Η Ελαία ή Ελέα ήταν μία αρχαία πόλη της Αιολίδας στην Ασία, το λιμάνι της Περγάμου. Σύμφωνα με τον Άτλα Μπάρινγκτον του Ελληνικού και Ρωμαϊκού Κόσμου, βρισκόταν κοντά στη σύγχρονη πόλη της Ζείτινταγκ στην Επαρχία Σμύρνης της Τουρκίας. Οι καταστροφές του ιλυώδους κυματοθραύστη του λιμανιού μπορεί να φανεί στους δορυφορικούς χάρτες στις 38°56'35.54"N 27°2'16.34"E.

Ελαία (Αιολίς)
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Ελαία (Αιολίς)
38°56′33″N 27°2′39″E
ΧώραΤουρκία
Ζώνη ώραςUTC+03:00 (επίσημη ώρα)

Σύμφωνα με το τωρινό κείμενο του Στέφανου Βυζάντιου, επίσης αποκαλούταν Κιδαινίς, και ιδρύθηκε από τον Μενεσθέα: αλλά φαίνεται πιθανό ότι υπάρχει κάποιο λάθος στην ανάγνωση της Κιδαινέως.[1] Ο Στράβων τοποθετεί την Ελαία νότια του ποταμού Καϊκού, 12 στάδια από το ποτάμι, και 120 στάδια από την Πέργαμο. Ο Κάικος εισέρχεται σε ένα κόλπο, ο οποίος καλούταν Ελαΐτικος Κόλπος, ή ο κόλπος της Ελαίας. Ο Στράβων ονομάζει τον κόλπο της Ελαίας μέρος του κόλπου του Αδραμυττίου, αλλά εσφαλμένα. Έχει την ιστορία, την οποίο ο Στέφανος του έχει πάρει, ότι η Ελαία ήταν ένας συνοικισμός κατασκευασμένος από τον Μενεσθέα και τους and the Αθηναίους μαζί του, οι οποίοι ένωσαν τον πόλεμο κατά της Τροίας: αλλά ο Στράβων δεν εξηγεί πως μπόρεσε να γίνει μία Αιολική πόλη, αν αυτή η ιστορία ήταν αληθής. Η Ελαία έκοβε νομίσματα, τα οποία φέρουν το κεφάλι και το όνομα του Μενεσθέα. Μερικοί υποστηρίζουν ότι αυτά είναι κάποια στοιχεία της Αθηναϊκής προέλευσης; αλλά άλλοι, συμπεριλαμβανομένου του Γουίλιαμ Σμιθ προεξοφλούν τη σύνδεση. Ο Ηρόδοτος (i. 149) δεν κατονομάζει την Ελαία στις Αιολικές πόλεις. Ο Στράβων κάνει τον κόλπο της Ελαίας να καταλήγει στη μία πλευρά σε ένα σημείο αποκαλούμενο Ύδρα, και στην άλλη σε ένα ακρωτήριο Άρματος: και υπολογίζει το πλάτος μεταξύ αυτών των σημείων στα 80 στάδια. Ο Θουκυδίδης (viii. 101) θέτει το Άρματο απέναντι από τη Μήθυμνα, από το οποίο, και το υπόλοιπο του αφηγήματος, είναι σαφές ότι ορίζει το Άρματο σε διαφορετικό μέρος από το Στράβονα. Η ακριβής τοποθεσία της Ελαίας φαίνεται να είναι αβέβαιη. Ο Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, στους χάρτες του, την προσηλώνει σε ένα τόπο μαρκαρισμένο ως Κλισελί, στο δρόμο από τα νότια της Περγάμου. Ο Σκύλαξ (σελ. 35), ο Πομπόνιους Μελά (i. 18), ο Πλίνιος (v. 32), και ο Πτολεμαίος (v. 2), όλοι οι οποίοι ανέφεραν την Ελαία, δεν μας βοηθούν στο ακριβές σημείο: όλα όσα μαθαίνουμε από αυτούς είναι, ότι ο Κάικος έρεε ανάμεσα στην Πιτάνη και την Ελαία.

Η προσωνυμία της Ελαίας εμφανίζεται στην ιστορία των βασιλέων της Περγάμου. Σύμφωνα με το Στράβονα, από το Λίβιο (xxxv. 13), οι ταξιδιώτες οι οποίοι θα έφταναν στην Πέργαμο από τη θάλασσα, θα ξεμπαρκάρουν στην Ελαία.[2] Ένα από τα περάσματα του Λιβίου δείχνει ότι υπήρχε ένας μικρός λόφος (τύμβος) κοντά στην Ελαία, και ότι η πόλη βρισκόταν σε μία πεδιάδα και περιτειχισμένη. Η Ελαία καταστράφηκε από ένα σεισμό στη βασιλεία του Τραϊανού, τον ίδιο καιρό που η Πιτάνη υπέφερε.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Αύγουστος Μάινεκε ad Steph. B. s. v.
  2. Comp. Livy xxxvi. 43, xxxvii. 18. 37; Polyb. xvi. 41, xxi. 8.

Συντεταγμένες: 38°57′N 27°02′E / 38.95°N 27.04°E / 38.95; 27.04