Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 1915
Οι εκλογές της Δευτέρας 31 Μαΐου 1915 πραγματοποιήθηκαν από την (διορισμένη από τον Βασιλιά Κωνσταντίνο) κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη.
Σε αυτές τις εκλογές ψήφισαν πρώτη φορά οι περιοχές της Ελλάδας που είχαν προσαρτηθεί μετά τις νίκες στους Βαλκανικούς Πολέμους — οι επονομαζόμενες «Νέες Χώρες» — δηλαδή η Μακεδονία, η Ήπειρος, η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου.
Το Κόμμα των Φιλελευθέρων απέσπασε την πλειοψηφία των εδρών στο Κοινοβούλιο, κερδίζοντας όλες τις έδρες της Κρήτης, της Ηπείρου και του ανατολικού Αιγαίου, ενώ διατήρησε την δύναμή του στην λεγόμενη «Παλαιά Ελλάδα». Αντίθετα, ηττήθηκε κατά κράτος στην Μακεδονία, όπου οι εθνικοθρησκευτικές μειονότητες της περιοχής ψήφισαν μαζικά τους υποψήφιους του κόμματος των Εθνικοφρόνων.[2]
Παρά την ξεκάθαρη νίκη του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο σχηματισμός της κυβέρνησής του, θα πραγματοποιηθεί τελικά, στις 10 Αυγούστου του 1915, αφού (σύμφωνα με την επίσημη αφήγηση) η ασθένεια του Βασιλιά, δεν του επέτρεπε να υπογράψει νωρίτερα το διάταγμα διορισμού της κυβέρνησης.[3]
Ωστόσο η νέα κυβέρνηση Βενιζέλου δεν θα μακροημερεύσει. Η απόφαση του Πρωθυπουργού να επιτρέψει την απόβαση αγγλο-γαλλικών στρατευμάτων στη Θεσσαλονίκη (παρότι η χώρα επίσημα ήταν ακόμα ουδέτερη), οδήγησε τον Βασιλιά (παρότι η κυβέρνηση είχε μόλις λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή) να τον αποπέμψει. Τελικά, αφού ο Βασιλιάς δεν μπόρεσε να πείσει την Βουλή να δεχτεί τη «λύση Ζαΐμη», διόρισε Πρωθυπουργό τον Στέφανο Σκουλούδη και προκήρυξε νέες εκλογές για τις 6 Δεκεμβρίου 1915.
ΑποτελέσματαΕπεξεργασία
- Εκλογικό Σύστημα : Πλειοψηφικό με ευρεία και στενή περιφέρεια. Η ψηφοφορία έγινε με σφαιρίδιο
- Εκλογικός Νόμος : Άρθρο 66 του Συντάγματος του 1911 - Εκλογικός νόμος ΧΜΗ΄ του 1877 και ΓΡΙΣΤ΄ του 1906 [4]
- Εκλογικές περιφέρειες : 19
- Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι: 1.300.000 (περίπου)[5]
- Ψήφισαν : 687.000[2]
| Κόμματα | Αρχηγοί | Έδρες ανά συνδυασμό/κόμμα | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Έδρες ανά υποψήφιο | Ποσοστό | Αριθμός | |||
| 1 | Κόμμα Φιλελευθέρων | Ελευθέριος Βενιζέλος | 58,2%[6] | 186, +6 ανεξαρτητοι[7] | |
| 2 | Κυβερνών συνασπισμός | Δημήτριος Γούναρης | 127 | ||
| α) | Κόμμα Εθνικοφρόνων | Δημήτριος Γούναρης | 90 | 28,5% | |
| β) | Νεωτεριστικό κόμμα | Γεώργιος Θεοτόκης | 12 | 3,8% | |
| γ) | Νεοελληνικόν Κόμμα | Δημήτριος Ράλλης | 7 | ||
| δ) | Εθνικόν Κόμμα | Κυριακούλης Μαυρομιχάλης | 7 | ||
| ε) | Προοδευτικόν Κόμμα | Νικόλαος Δημητρακόπουλος | 7 | ||
| στ) | Φεντερασιόν | - | 2 | ||
| 3 | Ανεξάρτητοι υποψήφιοι | - | 2 | ||
| Σύνολο | 316 | ||||
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ Εφημερίδα Σκρίπ (Αθήνα), φύλλο 5ης Ιουλίου 1915, σελ. 2.
- ↑ 2,0 2,1 Ηλίας Νικολακόπουλος: «ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ 1910 - 1920: Ελευθέριος Βενιζέλος από τον θρίαμβο στην ήττα», https://eclass.uoa.gr/modules/document/?course=PSPA154
- ↑ «Οπότε, μετά τις εκλογές, ο Γούναρης συνέχισε να κυβερνά το κράτος, αφού ο ασθενής βασιλιάς δεν μπορούσε να υπογράψει το διάταγμα για να συγκληθεί η Βουλή και να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Βενιζέλο. Η καθυστέρηση δεν θα είχε μεγάλη σημασία σε άλλους καιρούς, αλλά μέσα στη βράση του ευρωπαϊκού πολέμου και ενώ οι Αγγλογάλλοι πίεζαν την Ελλάδα να βγει στον πόλεμο ήταν σαφώς παράγοντας ανωμαλίας.Ο Ιούνιος και ο Ιούλιος πέρασαν με τον Γούναρη πρωθυπουργό, σε αναμονή της ανάρρωσης του Κωνσταντίνου. Οι βενιζελικές εφημερίδες κατηγορούσαν την κυβέρνηση ότι οχυρώνεται πίσω απο την ασθενεια του Κωνσταντίνου για να κρατηθεί στην αρχή ενώ οι κυβερνητικές εφημερίδες μέμφονταν την αντιπολίτευση που δεν σέβεται τη μάχη του βασιλιά για τη ζωή του. Πολύ δηλητήριο χύθηκε αυτούς τους δυο μήνες, κι ο σπόρος του λεγόμενου εθνικού διχασμού άρχισε να ριζώνει. Τελικά στις αρχές Αυγούστου ο βασιλιάς συγκάλεσε τη Βουλή και σχηματίστηκε κυβέρνηση από τον Βενιζέλο, που όμως υπήρξε βραχύβια.» https://sarantakos.wordpress.com/2019/05/31/31may1915/
- ↑ ΦΕΚ Α 136/ 1906
- ↑ Ηλίας Νικολακόπουλος, σελ. 36.
- ↑ Ανδρέας Διαμαντόπουλος: «Οι ελληνικές κυβερνήσεις 1843 - 2004», http://www.greeklaws.com/pubs/results.php?id=842 Αρχειοθετήθηκε 2007-10-19 στο Wayback Machine.
- ↑ https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/1822-1935.pdf