,0 2,1 «Edessa - Open Air Water Museum - EcoMuseum - Υπαίθριο Μουσείο Νερού Έδεσσας». edessacity.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  3. «Edessa - Historical settlement VAROSI». www.edessacity.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  4. www.bnspro.gr, BNS PRO |. «Μύλος της Γεύσης | Δήμος Έδεσσας». www.dimosedessas.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  5. «Αλευρόμυλος Σαλαμπάση - Έδεσσα, η πόλη πάνω στο νερό». www.myedessa.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  6. «Edessa - Water Museum - Aquarium - Εδεσσα - Υπαίθριο Μουσείο Νερού Ενυδρείο / Ερπετάριο». www.edessacity.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  7. Αναστάσιος, Δούκλης (2017-05-25). «Ξεκινούν οι αιτήσεις φιλοξενίας παιδιών για τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών «Μπατάνι», «Ορίζοντας» στην Έδεσσα και «Παιδική Πολιτεία» στην Άρνισσα - Edessa News». Edessa News. http://edessanews.gr/2017/05/%CE%BE%CE%B5%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CE%BD-%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CE%B9%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%BE%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4-2/. Ανακτήθηκε στις 2017-11-10. 
  8. «Σησαμοτριβείο Περτσεμλή - Έδεσσα, η πόλη πάνω στο νερό». www.myedessa.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. Vag. «Το παλιό κανναβουργείο της Έδεσσας». peri-planomenos.blogspot.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  10. User, Super. «Βιομηχανικό Μουσείο - Πολυχώρος Κανναβουργείου». kannavourgio.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  11. «Παλιό Κανναβουργείο της Έδεσσας (Πολυχώρος Πολιτισμού & Βιομηχανικό Μουσείο)». www.taxidologio.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  12. «Διώχνουν τους τουρίστες με λαμαρίνες». edessatown.blogspot.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  13. Αναστάσιος, Δούκλης (2017-05-08). «Εργασίες καθαρισμού στην Εστία (καταρράκτες) - Edessa News». Edessa News. http://edessanews.gr/2017/05/%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%81/. Ανακτήθηκε στις 2017-11-10. 
  14. «Edessa - Cinema - Εδεσσα Δημοτικός Κινηματογράφος - Θερινός Κινηματογράφος - Κινηματογραφική Λέσχη». edessacity.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. 
  15. 15,0 15,1 «Προβολή-Διαδρομής - Έδεσσα, η πόλη πάνω στο νερό». www.myedessa.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]