Ελευθερούπολη
Συντεταγμένες: 40°54′56″N 24°15′12″E / 40.91556°N 24.25333°E
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Ελευθερούπολη | |
|---|---|
 | |
  Ελευθερούπολη | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ανατολικής Μακεδονίας |
| Νομός | Καβάλας |
| Δήμος | Παγγαίου |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Παγγαίου |
| Γεωγραφική υπαγωγή | Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας |
| Πληθυσμός | 5.555 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Ελευθερούπολη είναι κωμόπολη του Δήμου Παγγαίου στον νομό Καβάλας. Είναι χτισμένη στο βόρειο σημείο της κοιλάδας του Μαρμαρά. Βρίσκεται 16 χιλιόμετρα δυτικά της Καβάλας και έχει πληθυσμό 5.555 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Ιστορικά στοιχείαΕπεξεργασία
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ευρύτερη περιοχή, όπου σήμερα βρίσκεται η κωμόπολη, ήταν κατοικημένη από την ύστερη νεολιθική εποχή και ίσως εδώ βρισκόταν η αρχαία πόλη Πέργαμος. [1] Από εδώ περνούσε η αρχαία Κάτω Οδός, από την οποία πέρασε ο Ξέρξης κατά την εκστρατεία του.[2] Κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, κτίσθηκε Βασιλική (6ος μ.Χ. αιώνας), η οποία βρέθηκε με πολλά παλαιοχριστιανικά θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών στις ανασκαφές στο εσωτερικό του ναού του Αγίου Νικολάου.
Η παλιά ονομασία της Ελευθερούπολης ήταν Πράβι, από το λατινικό pro via ή para via, δηλαδή επάνω ή δίπλα στο δρόμο. Το 1530 είχε 215 χριστιανικά και 17 μουσουλμανικά νοικοκυριά [εκκρεμεί παραπομπή]. Από το τότε Πράβι πέρασε ο Κοσμάς ο Αιτωλός στην κατά τη Βόρεια Ελλάδα περιοδεία του. Με τη μορφή που έχει σήμερα η κωμόπολη δημιουργήθηκε επί Τουρκοκρατίας, η απελευθέρωση από την οποία έγινε το 1912.
Στις 16 Ιουλίου 1909 εξελέγη Μητροπολίτης Ελευθερουπόλεως ο επίσκοπος Γερμανός Σακελλαρίδης, ο ο οποίος επέδειξε σημαντική θρησκευτική και εθνική δράση. Για τον λόγο αυτό ο βουλγαρικός κατοχικός στρατός, τον Μάρτιο του 1917, τον συνέλαβε και τον φυλάκισε στο Πράβι όπου τον κρατούσε δέσμιο και τον βασάνιζε επί πεντάμηνο. Τη νύχτα της 5ης προς 6η Ιουλίου του 1917, τον έβγαλαν εκτός της φυλακής του με ισχυρή συνοδεία στρατιωτών, με πρόφαση να τον οδηγήσουν στη Δράμα ή στη Βουλγαρία. Στην πραγματικότητα όμως τον οδήγησαν στο μαρτύριο. Τον κατακρεούργησαν δίπλα σε ένα πηγάδι, μεταξύ των οικισμών Δάτο και Αμυγδαλεώνας των Φιλίππων. Στη συνέχεια τον απαγχόνισαν σε μία λεύκα και ακολούθως άναψαν φωτιά κάτω από σώμα του, μέχρις ότου εξέπνευσε.[3][4][5]
Με την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν Έλληνες της Ανατολικής Θράκης πέριξ του ναού του αγίου Νικολάου. Το 1929 μετονομάσθηκε από Πράβι σε Ελευθερούπολη και τη νέα της ονομασία οφείλει στην κατεστραμμένη από τους Τούρκους έδρα της αρχαίας επισκοπής Ελευθερουπόλεως. Σήμερα η κωμόπολη αποτελεί την έδρα της ομώνυμης Μητρόπολης, της μίας από τις δύο που υπάρχουν στο νομό Καβάλας.
Διοικητική ιστορίαΕπεξεργασία
Η Ελευθερούπολη αποτέλεσε έδρα της Κοινότητας Πραβίου που συστάθηκε στις 20/11/1919, αρχικά υπαγόμενη στον Νομό Δράμας. Το 1924 υπήχθη στο Νομό Καβάλας και στις 05/02/1929 μετονομάσθηκε από Πράβι σε Ελευθερούπολη. Το 1946 η Κοινότητα Ελευθερουπόλεως αναγνωρίζεται σε Δήμο. Το 1999 με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας ο δήμος διευρύνθηκε με την προσάρτηση των μέχρι τότε κοινοτήτων Αμισιανών, Αντιφιλίππων, Κηπίων, Χορτοκοπίου, Κοκκινοχώματος και Χρυσοκάτρου. Ο δήμος Ελευθερούπολης καταργήθηκε το 2010 με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης και η Ελευθερούπολη εντάχθηκε στον νέο δήμο Παγγαίου. Που είναι πρωτεύουσα του δήμου Παγγαίου.
ΠληθυσμόςΕπεξεργασία
Η εξέλιξη του πληθυσμού της Ελευθερούπολης έχει ως εξής:
| Απογραφή [3] | Πληθυσμός |
| 1940 | 4.999 |
| 1951 | 5.008 |
| 1961 | 6.518 |
| 1971 | 6.090 |
| 1981 | 5.706 |
| 1991 | 6.322 |
| 2001 | 6.057 |
| 2011 | 5.555 |
Αδελφοποιημένες πόλειςΕπεξεργασία
ΠροσωπικότητεςΕπεξεργασία
Διάφορες προσωπικότητες έλκουν την καταγωγή τους από την Ελευθερούπολη και είναι οι εξής: Δέσποινα Βανδή (τραγουδίστρια), Αλέξης Τσίπρας ( καταγωγή μητέρας του) πρωθυπουργός της Ελλάδας και ο τιμημένος με διεθνή βραβεία[7] αρχιμανδρίτης Απόστολος Καβαλιώτης, κληρικός της Μητρόπολης Αλεξανδρουπόλεως και διδάκτωρ Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών[8].
ΑθλητισμόςΕπεξεργασία
- Ορφέας Ελευθερούπολης - Ποδόσφαιρο, αγωνίζεται στην Α' κατηγορία της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Καβάλας
- Γυμναστικός Σύλλογος Ελευθερούπολης - Μπάσκετ, την σαιζόν 2018-2019 θα αγωνιστεί στο πρωτάθλημα της Α2 Εθνικής κατηγορίας (για πρώτη φορά στην ιστορία του)
Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ [1] Αρχειοθετήθηκε 2017-04-24 στο Wayback Machine. Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της Ανατολικής Μακεδονίας κατά την αρχαιότητα, Θεσσαλονίκη 1976 (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών), σ. 161. ISBN 960-7265-16-5
- ↑ [2] Δ. Κ. Σαμσάρης, Το οδικό δίκτυο της Ανατολικής Μακεδονίας από τα αρχαϊκά χρόνια ως τη ρωμαϊκή κατάκτηση, Μακεδονικά 14(1974)128-130
- ↑ Επίσκοποι και Μητροπολίτες Ιεράς Μητροπολης Ελευθερουπόλεως
- ↑ «Μνημόσυνο 90 χρόνων από το θάνατο του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Ελευθερουπόλεως Γερμανό - kavala net». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ Ο ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗΣ. Υπό Θεοδώρου Δημοσθ. Λυμπεράκη.
- ↑ (Γαλλικά) Ιστοσ. Amicale Franco Hellene d`Antony, Elefteroupolis Jumelé avec Antony
- ↑ newsbomb. «Ο ιερέας απόφοιτος του Χάρβαρντ, που βοηθά τα άτομα με ειδικές ανάγκες». Newsbomb.gr. http://www.newsbomb.gr/ellada/ekklhsia/story/669900/o-iereas-apofoitos-toy-xarvarnt-poy-voitha-ta-atoma-me-eidikes-anagkes. Ανακτήθηκε στις 2017-05-18.
- ↑ «Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Αρχιμανδρίτη Απόστολου Καβαλιώτη». ROMFEA. http://www.romfea.gr/oi-biblioparousiaseis/4598-kukloforise-to-neo-biblio-tou-arximandriti-apostolou-kabalioti. Ανακτήθηκε στις 2017-05-18.