Η Anastatica (Αναστατική) ή «άνθος λευκού σιναπιού» είναι ένα μονοτυπικό γένος με την επίσημη ονομασία του είδους: Anastatica hierochuntica. Το γένος είναι μέλος της οικογένειας Σταυρανθών (Brassicaceae) (πρώην Cruciferae), της συνομοταξίας Magnoliophyta της ομοταξίας Magnoliopsida. Το φυτό είναι ένα μικρό γκρι ετήσιο βότανο, που σπάνια αναπτύσσεται πάνω από 15 εκατοστά (6 ίντσες) και φέρει πολύ μικρά άσπρα λουλούδια. Γίνεται ξερό κουβάρι (tumbleweed)[1][2][3][4] και έχει τη σπάνια ιδιότητα να ανασταίνεται, όταν ποτιστεί, μετά από μήνες, ίσως και χρόνια χωρίς νερό (φυτό της νεκρανάστασης).[2] Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη κοινή ονομασία στα Αγγλικά είναι: «Ρόδο της Ιεριχούς».[5] Άλλα κοινά ονόματα: «Λουλούδι της Μαριάμ», «Άνθος της Παναγίας» και «Λευκό λουλούδι σιναπιού». Tο είδος αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με τη Selaginella lepidophylla, επίσης γνωστή ως «Ρόδο της Ιεριχούς»[4] και «ψευτοτριαντάφυλλο της Ιεριχούς»

Anastatica hierochuntica
(Αναστατική)

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα
Τάξη: Κραμβώδη (Brassicales)
Οικογένεια: Σταυρανθή (Brassicaceae)
Γένος: Anastatica
Είδος: Anastatica hierochuntica
Διώνυμο
Anastatica hierochuntica
L.

Περιγραφή - Ιδιότητες Επεξεργασία

Η Anastatica απαντά σε ξηρές περιοχές της Μέσης Ανατολής και την έρημο Σαχάρα, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών της Βόρειας Αφρικής και του Ιράν, Αιγύπτου, Παλαιστίνης, Ισραήλ, Συρίας, Ιράκ, Ιορδανίας και του Πακιστάν[6][7].

 
Βλαστοί Anastatica στο νερό

Μετά την περίοδο των βροχών, το φυτό ξεραίνεται, πέφτουν τα φύλλα του και κουλουριάζονται τα κλαδιά του σε μια σφιχτή-''κλειστή'' μπάλα, κι έτσι καθίσταται αδρανές. Οι καρποί του όμως παραμένουν μέσα στην μπάλα κλειστοί, προστατεύοντας τους σπόρους και εμποδίζοντάς τους να διασκορπιστούν πρόωρα. Οι σπόροι είναι πολύ ανθεκτικοί και μπορούν να παραμείνουν αδρανείς για χρόνια. Όταν ξαναβραχούν σε μια επόμενη βροχερή εποχή, η μπάλα ξετυλίγεται και το φυτό ξυπνά από την κατάσταση αδράνειας, που αναγκάζει τον εγκιβωτισμένο καρπό να ανοίξει, με αποτέλεσμα να διασκορπίσει τους σπόρους. Αν το νερό είναι επαρκές, οι διάσπαρτοι σπόροι βλασταίνουν μέσα σε ώρες. Ένα μικρό μέρος των σπόρων διασπείρεται στην περιοχή του μητρικού φυτού από σταγόνες βροχής. Οι σπόροι έχουν ένα κολλώδες τρίχωμα που τους βοηθά να προσκολλώνται στο χώμα[8], αλλά μπορούν επίσης να μεταφερθούν προς τα κάτω από το νερό της επιφάνειας.[8][9] Ωστόσο, δεν επιζούν σπόροι που έχουν πάει στα χαμηλά στρώματα.[9] Η διαδικασία τυλίγματος και ξετυλίγματος είναι απολύτως αναστρέψιμη και μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές. Η ικανότητα των φυτών να το δημιουργούν αυτό αποδίδεται στην παρουσία της τρεχαλόζης,[10] μιας ζάχαρης δισακχαρίτη που συμμετέχει σε διάφορους μηχανισμούς κρυπτοβίωσης. Παρότι το επανυδατωμένο φυτό μερικές φορές περιγράφεται ως μη ικανό να αναπαραγάγει νέα φύλλα, άνθη και καρπούς,[11]αυτό αμφισβητείται. Απεναντίας, οι σπόροι μπορεί μερικές φορές να βλαστήσουν και να φυτρώσουν νέα φυτά, ενώ ακόμα βρίσκονται μέσα στον καρπό στο νεκρό μητρικό φυτό.

Η Anastatica έχει χαρακτηριστεί ως η πιο διάσημη χορτόμαζα.[12] Όταν είναι ξηρή, η μπάλα θα αποσπαστεί και θα διασπαρεί από τον άνεμο. Αυτή η συνήθεια των χορτομαζών ή κυλιόμενων σφαιρικών φυτομαζών (tumbleweeds) έχει ερμηνευθεί ως ένας μηχανισμός αποφυγής ταφής τους στους αμμόλοφους.[13] Ωστόσο, η Anastatica μπορεί να κατέχει αυτή τη συνήθεια μόνο στη βιβλιογραφία[12] ή να κυλίεται απλώς σπάνια, αν ξεριζώνεται τυχαία.[14]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. William Francis Ganong (1921). A Textbook of botany for colleges. MacMillan Co. σελ. 604.  page 359
  2. 2,0 2,1 James A. Duke· Peggy-Ann K. Duke· Judith L. duCellie (2007). Duke's Handbook of Medicinal Plants of the Bible. CRC Press. σελ. 552. ISBN 0-8493-8202-5.  pages 36-37
  3. G. E. Wickens (1998). Ecophysiology of Economic Plants in Arid and Semi-arid Lands. Spinger. σελ. 343. ISBN 3-540-52171-2.  pages 204-205
  4. 4,0 4,1 Quisquis (1886). «Tumble-weeds». Botanical Gazette 11: 68. doi:10.1086/325923. https://books.google.com/books?id=_vcEAAAAYAAJ&printsec=titlepage#PPA68,M1. 
  5. «Rose of jericho plant true rose of jericho Free stock photos in JPEG (.jpg) 4000x3000 format for free download 3.60MB». all-free-download.com. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2016. 
  6. Anastatica hierochuntica in Flora of Pakistan @ efloras.org
  7. Friedman, Jacob; Zipporah Stein (March 1980). «The Influence of Seed-Dispersal Mechanisms on the Dispersion of Anastatica Hierochuntica (Cruciferae) in the Negev Desert, Israel». The Journal of Ecology 68 (1): 43–50. doi:10.2307/2259242. https://archive.org/details/sim_journal-of-ecology_1980-03_68_1/page/43. 
  8. 8,0 8,1 G. E. Wickens (1998). Ecophysiology of Economic Plants in Arid and Semi-arid Lands. Spinger. σελ. 343. ISBN 3-540-52171-2.  pages 204-205
  9. 9,0 9,1 Anastatica hierochuntica in Flora of Pakistan @ efloras.org
  10. G. E. Wickens (1998). Ecophysiology of Economic Plants in Arid and Semi-arid Lands. Spinger. σελ. 343. ISBN 3-540-52171-2.  pages 121-122
  11. Baynes, Thomas Spencer· Kellogg, Day Otis· Smith, William Robertson (1897). The Encyclopædia Britannica. σελίδες 175–176.  pages 175-176
  12. 12,0 12,1 O. Appel· I. A. Al-Shehbaz (2003). «Cruciferae». Στο: K. Kubitzki· C. Bayer. The families and genera of vascular plants. 5: Flowering Plants: Dicotyledons: Malvales, Capparales and Non-betalain Caryophyllales. Springer. σελίδες 75–174. ISBN 3-540-42873-9.  page 83
  13. L. J. Templin (1890). «Distribution of plants». The Kansas City Review of Science and Industry 3: 612–614. https://books.google.com/books?id=SBMLAAAAYAAJ&printsec=titlepage#PPA613,M1. 
  14. W. F. Ganong (1896). «An outline of phytobiology». Bulletin of the Natural History Society of New Brunswick 13: 3–26, page 1 errata. https://books.google.com/books?id=CNMRAAAAYAAJ&pg=PA16.  page 16