Φλόρενς Μπέικερ

εξερευνήτρια Ουγγρικής καταγωγής

Η Φλόρενς Μπέικερ ή Φλόρικα Μαρία Σας, Μπάρμπαρα Σζας, Μαρία Φράιιν φον Σας, Μπάρμπαρα Σας, Μπάρμπαρα Μαρία Σζας (6 Αυγούστου 1841 – 11 Μαρτίου 1916) ήταν Βρετανίδα εξερευνήτρια Ουγγρικής καταγωγής. Γεννημένη στην Τρανσυλβανία (τότε Βασίλειο της Ουγγαρίας), έμεινε ορφανή όταν οι γονείς και ο αδελφός της δολοφονήθηκαν από τους Ρουμάνους επιδρομείς με επικεφαλής τον Ιοάν Αξέντε Σέβερ και τον Σίμιον Πρόνταν, που σκότωσαν περίπου 1000 κυρίως Ούγγρους αμάχους στο Ναγκιενιέντ στις 8-9 Ιανουαρίου 1849. Κατέφυγε με τα υπολείμματα του ουγγρικού στρατού στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, στο Βίντιν. Εδώ εξαφανίστηκε ως παιδί μόνο για να τη δει το 1859 ο Σάμιουελ Μπέικερ, που την έσωσε. Ενώ ο Μπέικερ επισκεπτόταν τον δούκα του Ατόλλ στο σκοπευτήριο του στη Σκωτία, έγινε φίλος με τον Μαχαραγιά Ντουλίπ Σινγκ και το 1858-1859, οι δυο τους έκαναν ένα εκτεταμένο κυνηγετικό ταξίδι στην κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, μέσω της Φρανκφούρτης, του Βερολίνου, της Βιέννης και της Βουδαπέστης. Στο τελευταίο μέρος του ταξιδιού, ο Μπέικερ και ο Μαχαραγιάς προσέλαβαν μια ξύλινη βάρκα στη Βουδαπέστη, η οποία τελικά εγκαταλείφθηκε στον παγωμένο Δούναβη. Οι δυο τους συνέχισαν στο Βίντιν όπου, για να διασκεδάσει τον Μαχαραγιά, ο Μπέικερ πήγε στο σκλαβοπάζαρο του Βίντιν. Εκεί, ο Μπέικερ ερωτεύτηκε μια λευκή σκλάβα, τη Φλώρενς, που προοριζόταν για τον Οθωμανό πασά του Βίντιν. Τον πλειοδότησε ο Πασάς, αλλά δωροδόκησε τους συνοδούς της κοπέλας και έφυγαν μαζί με μια άμαξα και τελικά έγινε ερωμένη και γυναίκα του και τον συνόδευε παντού. Αναφέρεται ότι παντρεύτηκαν, πιθανότατα στο Βουκουρέστι, πριν πάνε στη Ντουμπρούσκα, αλλά ο Σερ Σάμιουελ σίγουρα υποσχέθηκε ότι θα περνούσαν μια άλλη τελετή κατά την επιστροφή τους στην Αγγλία - όπου έκαναν έναν οικογενειακό γάμο το 1865.

Φλόρενς Μπέικερ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6  Αυγούστου 1841
Aiud
Θάνατος11  Μαρτίου 1916[1]
Ντέβον
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΟυγγρικά[2]
Γερμανικά[2]
Ρουμανικά[2]
τουρκικά[2]
Αγγλικά[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεξερευνήτρια
οδοιπόρος[3]
Οικογένεια
ΣύζυγοςSamuel Baker (από 1860)[4]
ΓονείςFinian von Saas[5]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Μαζί πήγαν να αναζητήσουν την πηγή του ποταμού Νείλου και βρήκαν τη λίμνη Άλμπερτ. Ταξίδεψαν στο σπίτι του Σάμιουελ Μπέικερ στην Αγγλία, όπου παντρεύτηκαν και έγινε Λαίδη Μπέικερ. Αργότερα επέστρεψε στην Αφρική με τον σύζυγό της για να προσπαθήσει να καταργήσει το δουλεμπόριο. Και οι δύο συνταξιοδοτήθηκαν και πέθαναν στο Ντέβον.

Νεανικά χρόνια Επεξεργασία

Ορισμένες πηγές λένε ότι η Φλόρενς Μπάρμπαρα Μαρία φον Σας γεννήθηκε στο Ναγκιενιέντ (σήμερα Άιουντ, Ρουμανία) το 1841. [6] Η ιστορία που παραδόθηκε στην οικογένεια Μπέικερ είναι ότι ήταν κόρη ενός αξιωματικού Σέκελι από μια ουγγρική οικογένεια ευγενών, που είχε κτήματα στην Τρανσυλβανία, που ονομαζόταν φον Σας (παρακλάδι της οικογένειας φον Σας) και ενώ ήταν νέα, κατά τη διάρκεια της Ουγγρικής Επανάστασης του 1848 «ο πατέρας και τα αδέρφια της είχαν σκοτωθεί μπροστά στα μάτια της». [7] Ως έφηβη, μιλούσε ουγγρικά, γερμανικά, ρουμανικά και τουρκικά. [8] Μπορεί να ήταν δεκατεσσάρων ετών όταν την πουλούσαν ως σκλάβα στο Βίντιν, μια πόλη και οχυρό λιμάνι στον ποταμό Δούναβη στην τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία και τώρα βρίσκεται στη Βουλγαρία, τον Ιανουάριο του 1859. [6] Σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, προοριζόταν να ανήκει στον πασά του Βιντίν, αλλά είχε εντοπιστεί από τον Σάμιουελ Μπέικερ. [9] Αυτός και ο Μαχαραγιά Ντουλίπ Σινγκ ήταν και οι δύο σε ένα ταξίδι κυνηγιού. Ο Σάμιουελ Μπέικερ δωροδόκησε τους φρουρούς και η Φλόρενς επετράπη να διαφύγει θέτοντάς την υπό την ιδιοκτησία του. [10]

Αφρική Επεξεργασία

 
Φλόρενς Μπέικερ και Σάμιουελ Γουάιτ Μπέικερ όπως απεικονίζεται σε ένα βιβλίο του 1890 [11]

Ο Σάμιουελ Μπέικερ την πήγε στην Αφρική όπου οδηγούσε μια αποστολή για να βρει την πηγή του ποταμού Νείλου. Ταξίδεψαν στον Νείλο στο Γκοντόκορο στο σημερινό Νότιο Σουδάν όπου η Φλόρενς έσωσε την αποστολή. Υπήρχε μια διαμάχη μεταξύ της αδιαλλαξίας του συζύγου της και της απιστίας του προσωπικού. Η Φλόρενς μπόρεσε να μεσολαβήσει και να βρει κάποια κοινή συμφωνία. [6] Το Γκοντόκορο ήταν μια βάση για ελεφαντόδοντο και σκλάβους, και το σημείο όπου οι βάρκες δεν μπορούσαν να προχωρήσουν περαιτέρω και όπου θα χρειαζόταν να ταξιδέψουν στην πηγή με τα πόδια. Εκεί συνάντησαν τον Σπέικ και τον Γκραντ, που τους είπαν για τις εξερευνήσεις τους. Πρότειναν να ερευνήσουν έναν άλλο κλάδο του Νείλου. Όταν ο Σπέικ και ο Γκραντ έγραψαν αργότερα τις αφηγήσεις των ταξιδιών τους, κανένας από τους δύο δεν ανέφερε ότι ο Μπέικερ είχε μαζί του τη Φλόρενς. Αυτό ήταν σύμφωνο με μια συμφωνία που έκαναν με τον Σάμιουελ Μπέικερ. [12]

Η Φλόρενς και ο Μπέικερ ανακάλυψαν τους καταρράκτες Μέρτσισον και τη λίμνη Αλβέρτου στη σημερινή Ουγκάντα. [12]

Φτάνοντας στην Αγγλία, έμεναν στην Αίθουσα Χέντενχαμ στο Νόρφολκ. Παντρεύτηκαν στις 4 Νοεμβρίου 1865 στην εκκλησία Σαιντ Τζέιμς, στο Πικαντίλι και όταν ο Σάμιουελ Μπέικερ ανακηρύχθηκε ιππότης, έγινε Λαίδη Μπέικερ. Οι λεπτομέρειες για το πώς συναντήθηκαν επρόκειτο να κρατηθούν μυστικές, αλλά η ιστορία κυκλοφόρησε και αυτό είχε ως αποτέλεσμα η βασίλισσα Βικτώρια να αποφασίσει να αποκλείσει τον Μπέικερ από την αυλή. [13]

Το 1869 ο Σάμιουελ προσκλήθηκε από τον Ισμαήλ Πασά, τον Τούρκο Αντιβασιλέα της Αιγύπτου, να επιστρέψει στην Αφρική, για να βοηθήσει στην εξάλειψη ή τη μείωση του εμπορίου σκλάβων γύρω από το Γκοντόκορο. Ο Σάμιουελ έγινε Γενικός Κυβερνήτης του Ισημερινού Νείλου. Αποδεχόμενοι την πρόσκληση, επέστρεψαν στην Αφρική όπου προσπάθησαν να κερδίσουν το πάνω χέρι. Η Φλόρενς υπηρέτησε ως γιατρός και όταν ηττήθηκαν στο Μπουνιόρο ήταν εκεί κουβαλώντας τουφέκια και κονιάκ εκτός από δύο ομπρέλες και ένα πιστόλι. [6]

Μετέπειτα ζωή Επεξεργασία

Το 1873 αυτή και ο σύζυγός της άρχισαν να ζουν στο σπίτι τους, στο Σάντφορντ Ορλέιγκ, στο Νιούτον Άμποτ στο Ντέβον. Ο στρατηγός Γκόρντον έφτασε τον Φεβρουάριο του 1883 και ζήτησε από τον Σάμιουελ να τον βοηθήσει στην εκκένωση των ανθρώπων από το πολιορκημένο Χαρτούμ κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Μαχντί στην Αίγυπτο. [10] Η Φλόρενς θα χρειαζόταν σε ένα τέτοιο ταξίδι. Ωστόσο, η Φλόρενς δεν θα επέστρεφε στην Αφρική και ο σύζυγός της δεν θα ταξίδευε χωρίς αυτήν. Ο Σερ Σάμιουελ Μπέικερ πέθανε το 1893. Η Φλόρενς Μπέικερ πέθανε στο Ντέβον περισσότερα από είκοσι χρόνια αργότερα, αλλά θάφτηκαν μαζί. [6]

Κληρονομιά Επεξεργασία

Οι Μπέικερς εμφανίζονται σε έναν πίνακα που ονομάζεται "Σάμιουελ Μπέικερ (1821–93) και η Ανακάλυψη της λίμνης Άλμπερτ" του Σεβερίνο Μπαράλντι.

Μαζί με τις Delia Akeley, Christina Dodwell, Mary Kingsley και Alexine Tinne, ήταν ένα από τα πέντε θέματα που επιλέχθηκαν για ένα βιβλίο του 1997 για τις γυναίκες εξερευνήτριες στην Αφρική. [14]

Μια αναμνηστική πλάκα για τα ταξίδια της αποκαλύφθηκε από τον Λάσζλο Κόβερ, Πρόεδρο της Ουγγρικής Εθνοσυνέλευσης στις 4 Μαρτίου 2019, στην 155η επέτειο από το ταξίδι της για αναζήτηση της πηγής του Νείλου. Η αναμνηστική πλάκα βρίσκεται στην ακτή του Νείλου, στο Εθνικό Πάρκο των καταρρακτών Μέρτσισον στην Ουγκάντα.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. cbw.iath.virginia.edu/women_display.php?id=20430.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk20231206883. Ανακτήθηκε στις 6  Δεκεμβρίου 2023.
  3. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk20231206883. Ανακτήθηκε στις 17  Ιανουαρίου 2024.
  4. p70505.htm#i705043. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  5. 5,0 5,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Dorothy Middleton, 'Baker, Florence Barbara Maria, Lady Baker (1841–1916)', Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004 accessed 5 Sept 2015
  7. Baker, Anne· Baker, Lady Florence (1972). Morning Star: Florence Baker's diary of the expedition to put down the slave trade on the Nile, 1870–1873. Kimber. σελ. 22. ISBN 9780718304324. 
  8. Hall, Richard (1981). Lovers on the Nile. Quartet Books. ISBN 978-0-7043-3365-9. 
  9. Science historian chronicles true story of Lady Florence Baker, Penn State University, 3 February 2004, Retrieved 4 September 2015
  10. 10,0 10,1 Journey up the Nile to go from a slave girl to an English lady, TES, 30 October 2004, Retrieved 11 September 2015
  11. Stanley and the White Heroes in Africa (etc.) (H. B. Scammel, 1890)
  12. 12,0 12,1 Thomas Paul Ofcansky, 'Baker, Sir Samuel White (1821–1893)', Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Jan 2008 accessed 4 Sept 2015
  13. Wilson, Francis (29 March 2004). «What am I bid for this Lady?». The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/culture/books/3614526/What-am-I-bid-for-this-Lady.html. Ανακτήθηκε στις 4 September 2015. 
  14. Margo McLoone, Women explorers in Africa: Christina Dodwell, Delia Akeley, Mary Kingsley, Florence von Sass-Baker, and Alexandrine Tinne (Capstone Press, 1997)