Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου

Η «Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου» είναι έργο που κυκλοφορούσε μετά το 1680 στην ελληνική δημοτική γλώσσα, πεζή διασκευή παλαιότερων έργων, διασκευών που βασίζονται στο ελληνιστικό μυθιστόρημα του 3ου αιώνα του Ψευδο-Καλλισθένη με τίτλο Βίος Αλεξάνδρου του Μακεδόνος.

Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου
Συγγραφέαςδιάφοροι συγγραφείς
Γλώσσααρχαία ελληνικά
Ημερομηνία δημοσίευσης3ος αιώνας
ΧαρακτήρεςΑλέξανδρος ο Μέγας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Δημοτικότητα του αναγνώσματος Επεξεργασία

Η πεζή αυτή διασκευή η οποία κυκλοφορούσε με τίτλους όπως «Διήγησις Αλεξάνδρου του Μακεδόνος», «Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου του Μακεδόνος, Βίοι, πόλεμος και θάνατος αυτού», αλλά και η έμμετρη που κυκλοφορούσε την ίδια εποχή, ήταν λαϊκό ανάγνωσμα το οποίο ήταν αγαπητό στον λαό και περιέχει διηγήσεις και κατορθώματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με συνδυασμό πραγματικών περιστατικών και γεγονότων και είναι μέρος των κειμένων που περιγράφονται συλλογικά ως ο Μύθος του Αλεξάνδρου.[1][2]

Το έργο αυτό ανήκει στη γενικότερη οικογένεια των έργων του μύθου του Αλέξανδρου, μεγάλου αριθμού έργων, παραλλαγών, στα ελληνικά, τα λατινικά και άλλες ευρωπαϊκές αλλά και ασιατικές γλώσσες που γράφηκαν την πρώτη και δεύτερη χιλιετία[2].

Ως έργο, απέχει σημαντικά από την ιστορική πραγματικότητα, αλλά διαμόρφωσε απόψεις που κράτησαν για πολλά χρόνια γιατί ήταν λαϊκό, αγαπημένο ανάγνωσμα-η αύξηση των εκδόσεών του είναι αισθητά μεγαλύτερη από τη μέση αύξηση της ελληνικής βιβλιακής παραγωγής[3]- των ελληνικών πληθυσμών κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας[4]και ενθύμιο δόξας και μήνυμα ελπίδων γι' αυτούς[5].Από τον 16ο αιώνα είναι γνωστές οι πρώτες του εκδόσεις.[6]. Ενδεικτική της απήχησής του ήταν η μαρτυρία του Τερτσέτη πως ο Κανάρης κάθε φορά που ακινητοποιούνταν το πλοίο σε κάποιο λιμάνι διάβαζε την ιστορίαν του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και κάθε φύλλο το έβρεχε με τα δάκρυά του.[7]

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, η «Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου» έκανε 41 εκδόσεις με συνολικό αριθμό αντιτύπων τις 60.000. Έτσι, έγινε το πιο πολυδιαβασμένο κείμενο κατά την περίοδο αυτή.

Κείμενο Επεξεργασία

Το κείμενο ήταν σε γλώσσα λαϊκή, σε ελληνικά που ήταν κατανοητά από τον λαό. Δείγμα από το πρωτότυπο κείμενο:

Και εσυναπάντησεν ο Αλέξανδρος δύο πουλία ανθρωποπρόσωπα, κατά πολλά εύμορφα, τα οποία του εμίλησαν με ανθρωπίνην φωνήν και είπαν: Αλέξανδρε, διατί πειράζεις τον Θεόν; Και θέλει σε οργισθεί εις τον έρημον τόπον να χαθείς και εσύ και το φουσάτον σου όλον. Μόνον κάμε ετούτο οπού σου λέγομεν και γύρισε οπίσω δεξιά και σύρε πάλιν να ακολουθήσεις τους συνηθισμένους σου πολέμους, ότι καρτερεί σε και ο βασιλεύς της Ινδίας να πολεμήσετε. Και εγύρισε δεξιά ο Αλέξανδρος και επεριπάτησεν ημέρας οκτώ.

Φωτογραφίες Επεξεργασία

Αναφορές Επεξεργασία

  1. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Α΄ Γενικού Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή, Ν. Γρηγοριάδης, Δ. Καρβέλης, Χ. Μηλιώνης, Κ. Μπαλάσκας, Γ. Παγανός, Γ. Παπακώστας, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα 2013, σελ. 122
  2. 2,0 2,1 Η Φυλλάδα του Μεγ’ Αλέξανδρου ή Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου του Μακεδόνος Βίος, Πόλεμοι και Θάνατος Αυτού, Ιστορική Εισαγωγή: Α.Α. Πάλλη Β΄ Έκδοση Έτος Α΄ Έκδοσης: 1990, ISBN 960-303-088-0 (σύμφωνα με απόσπασμα που βρίσκεται στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, 2013 (δες προηγούμενη αναφορά)
  3. Κωνσταντίνος Δημαράς, «Η ιστορία για τον Αλέξανδρο», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.60
  4. Η φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου, Παντελής Σ. Μπουκάλας, Η Καθημερινή, 9 Μαρτ. 1993 (κριτική/παρουσίαση στο βιβλίο Η φυλλάδα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Α.Α. Πάλλη (προλεγόμενα και ιστορική εισαγωγή). Η φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου, ή, Ιστορία Αλεξάνδρου του Μακεδόνος : βίος, πόλεμοι και θάνατος αυτού, Αθήνα, Εκδόσεις Γαλάξίας, Ερμείας, 1993) [1]
  5. Κωνσταντίνος Δημαράς, «Ο Μεγ' Αλέξανδρος», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.46
  6. Κωνσταντίνος Δημαράς, «Η ιστορία για τον Αλέξανδρο», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.60
  7. Κωνσταντίνος Δημαράς, «Αναμένοντας τον νέο Μεγ΄Αλέξανδρο», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.62

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Διάφορες εκδόσεις της φυλλάδας.

Στον 19ο αιώνα:

Επιπλέον βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Διήγησις Αλεξάνδρου του Μακεδόνος, Η φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου, επιμέλεια: Γιώργος Βελουδής, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1989