Χανς Γκαλ

Αυστριακός συνθέτης

Ο Χανς Γκαλ (γερμανικά: Hans Gál, Μπρουν αμ Γκέμπιργκε 5 Αυγούστου 1890 – Εδιμβούργο 3 Οκτωβρίου 1987) ήταν Αυστριακός συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας, μουσικογράφος και μουσικοπαιδαγωγός του 20ού αιώνα. Μετά την κήρυξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κατέφυγε στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, συνθέτοντας και διδάσκοντας.[i]

Χανς Γκαλ
Ο Χανς Γκαλ σε φωτογραφία των αρχών του 20ού αιώνα (1913-6, περίπου)
Γέννηση5  Αυγούστου 1890[1][2][3]
Brunn am Gebirge[4]
Θάνατος3  Οκτωβρίου 1987[1][2][3]
Εδιμβούργο[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βιέννης
Ιδιότητασυνθέτης[6], μουσικολόγος, πιανίστας, διδάσκων πανεπιστημίου και διευθυντής ορχήστρας
Όργαναπιάνο
Είδος τέχνηςόπερα και συμφωνία
ΒραβεύσειςΑξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και Αυστριακή διάκριση για την επιστήμη και τη τέχνη (1981)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Γκαλ γεννήθηκε στο μικρό χωριό Μπρουν αμ Γκέμπιργκε της Α. Αυστρίας, λίγο έξω από τη Βιέννη, το 1890. Το επώνυμο, Γκαλ, είναι ουγγρικής προέλευσης και οι δύο γονείς του είχαν εβραϊκή καταγωγή, από το ουγγρικό τμήμα της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας. Το 1909, ο δάσκαλός του στο πιάνο, Ρ. Ρόμπερτ (Richard Robert), ο οποίος δίδαξε και τους Ρ. Σέρκιν (Rudolf Serkin) και Κ. Χάσκιλ (Clara Haskil), διόρισε τον Γκαλ ως δάσκαλο, όταν έγινε διευθυντής του «Νέου Ωδείου της Βιέννης». Από το 1909 έως το 1913, ο Γκαλ σπούδασε μουσική ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης με τον μουσικολόγο Γ. Άντλερ (Guido Adler) και, από το 1909 έως το 1911, σύνθεση -σε δύο χρόνια εντατικών ιδιωτικών μαθημάτων- με τον Ε. Μαντιτσέβσκι (Eusebius Mandyczewski), ο οποίος ήταν στενός φίλος του Γιοχάνες Μπραμς και με τον οποίο, αργότερα, επεξεργάστηκε δέκα τόμους της πλήρους έκδοσης των έργων του γερμανού συνθέτη που δημοσίευσε η «Breitkopf & Härtel», το 1926. Ο Μαντιτσέβσκι υπήρξε «πνευματικός πατέρας» για τον Γκαλ.[7]

Το 1915 ο Γκαλ ήταν ο πρώτος που κέρδισε το νεοσυσταθέν Αυστριακό Κρατικό Βραβείο Σύνθεσης για την πρώτη του συμφωνία, αν και αργότερα απέρριψε αυτό το έργο, καθώς και ένα μεγάλο αριθμό έργων που είχε συνθέσει μέχρι εκείνη την εποχή.[8] Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στη Σερβία, στα Καρπάθια και στην Ιταλία. Επέστρεψε από τον πόλεμο με μια ολοκληρωμένη όπερα, Ο γιατρός του Σομπάιντε, η οποία παρουσιάστηκε στο Μπρέσλαου (σημερινό Βρότσλαβ), το 1919. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πολιτική κατάσταση στην Αυστρία ήταν εξαιρετικά δύσκολη, επιδεινούμενη από τον πληθωρισμό. Ο Γκαλ διορίστηκε λέκτορας θεωρίας της μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, θέση που, κάποτε, κατείχε ο Άντον Μπρούκνερ. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες νυμφεύτηκε την Χ. Σικ (Hanna Schick), συγγενή του φιλόσοφου και ψυχολόγου Β. Γιερούσαλεμ (Wilhelm Jerusalem).[9] Η δεύτερη όπερα του Γκαλ, Η ιερή πάπια, έκανε πρεμιέρα στο Ντίσελντορφ τον Απρίλιο του 1923, με τον περίφημο μαέστρο Γ. Σελ (George Szell) και εκτελέστηκε με συνεχή επιτυχία σε είκοσι θέατρα, περίπου. Με την τρίτη του όπερα, Το τραγούδι της νύχτας καθιέρωσε την ευρύτερη φήμη του. Το 1928, βραβεύτηκε το έργο του Συμφωνιέτα που, αργότερα, μετονομάστηκε σε Πρώτη συμφωνία. Το επόμενο έτος, με την υποστήριξη σημαντικών μουσικών, όπως οι Βίλχελμ Φούρτβενγκλερ, Φ. Μπους (Fritz Busch) και Ρίχαρντ Στράους, διορίστηκε διευθυντής του «Ωδείου του Μάιντς». Τα επόμενα τρία χρόνια ήσαν από τα πιο ευτυχισμένα και παραγωγικά της ζωής του.[10][11][12]

Η άνοδος των ναζί στη Γερμανία έβαλε τέλος στην καριέρα του Γκαλ στο Μάιντς, εξαιτίας της εβραϊκής καταγωγής του. Έτσι, τον Μάρτιο του 1933, απολύθηκε αμέσως και απαγορεύτηκε η δημοσίευση των έργων του στη Γερμανία. Η τέταρτη όπερά του, Οι δύο Κλάας, η οποία επρόκειτο να κάνει διπλή πρεμιέρα, στη Δρέσδη και το Αμβούργο ακυρώθηκε και δεν εκτελέστηκε παρά μόνο το 1990, όταν στην αγγλική εκδοχή της (Ο πλούσιος Κλάας, ο φτωχός Κλάας) παρουσιάστηκε στην Όπερα του Γιορκ.[13][14] Ο Γκαλ και η οικογένειά του επέστρεψαν στη Βιέννη, αλλά η σκιά του γερμανικού Ράιχ είχε απλωθεί στην Αυστρία και δεν μπορούσε να βρει κάποια μόνιμη θέση.

Αμέσως μετά την προσάρτηση της Αυστρίας, το 1938, ο Γκαλ διέφυγε στο Λονδίνο, με σκοπό να μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, παρέμεινε στη Βρετανία, όπου συνάντησε τον μουσικό και λόγιο Ν. Τόβεϊ (Donald Tovey), ο οποίος τον προσκάλεσε στο Εδιμβούργο, όπου δίδασκε στο πανεπιστήμιο της πόλης. Δεν υπήρχαν μόνιμες θέσεις για καθηγητές, αλλά ο Τόβεϊ τού βρήκε κάποια εργασία στα τέλη του 1938 και, όταν ξέσπασε ο πόλεμος το 1939, ο Γκαλ εγκαταστάθηκε μόνιμα εκεί. Όμως, επειδή σύμφωνα με το νόμο, ο Γκαλ ήταν «εχθρός αλλοδαπός» (enemy allien), έπρεπε να εγκλειστεί στο στρατόπεδο Huyton κοντά στο Λίβερπουλ και στο κεντρικό στρατόπεδο στο Ντάγκλας της Νήσου Μαν, από το Μάιο έως τον Σεπτέμβριο.[15][16] Μετά την απελευθέρωσή του επέστρεψε στο Εδιμβούργο, όπου παρέμεινε για το υπόλοιπο της ζωής του. Εξακολουθούσε να συνθέτει αυτή την εποχή, δημοσιεύοντας τη Δεύτερη συμφωνία του, το 1942. Τελικά έγινε λέκτορας μουσικής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, το 1945, όπου δίδαξε μέχρι τη συνταξιοδότησή του, το 1960.[17]

Στο Εδιμβούργο υπήρξε σεβαστό μέλος της τοπικής μουσικής σκηνής και ένας από τους ιδρυτές του Διεθνούς Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, το 1947. Οι μεταγενέστερες διακρίσεις του περιλαμβάνουν το Μεγάλο Κρατικό Αυστριακό Βραβείο για τη Μουσική (1957),[18] τη διάκριση του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (ΟΒΕ)[19] και τον Αυστριακό Σταυρό Τιμής για την Επιστήμη και την Τέχνη, 1ης τάξης (1971).[20] Ο Γκαλ πέθανε στο Εδιμβούργο τον Οκτώβριο του 1987, σε ηλικία 97 ετών.

Μουσική και μουσικολογικά στοιχεία Επεξεργασία

Το ύφος του Γκαλ έχει τις ρίζες του στην αυστρογερμανική μουσική παράδοση, αλλά μετά τις αρχές της δεκαετίας του 1920, εξέλιξε τη δική του «γλώσσα», στην οποία παρέμεινε πιστός κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης καριέρας του. Ποτέ δεν ακολούθησε επικρατούσες «μόδες», ούτε εγκατέλειψε τις ιδέες του για τη σημασία της τονικότητας.[21] Παρόλο που το στυλ του δεν μπορεί να αναχθεί σε μία και μοναδική επιρροή, μπορεί κανείς να αναγνωρίσει ιδιαίτερες συγγένειες, ειδικά με τους Βιεννέζους συνθέτες του 18ου αιώνα, των οποίων η σαφήνεια, η πλαστικότητα και το «παιχνιδιάρικο» χιούμορ είναι βασικά συστατικά. Τα έργα του συνδυάζουν τη ρομαντική ένταση με τη συναισθηματική «αυτοσυγκράτηση», και τις χρωματικές αρμονίες και την επεκταμένη τονικότητα των προσειραϊκών μοντερνιστών, με την αγάπη προς την μελωδία που «φέρνει» στον Φραντς Σούμπερτ, ενσωματωμένη σε μια πολυφωνική υφή, η οποία προέρχεται από την, διά βίου εμπλοκή του Γκαλ με τα έργα του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Το έργο του είναι σημαντικό: πάνω από 150 δημοσιευμένες συνθέσεις σε, σχεδόν, όλα τα είδη, συμπεριλαμβανομένων, εκτός των οπερών του, τεσσάρων συμφωνιών, τεσσάρων κουαρτέτων εγχόρδων, δύο μεγάλης κλίμακας καντατών με ορχήστρα, μουσικής δωματίου και φωνητικών έργων διαφόρων ειδών.[22][23]

Βιβλία Επεξεργασία

Εκτός από συνθέτης, ο Γκαλ ήταν ο συγγραφέας πολλών βιβλίων, τα κυριότερα των οποίων είναι:

  • Anleitung zum Partiturlesen (Βιέννη, 1923)
  • Η Χρυσή Εποχή της Βιέννης (Λονδίνο, 1948)
  • Γιοχάνες Μπραμς: Έργο και Προσωπικότητα (Φρανκφούρτη, 1980)
  • Ο Κόσμος του Μουσικού. Οι Μεγάλοι Μουσικοί μέσα από τις Επιστολές τους (Λονδίνο, 1965)
  • Τρεις Δάσκαλοι: Μπραμς, Βάγκνερ, Βέρντι (Φρανκφούρτη, 1975)
  • Μουσική Πίσω από Συρματοπλέγματα, επιμέλεια της Εύα-Φοξ Γκαλ (Βέρνη, 2003)

Κυριότερα έργα Επεξεργασία

Όπερες Επεξεργασία

  • Op. 4 Ο Γιατρός του Σομπάιντε (1917–18)
  • Op. 15 Η Ιερή Πάπια (1920–1)
  • Op. 23 Το Τραγούδι της Νύχτας (1924–5)
  • Op. 42 Οι Δύο Κλάας (1932–3)

Ορχήστρα Επεξεργασία

  • Op. 3b Σερβικοί Χοροί (1937)
  • Op. 10 Πέντε Ιντερμέτζι για ορχήστρα εγχόρδων (1914)
  • Op. 20 Εισαγωγή σε ένα Έργο με Κούκλες (1923)
  • Op. 30 Συμφωνία Νo. 1 σε Ρε Μείζονα (1927)
  • Op. 38 Ο Μαγικός Καθρέφτης, σουίτα (1930)
  • Op. 45 Μια Εισαγωγή του Πίκγουικ (1939–44)
  • Op. 46 Σερενάτα για έγχορδα (1937)
  • Op. 53 Συμφωνία No. 2 σε Φα Μείζονα (1942–3)
  • Op. 54 Καληδονιακή Σουίτα, σκωτικές μελωδίες για μικρή ορχήστρα (1949)
  • Op. 62 Συμφωνία No. 3 σε Λα Μείζονα (1951-2)
  • Op. 66 Χοροί του Μπίντερμάϊερ, 4 κομμάτια σε 3/4 για μεγάλη ορχήστρα μαντολίνων (1954)
  • Op. 69 Μαίανδροι, σουίτα (1954–5)
  • Op. 79 Ειδυλλικόν, 4 μέρη για μικρή ορχήστρα (1958–9)
  • Op. 81 Συμφωνιέτα No. 1, για ορχήστρα μαντολίνων, κιθάρα και μπάσο (1961)
  • Op. 86 Συμφωνιέτα No. 2, για ορχήστρα μαντολίνων (1966)
  • Op. 100 Τρίπτυχον, 3 μέρη για ορχήστρα (1970)
  • Op. 105 Συμφωνία No. 4, συμφωνία κοντσερτάντε για φλάουτο, κλαρινέτο, βιολί, βιολοντσέλο και ορχήστρα (1974)

Κοντσέρτα Επεξεργασία

  • Op. 39 Κοντσέρτο για βιολί και μικρή ορχήστρα (1932)
  • Op. 43 Κοντσερτίνο για πιάνο και ορχήστρα εγχόρδων (1934)
  • Op. 52 Κοντσερτίνο για βιολί και ορχήστρα εγχόρδων (1939)
  • Op. 55 Κοντσερτίνο για εκκλησιαστικό όργανο και ορχήστρα εγχόρδων (1948)
  • Op. 57 Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα (1948)
  • Op. 67 Κοντσέρτο για βιολοντσέλο και ορχήστρα (1944–49)
  • Op. 102a/b Σουίτα για σαξόφωνο άλτο/βιόλα και πιάνο/ορχήστρα (1949–50)

Μουσική δωματίου Επεξεργασία

  • Op. 6 Σουίτα για βιολοντσέλο και πιάνο (1919)
  • Op. 13 Κουαρτέτο με πιάνο (1914)
  • Op. 16 Κουαρτέτο εγχόρδων Νο. 1 σε Φα Ελάσσονα (1916)
  • Op. 17 Σονάτα για βιολί και πιάνο (1920)
  • Op. 18 Πιάνο τρίο για βιολί, βιολοντσέλο και πιάνο (1923)
  • Κουαρτέτο σε Λα Μείζονα, για βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο και πιάνο αριστερό χέρι (1926)
  • Op. 29 Τοκάτα για εκκλησιαστικό όργανο (1928)
  • Op. 35 Κουαρτέτο εγχόρδων Νο. 2 σε Λα Ελάσσονα (1929)
  • Op. 41 Σερενάτα για βιολί, βιόλα και βιολοντσέλο (1932)
  • Op. 56 Σουίτα για βιολί και πιάνο (1942)
  • Op. 56a Παρτίτα για μαντολίνο και πιάνο (1935)
  • Op. 59a Σονατίνα για 2 μαντολίνα (1952)
  • Op. 59b Σουίτα για 3 μαντολίνα (1952)
  • Op. 68a Σουίτα για ρικόρντερ και βιολί (1964-5)
  • Op. 68c Ντιβερτιμέντο για 2 τρεμπλ ρικόρντερ και κιθάρα (1957)
  • Op. 71 Τρεις Σονατίνες για βιολί και πιάνο (1956–7)
  • Op. 80 Ντιβερτιμέντο για μαντολίνο και άρπα/πιάνο (1957)
  • Op. 80b Ντιβερτιμέντο για φλάουτο, βιόλα και άρπα (1957)
  • Op. 84 Σονάτα για κλαρινέτο και πιάνο (1964)
  • Op. 85 Σονάτα για όμποε και πιάνο (1965)
  • Op. 88 Τρίο-Σερενάτα για τρεμπλ ρικόρντερ/φλάουτο, βιολί και βιολοντσέλο (1966)
  • Op. 89 Σονάτα για βιολοντσέλο και πιάνο (1953)
  • Op. 90 (1) Ντιβερτιμέντο για φαγκότο και βιολοντσέλο (1958)
  • Op. 92 Σουίτα Huyton για φλάουτο και 2 βιολιά (1940)
  • Op. 93 Σερενάτα για κλαρινέτο, βιολί και βιολοντσέλο (1935)
  • Op. 94 Τρίο για όμποε, βιολί και βιόλα (1941)
  • Op. 95 Κουαρτέτο εγχόρδων Νο. 3 (1969)
  • Op. 96 Σονάτα για δύο βιολιά και πιάνο (1941)
  • Op. 97 Τρίο για βιολί, κλαρινέτο και πιάνο (1950)
  • Op. 98 Ντιβερτιμέντο για τρία ρικόρντερ (1970)
  • Op. 99 Κουαρτέτο εγχόρδων Νο. 4 (1970)
  • Op. 101 Σονάτα για βιόλα και πιάνο (1941)
  • Op. 104 Τρίο σε Φα# Ελάσσονα, για βιολί, βιόλα d’ amore/βιόλα και βιολοντσέλο (1971)
  • Op. 107 Κουιντέτο για κλαρινέτο και κουαρτέτο εγχόρδων (1977)
  • Op. 109a Σονάτα για βιολοντσέλο σόλο (1982)
  • Op. 109b Σουίτα για βιολοντσέλο σόλο (1982)
  • Op. 110a Τέσσερις μπαγκατέλες για τρεμπλ ρικόρντερ σόλο (1983)
  • Δύο Σκωτικές Ραψωδίες, για βιολοντσέλο και πιάνο (1960)

Πιάνο Επεξεργασία

  • Op. Τρεις Σερβικοί Χοροί για πιάνο 4 χέρια (1916)
  • Op. 7 Τρία Σκίτσα (1910–11)
  • Op. 24 Σουίτα για πιάνο (1922)
  • Op. 28 Σονάτα για πιάνο (1927)
  • Op. 58 Δύο Σονατίνες (1951, 1949)
  • Op. 64 Τρία Μικρά Κομμάτια (1933)
  • Op. 65 Τρία Πρελούδια (1944)
  • Op. 74 Τρεις Μαριονέτες (Three Marionettes)
  • Op. 83 Είκοσι τέσσερα πρελούδια (1960)
  • Op. 108 Είκοσι τέσσερις φούγκες (1979–80)

Φωνητική μουσική Επεξεργασία

  • Op. 19 Μοτέτο για μικτή χορωδία (SS-AA-TT-BB) a cappella (1914)
  • Op. 21 Δύο Ιερά Τραγούδια για σοπράνο, εκκλησιαστικό όργανο και βιόλα ντα γκάμπα/βιολοντσέλο (1923)
  • Op. 25 Φθινοπωρινά Τραγούδια, 5 τραγούδια για 4μερή γυναικεία χορωδία (SSAA) a cappella (1918–25)
  • Op. 26 Ρέκβιεμ για τη Μινιόν, για βαρύτονο, 2 χορωδίες (SA, SATB), εκκλησιαστικό όργανο και ορχήστρα (1922)
  • Op. 27 Επιγράμματα, 5 μαδριγάλια για μικτή χορωδία (8 μέρη) a cappella (1926)
  • Op. 33 Πέντε τραγούδια για μεσαία φωνή και πιάνο/άρπα (1917-21)
  • Op. 37 Τρία τραγούδια για μικτή χορωδία a cappella (1929-30)
  • Op. 44 Νυκτερινή Μουσική, για σοπράνο σόλο, ανδρικές φωνές (TTBB), φλάουτο, βιολοντσέλο και πιάνο (Grimmelshausen) (1933)
  • Op. 47 Καλοκαιρινά Ειδύλλια, 4 τραγούδια για γυναικεία χορωδία a cappella (1935)
  • Op. 50 De Profundis, καντάτα πάνω σε γερμανικά μπαρόκ ποιήματα, για τέσσερις σολίστες (SATB), μικτή χορωδία και ορχήστρα (1936-7)
  • Op. 51 Τέσσερα Μαδριγάλια σε Ελισαβετιανά ποιήματα, για μικτή χορωδία (SATB) a cappella (Αρ. 1, 2, 3, για γυναικεία χορωδία a cappella, op. 51a) (1939)
  • Op. 61 Τέσσερα τραγούδια για μικτή χορωδία a cappella (1953)
  • Op. 70 Κύκλοι Ζωής, συμφωνική καντάτα σε ποιήματα των Χέλντερλιν και Γκαίτε, για σολίστες, μικτή χορωδία και ορχήστρα (1955)
  • Op. 72 Σατυρικόν, 4 αφορισμοί για 4 ανδρικές φωνές (TTBB) a cappella (1937–58)
  • Op. 76 Ήχος Σάλπιγγας, για διπλή γυναικεία χορωδία a cappella (1959)

Σημειώσεις Επεξεργασία

i. ^ Η μακρόχρονη παραμονή του Γκαλ στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ο λόγος που, σε πολλές πηγές, αναφέρεται ως αυστροβρετανικής καταγωγής, ωστόσο, δεν είχε πάρει τη βρετανική υπηκοότητα.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13568925f. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6wh4pd7. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. Operone. gal. Ανακτήθηκε στις 5  Απριλίου 2022.
  7. Waldstein
  8. Hans Gál Archive, York
  9. Hans Gál Archive, York
  10. 100 Jahre Mainzer Conservatorium. Peter Cornelius Conservatorium, Mainz, 1982
  11. Hans Gál zum 100. Geburtstag. Zu einer Austellung im Mainzer Rathaus mit Dokumenten zu seinem Leben und Wirken in Mainz. (Centenary Exhibition). Kulturdezernat der Stadt Mainz, Mainz, 1990
  12. Konter
  13. http://www.hansgal.org/hansgal/46
  14. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2017. 
  15. Carr, Gilly· Mytum, Harold (27 Απριλίου 2012). Cultural Heritage and Prisoners of War: Creativity Behind Barbed Wire. Taylor & Francis. ISBN 978-1-136-32236-5. 
  16. Hans Gál, Musik hinter Stacheldraht (Music behind Barbed Wire), edited by Eva Fox-Gál. Bern: Peter Lang, 2003
  17. Musical Visitors to Britain, Peter Gordon, 2007
  18. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2017. 
  19. https://books.google.gr/books?id=hJc8afOZV0QC&pg=PA311&lpg=PA311&dq=hans+gal+mbe+1964&source=bl&ots=hMMxKKSAwI&sig=djTEYZ95rHTjKzzoIBlweRPbZxU&hl=en&sa=X&ei=XzbmUMiQGM2eiAeSroDgCQ&redir_esc=y#v=onepage&q=hans%20gal%20mbe%201964&f=false
  20. https://www.parlament.gv.at/PAKT/VHG/XXIV/AB/AB_10542/imfname_251156.pdf
  21. An interview with Hans Gál, in Newsletter of the Hans Gál Society. Edinburgh: Hans Gál Society, 2010, σσ. 5–8
  22. de Souza
  23. Loyd

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D. C. L (Oxford, 1880)
  • Baker’s biographical dictionary of musicians, on line
  • Rob. Eitner, Biographisch-bibliographisches Quellen-LexiKon, on line
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα (ΠΛΜ), έκδοση 1996, τόμος 17, σ. 367
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Eric BlomThe New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
  • de Souza, Christopher.: 'The Continentals – Second Phase'. In British Opera in Retrospect. The British Music Society, 1986. p.115-116
  • Konter, Astrid: 'Hans Gál (1890–1987) als Direktor der Musikhochschule Mainz von 1929 bis 1933'. In Mitteilungen der Arbeitsgemeinschaft für mittelrheinische Musikgeschichte, 81, Mainz, 2007
  • Lloyd, Thomas: ‘The vocal chamber music of Hans Gál’. In American Choral Review 52.1, Winter/Spring 2010, pp. 1–16
  • Waldstein, W.: Hans Gál. Eine Studie. Wien: Elisabeth Lafite (Österreichischer Bundesverlag), 1965.