T-55A

Το T-55A ήταν ένα σοβιετικό άρμα μάχης της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου. Η παραγωγή του ξεκίνησε λίγο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και σταμάτησε το 1981. Το 1944 η ΕΣΣΔ αποφάσισε ότι ήταν καιρός να βελτιώσει το πιο φημισμένο άρμα της, το εξαιρετικό Τ-34. Δημιουργήθηκε, έτσι, το T-44 και στη συνέχεια, μεταξύ του 1945 και του 1949, ακολούθησαν δύο πιο εξελιγμένες εκδόσεις, το T-54 και έπειτα το T-55. Οι σημαντικότερες καινοτομίες σε σχέση με το T-34 αφορούσαν τη χρήση της ανάρτησης με αντιστρεπτικές ράβδους και την τοποθέτηση ενός νέου κινητήρα σε εγκάρσια θέση. Κατά τα άλλα, το T-55 διατήρησε την παραδοσιακή διαρρύθμιση των σοβιετικών αρμάτων με τον κινητήρα στο πίσω μέρος και τον πυργίσκο στο κέντρο του σκάφους. Ο κινητήρας ήταν ένας 12κύλινδρος V των 580 ίππων. Ο πυργίσκος ήταν χυτευτός και φιλοξενούσε τον αρχηγό στο κέντρο, τον σκοπευτή στα αριστερά και τον πυροβολητή στα δεξιά, σε έναν αρκετά περιορισμένο χώρο, χαρακτηριστικό όλων των σοβιετικών αρμάτων. Ο βασικός οπλισμός περιλάμβανε ένα πυροβόλο D-10T2S των 100 χλστ. με αντιαρματικά διατρητικά βλήματα κινητικής ενέργειας και κοίλης γόμωσης, που μπορούσαν να διαπεράσουν θωράκιση ομοιογενούς χάλυβα πάχους έως 380 χλστ. Η ταχυβολία έφτανε τα τέσσερα βλήματα το λεπτό. Ως δευτερεύοντα οπλισμό, το T-55 διέθετε ένα συζυγές πολυβόλο των 7,62 χλστ. Οι ερπύστριες ήταν εξ ολοκλήρου μεταλλικές, χωρίς ελαστικά πέλματα. Το T-55 χρησιμοποιήθηκε σε πολλές χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας αλλά και αδέσμευτων, και αναβαθμίστηκε στην Αίγυπτο, τη Φινλανδία, την Ινδία, το Ιράκ και το Ισραήλ. Στη Ρωσία κυκλοφόρησαν μοντέλα με νέο κινητήρα, πρόσθετη θωράκιση και καλύτερο σύστημα ελέγχου πυρός, το οποίο επέτρεπε την εκτόξευση αντιαρματικών πυραύλων Bastion μέσα από το πυροβόλο.

T-55

Ένα T-55 στο Μουσείο Εξοπλισμών στο Πόζναν της Πολωνίας
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Πλήρωμα	4 άτομα (διοικητής, οδηγός, σκοπευτής, γεμιστής)
Μήκος	9 μέτρα (με κανόνι, 6,04 μέτρα χωρίς κανόνι
Πλάτος	3,27 μέτρα
Ύψος	2,3 μέτρα (πύργος), 2,8 μέτρα με MG
Μάζα	36 t (άδειο), 44 - 45 t (πλήρης μαχητική εξάρτηση)
Θωράκιση	39 - 203 χιλιοστά (πύργος), 33 - 100 χιλ. (δεξαμενή)
Πρωτεύων οπλισμός	ένα κανόνι 100 mm τύπου D-10T2S
Δευτερεύων οπλισμός	ένα πολυβόλο PKT των 7,62 χλστ. και ένα DShK των 12,7 χλστ.
Κινητήρας	V-55A ντίζελ υδρόψυκτος, 12κύλινδρος σε V, ισχύος 580 ίππων στις 2.000 στροφές ανά λεπτό
Αμορτισέρ	Torsionsstab
Μέγιστη ταχύτητα	50 χλμ/ώρα (σε δρόμο), 30 χλμ./ώρα (εκτός δρόμου)
Απόδοση/Μάζα	14,5 PS/t
Αυτονομία	500 χλμ.

Αναλυτικές πληροφορίες

Η Σοβιετική Ένωση, στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, βελτίωσε το φημισμένο Τ-34 και ανέπτυξε ένα νέο μέσο άρμα μάχης που μπορούσε να παραχθεί σε τεράστια κλίμακα. Αργότερα, την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, οι μεγάλοι αριθμοί του νέου άρματος θα αποτελούσαν το βασικό πλεονέκτημα των Σοβιετικών απέναντι στην τεχνολογική ανωτερότητα των δυτικών τεθωρακισμένων. Το 1944, η Σοβιετική Ένωση σχεδίασε ως βελτιωμένη έκδοση του φημισμένου T-34 ένα νέο άρμα με την ονομασία T-44, και το παρήγαγε από το 1945 έως το 1949. Οι βασικές του καινοτομίες ήταν ότι χρησιμοποιούσε ανάρτηση με αντιστρεπτικές ράβδους και ότι είχε ένα νέο κινητήρα, σε εγκάρσια θέση. Το νέο αυτό μοντέλο, όμως, δεν αποδείχθηκε αρκετά αξιόπιστο. Ως εξέλιξη του T-44 εμφανίστηκε το T-54, το πρωτότυπο του οποίου ολοκληρώθηκε το 1945. Η παραγωγή του ξεκίνησε δύο χρόνια αργότερα, στο εργοστάσιο του Χαρκόβου, στην Ουκρανία. Παράλληλα με το T-54, που σχεδιάστηκε υπό την καθοδήγηση των τεχνικών της εταιρείας αρμάτων Malyshev, μια άλλη ομάδα σχεδιαστών ανέπτυξε το T-55 (Obiekt 137 ή B-40) στο εργοστάσιο του Νίζνι Τάγκιλ. Ο ανταγωνισμός διαφόρων σχεδιαστικών ομάδων ήταν μια συνηθισμένη πρακτική για την εξέλιξη των σοβιετικών αρμάτων. Αργότερα, οι υπεύθυνοι της Malyshev εκπόνησαν τα σχέδια για τα άρματα T-62, T-72 και T-90.

Το T-55 έχει κλασική διαρρύθμιση, με τον κινητήρα στο πίσω μέρος του σκάφους και τον πύργο στο κέντρο. Ο εσωτερικός χώρος είναι, μάλλον, περιορισμένος, καθώς η άνεση του πληρώματος δεν φαίνεται να αποτέλεσε έναν από τους βασικούς στόχους των σχεδιαστών. Στο εμπρός αριστερό μέρος βρίσκεται η θέση του οδηγού, ενώ ο χώρος στα δεξιά του χρησιμοποιείται για την αποθήκευση ενός μέρους των πυρομαχικών του πυροβόλου, των μπαταριών και ενός βοηθητικού ρεζερβουάρ καυσίμων. Τέλος, το Τ-55 παρείχε τη δυνατότητα ΡΒΧΠ προστασίας στο πλήρωμα, όπως και αρκετά ακόμα άρματα της ψυχροπολεμικής περιόδου.

Συμμετοχή σε επιχειρήσεις

T-54A με τα χρώματα του 1968 που διατηρείται σήμερα στην Πράγα, σε ανάμνηση της εισβολής.

Το T-55A ήταν ένας από τους τύπους αρμάτων που έλαβαν μέρος στη σοβιετική εισβολή (ή εισβολή των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας) στην Τσεχοσλοβακία μετά την εξέγερση που έμεινε γνωστή ως η "Άνοιξη της Πράγας" τον Αύγουστο του 1968. Ήταν βαμμένο με το χαρακτηριστικό σκούρο πράσινο χρώμα των σοβιετικών αρμάτων και στην οροφή του πύργου υπάρχει ο λευκός σταυρός αεροπορικής αναγνώρισης που χρησιμοποιήθηκε στην επιχείρηση αυτή. Στα πλευρά του πύργου, ευανάγνωστοι αριθμοί υποδήλωναν τη μονάδα στην οποία ανήκει το άρμα, δηλαδή το σώμα των τεθωρακισμένων.

Η παραγωγή και χρήση του σε άλλες χώρες

Επίσημα στοιχεία σχετικά με την παραγωγή του T-54 και του T-55 δεν έχουν δημοσιοποιηθεί. Ο συνολικός αριθμός τους, όμως, εκτιμάται στα 50.000 περίπου άρματα, όχι μόνο στη Σοβιετική Ένωση, όπου πιστεύεται πως παρέμειναν σε παραγωγή έως το 1981, αλλά και σε χώρες όπως η Τσεχοσλοβακία, η Κίνα (T-59) και η Πολωνία. Το άρμα χρησιμοποιείται σε περισσότερες από 60 χώρες σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων: Αφγανιστάν (700), Αλβανία (400), Αλγερία (288), Αγκόλα (400), Βουλγαρία (1.000), Βόρεια Κορέα (1.175, μαζί με 175 T-59), Κούβα (1.100), Αίγυπτος (1.100), Αιθιοπία (300), Ινδία (700), Ιράν (500), Ιράκ (1.000), Ισραήλ (200), Λίβανος (212), Λιβύη (1.600), Μογγολία (370), Νικαράγουα (127), Περού (275), Πολωνία (262), Ρωσία (1.200), Συρία (2.000), Ουγγαρία (505), Ουκρανία (149), Βιετνάμ (350), Υεμένη (450), και Σερβία (700).

Παρουσίαση του άρματος

• Πυροβόλο: Το πυροβόλο D-10T2S των 100 χλστ. διαθέτει ενσωματωμένο απαγωγέα καπνού στην κάννη και σύστημα σταθεροποίησης σε δύο άξονες. Το άρμα μετέφερε 43 βλήματα αναχορηγία.
• Φανοί: Ένας από τους φανούς διαθέτει κάλυμμα συσκότισης. Στα δεξιά του υπάρχει ένας μικρός προβολέας υπερύθρων FG-10R για τον οδηγό.
• Προβολέας: Ο προβολέας υπέρυθρων OU-3 διευκολύνει τον εντοπισμό στόχων σε νυχτερινές μάχες.
• Διόπτρα: Ο αρχηγός του άρματος διαθέτει διόπτρα TPK-1 και ο σκοπευτής διόπτρα TSh 2-22. Και οι δύο είναι τοποθετημένες μπροστά από τις θυρίδες.
• Πολυβόλο: Το αντιαεροπορικό M1938 DShK των 12,7 χλστ. είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό και εναντίον επίγειων στόχων, με ταχυβολία 550 βολές/λεπτό.
• Εξάτμιση: Η εξάτμιση καυσαερίων με το μεγάλο άνοιγμα βρίσκεται πίσω, στο αριστερό φτερό.
• Ρεζερβουάρ: Τα δύο πρόσθετα ρεζερβουάρ καυσίμου στο πίσω μέρος χωρούν 300 λίτρα το καθένα. Αυξάνεται, έτσι, σημαντικά η αυτονομία του άρματος.
• Ερπύστριες: Οι φαρδιές ερπύστριες αποτελούνται από 89 μεταλλικά πέδιλα, χωρίς ελαστικά πέλματα. Στα τελευταία μοντέλα αντικαταστάθηκαν από τις ερπύστριες του T-72, επίσης χωρίς πέλματα.
• Σύστημα κίνησης: Οι αναρτήσεις επιτρέπουν την υπέρβαση κάθετων εμποδίων 80 εκ., τη διέλευση πάνω από ορύγματα 270 εκ. και υδάτινα κωλύματα 140 εκ. Με αναπνευστήρα, το άρμα μπορεί να καταδυθεί σε βάθος μεγαλύτερο από 5 μέτρα.
• Εργαλειοθήκη: Στα φτερά υπάρχουν αρκετά δοχεία καυσίμου και κιβώτια για τα σύνεργα καθαρισμού του πυροβόλου, εργαλεία, ανταλλακτικοί λαμπτήρες κλπ.

Τεχνικά χαρακτηριστικά

• Πλήρωμα: 4 άτομα
• Βάρος: 36.000 κιλά
• Μήκος: 6,45 μ.
• Ύψος: 2,40 μ.
• Πλάτος: 3,27 μ.
• Κινητήρας: V-55A ντίζελ υδρόψυκτος, 12κύλινδρος σε V, ισχύος 580 ίππων στις 2.000 στροφές ανά λεπτό
• Χωρητικότητα καυσίμου: 960 λίτρα
• Μέγιστη ταχύτητα (σε δρόμο): 50 χλμ/ώρα
• Μέγιστη ταχύτητα (εκτός δρόμου): 30 χλμ./ώρα
• Αυτονομία: 500 χλμ.
• Κύριος οπλισμός: ένα πυροβόλο D-10T2S των 100 χλστ.
• Δευτερεύων οπλισμός: ένα πολυβόλο PKT των 7,62 χλστ. και ένα DShK των 12,7 χλστ.
• Μέγιστη μετωπική θωράκιση: 99 χλστ.
• Πλευρική θωράκιση σκάφους: 20-79 χλστ.
• Θωράκιση πύργου: 203 χλστ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• http://www.kotsch88.de/f_t-55am2.htm Panzertechnik im Detail, T-55AM2 mit Feuerleitanlage KLADIVO
• http://www.kotsch88.de/f_t-55am.htm Panzertechnik im Detail, T-55AM mit Feuerleitanlage VOLNA
• http://www.enemyforces.com/apc/btrt.htm Αρχειοθετήθηκε 2008-07-20 στο Wayback Machine.