Χριστόφορος Κλάβιος
Ο Χριστόφορος Κλάβιος (Christopher Clavius, 25 Μαρτίου 1538 – 6 Φεβρουαρίου 1612[1]) ήταν Ιησουίτης Γερμανός μαθηματικός και αστρονόμος, που τροποποίησε την πρόταση για το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο μετά τον θάνατο του βασικού δημιουργού του, του Α. Λίλιο. Αργότερα ο Κλάβιος έγραψε κείμενα προς υπεράσπιση του νέου ημερολογίου και μία ερμηνεία του, όπου αναγνωρίζει εμφατικά τη συνεισφορά του Λίλιο. Κατά τα τελευταία έτη της ζωής του ο Κλάβιος ήταν ίσως ο πλέον σεβαστός αστρονόμος σε ολόκληρη την Ευρώπη και τα συγγράμματά του χρησιμοποιούνταν για την αστρονομική εκπαίδευση επί μισό και πλέον αιώνα.
| Χριστόφορος Κλάβιος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Christophorus Clavius (Λατινικά) |
| Γέννηση | 25 Μαρτίου 1538 Μπάμπεργκ |
| Θάνατος | 6 Φεβρουαρίου 1612 Ρώμη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γερμανία |
| Θρησκεία | Καθολικισμός |
| Θρησκευτικό τάγμα | Αδελφότητα του Ιησού |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα Roman College |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μαθηματικός αστρονόμος |
| Επηρεάστηκε από | Ευκλείδης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Λίγα πράγματα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια του Κλάβιου, εκτός από το ότι γεννήθηκε στη Βαμβέργη. Ούτε το όνομά του είναι γνωστό με βεβαιότητα: οι μελετητές πιστεύουν ότι μάλλον ήταν Κρίστοφ Κλάου (Christoph Clau/Klau) και μερικοί υποστηρίζουν ότι το «Κλάβιος» (Clavius) αποτελεί έναν εκλατινισμό (όπως συνηθιζόταν τότε από τους λογίους) του αρχικού του γερμανικού επωνύμου, που ίσως ήταν Schlüssel (η γερμανική λέξη που σημαίνει «κλειδί», το οποίο μεταφράζεται στη λατινική σε clavis).
Ο Κλάβιος εισάχθηκε στο τάγμα των Ιησουιτών το 1555. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα, στην Πορτογαλία, όπου πιθανώς είχε κάποια επαφή με τον διάσημο μαθηματικό Πέντρου Νούνες (Petrus Nonius). Στη συνέχεια σπούδασε θεολογία στο ιησουιτικό Ρωμαϊκό Κολέγιο, στη Ρώμη. Το 1579 του ανατέθηκε να υπολογίσει τη βάση ενός μεταρρυθμισμένου ημερολογίου, που θα ανέκοπτε την αργή μετατόπιση των χριστιανικών εορτών σε σχέση με τις εποχές του έτους (τροπικό έτος). Εφαρμόζοντας τους Πρωσικούς Πίνακες του Εράσμου Ράινχολντ και συνεχίζοντας το έργο του Λίλιο, ο Κλάβιος πρότεινε την τελική ημερολογιακή μεταρρύθμιση, που υιοθετήθηκε το 1582 από όλες τις Ρωμαιοκαθολικές χώρες μετά από διαταγή του Πάπα Γρηγορίου ΙΓ΄ και χρησιμοποιείται έτσι σήμερα παγκοσμίως ως Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Μέσα στο Ιησουιτικό τάγμα ο Κλάβιος ήταν ο σχεδόν αποκλειστικός υπεύθυνος για την υιοθέτηση ενός αυστηρού μαθηματικού προγράμματος, σε μία εποχή κατά την οποία τα μαθηματικά αντιμετωπίζονταν συχνά με περιφρόνηση από τους φιλόσοφους, αλλά και από Ιησουίτες όπως ο Βενέδικτος Περέιρα (1536-1610).[2] Στη λογική ο «Νόμος του Κλάβιου» (για τη διαπίστωση της αλήθειας μιας προτάσεως από το αντιφατικό της αρνήσεώς της) φέρει το όνομά του.
Ο Κλάβιος χρησιμοποίησε τη δεκαδική υποδιαστολή στους γωνιομετρικούς πίνακες του έργου του Astrolabium το 1593 και έτσι την διέδωσε στη Δύση.[3][4]
Ο Κλάβιος ως αστρονόμος Επεξεργασία
Ως αστρονόμος ο Κλάβιος παρέμεινε αυστηρά προσκολλημένος στο γεωκεντρικό μοντέλο του Σύμπαντος, στο οποίο όλα τα ουράνια σώματα περιφέρονται γύρω από τη Γη. Παρά το ότι ήταν αντίθετος στο ηλιοκεντρικό πρότυπο, ανεγνώριζε προβλήματα του πτολεμαϊκού. Ο Γαλιλαίος τον σεβόταν πολύ και τον επισκέφθηκε το 1611, οπότε συζήτησε μαζί του τις νέες ανακαλύψεις που είχε πραγματοποιήσει με το τηλεσκόπιό του. Ο Κλάβιος είχε τότε πλέον αποδεχθεί ήδη τις ανακαλύψεις του Γαλιλαίου ως γνήσιες, μολονότι διατηρούσε αμφιβολίες για το αν υπήρχαν πράγματι βουνά πάνω στη Σελήνη. Κι όμως, σήμερα ο μεγαλύτερος από τους ευδιάκριτους από τη Γη κρατήρες της Σελήνης φέρει το όνομά του.
Επιλεγμένα έργα Επεξεργασία
- Novi calendarii romani apologia, Ρώμη 1588
- Romani calendarii a Gregorio XIII P.M. restituti explicatio, Ρώμη 1603 (ερμηνεία του Γρηγοριανού ημερολογίου)
- Romani calendarii a Gregorio XIII P.M. restituti explicatio (στο European Cultural Heritage Online)
- Σχόλιον επί του Ευκλείδου, 1574
- Euclidis Elementorum Libri XV, Κολωνία 1627
- Μια πραγματεία περί γνωμονικής, 1581
- Refutatio cyclometriae Iosephi Scaligeri, Mainz 1609
- Clavius, Christoph (1992). Corrispondenza Edizione critica a cura di Ugo Baldini e Pier Daniele Napolitani. Pisa: Università di Pisa – Dipartimento di Matematica. (κριτική έκδοση της αλληλογραφίας του)
- Tα μαθηματικά άπαντα του Κλάβιου (5 τόμοι, Mainz 1611-1612) είναι διαθέσιμα online.
Ονομάσθηκαν προς τιμή του Επεξεργασία
- Ο μέγας κρατήρας Κλάβιος στην ορατή από τη Γη πλευρά της Σελήνης
- Ο αστεροειδής 20237 Κλάβιος (Clavius)
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ ENCYCLOPEDIA.COM Clavius, Christoph
- ↑ Amir Alexander (2014). Infinitesimal: How a Dangerous Mathematical Theory Shaped the Modern World. Scientific American / Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0374176815., σελ. 69
- ↑ Φαίνεται ότι ο Francesco Pellos χρησιμοποίησε την υποδιαστολή στο Compendio del Abaco ήδη περί το 1492, αλλά ήταν πολύ λιγότερο γνωστός από τον Κλάβιο, βλ. Jekuthiel Ginsburg: «On the early history of the decimal point», American Mathematical Monthly, τόμος 35 (1928), σσ. 347-349.
- ↑ «Christopher Clavius»
Πηγές Επεξεργασία
- Ralf Kern: Wissenschaftliche Instrumente in ihrer Zeit, Κολωνία 2010, σσ. 254-255
- James M. Lattis: Between Copernicus and Galileo: Christoph Clavius and the collapse of Ptolemaic cosmology, University of Chicago Press, Σικάγο 1994
- Karl Christian Bruhns: «Clavius, Christoph» στην Allgemeine Deutsche Biographie, τόμος 4, Duncker & Humblot, Λειψία 1876, σσ. 298-299
- Edmondo Lamalle: «Clavius, Christoph», στη Neue Deutsche Biographie, τόμ. 3, Duncker & Humblot, Βερολίνο 1957, σελ. 279
- Christoph Clavius: Corrispondenza, Edizione critica a cura di Ugo Baldini e Pier Daniele Napolitani, 7 τόμοι, εκδ. Dipartimento di Matematica dell'Università di Pisa, Pisa 1992
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Το «Πρόγραμμα Κλάβιος» στον Παγκόσμιο Ιστό, μία πλατφόρμα για τα έργα και τη βιβλιογραφία του Χριστόφορου Κλάβιου
- Ο Κλάβιος στην Catholic Encyclopedia
- Christopher Clavius (1537-1612), στο Galileo Project
- Materialsammlung zur Geschichte von Ingolstadt: Rita Haub: «Christoph Clavius» (στη γερμανική)
- Ο Κλάβιος στα αρχεία του Ποντιφίκειου Γρηγοριανού Πανεπιστημίου (με βιογραφικό σημείωμα στην ιταλική)