Lord's

γήπεδο κρίκετ στο Λονδίνο

Το Lord's, γνωστό και ως Γήπεδο Κρίκετ Lord's (αγγλικά: Lord's Cricket Ground‎‎), είναι γήπεδο κρίκετ στο Σεντ Τζονς Γουντ του Λονδίνου. Έλαβε το όνομα του από τον ιδρυτή του, Τόμας Λορντ. Αποτελεί ιδιοκτησία του Συλλόγου Κρίκετ Marylebone Cricket Club (MCC) και είναι έδρα του Middlesex County Cricket Club, του Συμβουλίου Κρίκετ Αγγλίας και Ουαλίας (ECB), του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κρίκετ, και μέχρι τον Αύγουστο του 2005, του Διεθνούς Συμβουλίου Κρίκετ (ICC). Το Lord's αναφέρεται συχνά ως το «Σπίτι του Κρίκετ»[1] ενώ στον χώρο του βρίσκεται το παλαιότερο αθλητικό μουσείο του κόσμου.[2]

Γήπεδο Κρίκετ Lord's
Lord's
Πανοραμική άποψη του Γηπέδου Κρίκετ Lord's
ΙδιοκτήτηςMarylebone Cricket Club
Είδοςcricket field
Χωρητικότητα28.000 θεατές
Πίνακας αποτελεσμάτων1
Κατασκευή
Έναρξη εργασιών1814
Ολοκλήρωση1814
Εγκαίνια1814
Τοποθεσία
Χάρτης
ΔιεύθυνσηΣεντ Τζονς Γουντ
Πόλη του Ουεστμίνστερ
Ηνωμένο Βασίλειο
Φορείς εκμετάλλευσης
Συμβούλιο Κρίκετ Αγγλίας και Ουαλίας και Μάρλεμπoν Κρίκετ Κλαμπ
Ιστοσελίδα
www.lords.org
Commons page Πολυμέσα

Το Lord's δεν βρίσκεται πλέον στην αρχική του θέση, αλλά στην τρίτη τοποθεσία που επέλεξε ο Λορντ μεταξύ 1787 και 1814. Ο πρώτος χώρος, που πλέον ονομάζεται Παλαιό Γήπεδο Lord's, βρισκόταν στη σημερινή πλατεία Ντόρσετ. Το δεύτερο γήπεδο, το Μεσαίο Γήπεδο Lord's, χρησιμοποιήθηκε την περίοδο από το 1811 έως το 1813 προτού εγκαταλειφθεί και γκρεμιστεί για την δημιουργία του καναλιού Ρίτζεντ. Το σημερινό γήπεδο Lord's βρίσκεται περίπου 230 μέτρα (250 γιάρδες) βορειοδυτικά από την προηγούμενη τοποθεσία.[3] Το γήπεδο έχει χωρητικότητα 28.000 θεατών. Έχουν υπάρξει προτάσεις για την αύξηση της χωρητικότητας και των υπηρεσιών.[4] Τον Δεκέμβριο του 2013 προτάθηκε η ανακατασκευή του γηπέδου με συνολικό κόστος 200 εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας σε περίοδο 14 μηνών.[5]

Το γήπεδο γιόρτασε την 200ή επέτειο του, το 2014. Στο πλαίσιο του εορτασμού, 11άδα της MCC με αρχηγό τον Σατσίν Τεντουλκάρ έπαιξε αγώνα κρίκετ ενανίον 11άδας από τον υπόλοιπο κόσμο με αρχηγό τον Σέιν Γουόρν σε αγώνα 50 όβερ.[6]

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Λειτουργώντας εκ μέρους του White Conduit Club και υποστηριζόμενος έναντι τυχόν απωλειών από τον Τζορτζ Φιντς, 9ο Κόμη του Γουίντσιλσι και τον Συνταγματάρχη Τσαρλς Λένοξ, ο Λορντ εγκαινίασε το πρώτο γήπεδο του το 1787 στην τοποθεσία της σημερινής πλατείας Ντόρσετ.[7] Η ομάδα White Conduit μεταφέρθηκε εκεί από το Ίσλινγκτον σε σύντομο διάστημα και ανασυστάθηκε ως Marylebone Cricket Club (MCC).[8] Το 1811, όντας υποχρεωμένος να μετακομίσει λόγω αύξησης του ενοικίου, ο Λορντ απομάκρυνε το γρασίδι και το τοποθέτησε στο δεύτερο γήπεδο του. Η παρουσία του εκεί ήταν σύντομη μιας και βρισκόταν στην διαδρομή που αποφάσισε το Κοινοβούλιο για την ροή του καναλιού Ρίτζεντ.[8]

Το «Μεσαίο Γήπεδο» ανήκε στην οικογένεια Έιρ, η οποία προσέφερε στον Λορντ ένα άλλο οικόπεδο εκεί κοντά, και έτσι μετέφερε το γήπεδο εκεί. Το νέο γήπεδο, που βρίσκεται στη σημερινή τοποθεσία, εγκαινιάστηκε το 1814. Ο πρώτος αγώνας που παίχτηκε εκεί ήταν μεταξύ των ομάδων MCC και Hertfordshire στις 22 Ιουνίου 1814,[9] ο οποίος δεν συγκαταλέγεται σε αγώνα πρώτης τάξης. Η MCC επικράτησε με ένα ίνινγκ και 27 τρεξίματα.[10] Ο επόμενος αγώνας που παίχτηκε στο Lord's έγινε από τις 13 έως τις 15 Ιουλίου 1814, και ήταν ο πρώτος αγώνας πρώτης τάξης, μεταξύ των ομάδων MCC και της γειτονικής St John's Wood, η οποία είχε αρκετούς επιπλέον παίκτες λόγω της περίστασης, συμπεριλαμβανομένων πέντε επαγγελματιών. Η MCC επικράτησε με 4 γουίκετ.[11]

Η ετήσια αναμέτρηση Ίτον εναντίον Χάροου έλαβε χώρα για πρώτη φορά στο Παλαιό Γήπεδο το 1805. Δεν υπάρχει αναφορά για τυχόν αναμετρήσεις μέχρι τις 29 Ιουλίου 1818, όταν και αυτή έλαβε χώρα στο σημερινό γήπεδο για πρώτη φορά. Η Χάροου επικράτησε με 13 ραν. Από το 1822, η αναμέτρηση έχει σχεδόν ετήσια συχνότητα και διεξάγεται στο Lord's.[12]

Εγκαταστάσεις Επεξεργασία

Κερκίδες Επεξεργασία

 
Οι κερκίδες του Lord's.

Το γήπεδο έχει 9 κερκίδες.[13] Πολλές απο αυτές ανακατασκευάστηκαν στα τέλη του 20ού αιώνα. Το 1987 άνοιξε της θύρες της η νέα κερκίδα Mound, σε σχέδια του Μάικλ Χόπκινς, ενώ αργότερα το 1996 εγκαινάστηκε η Μεγάλη Κερκίδα (Grandstand, σε σχέδια του Νίκολας Γκρίμσοου).[14] Πιο αξιοσημείωτο είναι το Κέντρο Τύπου (Media Centre, σε σχέδια της Future Systems) το οποίο κατασκευάστηκε την περίοδο 1998-9. Κέρδισε βραβείο από το Βασιλικό Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων το 1999.[15] Το γήπεδο έχει χωρητικότητα σχεδόν 28.000 θεατών.[13]

Περίπτερο Επεξεργασία

Το κύριο κατάλοιπο της Βικτοριανής περιόδου είναι το Περίπτερο, με την διάσημη Μακρά Αίθουσα του. Κατασκευάστηκε την περίοδο 1889–90 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Τόμας Βέριτι. Πρόκειται για προστατευόμενο ιστορικό μνημείο Β΄ βαθμού, το οποίο ανακαινίστηκε την περίοδο 2004–05. Χρησιμοποιείται κυρίως από μέλη της MCC, για ψυχαγωγία, ενώ υπάρχουν και θέσεις με θέα προς το γήπεδο, μπαρ, και σύλλογος μελών. Στον χώρο υπάρχουν επίσης τα αποδυτήρια. Το κάθε ένα διαθέτει μικρό μπαλκόνι προς τον αγωνιστικό χώρο. Σε κάθε έναν από τους δύο χώρους αποδυτηρίων υπάρχουν πίνακες με τιμές προς ανάμνηση των επιτευγμάτων και τον αποτελεσμάτων των αγώνων που έγιναν στο γήπεδο.[16]

Ο μοναδικός παίκτης κρίκετ που έκανε χτύπημα πάνω από το περίπτερο ήταν ο Άλμπερτ Τροτ στις 31 Ιουλίου 1899.[17]

 
Το περίπτερο του Lord's.
 
Η Μεγάλη Κερκίδα (Grandstand).

Κέντρο Τύπου Επεξεργασία

 
Το φουτουριστικό Κέντρο Τύπου

Το Κέντρο Τύπου κατασκευάστηκε για το Παγκόσμιο Κύπελλο Κρίκετ του 1999, και ήταν το πρώτο πλήρως αλουμινένιο ημί-μονοκόκ κτίσμα στον κόσμο. Κατασκευάστηκε και τοποθετήθηκε σε δύο βάσεις βάρκας, με την χρήση της τεχνολογίας της ναυπηγικής. Το κεντρικό σημείο βρίσκεται 15 μέτρα (49 πόδια) πάνω από τον αγωνιστικό χώρο και η μοναδική στήριξη σε αυτό προέρχεται από την δομή γύρω από τα δύο φρεάτια ανελκυστήρων. Έχει σχεδόν το ίδιο ύψος με το Περίπτερο που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του αγωνιστικού χώρου. Στο κάτω μέρος του υπάρχει παροχή διευκολύνσεων για 100 δημοσιογράφους, ενώ το πάνω μέρος έχει δημοσιογραφικά θεωρεία για ραδιόφωνο και τηλεόραση.[18] Στο κτίσμα απονεμήθηκε βραβείο αρχιτεκτονικής το 1999.

Κερκίδα Tavern Επεξεργασία

 
Αναμνηστική πλάκα για τον Λόρδο Χάρις στον Κήπο Χάρις του Lord's.

Ο σύλλογος Lord's Taverners, που αποτελούνταν από διακεκριμένους αθλητές κρίκετ και λάτρεις του κρίκετ, έλαβε το όνομα του από το παλαιό καπηλειό του Lord's, όπου συγκεντρωνόταν οι ιδρυτές της οργάνωσης.[19]

Αγωνιστικός χώρος Επεξεργασία

Ένα από τα κυριότερα και γνωστότερα χαρακτηριστικά του αγωνιστικού χώρου του Lord's είναι η κλίση του. Η βορειοδυτική πλευρά του αγωνιστικού χώρου είναι 2,5 μέτρα (8 πόδια και 2 ίντσες) ψηλότερα από την νοτιοανατολική πλευρά.[20] Η κλίση αυτή προκαλεί αισθητή απόκλιση την τροχιά της μπάλας στον χώρο.

Πύλες Γκρέις Επεξεργασία

Ένα από τα χαρακτηριστικά του αγωνιστικού χώρου είναι οι δύο διακοσμητικές πύλες, που ονομάστηκαν προς τιμήν του Ουίλλιαμ Γκίλμπερτ Γκρέις. Ανεγέρθηκαν το 1923, στην είσοδο του γηπέδου από την οδό St John's Wood Road.[21] Σχεδιάστηκαν από τον Σερ Χέρμπερτ Μπέικερ και στην τελετή των εγκαινίων παραβρισκόταν και ο Σερ Στάνλεϊ Τζάκσον, ο οποίος πρότεινε την συμπερίληψη των λέξεων The Great Cricketer (Ο Μεγάλος Αθλητής του Κρίκετ) στην αφιέρωση.[22]

Προβολείς Επεξεργασία

 
Αγώνας Twenty20 στο Lord's: Μίντλσεξ εναντίον Κεντ, 27 Μαΐου 2009

Τοποθετήθηκαν προσωρινοί προβολείς στο γήπεδο το 2007, αλλά απομακρύνθηκαν το 2008 μετά από παράπονα για φωτορύπανση από περιοίκους. Τον Ιανούαριο του 2009, το Δημοτικό Συμβούλιο του Ουεστμίνστερ ενέκρινε την χρήση νέων ανασυρόμενων προβολέων[23] που σχεδιάστηκαν για να ελαχιστοποιήσουν το φως που χτυπούσε στα γειτονικά σπίτια. Στην απόφαση συμπεριλαμβανόταν πενταετής περίοδος δοκιμών.[24]

Αγώνες κρίκετ Επεξεργασία

Στο Lord's φιλοξενούνται αγώνες τεστ, διεθνείς αγώνες, μερικοί εντός έδρας του Μίντλσεξ, αγώνες της MCC, καθώς και εντός έδρας αγώνες του Μίντλσεξ για το τουρνουά Twenty20.

Στο Lord's διεξάγονται κατά κανόνα δύο αγώνες τεστ κάθε καλοκαίρι μαζί με δύο διεθνείς αγώνες. Στο Lord's λαμβάνουν χώρα επίσης οι τελικοί του National Village Cricket Competition, του τουρνουά MCC Universities Challenge και του Royal London Cup.

Στις 7 Σεπτεμβρίου 1963 το Lord's φιλοξένησε τον πρώτο τελικό του Gillette Cup. Το Gillette Cup ήταν το πρώτο σημαντικό μονοήμερο τουρνουά.[25]

Η παλαιότερη μόνιμη διοργάνωση του Lord's είναι ο ετήσιος αγώνας των κολλεγίων του Ίτον και του Χάροου ο οποίος ξεκίνησε το 1805 (ο Λόρδος Βύρων συμμετείχε στην 11άδα του Χάροου το 1805)[26] και γιόρτασε την δισεκατονταετηρίδα του το 2005.

Μουσείο MCC Επεξεργασία

 
Αναπαράσταση στον περιμετρικό τοίχο του Lord's

Στο Lord's βρίσκεται το Μουσείο της MCC, το οποίο είναι το παλαιότερο αθλητικό μουσείο στον κόσμο, και στο οποίο βρίσκεται η πιο διάσημη συλλογή αναμνηστικών κρίκετ. Η MCC άρχισε να συλλέγει αναμνηστικά από το 1864. Υπάρχουν αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν από πρώην παίκτες της ομάδας, ενώ υπάρχει και αντίγραφο της βίβλου του κρίκετ. Το Μουσείο συνεχίζει να συλλέγει ιστορικά αντικείμενα και νέους πίνακες ζωγραφικής και φωτογραφίες.[2][27]

Βιβλιοθήκη MCC Επεξεργασία

Στο Lord's υπάρχει επίσης η μεγαλύτερη και πληρέστερη συλλογή βιβλίων σχετικά με το κρίκετ.[28] Στη βιβλιοθήκη υπάρχουν πάνω από 17.000 βιβλία, ενώ το 2010, 100 διπλότυπα από τη συλλογή της βιβλιοθήκης δημοπρατήθηκαν από τον οίκο Christie's για την ενίσχυση της βιβλιοθήκης.[29]

Αγώνες τεστ στο Lord's Επεξεργασία

 
Αγγλία – Νέα Ζηλανδία σε αγώνα τεστ στο Lord's, Μάιος 2004

Έχουν διεξαχθεί πάνω από 100 αγώνες τεστ στο Lord's, με τον πρώτο να λαμβάνει χώρα το 1884 όταν η Αγγλία επικράτησε της Αυστραλίας με ίνινγκς και 5 τρεξίματα. Η πρώτη νίκη της Αυστραλίας ήρθε το 1888 με 61 τρεξίματα. Η Νότια Αφρική έπαιξε τον πρώτο της αγώνα τεστ στο Lord's το 1907 ενώ το γήπεδο ήταν η έδρα του αγώνα μεταξύ Αυστραλίας και Νότιας Αφρικής το 1912. Οι Δυτικές Ινδίες έπαιξαν αγώνα τεστ στο Lord's για πρώτη φορά το 1928, ενώ ακολούθησαν οι Νέα Ζηλανδία (1931), η Ινδία (1932), το Πακιστάν (1954), η Σρι Λάνκα (1984), η Ζιμπάμπουε (2000) και το Μπανγκλαντές (2005). Ο 100ος αγώνας τεστ στο Lord's διεξήχθη το 2000, και ήταν μεταξύ της Αγγλίας και των Δυτικών Ινδιών.

Άλλα αθλήματα Επεξεργασία

 
Το Lord's ήταν η εγκατάσταση στην οποία διεξήχθησαν τα αγωνίσματα της τοξοβολίας στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012.

Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διεξήχθη αγώνας μπέιζμπολ για την συγκέντρωση χρημάτων για το ίδρυμα Καναδών Χηρών και Ορφανών. Στον αγώνα αυτό έπαιξε καναδική ομάδα εναντίον αμερικανικής. Τον αγώνα παρακολούθησαν 10.000 θεατές.[30] Ακόμη έχουν διεξαχθεί αγώνες μπόουλς, τοξοβολίας και διάφορων άλλων αθλημάτων. Ωστόσο δεν έχουν διεξαχθεί ποτέ αγώνες ράγκμπι ή ποδοσφαίρου.

Το Lord's ήταν μια από τις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιήθηκαν στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012. Η διοργάνωση της τοξοβολίας έλαβε χώρα μπροστά από το περίπτερο, με τους τοξοβόλους να είναι τοποθετημένοι μπροστά από αυτό και τους στόχους να βρίσκονται μπροστά από το κέντρο τύπου. Στο Lord's υπάρχει επίσης γήπεδο τένις σάλας.[31]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Lord's». www.cricinfo.com. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  2. 2,0 2,1 «MCC Museum». www.lords.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  3. Barker, Philip (2014). Lord's Firsts. Gloucestershire: Amberley Publishing Limited. σελ. 35. ISBN 9781445633299. 
  4. Bose, Mihir (1 Μαρτίου 2013). «At home: Derek Brewer». Financial Times. http://www.ft.com/intl/cms/s/2/ed8387bc-7cdf-11e2-adb6-00144feabdc0.html#axzz2MMsDkPDc. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  5. Bolton, Paul (3 Δεκεμβρίου 2013). «MCC's £21m Warner Stand revamp will increase Lord's capacity by 100». The Daily Telegraph (London). http://www.telegraph.co.uk/sport/cricket/counties/10492863/MCCs-21m-Warner-Stand-revamp-will-increase-Lords-capacity-by-100.html. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  6. «Sachin Tendulkar and Rahul Dravid re-unite; to face off against Shane Warne again». Yahoo! Cricket. 6 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2014. 
  7. Warner, σελ. 17–18.
  8. 8,0 8,1 Warner, σελ. 18.
  9. Warner, σελ. 19.
  10. «MCC v Hertfordshire, June 1814». www.cricketarchive.com. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  11. «MCC v St John's Wood, July 1814». www.cricketarchive.com. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  12. Altham, σελ. 67.
  13. 13,0 13,1 «Lord's Ground» (PDF). www.lords.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  14. «Lord's milestones». www.lords.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  15. «Lord's Media Centre (1999)». www.architecture.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  16. Hart-Davis, Duff (2004). Pavilions of Splendour: An Architectural History of Lord's. UK: Methuen. ISBN 9780413774583. 
  17. Williamson, Martin (19 Ιουνίου 2010). «Albert Trott's mighty hit». www.espncricinfo.com. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  18. Alexander, Gus (2000). «The Lord's test | Magazine Features». www.building.co.uk. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  19. Jenkins, David (1991). Mound Stand, Lord's Cricket Ground: London, 1987. UK: Van Nostrand Reinhold. σελ. 14. ISBN 9780442308209. 
  20. Reed, Ellie. «Father Time and the Lord's slope». www.lords.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  21. «Lord's milestones – 1923». lords.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  22. Midwinter, σελ. 154.
  23. «Keeping Lord's world-class». www.lords.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  24. «Lord's floodlights planning permission approved until 2019». www.lords.org (στα Αγγλικά). 17 Απριλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  25. «Lord's hosts first Gillette Cup final». www.espncricinfo.com. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2017. 
  26. Elledge, Paul (2000). Lord Byron at Harrow School: Speaking Out, Talking Back, Acting Up, Bowing Out. Baltimore, Maryland: JHU Press. σελ. 191. ISBN 9780801863431. 
  27. Smith, Oliver (25 Οκτωβρίου 2011). «London in your lunch break: The MCC Museum at Lord's Cricket Ground» (στα αγγλικά). Telegraph.co.uk. http://www.telegraph.co.uk/travel/destinations/europe/uk/london/london-in-your-lunch-break/8846566/London-in-your-lunch-break-The-MCC-Museum-at-Lords-Cricket-Ground.html. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2017. 
  28. «MCC Library». www.lords.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2017. 
  29. «Release: christie's to offer a selection of items from the mcc collections». www.christies.com. 21 Οκτωβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-23. https://web.archive.org/web/20150923225711/http://www.christies.com/about/press-center/releases/pressrelease.aspx?pressreleaseid=4329. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2017. 
  30. Muder, Craig. «Caught on Film» (στα αγγλικά). Baseball Hall of Fame. http://baseballhall.org/discover/caught-on-film-1915-baseball-footage. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2017. 
  31. «London 2012 Olympics venues: Lord's Cricket Ground» (στα αγγλικά). Telegraph.co.uk. http://www.telegraph.co.uk/sport/olympics/8264221/London-2012-Olympics-venues-Lords-Cricket-Ground.html. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2017. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Altham, H. S. (1962). A History of Cricket, Volume 1 (to 1914). George Allen & Unwin.
  • Midwinter, Eric (1981). W. G. Grace: His Life and Times. George Allen and Unwin.
  • Warner, Pelham (1946). Lord's 1787–1945. Harrap.

Συμπληρωματική βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Rice, Jonathan (2001). One Hundred Lord's Tests. Methuen Publishing Ltd.
  • Wright, Graeme (2005). Wisden at Lord's. John Wisden & Co. Ltd.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία