Bad (τραγούδι, Μάικλ Τζάκσον)

τραγούδι του Μάικλ Τζάκσον

Το Bad είναι τραγούδι του Μάικλ Τζάκσον. Το Bad κυκλοφόρησε από την Epic Records τον Σεπτέμβριο 1987, ως το δεύτερο single από το ομώνυμο άλμπουμ. Το τραγούδι γράφτηκε από τον Τζάκσον, ο οποίος ήταν συμπαραγωγός του Κουίνσι Τζόουνς. Ο Τζάκσον δήλωσε ότι το τραγούδι επηρεάστηκε από μια αληθινή ιστορία, για την οποία είχε διαβάσει.

"Bad"
Single από Μάικλ Τζάκσον
από το άλμπουμ 'Bad'
Κυκλοφόρησε7 Σεπτεμβρίου 1987
FormatCD single, 7", 12"
Ηχογραφήθηκε1987
ΕίδοςDance-pop, funk
Διάρκεια4:07 (Album/Single Version)
8:22 (12" Edit)
ΔισκογραφικήEpic Records
ΣτιχουργόςΜάικλ Τζάκσον
ΠαραγωγόςΚουίνσι Τζόουνς
Μάικλ Τζάκσον (συμπαραγωγός)
singles των Μάικλ Τζάκσον ανά χρονολογία
I Just Can't Stop Loving You
(1987)
Bad
(1987)
The Way You Make Me Feel
(1987)


Bad
(1)
The Way You Make Me Feel
(2)


She's Out of My Life
(5)
Bad
(6)
I Just Can't Stop Loving You
(7)


  1. Bad
  2. The Way You Make Me Feel
  3. Speed Demon
  4. Liberian Girl
  5. Just Good Friends (feat. Στήβι Γουόντερ
  6. Another Part of Me
  7. Man in the Mirror
  8. I Just Can't Stop Loving You (feat. Σίνταχ Γκάρρετ)
  9. Dirty Diana
  10. Smooth Criminal
  11. Leave Me Alone

Το Bad έλαβε γενικά θετικές κριτικές και βοήθησε την εικόνα του Τζάκσον να γίνει πιο έντονη κατά την εποχή του Bad. Το τραγούδι έφθασε στην 1η θέση του Billboard Hot 100, όπου έμεινε για δύο εβδομάδες, και έγινε το δεύτερο #1 single του άλμπουμ Bad, και το έβδομο #1 entry του Τζάκσον στο τσαρτ. Παγκοσμίως, το τραγούδι είχε εμπορική επιτυχία, αφού έφθασε στο top ten σε έντεκα χώρες και στο top five στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στη Νορβηγία, στην Ελβετία και στη Σουηδία. Το τραγούδι έφθασε στην 1η θέση στην Ολλανδία και στα European Charts.

Ο Μάρτιν Σκόρσεζ ήταν διευθυντής του μουσικό βίντεο για το Bad, το οποίο κυκλοφόρησε στα τέλη του 1987. Στο βίντεο, ο Τζάκσον με αρκετούς βοηθητικούς χορευτές εκτελούν διάφορες χορευτικές κινήσεις σε ένα σταθμό μετρό. Ο χορογράφος του μουσικού βίντεο δήλωσε ότι η πλοκή του βίντεο επηρεάστηκε από μια σκηνή του West Side Story. Το μουσικό βίντεο έλαβε μια υποψηφιότητα στα Video Music Awards, το 1988. Το Bad είχε δεχθεί διάφορες επανεκτελέσεις και παρωδίες από διάφορους καλλιτέχνες μετά την κυκλοφορία του και εκτελέστηκε προς τιμή του Τζάκσον μετά τον θάνατο του τον Ιούνιο του 2009.

Προϊστορία και έμπνευση Επεξεργασία

Το Bad είναι τραγούδι που γράφτηκε από τον Μάικλ Τζάκσον το 1987 για το ομώνυμο άλμπουμ, με παραγωγό τον Κουίνσι Τζόουνς (και συμπαραγωγό τον Τζάκσον). Το Bad αρχικά σχεδιαζόταν ως ντουέτο του Τζάκσον και του Prince - παρόλο αυτά τα σχέδια δεν καρποφόρησαν.[1] Στην αυτοβιογραφία του Τζάκσον, Moonwalk, ο Τζάκσον δήλωσε για το Bad:

Το Bad είναι τραγούδι για τους δρόμους. Είναι για ένα παιδί που φεύγει για να πάει σε ιδιωτικό σχολείο. Επιστρέφει στην παλιά του γειτονιά όταν έχει διάλειμμα από το σχολείο και τα παιδιά της γειτονιάς, του δυσκολεύουν τη ζωή. Τραγουδά, I'm bad, you're bad, who's bad, who's the best?. Λέει ότι όταν είσαι δυνατός και καλός, τότε είσαι κακός.[2]

Σε μία συνέντευξη του 1988 με τα περιοδικά Ebony και Jet (το οποίο κυκλοφόρησε στην ιστοσελίδα Hulu λίγο μετά τον θάνατο του), ο Τζάκσον είπε ότι εμπνεύστηκε για το τραγούδι από μια αληθινή ιστορία που διάβασε είτε στο περιοδικό Time είτε στο περιοδικό Newsweek.[3] Ο Τζάκσον δήλωσε ότι η ιστορία έλεγε για ένα φοιτητή που πήγαινε σε σχολείο στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης, και ήταν από ένα γκέτο, και προσπαθούσε να κάνει κάτι στη ζωή του και σχεδίαζε να αφήσει τους φίλους του πίσω όταν επέστρεψε από το διάλειμμα των Ευχαριστιών.[3] Πρόσθεσε ότι οι φίλοι του φοιτητή, από ζήλια, σκότωσαν τον φοιτητή - ο Τζάκσον δήλωσε ότι ο θάνατος του φοιτητή δεν συμπεριλήφθηκε στο μουσικό βίντεο.[3]

Σύνθεση Επεξεργασία

Το τραγούδι γράφτηκε στην κλείδα του A Minor με μετρητή υπογραφή σε κοινό χρόνο.[4] Τα φωνητικά του Τζάκσον βρίσκονται μεταξύ του E4 και του C6.[4] Το κομμάτι έχει τέμπο 114 χτύπων ανά λεπτό.[4] Το τραγούδι έχει βασική ακολουθία του D3–B3–F3–G3.[4] Το Bad θεωρήθηκε ότι έχει πρόοδο χορδής Hit the Road, Jack.[5] Η Νταβίττ Σίνγκερσον, του Rolling Stone, σχολίασε, «Όταν ο Τζάκσον δηλώνει ότι όλος ο κόσμος πρέπει να απαντήσει τώρα, δεν επαίρεται ο ίδιος αλλά κάνει διαπίστωση σχετικά με το εξαιρετικό καλλιτεχνικό του στερέωμα. Αν μην τι άλλο, περιφρονεί την αυτο-στέψη και καλεί τους θαυμαστές του να τον απορρίψουν αν τολμήσει να αυτοστεθφεί βασιλιάς».[5] Η Σίνγκερσον σύγκρινε το κομμάτι με υλικό του Τζέιμς Μπράουν.[5] Στιχουργικά, το Bad αφορά στο να αποδείξεις στους ανθρώπους ότι επαίρεσαι σκληρός, με τον Τζάκσον να ρωτά who's the best? (ποιος είναι ο καλύτερος;) και who's bad? (ποιος είναι ο κακός;)[5] στο ρεφρέν.

Κριτική Επεξεργασία

Το Bad έλαβε γενικά θετικές κριτικές. Μερικοί κριτικοί σημείωσαν ότι το τραγούδι βοήθησε να γίνει η εικόνα του Τζάκσον πιο νευρική κατά την εποχή του άλμπουμ Bad. Η Ντάβιττ Σίνγκερσον, του Rolling Stone, δήλωσε ότι το κομμάτι «δεν χρειάζεται άμυνα» και επαίνεσε τα φωνητικά του Τζάκσον στο κομμάτι.[5] Ο Στέφεν Τόμας Έρλεβαϊν, του Allmusic, δήλωσε ότι το Bad ήταν ένα από τα τρία καλύτερα κομμάτια του άλμπουμ. Σε ξεχωριστή αξιολόγηση του κομματιού, ο Έρλεβαϊν σχολίασε ότι τα φωνητικά του Τζάκσον «ακούγονται σαν [να ήταν] το παιδί αγάπης του Τζέιμς Μπράουν και Μάβις Σταπλς» και πρόσθεσε ότι «μιλώντας μουσικά, σε αυτή την περίπτωση, το Bad είναι πολύ καλό».[6] Επίσης σημείωσε ότι «αρχή του κομματιού μας βοηθά να εξανθρωπίσουμε» τον Τζάκσον και να «αλλάξουμε την εικόνα του», δηλώνοντας ότι «είναι διασκεδαστικό να τον ακούς να μιλά άχρηστα και να είναι το δικό του μεγαλύτερο αναμνηστικό του».[6] Η Τζέννιφερ Κλάι, του Yahoo Music, σημείωσε ότι ενώ η νέα πιο νευρική εικόνα ήταν «λίγο δύσκολο να τη χωνέψεις», η εικόνα δούλευε μουσικά στα κομμάτια Bad, Man in the Mirror και Dirty Diana.[7]

Εμφάνιση στα τσαρτ Επεξεργασία

Το Bad μπήκε στο top ten, στην 8η θέση, στο Billboard Hot 100 στις 10 Οκτωβρίου 1987[8] και έφθασε στην 1η θέση στις 24 Οκτωβρίου 1987.[9] To Bad έμεινε στην κορυφή για 2 εβδομάδες.[10] Το Bad ήταν το δεύτερο #1 single στο Billboard Hot 100 από το άλμπουμ, και ήταν το έβδομο #1 entry στο τσαρτ. Το τραγούδι επίσης έφθασε στην 1η θέση του Billboard Hot R&B Singles και του Billboard Hot Dance Club Play.[11] Το Bad είχε παγκόσμια εμπορική επιτυχία, καθώς έφθασε στα top ten σε αρκετά μουσικά τσαρτ. Το Bad έκανε το ντεμπούτο του στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην 5η θέση, στις 26 Σεπτεμβρίου 1987.[12] Την επόμενη εβδομάδα, έφθασε στην 3η θέση, όπου έμεινε για δύο εβδομάδες.[12] Το Bad έμεινε στο top ten του τσαρτ για 4 εβδομάδες, και στο top 100 για 11 εβδομάδες, το 1987. Το Bad έφθασε έως τη 5η θέση στα τσαρτ του Καναδά, στις 7 Νοεμβρίου 1987.[13] Το Bad έφθασε έως τη 4η θέση στη Σουηδία, στις 14 Οκτωβρίου 1987.[14] Το τραγούδι έμεινε στο top ten για 4 εβδομάδες.[14] Στις 3 Οκτωβρίου, το Bad έκανε το ντεμπούτο του στη 9η θέση στη Γαλλία, και μετά από έξι εβδομάδες, έφθασε έως τη 4η θέση, στις 14 Νοεμβρίου.[15] Το Bad έκανε το ντεμπούτο του στη Νέα Ζηλανδία στις 18 Οκτωβρίου, στην 4η θέση, και την επόμενη εβδομάδα έφθασε στη 2η θέση.[16] Το τραγούδι έμεινε στο top fifty για 15 εβδομάδες, από το 1987 έως το 1988.[16]

Το τραγούδι έφθασε στη 2η θέση στη Νορβηγία, στη 39η θέση του 1987, και έμεινε στο top ten για οκτώ εβδομάδες το 1987.[17] Το τραγούδι είχε τη χειρότερη θέση στην Αυστραλία, στη 27η θέση.[15] Το Bad έκανε το ντεμπούτο του στη 10η θέση, στην Αυστρία, στις 1 Νοεμβρίου 1987.[18] Την επόμενη εβδομάδα βγήκε από το top ten και τη μεθεπόμενη επέστρεψε στο top ten, στη 9η θέση, η οποία ήταν και η καλύτερη του.[18] Το τραγούδι έκανε το ντεμπούτο στη 87η θέση, στην Ολλανδία, στις 9 Σεπτεμβρίου 1987. Την επόμενη εβδομάδα, το τραγούδι βρέθηκε στην 11η θέση, με 73 θέσεις διαφορά από την προηγούμενη εβδομάδα.[19] Το τραγούδι έμεινε στην 1η θέση και έμεινε εκεί για 2 εβδομάδες.[19] Το 2006, το τραγούδι ξαναμπήκε στα τσαρτ μετά την κυκλοφορία του Visionary. Το κομμάτι μπήκε στα ισπανικά τσαρτ για πρώτη φορά στις 4 Απριλίου 2006, στην 1η θέση.[20] Το Bad έμεινε στο top twenty για 9 εβδομάδες.[20] Το τραγούδι έκανε το ντεμπούτο του στην καλύτερη του θέση στην Ιταλία, στη 5η θέση, στις 6 Απριλίου.[21] Μετά τον θάνατο του Τζάκσον, τον Ιούνιο του 2009, η μουσική του ξαναμπήκε στα παγκόσμια τσαρτ. Τον Ιούλιο, το κομμάτι έφθασε έως τη 11η θέση στην Ιταλία,[21] στη 20η θέση στην Ισπανία,[20] στη 25η θέση στη Σουηδία,[14] στη 37η θέση στη Δανία[15] και στη 40η θέση στο Ηνωμένο Βασίλειο.[12]

Μουσικό βίντεο Επεξεργασία

 
Ο Τζάκσον και οι βοηθητικοί χορευτές στο μουσικό βίντεο του Bad. Το μουσικό βίντεο επηρεάστηκε από την ταινία West Side Story

Ολόκληρο το μουσικό βίντεο του Bad είναι ταινία μικρού μήκους διάρκειας 18 λεπτών που γράφθηκε από τον Ρίτσαρντ Πράις, με διευθυντή τον Μάρτιν Σκόρσεζ.[22] Το βίντεο έχει πολλές παραπομπές στην ταινία West Side Story, ειδικά στην ακολουθία Cool.[23] Το βίντεο επηρεάστηκε όχι μόνο σκηνικά, αλλά και μερικά μέρη της χορογραφίας του επηρεάστηκαν από την ταινία. Ο χορογράφος Τζέφρεϊ Ντάνιελ δέχθηκε την επιρροή, αν και δήλωσε ότι προσπάθησε να κάνει μια πιο σύγχρονη εκδοχή της ταινίας.[23] Ο Ντάνιελ σχολίασε, «Είναι σαν ένα τρένο που έρχεται κατά μήκος της οθόνης [...] και αυτή ήταν η επίδραση που έψαχνα και δούλευα για αυτή».[23]

Στο βίντεο, ο Μάικλ παίζει τον φοιτητή Ντάριλ. Ο Ντάριλ φθάνει για βρει το σπίτι του άδειο (τον ρόλο της μητέρας του έπαιξε η Ρομπέρτα Φλάκ), αλλά τον υποδέχονται οι παλιοί του φίλοι, με αρχηγό τον Μίνι Μαξ (Γουέσλεϊ Σνιπς) και περνά ένα απόγευμα μαζί τους. Στην αρχή οι σχέσεις τους είναι φιλικές, αλλά η κατάσταση επιδεινώνεται όταν η συμμορία συνειδητοποιήσει το πόσο έχει αλλάξει ο Ντάριλ, και ιδίως το πόσο άβολα έχει γίνει με τις τάσεις τους προς τη μικροεγκληματικότητα. Σε μια προσπάθεια να δείξει στους φίλους του ότι παραμένει «κακός», ο Ντάριλ τους παίρνει σε ένα σταθμό μετρό (The Hoyt Schermerhorn Station)[22] όπου προσπαθεί να κλέψει ένα γέρο αλλά αποφασίζει να μην το κάνει στην τελευταία σκηνή. Ο Μίνι Μαξ επιτιμά τον Ντάριλ και του λέει ότι δεν είναι πλέον κακός. Αφού δέχεται και άλλες κατηγορίες από τον Μίνι Μαξ, το βίντεο αλλάζει χρώμα (από μαυρόασπρο σε χρωματιστό) και ο Ντάριλ, ο οποίος είναι ντυμένος από πάνω ως κάτω με μαύρο δέρμα και έχει πίσω του διάφορους χορευτές, τραγουδά το Bad και χορεύει. Επιμένει ότι η αρχηγία του Μαξ ήταν καταστροφή για τον Ντάριλ, και ξαφνικά οι φίλοι του συμφωνούν μαζί του, και μετά από μια τελική χειραψία, φεύγουν και αφήνουν τον Ντάριλ. Η σκηνή αποκτά μαυρόασπρο χρώμα και ο Ντάριλ, με τα αρχικά του ρούχα, τους βλέπει που φεύγουν.

Το μουσικό βίντεο συμπεριλήφθηκε στα βίντεο άλμπουμ Video Greatest Hits – HIStory (long version στο DVD και short version στο VHS), Number Ones (short version) και Vision (long version).

Το μουσικό βίντεο έλαβε υποψηφιότητα στα 1988 MTV Video Music Awards.[24] Το βίντεο, μαζί με το βίντεο για το The Way You Make Me Feel (επίσης του Τζάκσον), ήταν υποψήφιο στην κατηγορία Best Choreography, αλλά ηττήθηκε από το βίντεο της Τζάνετ Τζάκσον (νεότερης αδερφής του Τζάκσον) για το Pleasure Principle.[24] Μετά τον θάνατο του Τζάκσον, τον Ιούνιο του 2009, η Λετίτια Τζέιμς, μέλος του τοπικού Συμβουλίου, προσπάθησε να πείσει τις αρχές να μετονομάσουν ή να συνονομάσουν τον σταθμό ή να κρεμάσουν μια πλάκα προς τιμή του Τζάκσον, αλλά το αίτημα της δεν έγινε αποδεκτό από την Αρχή Μεταφοράς Μετρό (ΑΜΜ) της Νέας Υόρκης, τον Σεπτέμβριο του 2009.[22] Η Τζέιμς δήλωσε ότι σχεδίαζε να οργανώσει κίνηση αναφοράς για να πείσει τις αρχές να επανεξετάσουν την απόφαση τους. Σχολίασε, «Έχοντας τον Μάικλ Τζάκσον να επισκέπτεται και να χορεύει στον σταθμό είναι τεράστια τιμή όχι μόνο για το Μπρούκλιν, αλλά και για τη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1980 [...] Με το να μετονομάσουμε τον σταθμό προς τιμή του θα το βάλει στον χάρτη και θα επιβεβαιώσει ότι οι άνθρωποι δεν θα το ξεχάσουν».[22] Μια πηγή από την ΑΜΜ δήλωσε ότι κανένας σταθμός μετρό στο σύστημα του ΑΜΜ δεν μπορεί να ονομαστεί προς τιμή ατόμων, καθώς αυτό θα συγχύσει τους αναβάτες.[22]

Ζωντανές εκτελέσεις Επεξεργασία

Το Bad εκτελέστηκε από τον Τζάκσον και στα δύο μέρη του Bad World Tour (1987-1989) και ήταν το τελευταίο κομμάτι στον κατάλογο κομματιών στις συναυλίες του πρώτου γύρου και το δέκατο-έκτο τραγούδι στις συναυλίες του δεύτερου γύρου. Το τραγούδι επίσης συμπεριλήφθηκε στον πρώτο μέρος του Dangerous World Tour. Ο Τζάκσον σχεδίαζε να το εκτελέσει και στις συναυλίες του This Is It, οι οποίες ακυρώθηκαν λόγω του ξαφνικού θανάτου του τραγουδιστή.

Επανεκτελέσεις Επεξεργασία

  • Οι αξιόλογες παρωδίες του κομματιού συμπεριλαμβάνουν την εκδοχή του «Weird Al» Γιάνκοβιτς, ο οποίος ηχογράφησε την εκδοχή του, ονόματι Fat για το άλμπουμ Even Worse.[25]
  • Οι Alvin and the Chipmunks εκτέλεσαν το κομμάτι για το άλμπουμ The Chipmunks and The Chipettes: Born to Rock.
  • Μετά τον θάνατο του Τζάκσον, το Bad εκτελέστηκε (συχνά στο ποτ πουρί μαζί με άλλα κομμάτια του Τζάκσον) προς τιμή του Τζάκσον. Ο Σάουν Μίκαλλεφ δημιούργησε τη δική του εκδοχή για το 2010 New Year's Special. Στον φόρο τιμής προς τον Τζάκσον κατά τα 2009 MTV Video Music Awards, οι χορευτές εκτέλεσαν τις κινήσεις των χορευτών από μουσικό βίντεο του τραγουδιού.[26] Τα τραγούδια που διαλέχθηκαν ήταν τα Bad, Thriller (1982) και Smooth Criminal (1987).[26]
  • Κυκλοφόρησε ένα βίντεο από Φιλιππινέζους έγκλειστους που χορεύουν υπό τους ήχους του Bad και του They Don't Care About Us.[27] Οι χορευτικές κινήσεις γυρίστηκαν και μπορούσε να είναι επιπλέον βίντεο στο DVD του Michael Jackson's This Is It, αλλά δεν ολοκληρώθηκε στην ώρα του και κυκλοφόρησε για να προωθήσει το DVD της ταινίας.[27]
  • Τον Φεβρουάριο του 2010, το τραγούδι είχε δεχθεί παρωδία από τους The Fringemunks στο The iPad Song.[28]
  • Το τραγούδι χρησιμοποίησε στο YouTube στο The Annoying Orange (Going Walnuts), χρησιμοποιώντας τον τίτλο «Οrange» αντί του «Βad».
  • Το τραγούδι ακούγεται στην ταινία Megamind στο τέλος, όπου ο Μέγκαμιντ έγινε ήρωας και υπερασπιστές της Metro City.

Κατάλογος κομματιών Επεξεργασία

Επίσημες εκδόσεις Επεξεργασία

  • Album Version - 4:06
  • 7" Single Mix (New Album Version) - 4:06
  • Dance Extended Mix Includes False Fade - 8:23
  • Dance Remix Radio Edit - 4:56
  • Dub Version - 4:06
  • A Cappella - 3:49
  • Afrojack Remix - DJ Buddha Edit - 4:24

Προσωπικό Επεξεργασία

Τσαρτ Επεξεργασία

Τσαρτ (1987) Καλύτερη
θέση
Australian Singles Chart 4[15]
Austrian Singles Chart 9[15]
Canadian Singles Chart 5[13]
Danish Singles Chart 37[15]
Dutch Singles Chart 1[15]
Eurochart Hot 100 Singles 1[15]
French Singles Chart 4[15]
Irish Singles Chart 1[29]
Italian Singles Chart 1[15]
New Zealand RIANZ Singles Chart 2[15]
Norwegian Singles Chart 2[15]
Spanish Singles Chart 1
Swedish Singles Chart 4[15]
Swiss Singles Chart 3[15]
United Kingdom Singles Chart 3[12]
United States Billboard Hot 100 1[11]
United States Billboard Hot R&B Singles 1[11]
United States Billboard Hot Dance Club Play 1[11]
Τσαρτ (2011) Καλύτερη
θέση
Hungarian Singles Chart 5[30]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Michael Jackson's Life & Legacy: The Eccentric King Of Pop (1986–1999)». VH1.com. Viacom. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2010. 
  2. Jackson 1988
  3. 3,0 3,1 3,2 Michael: In His Own Words Αρχειοθετήθηκε 2009-07-23 στο Wayback Machine.. Exclusive Ebony/Jet Showcase Bad Interview. Hulu.com. 1988.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 «Bad – Michael Jackson Digital Sheet Music (Digital Download)». MusicNotes.com. Alfred Publishing Co. Inc. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2010. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Davitt Sigerson (2001). «Album Reviews: "Bad"». Rolling Stone (Wenner Media LLC). 
  6. 6,0 6,1 Stephen Thomas Erlewine. «allmusic ((( Bad > Song Review )))». Allmusic.com. Rovi Corporation. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  7. «Michael Jackson: Reviews». Ca.Music.Yahoo.com. Yahoo! Inc. 1 Ιανουαρίου 1987. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  8. «October 10, 1987». Billboard.com. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2010. 
  9. «October 24, 1987». Billboard.com. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2010. 
  10. «October 31, 1987». Billboard.com. Nielsen Business Media, Inc. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2010. 
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 «allmusic ((( Bad > Charts & Awards > Billboard Singles )))». Allmusic.com. Rovi Corporation. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2010. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 «ChartStats – Michael Jackson – Bad». ChartStats.com. The Official Charts Company. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2010. 
  13. 13,0 13,1 «Top Singles – Volume 47, No. 5, November 07 1987». RPM. RPM Music Publications Ltd. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2010. 
  14. 14,0 14,1 14,2 «Michael Jackson -Bad». SwedishCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2010. 
  15. 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 15,10 15,11 15,12 15,13 «Michael Jackson – Bad (song)». LesCharts.com. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2010. 
  16. 16,0 16,1 «Michael Jackson – Bad». Charts.org.nz. Hung Medien. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  17. «Michael Jackson Bad (song)». NorwegianCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  18. 18,0 18,1 «Michael Jackson – Bad (song)». AustrianCharts.at. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  19. 19,0 19,1 «Michael Jackson – Bad (nummer)». DutchCharts.nl. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  20. 20,0 20,1 20,2 «Michael Jackson – Bad (song)». SpanishCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  21. 21,0 21,1 «Michael Jackson – Bad (song)». ItalianCharts.com. Hung Medien. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 Calder, Rich (2009-09-02). «Jacko Off Tracko». New York Post. http://www.nypost.com/p/news/regional/jacko_off_tracko_jogpw2yEkTsOUtEs1iBxoM. Ανακτήθηκε στις 2010-03-09. 
  23. 23,0 23,1 23,2 «'Bad' Choreographer Remembers Michael Jackson». National Public Radio. 29 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2010. 
  24. 24,0 24,1 «MTV Video Music Awards – 1988». MTV. Viacom. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2010. 
  25. «Michael Jackson Remembered: "Weird Al" Yankovic on Imitation as Flattery». RollingStone.com. Wenner Media LLC. 9 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2010. 
  26. 26,0 26,1 «Michael Jackson – Tribute». MTV.com. Viacom. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2010. 
  27. 27,0 27,1 Pop Eater Staff (27 Ιανουαρίου 2010). «Filipino Prisoners Dance to Michael Jackson's 'They Don't Care About Us'». PopEater.com. AOL Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2010. 
  28. «The Fringemunks: The iPad Song (parody of "Bad" by Michael Jackson)». The Fringemunks. 2 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2010. 
  29. http://www.irishcharts.ie/
  30. «Hungarian Singles Chart Archives». Mahasz. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2011. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Bad (Michael Jackson song) της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).