Η Memorial είναι οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα η οποία ιδρύθηκε στη Σοβιετική Ένωση στις 28 Ιανουαρίου 1989 και βραβεύτηκε με Νόμπελ Ειρήνης το 2022. Αρχικός της σκοπός ήταν να φέρει στο φως τη μαζική καταστολή επί ηγεσίας του Στάλιν και να συντηρήσει τη μνήμη των θυμάτων μέσω ερευνών και δημόσιων εκδηλώσεων, σκοπό τον οποίο εξακολουθεί να υπηρετεί μέχρι και σήμερα. Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η οργάνωση απέκτησε διεθνή χαρακτήρα με παραρτήματα και συνεργαζόμενες ΜΚΟ σε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Έκτοτε, οι στόχοι της Memorial έχουν διευρυνθεί και πλέον περιλαμβάνουν την παρακολούθηση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την παροχή στήριξης και νομικής συνδρομής στα θύματα των παραβιάσεων αυτών στη Ρωσία και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Ένας από τους ιδρυτές της ήταν ο Αντρέι Ζαχάρωφ, που ήταν επίσης συνιδρυτής της Ομάδας Ελσίνκι της Μόσχας, μαζί με τη Λιουντμίλα Αλεξέγιεβα(D/R).[1]

Memorial
Νομική μορφήμη κερδοσκοπικός οργανισμός
Ίδρυση28  Ιανουαρίου 1989
ΙδρυτήςLev Ponomaryov και Αντρέι Ζαχάρωφ
ΈδραΜόσχα και Karetniy Riad Street, Ρωσία
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σελίδα στο Facebook Σελίδα στο Twitter Σελίδα στο Instagram Λογαριασμός στο YouTube
Commons page Πολυμέσα

Ο Όλεγκ Ορλώφ(D/R) είναι από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της Memorial από το 1994 και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του διεθνούς παραρτήματός της. Έχει συγκεντρώσει στοιχεία για απαγωγές στην ανατολική Ουκρανία, καθώς φιλορώσοι αυτονομιστές συγκρούονται με τις ουκρανικές δυνάμεις, και έχει διαπιστώσει ότι η πρακτική εκεί είναι συγκρίσιμη με τις απαγωγές για τις οποίες συνέλεγε στοιχεία η Memorial επί δεκαετίες κατά τη διάρκεια των δύο πολέμων στην Τσετσενία, όπου είχε απαχθεί και ο ίδιος. [1]

Ο Σεργκέι Κόβαλεφ(D/R), επί πολλά χρόνια πρόεδρος του ρωσικού παραρτήματος της Memorial, έγινε γνωστός επειδή διαπραγματεύτηκε το 1995 την απελευθέρωση περίπου 2 000 ανθρώπων που κρατούνταν όμηροι από τσετσένους αντάρτες στο νοσοκομείο του Μπούντεννοσκ(D/R), μοναδική φορά που τρομοκρατική επίθεση στη Ρωσία δεν οδήγησε σε μαζικούς θανάτους ομήρων. Κατηγορεί τη Ρωσία ότι επεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Ουκρανίας και προκαλεί τη σύγκρουση στο ανατολικό τμήμα της. [1]

Το 2009 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απένειμε το Βραβείο Ζαχάρωφ στην Memorial για την των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία. Το βραβείο παρέλαβαν για την Memorial οι Όλεγκ Ορλώφ, Σεργκέι Κόβαλεφ και Λιουντμίλα Αλεξέγιεβα. [1]

Επί σειρά ετών, πολλά μέλη της Memorial και στενοί συνεργάτες της έχουν δεχτεί απειλές, έχουν απαχθεί, ακόμα και δολοφονηθεί. Το 2014 η Memorial καταχωρίστηκε ως «ξένος πράκτορας» από τις ρωσικές αρχές, ύστερα από την ψήφιση νομοθεσίας που επιτρέπει στις αρχές να καταχωρίζουν τις ΜΚΟ που λαμβάνουν χρηματοδότηση από το εξωτερικό ως «ξένους πράκτορες» χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Όπως είπε ο Κιρίλ Κορότεεφ (Kirill Koroteev), ανώτερος νομικός σύμβουλος της Memorial, απευθυνόμενος στην Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, «ξένος πράκτορας» στη Ρωσία σημαίνει «κατάσκοπος». Τον Σεπτέμβριο του 2014 το Υπουργείο Δικαιοσύνης υπέβαλε μήνυση κατά της Memorial, κατηγορώντας την ότι ο καταστατικός χάρτης και η δομή της ήταν αντίθετα προς τη νομοθεσία της χώρας. Η μήνυση αυτή θα μπορούσε να είχε προκαλέσει τη διάλυση της οργάνωσης. Ωστόσο, η απόφαση που εξέδωσε το δικαστήριο τον Ιανουάριο του 2015 ήταν ευνοϊκή για τη Memorial, καθώς απέρριπτε τις καταγγελίες του Υπουργείου. Την άνοιξη του 2014 το παράρτημα της Memorial στη Μόσχα (Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα) προσέβαλε τον χαρακτηρισμό του ως ξένου πράκτορα, χωρίς ωστόσο να δικαιωθεί. Το 2015 και το 2016 και άλλα παραρτήματα της Memorial, στην Αγία Πετρούπολη, το Γεκατερίνμπουργκ, το Ριαζάν και το Κόμι, χαρακτηρίστηκαν ξένοι πράκτορες. [1]

Η Νατάλια Σοκόλοβα(D/R), εκτελεστική διευθύντρια της Memorial, είναι απαισιόδοξη για το μέλλον της οργάνωσης: «Δυστυχώς, η κατάσταση που επικρατεί μας αφήνει ελάχιστες ή καθόλου ελπίδες για το αν και για πόσο ακόμα θα συνεχίσουμε να λειτουργούμε ως νομική οντότητα. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί από εμάς δεν έχουν ακόμα εγκαταλείψει τον αγώνα και χρησιμοποιούν κάθε νόμιμο μέσο ώστε μια μέρα να γίνει πραγματικότητα το δικαίωμα στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι». [1]

Η Λιουντμίλα Αλεξέγιεβα ως επικεφαλής της Ομάδας Ελσίνκι της Μόσχας, αρνήθηκε να καταχωριστεί η ομάδα ως «ξένος πράκτορας» και προτίμησε να συνεχίσει να εργάζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς επιχορηγήσεις από το εξωτερικό.

Γεννημένη το 1927, η Αλεξέγιεβα είναι μία από τους λίγους αντιφρονούντες της σοβιετικής εποχής που εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στη σύγχρονη Ρωσία και έχει γίνει γνωστή για την εκστρατεία της για δίκαιες δίκες για τους αντιφρονούντες. Απογοητευμένη από το γεγονός ότι το Προεδρικό Συμβούλιο για την Κοινωνία των Πολιτών και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν είχε καμία ουσιαστική επιρροή στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, η Αλεξέγιεβα παραιτήθηκε από το Συμβούλιο το 2012. Ωστόσο, το 2015 αποφάσισε να γίνει ξανά μέλος του Συμβουλίου με σκοπό να διερευνήσει την εφαρμογή του νόμου περί ξένων πρακτόρων, μέσω της οποίας στοχοποιούνται ολοένα και περισσότερες ΜΚΟ, καθώς και τη λειτουργία των δικαστηρίων και τις πολυάριθμες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις φυλακές. [1]

Οι εκπρόσωποι της Memorial και η Λιουντμίλα Αλεξέγιεβα συμμετέχουν ενεργά στο Δίκτυο Βραβείου Ζαχάρωφ και πραγματοποιούν συχνές διαβουλεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. [1]

Αναφορές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Το βιβλίο των βραβευθέντων με το βραβείο Ζαχάρωφ 2016», Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2016, ISBN 978-92-823-9592-9, σελ. 36-37 [1] Σημείωση πνευματικών δικαιωμάτων: «Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής». Επιτρέπεται ελεύθερα η επαναχρησιμοποίηση με αναφορά της πηγής, με βάση την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2011/833/EU Αρχειοθετήθηκε 2015-10-24 στο Wayback Machine.