Φιλιμπέρ Ντελόρμ

Γάλλος αρχιτέκτονας της Αναγέννησης (1510-1570)

Ο Φιλιμπέρ Ντελόρμ (γαλλικά: Philibert Delorme), επίσης γνωστός και ως Φιλιμπέρ ντε λ'Ορμ (Philibert de l'Orme), γεννήθηκε στη Λυών γύρω στο 1514 και πέθανε στις 8 Ιανουαρίου 1570 στο Παρίσι, ήταν αρχιτέκτονας της περιόδου της Γαλλικής Αναγέννησης και συγγραφέας αρχιτεκτονικών πραγματειών.[10]

Φιλιμπέρ Ντελόρμ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Philibert Delorme (Γαλλικά) και Philibert de l'Orme (Γαλλικά)
Γέννηση1514[1][2][3]
Λυών[4][2][5]
Θάνατος8  Ιανουαρίου 1570[1][5]
Μασσαλία[6][2][5]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Γαλλίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[7]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααρχιτέκτονας[8]
στρατιωτικός μηχανικός
Αξιοσημείωτο έργοΚάστρο του Σενονσώ
Château d'Anet
Chateau-Neuf de Saint-Germain-en-Laye
Église Saint-Nizier
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαSurintendant des Bâtiments
Commendatory abbot (d:Q74197576, Abbaye Saint-Barthélemy de Noyon, Abbaye Sainte-Madeleine de Geneston, Abbaye Notre-Dame d'Ivry-la-Bataille και Abbaye Saint-Serge)[9]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Φιλιμπέρ Ντελόρμ γεννήθηκε το 1514 στη Λυών, γιος αρχιτεχνίτη λιθοδόμου. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για τα νεανικά του χρόνια και την αρχική του εκπαίδευση. Είναι πιθανό ότι ακολούθησε το επάγγελμα του πατέρα του, ιδιαίτερα στην κατασκευή των τειχών της Λυών.[11]

Ταξίδι στην Ιταλία Επεξεργασία

Από το 1533 έως το 1536, έμεινε στη Ρώμη όπου έκανε ανασκαφές και μελέτησε τις κλασικές αρχαιότητες. Αφομοίωσε τους ρυθμούς της κλασικής αρχιτεκτονικής, έμαθε την τέχνη τους και συγχρόνως καλλιέργησε πλατιά ουμανιστική νοοτροπία επηρεασμένος από τον Αναγεννησιακό ουμανισμό. Αυτήν την περίοδο, δημιούργησε φιλικές σχέσεις με τον Γάλλο πρεσβευτή στη Ρώμη καρδινάλιο Ζαν ντυ Μπελαί και τον Πάπα Ιούλιο Γ'.

Επιστροφή στη Γαλλία Επεξεργασία

 
Ανδριάντας του Φιλιμπέρ Ντελόρμ στο Λούβρο, ανάμεσα στους 86 Επιφανείς Άνδρες της Γαλλίας

Το 1536, επέστρεψε στη Λυών και εργάσθηκε σαν αρχιτέκτονας, αλλά δεν έμεινε στην πόλη του για πολύ.

 
Ο πύργος του Ανέ

Ο φίλος του καρδινάλιος Ζαν ντυ Μπελαί του εμπιστεύτηκε μεταξύ 1541 και 1547 το σχεδιασμό του κάστρου του στο Σαιν-Μωρ-ντε-Φοσέ, χαρακτηριστικό της Γαλλικής Αναγέννησης, τετράγωνο κτήριο εμπνευσμένο από τις ιταλικές βίλες. Το 1547 διορίσθηκε αρχιτέκτονας του δελφίνου, μελλοντικού βασιλιά Ερρίκου Β', ο οποίος το 1549 τον ονόμασε αβά του Ιβρύ. Από το 1547 έως το 1556, σχεδίασε τον μεγαλοπρεπή πύργο του Ανέ για την ερωμένη του Ερρίκου την Ντιάν ντε Πουατιέ και έπειτα μια γέφυρα στον πύργο του Σενονσώ.[12]

Το 1548 διορίσθηκε Επιθεωρητής των κτηρίων και δημιούργησε σημαντικά έργα: τον τάφο του βασιλιά Φραγκίσκου Α' στη βασιλική Σαιν-Ντενί (1547), συνεργάστηκε με τους Ιταλούς Φραντσέσκο Πριματίτσο και Νικολό ντελ’Αμπάτε στο ανάκτορο του Φονταινεμπλώ (1548-1558), έκανε συμπληρωματικά έργα στο νέο κάστρο του Σαιν-Ζερμαίν-αν-Λαι και άλλες αναθέσεις.[13]

Σε δυσμένεια- Συγγραφικό έργο Επεξεργασία

Ο θάνατος του Ερρίκου Β' της Γαλλίας το 1559 τον άφησε ξαφνικά χωρίς προστάτη και στο έλεος αντίπαλων αρχιτεκτόνων, δυσαρεστημένων από τη ματαιοδοξία, την επιτυχία και το στυλ του. Δύο ημέρες αργότερα, στις 10 Ιουλίου, απολύθηκε από τις επίσημες θέσεις του και αντικαταστάθηκε από τον Ιταλό καλλιτέχνη και αρχιτέκτονα Φραντσέσκο Πριματίτσο, του οποίου το έργο ήταν πολύ στη μόδα. Άρχισε τότε να γράφει δύο αρχιτεκτονικές πραγματείες που παρουσιάζουν τις θεωρίες στις οποίες βασίζονται οι πρακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούσε. Έκανε ένα ακόμη ταξίδι στη Ρώμη για να δει τα νέα έργα του Μικελάντζελο. Το 1561 δημοσίευσε τις Νέες εφευρέσεις για καλές κατασκευές με μικρές δαπάνες [14]και το 1567 ακολούθησε η Πλήρης Πραγματεία για την Τέχνη της Κατασκευής.[15] Τα έργα του επανεκδόθηκαν μετά το θάνατό του το 1576, 1626 και 1648.

Το 1564, η Αικατερίνη των Μεδίκων τον ανακάλεσε στη βασιλική αυλή και του ανέθεσε το τελευταίο έργο του, το παλάτι του Κεραμεικού.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118671413. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Encyclopédie Larousse en ligne». (Γαλλικά) Διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Larousse.
  3. 3,0 3,1 (Γαλλικά) Encyclopædia Universalis. Encyclopædia Britannica Inc.. philibert-delorme. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  5. 5,0 5,1 5,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά)
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 5  Μαρτίου 2020.
  8. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 30  Απριλίου 2018. 500002516. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  9. gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k97407179/f109.
  10. . «researchgate.net/publication/Philibert_Delorme's_Divine_Proportions». 
  11. Patrice Béghain, Bruno Benoit, Gérard Corneloup et Bruno Thévenon (coord.), Dictionnaire historique de Lyon, Lyon, Stéphane Bachès, 2009, 1054 p. (ISBN 978-2-915266-65-8, notice BnF no FRBNF42001687), σελ. 373
  12. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, Φιλιμπέρ Ντελόρμ, τομ.46, σελ. 52
  13. . «structurae.net/en/persons/philibert-de-l-orme». 
  14. . «gallica.bnf.fr/Nouvelles inventions pour bien bastir et à petits fraiz / trouvées n'a guères par Philibert de l'Orme,». 
  15. . «gallica.bnf.fr/ Le premier tome de l'architecture de Philibert de L'Orme conseillier et aumosnier ordinaire du Roy, & abbé de S. Serge lez Angiers».