USS Arizona (BB-39)

Το USS Arizona (BB-39) ήταν θωρηκτό του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, κλάσης Πενσυλβάνια. Ήταν το τρίτο πολεμικό πλοίο που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της 48ης Πολιτείας των ΗΠΑ. Το πλοίο αυτό έμεινε περισσότερο γνωστό και στην παγκόσμια ναυτική ιστορία για την καταστροφή του κατά τη διάρκεια της Επίθεσης στο Περλ Χάρμπορ παρά για την όλη δράση του.

Το θωρηκτό Αριζόνα

Ναυπήγηση

Το Θ/Κ Αριζόνα στη Ν. Υόρκη (1916)

Στις 4 Μαρτίου του 1913 δόθηκε από το αμερικανικό Κογκρέσο η εντολή ναυπήγησης του δεύτερου και τελευταίου βαρέος θωρηκτού της κλάσης Πενσυλβάνια. Έτσι στις 16 Μαρτίου του 1914 τέθηκε η τρόπιδα του νέου θωρηκτού στα ναυπηγεία του Μπρούκλιν και στις 17 Οκτωβρίου του 1916 έγινε η καθέλκυσή του με κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Τζον Μακντόναλντ.

Κύρια χαρακτηριστικά

Ναυπηγικά: Το Θ/Κ Αριζόνα είχε εκτόπισμα 31.400 τόνους, με ολικό μήκος 185 μ. (608 πόδια), μέγιστο πλάτος τα 30 μ. και βύθισμα (πλήρες φόρτου) 8,8 μ. Ήταν τετραπλέλικο με μηχανές ατμοστροβίλους που του έδιναν μέγιστη ταχύτητα τους 21 κόμβους.
Ο οπλισμός: του περιελάμβανε 12 πυροβόλα των 14 ιντσών, (ή 344 χιλ.), κατανεμημένα σε 4 τρίδυμους ανισόπεδους πύργους, (2 στο πρόστεγο και 2 στο επίστεγο), 22 πυροβόλα των 5 ιντσών, (ή 127 χιλ.), κατανεμημένα σε αμφότερες τις πλευρές του πλοίου, 4 πυροβόλα των 3 ιντσών (ή 76 χιλ.), καθώς και 2 τορπιλοσωλήνες των 21 ιντσών (ή 533 χιλ.).

Δράση

Το Θ/Κ σε προνευστασμό

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν έλαβε δράση, περιοριζόμενο μόνο σαν εκπαιδευτικό πλοίο και στη συνέχεια σαν πλοίο τιμητικής συνοδείας στις θαλάσσιες μετακινήσεις του Προέδρου των ΗΠΑ, έχοντας σαν βάση το Γκουαντάναμο. Αργότερα στέλνεται στη Μεσόγειο όπου στις 11 Μαΐου του 1919 κατέπλευσε στη Σμύρνη. Εκεί παρέμεινε μέχρι τις 9 Ιουνίου όπου συνέχισε στη Κωνσταντινούπολη. Παραμένοντας εκεί για λίγο απέπλευσε στις 15 Ιουνίου για Νέα Υόρκη όπου και ανέλαβε τον χαρακτήρα ναυαρχίδα θωρηκτών. Στη συνέχεια συμμετείχε στις εκδηλώσεις της εκατονταετηρίδας της ανεξαρτησίας του Περού.

Στα 14 χρόνια που ακολούθησαν γίνανε μόνο μετασκευές και εκσυγχρονισμοί στο πλοίο. Στις 17 Σεπτεμβρίου του 1938 το Αριζόνα τίθεται ναυαρχίδα των θωρηκτών του Ειρηνικού υπό τον υποναύαρχο Τσέστερ Νίμιτς τον οποίο και αντικατέστησε 8 μήνες μετά ο υποναύαρχος Ράσελ Γουίλσον. Την εποχή εκείνη βάση του θωρηκτού ήταν ο ναύσταθμος της Χαβάης.

Καταστροφή

Η έκρηξη του Θ/Κ Αριζόνα (7-12-1941)

Στις αρχές του 1941 το θωρηκτό Αριζόνα, ναυαρχίδα πλέον του στόλου του Ειρηνικού συμμετέχει σε ασκήσεις ναυτικής τακτικής και επιχειρήσεις έρευνας από τη Χαβάη μέχρι τη ναυτική βάση του Περλ Χάρμπορ και των δυτικών ακτών των ΗΠΑ. Στις 27 Οκτωβρίου κατέπλευσε για τελευταία φορά στο Περλ Χάρμπορ για αντικατάσταση ή νέα εγκατάσταση, συσκευής ραντάρ, μαζί με τα θωρηκτά Νεβάδα και Οκλαχόμα, τα οποία και αγκυροβόλησαν κατά μήκος στην ίδια προβλήτα.

Το πρωί της 7ης Δεκεμβρίου και λίγο πριν τις 08.00΄ αρχίζει αιφνίδια επίθεση κατά δύο κύματα από 6 ιαπωνικά βομβαρδιστικά τύπου «Ναγκατζίμα», προερχόμενα από το ιαπωνικό αεροπλανοφόρο Κάγκα
Στις 07.55΄ σήμανε γενικός συναγερμός. Κατά την πρώτη επίθεση εβλήθη η πλευρά του Νο 4 πυργίσκου του πλοίου, χωρίς αξιόλογη ζημία, εκτός από μια περιορισμένη πυρκαγιά. Όμως, κατά τη διάρκεια της επόμενης προσβολής, (περί ώρα 08:06΄), αυτή τη φορά από βομβαρδιστικά αεροσκάφη προερχόμενα από το ιαπωνικό αεροπλανοφόρο Χιριού μία βόμβα έπληξε το σημείο μεταξύ των πρωραίων πυργίσκων, όπου, κάτω από το κατάστρωμα, βρισκόταν ο χώρος αποθήκευσης των πυρομαχικών. Ακολούθησε μια εκτεταμένη έκρηξη με τεράστιο ωστικό κύμα, από την οποία και καταστράφηκε όλη σχεδόν η υπερκατασκευή του πλοίου.

Η ολική καταστροφή

Από την έκρηξη εκείνη έχασαν τη ζωή τους 1177 αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και ναύτες από το σύνολο των 1400 μελών του πληρώματος. Η δε πυρκαγιά που εκδηλώθηκε επί του πλοίου διατηρήθηκε επί τρεις ημέρες και, τελικά, το πλοίο βυθίστηκε στον λιμένα.

Το άδοξο τέλος του θωρηκτού Αριζόνα με την μεγάλη αυτή απώλεια ανθρώπινων ζωών ήταν και η μοναδική ολική απώλεια αμερικανικού πλοίου στο Περλ Χάρμπορ. Όλα τα άλλα πλοία, που υπέστησαν ζημίες επισκευάστηκαν, εκτός από αυτό, που εγκαταλείφθηκε στον υγρό τάφο του. Παρά ταύτα, η απώλεια του θωρηκτού Αριζόνα ήταν αυτή που συνέτεινε στην είσοδο των ΗΠΑ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ναυτικό Μουσείο

Το ναυτικό μουσείο Αριζόνα (Το ναυάγιο του πλοίου είναι ορατό από κάτω)

Στις 30 Μαΐου του 1962 νομοθετήθηκε από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζον Κέννεντυ η επίσημη αναγνώριση του ναυαγίου ως αμερικανικό εθνικό ναυτικό μνημείο μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο στον οποίο χάθηκαν τόσες ψυχές.
Έτσι σήμερα το ναυάγιο του Αριζόνα, μαζί με τον πέριξ χώρο αποτελεί ναυτικό μουσείο υπερ του οποίου έχει τοποθετηθεί και διασκευαστεί ειδικός πλωτός εκθεσιακός διάδρομος, ενώ η βάση του 2ου πρωραίου πυργίσκου εξακολουθεί να υφίσταται υπέρ την επιφάνεια της θάλασσας. Ένας μαρμάρινος τοίχος περιλαμβάνει τα ονόματα των απωλεσθέντων μελών.
Όλα τα πλοία πολεμικά και εμπορικά που παραπλέουν το μνημείο αυτό αποδίδουν τις πρέπουσες ναυτικές τιμές.

Σημειώσεις

Κατά την ημέρα της επίθεσης και καταστροφής του Θ/Κ διοικητής της ναυτικής μοίρας ήταν ο υποναύαρχος Ισαάκ Κίντ, που επέβαινε του πλοίου, και κυβερνήτης ο πλοίαρχος Φραγκλίνος βαν Βάλκενμπουργκ, που φονεύθηκαν και τιμήθηκαν μετά θάνατο ως πρώτοι Αμερικανοί νεκροί στον πόλεμο του Ειρηνικού. Από την έρευνα που έγινε αργότερα διαπιστώθηκε ότι ο Ιάπωνας πιλότος που επιχείρησε την καίρια ανατίναξη του πλοίου ονομάζονταν Ταντάσι Κουσούμι. Η βόμβα που επέφερε τη καταστροφή του Θ/Κ Αριζόνα ήταν τύπου 99 Mk-5, 800 κιλών, που θεωρούνταν όμως ότι το Αυτοκρατορικό Ιαπωνικό Ναυτικό είχε εγκαταλείψει τον εφοδιασμό του με αυτό τον τύπο βομβών.

Παρατηρήσεις

Οι επισταμένες έρευνες που ακολούθησαν από εμπειρογνώμονες για την αιτία της πρόκλησης της έκρηξης και της τέτοιας μορφής και μεγέθους καταστροφής του θωρακισμένου καταστρώματος του πλοίου κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η βόμβα που προκάλεσε αυτή διαπέρασε πιθανώς μέσα από ανοικτή ανθρωποθυρίδα του καταστρώματος εξαερισμού του χώρου πυρομαχικών. Το δε δημιουργούμενο ωστικό κύμα από ελεύθερο άνοιγμα έφθασε στο μηχανοστάσιο απ΄ όπου και ακολούθησαν εκρήξεις πρώτα από το λεβητοστάσιο του πλοίου στη συνέχεια το μηχανοστάσιο και ακολούθως στις δεξαμενές καυσίμων. Οι φωτογραφίες που λήφθηκαν είναι μεταγενέστερες της αρχικής έκρηξης.
Στη πρώτη ειδησεογραφία του γεγονότος είχε δοθεί ως εξήγηση ότι η βόμβα που κτύπησε το σκάφος είχε διαπεράσει την καπνοδόχο του, με συνέπεια ν΄ ακολουθήσει η έκρηξη του μηχανοστασίου, άποψη που αποδείχθηκε αργότερα λανθασμένη. Αμέσως μετά τις εκρήξεις ακολούθησε και διαρροή πετρελαίου στη θάλασσα, στο οποίο και μεταδόθηκε η πυρκαγιά. Από αυτό το γεγονός αρκετά μέλη του πληρώματος βρήκαν τραγικό θάνατο μέσα στη θάλασσα.

Πηγές

• "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τ.3ος, σ.509

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Η απώλεια του USS Arizona
• Φωτογραφικό άλμπουμ του USS Arizona BB-39
• USS Arizona (BB-39), 1916-1941 Αρχειοθετήθηκε 2006-01-28 στο Wayback Machine. Online Library of Selected Images (US Navy)
• USS Arizona, Naval Vessel Register
• Φωτογραφικό αρχείο κατασκευής BB-39 USS Arizona 1918
• Το μνημείο USS Arizona (U.S. National Park Service)
• "Ενθύμιο του Pearl Harbor:The USS Arizona Memorial", Ιστορία