Εισφορές στη Φιλοσοφία

Το Εισφορές στη Φιλοσοφία (γερμανικά: Beiträge zur Philosophie (Vom Ereignis)) είναι έργο του Γερμανού φιλοσόφου Μάρτιν Χάιντεγκερ. Το έργο γράφτηκε ανάμεσα στα έτη 1936 και 1938, αλλά δεν ήταν γνωστό στο ευρύ κοινό, έως ότου εκδόθηκε στη Γερμανία το 1989. Θεωρείται ότι αντανακλά την επονομαζόμενη «στροφή» (die Kehre), που έκανε ο στοχασμός του Χάιντεγκερ μετά το Είναι και Χρόνος (1927).

Εισφορές στη Φιλοσοφία

Συγγραφέας	Μάρτιν Χάιντεγκερ
Τίτλος	Beiträge zur Philosophie
Γλώσσα	Γερμανικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1964
Θέμα	Φιλοσοφία
Πρώτη έκδοση	1989 (Γερμανικά) 2013 (Ελληνικά)
Προηγούμενο	Introduction to Metaphysics
Επόμενο	Hölderlin's Hymn "The Ister"
δεδομένα ()

Περίληψη

Στις Εισφορές στη Φιλοσοφία (Για την ιδιοποίηση) ο Χάιντεγκερ ανοικοδομεί τους στοχασμούς του πάνω στις έννοιες «γη» και «κόσμος», τις οποίες είχε πρωτύτερα εισαγάγει στην Προέλευση του έργου τέχνης, και εισάγει τώρα μια καινούρια έννοια, τον «τελευταίο Θεό». Το αποτέλεσμα είναι ότι απομακρύνεται από τις φαινομενολογικές αναλύσεις του εδωνά-Είναι (Dasein), στις οποίες επικεντρωνόταν το Είναι και Χρόνος, και τείνει να θεμελιώσει το εδωνά-Είναι μας ως μια ιστορική απόφαση των ανθρώπινων όντων. Η «γη» μπορεί να κατανοηθεί ως συνθήκη για τη δυνατότητα του ανθρώπινου «κόσμου»· ούτε η γη ούτε ο κόσμος μπορούν να υπάρχουν ως ανεξάρτητοι ο ένας από τον άλλο, κι έτσι επιδίδονται σε έναν αδιάκοπο και δημιουργικό αγώνα (ή «διαμάχη»). Αυτός ο αγώνας διεξάγεται αφότου έλαβε χώρα το «πρώτο ξεκίνημα» του δυτικού στοχασμού, ο οποίος άρχισε με τους αρχαίους Έλληνες, καθόρισε ολόκληρη την ιστορία της Μεταφυσικής, και συνεχίζεται έως το «άλλο ξεκίνημα», το οποίο θα διεξαχθεί πέραν της Μεταφυσικής θέτοντας με σαφήνεια και πρωτοτυπία το ερώτημα σχετικά με την αλήθεια του Είναι (Sein). Σε μια παράλληλη πορεία, τα ανθρώπινα όντα θα συναντήσουν τους θεούς (ή τον Θεό), και θα διανοιχθεί ένα διάστημα ανάμεσα σε τέσσερα σημεία για τη στιγμή που θα συμβεί το «συμβάν της ιδιοποίησης», το οποίο θα θεμελιώσει την «ουσίωση» του Είναι. Η ανύψωση του παρόντος θα προέλθει από το μέλλον προτού αυτό συμβεί. Αυτό σημαίνει ότι το Είναι μέσα στο «τώρα» μεταβάλλει το Είναι του μέλλοντος, συνεπώς και τη χρησιμοποίηση του δικού μας Είναι κατά το παρελθόν.

Η Προεπισκόπηση των Εισφορών εκθέτει τη δομή και τη μεθοδολογία του έργου, το οποίο επικεντρώνεται στο να θεμελιώσει την «ουσίωση» του Είναι και όχι να αναλύσει υπαρκτικά το εδωνά-Είναι, όπως έκανε στο Είναι και Χρόνος. Το έργο συγκροτείται από έξι «συναρμογές», οι οποίες αντανακλούν τη μετάβαση στο νέο ή «άλλο» ξεκίνημα, και είναι εξίσου βασικές για τη μεταβολή από τον άνθρωπο ως «ζῷον λόγον ἔχον» (animal rationale) στον άνθρωπο ιδωμένο ως εδωνά-Είναι, και για τη μεταβολή του στοχασμού ως αναπαράσταση (γερμανικά Vorstellung, αγγλικά representation) σε έναν στοχασμό μη-εννοιολογικό, αφιερωμένο στο γίγνεσθαι-του-Είναι (seinsgeschichtlich):

1. Το ηχολόγημα: η συνεχής αλληλεπίδραση ανάμεσα στα όντα και στο Είναι ως μη-παραχώρηση ή αυτοπροφύλαξη. Σ’ αυτό το κεφάλαιο, ο Χάιντεγκερ εξετάζει τα αναγκαία μειονεκτήματα της φτιαχτότητας, του γιγαντισμού και της απαρίθμησης, τα οποία πέρα από την ιστορία της Μεταφυσικής ανάγουν το ερώτημα περί του Είναι στη θρησκευτική πίστη ότι όλα τα όντα – όπου εστιάζει η Μεταφυσική – είναι δημιουργημένα, αναπαραγώγιμα και πλήρως εξηγήσιμα. Αυτό είναι κάτι «αναγκαίο», διότι είναι πάντα ήδη ένα μέρος της ιστορίας του πρώτου ξεκινήματος, και είναι το μόνο πράγμα που ταλαιπωρεί τόσο, ώστε να οδηγεί δυνητικά σε μια ακόμα πιο πρωταρχική ταλαιπωρία, η οποία οδηγεί στο δημιουργικό ερώτημα περί του Είναι.
2. Το προωθητικό παιχνίδι αναφέρεται στην ερμηνευτική σχέση ανάμεσα στο πρώτο ξεκίνημα και στο άλλο ξεκίνημα, που μας φέρνει στον νου την αποδόμηση της ιστορίας της Οντολογίας, η οποία επιχειρείται μέσα στο Είναι και Χρόνος. Η Μεταφυσική δεν πρέπει να ακυρωθεί, αλλά μάλλον να κατανοηθεί για πρώτη φορά αληθινά· η κατανόησή της θα θεμελιώσει αυτόν τον τρόπο σκέψης μέσα στην ιστορία του, και θα επιτρέψει να τεθεί το αληθινό ερώτημα της φιλοσοφίας.
3. Το άλμα: το να τεθεί το ζήτημα του Είναι είναι ένα άλμα. Το άλμα αγνοεί το τι σημαίνει να πηδά κανείς μέσα-σε-κάτι ή προς-κάτι, αλλά πηδώντας ξανοίγει τον χώρο για έναν πιο αρχέγονο τρόπο στοχασμού. Εφόσον το εδωνά-Είναι είναι προβάλλον-διανοίγον, το άλμα ξανοίγει μια τοποθεσία, μέσα στην οποία η ουσίωση του Είναι μπορεί να θεμελιώνεται μέσα στο στοχαστικό λέγειν. Το άλμα μπορεί να είναι απλώς μια αρχέγονη φαινομενολογική αναγωγή: άλμα μέσα σε μια γνήσια μετατόπιση του στοχάζεσθαι, κι ένα καινούριο ξεκίνημα της φιλοσοφίας.
4. Η θεμελίωση
5. Οι προς-ερχόμενοι
6. Ο τελευταίος Θεός

Πηγές

• Τζαβάρας, Γιάννης: Οι «Εισφορές στη Φιλοσοφία» του Heidegger. Μια προσπάθεια προσέγγισης. “Bookstars”, Αθήνα 2013, ISBN 978-618-5015-35-0
• Heidegger, Martin: Beiträge zur Philosophie (Vom Ereignis). Gesamtausgabe Band 65, “Vittorio Klostermann”, Frankfurt am Main 1989, ISBN 978-3-465-03282-3
• Heidegger, Martin: Η προέλευση του έργου τέχνης. Εισαγωγή – Μετάφραση – Σχόλια Γιάννη Τζαβάρα. Αθήνα: Εκδόσεις Δωδώνη 1986. ISBN 960-248-110-2.