Ελευσίς Κεντρικής Αιγύπτου

Για την πόλη στις εκβολές του Νείλου, δες Ελευσίς Αιγύπτου

Η Ελευσίς ήταν ένα αρχαίο ελληνικό χωρίον (οικισμός δηλαδή ή χωριό) στην όαση του Ελ Φαγιούμ, πλησίον της αρχαίας επίσης ελληνικής Αρσινόης.

Αρχαίες αναφορές και προέλευση της ονομασίας Επεξεργασία

Η ύπαρξη του χωρίου της Ελευσίνος μαρτυρείται σε 44 έγγραφα από τον 3ο αιώνα π.Χ. μέχρι και τον 8ο αιώνα μ.Χ., ενό υπάρχει ένα κενό για τον 4ο αιώνα μ.Χ.

Το χωριό έλαβε προφανώς από την ομώνυμη πόλη δίπλα στην πτολεμαϊκή Αλεξάνδρεια, η οποία με την σειρά της έλαβε την ονομασία από την Ελευσίνα και ήταν κέντρο λατρείας της Δήμητρας κοντά στην Αλεξάνδρεια. Έτσι και η νέα αυτή Ελευσίνα έγινε με την σειρά της κέντρο λατρείας της Δήμητρας. Μερικοί επιστήμονες ωστόσο υποστηρίζουν ότι η ονομασία προήλθε περισσότερο από την λατρεία της Δήμητρας, παρά από την αττική μητρόπολη [1]. Πάντως το εθνικό των κατοίκων του χωριού Ελευσίνιος.

Παραδόξως κατά τον 5ο αιώνα μ.Χ. το χωριό ονομάστηκε Ελευσίνα -σε νεώτερη ελληνική απόδοση(. Stud.Pal XX 249)-, το οποίο είναι επίσης το όνομα της Ελευσίνας στην Ελλάδα σήμερα.

Τοποθεσία και Ιστορία Επεξεργασία

Η αιγυπτιακή Ελευσίνα βρισκόταν στο βόρειο τμήμα της μερίδος του Πολέμωνος, στο δρόμο από την προαναφερθείσα Αρσινόη προς την Οξύρρυγχο. Δεν απείχε πολύ μακριά από την πρωτεύουσα του νομού που ήταν η Αρσινόη. Περίπου το 251/0 π.Χ. ίσως να ανήκε στην νομαρχία του Διογένη (Héral 1992). Κατά την περίοδο του 6ου-7ου αιώνα μ.Χ. ήταν μέρος του Θεοδοσιοπολίτου νομού. Ο ιστορικός Banaji Jairus (2002) προτείνει την σύγχρονη Itsa ως πιθανή τοποθεσία [2].

Τα γειτονικά χωριά της Ελευσίνος ήταν τα: Μούχις, Αφροδιτόπολις, Κυνόπολις, Οξύρρυγχος, Θεογονίς και Τεβέτνυ. Ίσως να συνόρευε με το κανάλι που οδηγούσε από το Τεβέτνυ και την Κερκέσηφι στην Κέρκησι. Οι τόποι Νάρκισσον και Τεστώ ήταν μικρά χωριουδάκια κοντά στην Ελευσίνα. Από τότε που η Ελευσίνα ήταν στενά συνδεδεμένη με την Mούχι, που πιθανότατα βρισκόταν κοντά στη σύγχρονη πόλη της Deir el-Azab, το χωριό πιθανότατα βρίσκεται στην ίδια περιοχή.

Το χωριό μαρτυρείται ως εποίκιον τον 5ο αιώνα μ.Χ. και ως χωρίον από τον 6ο αιώνα μ.Χ. και μετά. Τον 7ο αιώνα μ.Χ. η Ελευσίνα απετέλεσε ένα μεγάλο μέρος μια ακίνητης περιουσίας μαζί με την Κερκέσηφι και την Μούχι.


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Schubart Wilhelm, Alexandrinische Urkunden aus der Zeit des Augustus Archiv 5, 1913, σελ.35-131 και Fraser P.M., Ptolemaic Alexandria.
  2. Banaji Jairus, Αγροτική αλλαγή στην Ύστερη Αρχαιότητα. Χρυσός, εργασία και αριστοκρατική κυριαρχία,Oxford Classical Monographs


Πηγές Επεξεργασία

Ελευσίνα Κεντρικής Αιγύπτου.