Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 2023
Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2023 πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα την Κυριακή 21 Μαΐου.[1] Διεξήχθησαν λίγες εβδομάδες πριν τη λήξη της θητείας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Οι εκλογικές περιφέρειες της Ελλάδας με το χρώμα του πλειοψηφούντος κόμματος. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ήταν οι πρώτες εκλογές από το 1990 στις οποίες δεν ίσχυσε το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, που καταργήθηκε με τον νόμο 4406/2016, αλλά εκείνο της απλής αναλογικής.[2] Δεδομένου αυτού του παράγοντα, ο οποίος καθιστά δυσκολότερο τον σχηματισμό μιας αυτοδύναμης μονοκομματικής κυβέρνησης και σε συνδυασμό με την ανυπαρξία κουλτούρας πολιτικών συναινέσεων, αρκετοί πολιτικοί αναλυτές θεωρούσαν την πιθανότητα διεξαγωγής δεύτερων εκλογών μεγάλη.[3]
Στήθηκαν 21.262 εκλογικά τμήματα στην Ελλάδα και 188 εκλογικά τμήματα στο εξωτερικό συνολικά.[4] Από τις εκλογές αυτές προέκυψε η σύνθεση της ΙΘ΄ Κοινοβουλευτικής Περιόδου της Βουλής των Ελλήνων, που συγκλήθηκε στις 28 Μαΐου, ύστερα από σύντμηση κατά τέσσερις ημέρες της αρχικής προθεσμίας σύγκλησης, που ήταν η 1η Ιουνίου 2023.[5]
Πρώτο κόμμα ανεδείχθη η Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 40,79% και 146 έδρες, δεύτερο κόμμα ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία με 20,07% και 71 έδρες, τρίτο κόμμα το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα - Κίνημα Αλλαγής με 11,46% και 41 έδρες, τέταρτο κόμμα το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας με 7,23% και 26 έδρες και πέμπτο η Ελληνική Λύση με 4,45% και 16 έδρες.[6]
Η συμμετοχή ανήλθε στο 61,10% και η αποχή στο 38,90%, επί των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Κανένα κόμμα δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης. Την επομένη ημέρα των εκλογών, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου επέδωσε διερευνητική εντολή στον πρόεδρο της ΝΔ και απερχόμενο πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη[7], εκείνος όμως την επέστρεψε την ίδια ημέρα, λέγοντας πως δεν υπάρχουν περιθώρια συγκλίσεων για τον σχηματισμό κυβερνήσεως συνεργασίας.[8] Τις επόμενες ημέρες έλαβαν διερευνητική εντολή ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Νίκος Ανδρουλάκης, αμφότεροι, ωστόσο, την επέστρεψαν άμεσα.[9][10][11] Στις 24 Μαΐου πραγματοποιήθηκε σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών των κοινοβουλευτικών κομμάτων υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας με σκοπό την ύστατη εξέταση του ενδεχομένου σχηματισμού κυβέρνησης που να διαθέτει την εμπιστοσύνη της Βουλής είτε υπηρεσιακής κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής προκειμένου να διεξαγάγει εκλογές, ωστόσο κατέστη και αυτή άκαρπη.[12] Την ίδια ημέρα, η Πρόεδρος έδωσε εντολή σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης που θα οδηγήσει εκ νέου τη χώρα σε εκλογές στις 25 Ιουνίου στον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Γιάννη Σαρμά.[13] Εκείνος αποδέχτηκε και ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 25 Μαΐου.[14]
Πλαίσιο
ΕπεξεργασίαΣτις 8 Φεβρουαρίου 2023, η Βουλή ψήφισε για την απαγόρευση συμμετοχής κομμάτων που διοικούνται ονομαστικά ή πραγματικά από κατάδικους, διάταξη που εφαρμόστηκε στην περίπτωση του κόμματος Εθνικό Κόμμα-Έλληνες του Ηλία Κασιδιάρη. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ψήφισαν υπέρ του νόμου ενώ το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση και το ΜΕΡΑ25 καταψήφισαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε παρών.[15][16]
Εκλογικό σύστημα
ΕπεξεργασίαΗ εκλογή μελών για τη Βουλή των Ελλήνων γίνεται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία κάθε τέσσερα χρόνια.[17][18] Για τις βουλευτικές εκλογές η Ελληνική επικράτεια χωρίζεται σε 59 εκλογικές περιφέρειες.
Δικαίωμα ψήφου για την εκλογή βουλευτών έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες υπό τις εξής προϋποθέσεις: έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους (μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του έτους των εκλογών), είναι εγγεγραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου της χώρας και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.[19] Από το 2019, δικαίωμα ψήφου έχουν και οι Έλληνες του εξωτερικού, οι οποίοι τα τελευταία 35 χρόνια έχουν ζήσει δύο χρόνια στην Ελλάδα και έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση Ε1 ή Ε2 ή Ε3 ή Ε9 είτε το τρέχον είτε το προηγούμενο φορολογικό έτος. Οι εκλογείς του εξωτερικού επιλέγουν το ψηφοδέλτιο επικρατείας του κόμματος που επιθυμούν χωρίς να βάζουν σταυρό προτίμησης και η ψήφος τους μετράει ισότιμα στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα.[20] Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.[17]
Εκλόγιμοι για τις βουλευτικές εκλογές (δικαίωμα του εκλέγεσθαι) είναι οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας τους κατά την ημέρα της εκλογής και έχουν τη νόμιμη ικανότητα του εκλέγειν.[21]
Ο αριθμός των βουλευτών για όλη την ελληνική επικράτεια ορίζεται σε 300. Από αυτούς, οι 285 εκλέγονται στις εκλογικές περιφέρειες, ενώ οι υπόλοιποι δεκαπέντε εκλέγονται ενιαία σε ολόκληρη την επικράτεια (βουλευτές επικρατείας).[20][22]
Το σύστημα εκλογής των μελών της Βουλής των Ελλήνων σε αυτές τις εκλογές είναι η απλή αναλογική με όριο εισόδου στη Βουλή το 3%.[23]
ΙΗ΄ κοινοβουλευτική περίοδος (2019-2023)
ΕπεξεργασίαΣτις βουλευτικές εκλογές του 2019, πρώτο κόμμα είχε αναδειχθεί η Νέα Δημοκρατία, με ποσοστό 39,85%, ενώ το έως τότε κυβερνών κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ, είχε έρθει δεύτερο συγκεντρώνοντας το 31,53% των ψήφων.[24] Λόγω της ενισχυμένης αναλογικής, η Νέα Δημοκρατία είχε αυτοδυναμία στη Βουλή[25] και σχημάτισε μονοκομματική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.[26][27] Στην αξιωματική αντιπολίτευση βρισκόταν ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Αλέξη Τσίπρα. Άλλα τέσσερα κόμματα (ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25) κατάφεραν να εισέλθουν στη Βουλή. Το εκλογικό όριο του 3% δεν ξεπέρασε η Χρυσή Αυγή που έμεινε εκτός Βουλής.[28]
Το 2020 ξέσπασε η πανδημία της COVID-19, η οποία έπληξε και την Ελλάδα. Για την αντιμετώπιση της πανδημίας η κυβέρνηση επέβαλε δύο φορές καθολικό lockdown, ενώ οργάνωσε και ένα μεγάλο πρόγραμμα εμβολιασμού του πληθυσμού. Μέχρι σήμερα η πανδημία έχει προκαλέσει πάνω από 34.000 θανάτους.[29]
Ύστερα από τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά, διεξήχθησαν τον Δεκέμβριο του 2021 εσωκομματικές εκλογές για το ΚΙΝΑΛ από τις οποίες αναδείχθηκε νικητής ο Νίκος Ανδρουλάκης. Τον Μάιο του 2022, το ΚΙΝΑΛ, επέστρεψε στην παλαιά ονομασία του «ΠΑΣΟΚ» και έγινε «ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής». Έπειτα από αυτό, οι δημοσκοπήσεις κατέγραψαν άνοδο στην πρόθεση ψήφου για το ΚΙΝΑΛ, όμως από το 2023 και έπειτα καταγράφεται πτώση στα δημοσκοπικά του ποσοστά.[30][31]
Το 2022 ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη στήριξε τις κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας, ενώ απέστειλε ανθρωπιστική και στρατιωτική ενίσχυση στην Ουκρανία.[32] Ακολούθησε ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, που επηρέασε σημαντικά και την Ελλάδα.[33] Την ίδια χρονιά πήρε δημοσιότητα και το σκάνδαλο των υποκλοπών: αποκαλύφθηκε ότι η ΕΥΠ παρακολουθούσε τις τηλεπικοινωνίες δημοσιογράφων, πολιτικών προσώπων, μεταξύ των οποίων του Ανδρουλάκη, και υψηλόβαθμων αξιωματικών του στρατού καθώς και ότι κάποιοι από αυτούς είχαν παρακολουθηθεί ή είχε γίνει προσπάθεια να παρακολουθηθούν μέσω εγκατάστασης στο κινητό τους τηλέφωνο του λογισμικού κατασκοπίας Predator.
Στις 28 Φεβρουαρίου 2023, σημειώθηκε σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, που προκάλεσε τον θάνατο 57 ανθρώπων. Το δυστύχημα συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία και αποκάλυψε ελλείψεις ασφαλείας στον σιδηρόδρομο. Ακολούθησαν απεργίες και μαζικά συλλαλητήρια για την απόδοση ευθυνών για το δυστύχημα, με συμμετοχή αντίστοιχη των πρώτων αντιμνημονιακών διαδηλώσεων του 2011.[34] Στα συλλαλητήρια πήραν δημοσιότητα περιστατικά αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας κατά απλών πολιτών και δημοσιογράφων.[35][36] Το δυστύχημα στα Τέμπη έχει χαρακτηριστεί και ως πολιτικό ορόσημο καθώς προκάλεσε φθορά στις δημοσκοπήσεις της Νέας Δημοκρατίας.[37] Έκτοτε όμως, από τον Απρίλιο του 2023 και έπειτα, καταγράφεται μια σταδιακή ανάκαμψη στα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας.[38][39]
Προκήρυξη
ΕπεξεργασίαΣτον απόηχο των διαμαρτυριών για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε στις 28 Μαρτίου την πρόωρη διενέργεια βουλευτικών εκλογών στις 21 Μαΐου.[40] Στις 22 Απριλίου ο Μητσοτάκης παρέδωσε στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας πράξη του υπουργικού συμβουλίου με την οποία εισηγείτο τη διάλυση της Βουλής των Ελλήνων και την προκήρυξη εθνικών εκλογών για την 21η Μαΐου.[41] Ως εθνικό λόγο για τη διενέργεια των εκλογών, σύμφωνα με το άρθρο 41 του Συντάγματος, ο Μητσοτάκης επικαλέστηκε την ανάγκη πολιτικής σταθερότητας για την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας.[42] Το ίδιο απόγευμα θυροκολλήθηκε το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα στη Βουλή.[43]
Στις 23 Απριλίου ανέλαβε υπηρεσιακή υπουργός Εσωτερικών στη θέση του Μάκη Βορίδη η καθηγήτρια Καλλιόπη Σπανού.[44]
Συμμετέχοντα κόμματα, συνασπισμοί και ανεξάρτητοι υποψήφιοι
ΕπεξεργασίαΣτις 2 Μαΐου 2023, ο Άρειος Πάγος αποφάσισε ότι 27 κόμματα, 8 συνασπισμοί κομμάτων και ένας ανεξάρτητος υποψήφιος είχαν τα κριτήρια για να συμμετάσχουν στις εκλογές. Στις εκλογές συμμετείχαν:[45]
- Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την Ανατροπή
- Βόρεια Λέγκα – Κράμα
- ΕΑΝ
- Εθνική Δημιουργία
- Ελεύθεροι Ξανά
- Έλληνες Οικολόγοι
- Ελληνική Λύση
- Ελληνικό Όραμα
- Ελλήνων Συνέλευσις
- Ενότητα – Αλήθεια ΕΝ.Α.
- Ενώνω Συμμαχία Ελευθερίας
- Ένωση Κεντρώων
- Καπνιστικές Ομάδες για την Τέχνη και την Εικαστική Συγκρότηση
- Κίνημα Φτωχών
- Κίνημα 21
- Κοινωνία Αξιών – Φιλελεύθερη Συμμαχία
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (μ-λ)
- Μ-Λ Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
- ΜέΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη
- Νέα Δημοκρατία
- Νέα Δομή
- Δημοκρατικό Πατριωτικό Κίνημα - Νίκη
- Οικολόγοι Πράσινοι – Πράσινη Ενότητα
- Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του Κ.Κ.Ε.
- Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας
- ΠΑ.ΣΟ.Κ. - Κίνημα Αλλαγής
- Πλεύση Ελευθερίας
- Πνοή Δημοκρατίας
- Πολιτική Πρωτοβουλία
- Πράσινο Κίνημα
- Στέφανος Προΐτσης
- Συμμαχία Ανατροπής
- ΣΥ.ΡΙΖ.Α. - Προοδευτική Συμμαχία
- Τώρα Όλοι Μαζί
- Social
Σύμφωνα με την απόφαση 8/2023 του Α1 Πολιτικού τμήματος, 14 επιπλέον κόμματα αποκλείστηκαν από τη συμμετοχή στις εκλογές είτε για νομικούς είτε για γραφειοκρατικούς λόγους, καθώς και το σύνολο των υποψηφίων τους σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες της Ελλάδας.
Προεκλογική εκστρατεία
ΕπεξεργασίαΕπίσημα, η προεκλογική εκστρατεία ξεκίνησε στις 22 Απριλίου με την προκήρυξη των εκλογών. Τα κόμματα ήδη από τα τέλη Μαρτίου άρχισαν να εντατικοποιούν τις περιοδείες και τις ομιλίες των πολιτευτών τους. Οι Έλληνες πολιτικοί εφαρμόζουν πολλές μεθόδους για να διαδώσουν τις κομματικές θέσεις τους, όπως τηλεοπτικές συζητήσεις, ομιλίες σε καφετέριες και πλατείες.
Στο προεκλογικό της πρόγραμμα η Νέα Δημοκρατία προσπαθεί να συνδέσει τον εαυτό της με την μεταρρύθμιση της οικονομίας και των θεσμών και το άνοιγμα της Ελλάδας προς τα έξω, ενώ συνδέει τον ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ άλλων, με λαϊκιστικές πολιτικές.[46] Η προεκλογική εκστρατεία της ΝΔ δίνει έμφαση στην οικονομία (μεταξύ άλλων την μείωση των φόρων και της ανεργίας).
Ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει έμφαση στην υπόθεση τηλεφωνικών παρακολουθήσεων, κατηγορώντας τη ΝΔ για τα ανεπαρκή μέτρα ασφαλείας στους σιδηροδρόμους που οδήγησαν στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών[47], όπως επίσης στην έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στον Μητσοτάκη, την στεγαστική κρίση, τους μισθούς, τα προβλήματα της μεσαίας τάξης και άλλα.
Η εκστρατεία του ΠΑΣΟΚ, παλαιότερα κυβερνητικού κόμματος, δίνει έμφαση στην αξιοκρατία, την πράσινη μετάβαση, το ισχυρό σύστημα υγείας και τη διαφάνεια. Ο Νίκος Ανδρουλάκης επικρίνει και απορρίπτει οποιαδήποτε συνεργασία με τον Μητσοτάκη και τον Τσίπρα, επειδή υποστήριξαν μέτρα λιτότητας. Υποστηρίζει ότι για να συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνασπισμού πρέπει να συμφωνηθεί ηγέτης της να είναι ένας μη κομματικός αρχηγός.[47]
Η εκστρατεία του ΚΚΕ έχει ως κεντρικούς άξονες τις ευθύνες των τριών μεγάλων κομμάτων για τα μέτρα λιτότητας, τις ομοιότητες μεταξύ της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ (ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε το 50% των νόμων της ΝΔ, ενώ το ΠΑΣΟΚ το 70%)[48] στα προγράμματα και τη κυβερνητική τους πολιτική, παρουσιάζοντας σαν παράδειγμα την κυβέρνηση Σαμαρά. Άλλα σημαντικά σημεία του προγράμματος του ΚΚΕ είναι ζητήματα της εργατικής τάξης, όπως η εκμετάλλευση των εργαζομένων από τους εργοδότες και οι κακές συνθήκες εργασίας, το δυστύχημα στα Τέμπη και η παραμέληση των υποδομών από παλαιότερες κυβερνήτες, η αποδέσμευση της Ελλάδας από την πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και προβλήματα της μεσαίας τάξης, όπως το στεγαστικό ζήτημα, η ποιότητα ζωής, η παιδεία και οι φοιτητές. Το κόμμα ζητά βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία, ενεργειακό σχεδιασμό προς όφελος του λαού και τάσσεται υπέρ της νομιμοποίησης των μεταναστών που ζουν και εργάζονται χωρίς έγγραφα για να αποκτήσουν βασικά δικαιώματα.[49]
Η Ελληνική Λύση υποστηρίζει τον οικονομικό πατριωτισμό, την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου προκειμένου να απεξαρτηθεί η Ελλάδα από τον τουρισμό, το εθνικό συμφέρον, την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 μίλια, την πράσινη μετάβαση και την εξόρυξη πόρων μεταξύ άλλων.[50]
Το ΜέΡΑ25 υποστηρίζει την «ρήξη με τις υποδείξεις των Βρυξελλών και τα ολιγαρχικά συμφέροντα», την θέσπιση ενός δωρεάν συστήματος καταθέσεων (Δήμητρα), την κατάργηση της στρατιωτικής θητείας, την αναθεώρηση της θέσης της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, εναντιώνεται στην διαίρεση του κόσμου σε μπλοκ, την κατάργηση του χρηματιστηρίου ενέργειας και την μη εξόρυξη πόρων (για οικολογικούς λόγους), την δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση, την τροποποίηση του εκπαιδευτικού συστήματος, την ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Ως προς την υγεία, το κόμμα υποστηρίζει τη «δημόσια, καθολική, ανθρωποκεντρική και δωρεάν υγεία».[51]
Φωτοθήκη προεκλογικής περιόδου
Επεξεργασία-
Η κεντρική προεκλογική συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στο Σύνταγμα.
-
Η κεντρική προεκλογική συγκέντρωση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ στο Θησείο.
-
Ο Δημήτρης Κουτσούμπας στην κεντρική συγκέντρωση του ΚΚΕ στην Πλατεία Συντάγματος.
-
Ο Γιάνης Βαρουφάκης σε συγκέντρωση του ΜέΡΑ25 στη Νέα Σμύρνη.
Συνθήματα κομμάτων
ΕπεξεργασίαΚόμμα | Σύνθημα | |
---|---|---|
Νέα Δημοκρατία | «Σταθερά Τολμηρά Μπροστά» | |
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία | «Δικαιοσύνη Παντού» | |
Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα - Κίνημα Αλλαγής | «Η κοινωνία στο προσκήνιο» | |
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας | «Μόνοι τους και όλοι μας» | |
Ελληνική Λύση | «Πρώτα η Ελλάδα, Πρώτα οι Έλληνες» | |
Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής | «Όλα μπορούν να είναι αλλιώς» | |
Νίκη | «Διεκδικούμε την Ελλάδα που μας αξίζει» | |
Πλεύση Ελευθερίας | «Δώσε Ζωή στην Βουλή» |
Η ΝΔ χρησιμοποίησε επίσης το σύνθημα: «Η Ελλάδα δεν γυρίζει πίσω», σύνθημα του κόμματος υπό την ηγεσία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στις βουλευτικές εκλογές του 1993.[52] Το ΚΚΕ χρησιμοποίησε επίσης το σύνθημα: «Μόνο ο λαός σώζει το λαό»[53], ενώ το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ χρησιμοποίησε ένα επιπλέον σύνθημα σε ομιλίες και τηλεοπτικά σποτ: «Απόφαση Αλλαγής».[54][55]. Ακόμη το ΜέΡΑ25, χρησιμοποίησε και το σύνθημα «Πρώτη Φορά Ρήξη».
Ντιμπέιτ
ΕπεξεργασίαΣτις 29 Απριλίου 2023, συνεκλήθη η διακομματική επιτροπή υπό την υπηρεσιακή υπουργό Εσωτερικών, Καλλιόπη Σπανού, που κατέληξε σε συμφωνία για την διεξαγωγή μιας τηλεμαχίας των πολιτικών αρχηγών. Η τηλεμαχία πραγματοποιήθηκε στις 10 Μαΐου, 11 μέρες πριν τις εκλογές, στο Ραδιομέγαρο Αγίας Παρασκευής. Στο ντιμπέιτ συμμετείχαν οι αρχηγοί των 6 πολιτικών κομμάτων που μετέχουν στη Βουλή και 6 δημοσιογράφοι που εκπροσωπούν τα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα.[56] Διεξήχθησαν 6 γύροι και 6 θεματικές: Οικονομία, Ανάπτυξη και Επενδύσεις· Εξωτερική πολιτική και Άμυνα· Κράτος, Θεσμοί και Διαφάνεια· Υγεία, Παιδεία και Κοινωνική Πρόνοια· Ενέργεια και Περιβάλλον· Νέα Γενιά.[57]
Ντιμπέιτ Ελληνικών βουλευτικών εκλογών Μαΐου 2023 | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ημερομηνία | Ώρα | Οργανωτές | Συντονιστής | Π Παρών Α Απών Μ Μη-Προσκεκλημένος | ||||||
ΝΔ Μητσοτάκης |
ΣΥΡΙΖΑ Τσίπρας |
ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Ανδρουλάκης |
ΚΚΕ Κουτσούμπας |
ΕΛ Βελόπουλος |
ΜέΡΑ25 Βαρουφάκης |
Παραπομπές | ||||
10 Μαΐου 2023 | 9:00ΜΜ | ΕΡΤ1 | Γιώργος Κουβαράς | Π | Π | Π | Π | Π | Π | [58] |
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου είχε ζητήσει επίσης να συμμετέχει, αλλά το αίτημα της δεν έγινε δεκτό. Οι δημοσιογράφοι που έθεσαν τις ερωτήσεις ήταν η Σία Κοσιώνη, ο Αντώνης Σρόιτερ, η Μάρα Ζαχαρέα, η Ράνια Τζίμα, ο Παναγιώτης Στάθης και ο Γιώργος Παπαδάκης. Συντονιστής ήταν ο Γιώργος Κουβαράς. Η ΕΡΤ1 σημείωσε τηλεθέαση 20,1% ενώ το παρακολούθησαν συνολικά 2,1 εκ. τηλεθεατές.[59] Μεταδόθηκε επίσης και από τα 6 τηλεοπτικά κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας, τον Alpha TV, ΑΝΤ1, Mega Channel, Open TV, Skai TV, Star Channel.
Δημοσκοπήσεις
ΕπεξεργασίαΤο τελικό exit poll[60], που ανακοινώθηκε περί ώρα 20.30 μμ στις 21/05/2023, έδινε τα εξής αποτελέσματα:
- Ν.Δ.: 37,5 – 41,5%
- ΣΥΡΙΖΑ: 23,5 – 27,5%
- ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: 11,5 – 12,5%
- ΚΚΕ: 6,5 – 7,5%
- Ελληνική Λύση: 4,3 – 5,3%
- ΜέΡΑ25: 2,5 – 3,5%
- Πλεύση Ελευθερίας: 2,5 – 3,5%
- Νίκη: 2,5 – 3,5%
Αποτελέσματα
ΕπεξεργασίαΚόμμα | Επικεφαλής | Ψήφοι | Έδρες | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Αριθμός | % | % ± | Αριθμός | ± | |||
Νέα Δημοκρατία | Κυριάκος Μητσοτάκης | 2.407.750 | 40,79% | +0,94% | 146 | -12 | |
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία | Αλέξης Τσίπρας | 1.184.621 | 20,07% | -11,46% | 71 | -15 | |
Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα - Κίνημα Αλλαγής | Νίκος Ανδρουλάκης | 676.165 | 11,46% | +3,35% | 41 | +19 | |
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας | Δημήτρης Κουτσούμπας | 426.633 | 7,23% | +1,93% | 26 | +11 | |
Ελληνική Λύση | Κυριάκος Βελόπουλος | 262.498 | 4,45% | +0,75% | 16 | +6 | |
Νίκη | Δημήτρης Νατσιός | 172.260 | 2,92% | ||||
Πλεύση Ελευθερίας | Ζωή Κωνσταντοπούλου | 170.424 | 2,89% | +1,42% | |||
Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής | Γιάνης Βαρουφάκης | 155.107 | 2,63% | -0,82% | -9 | ||
Συμμαχία Ανατροπής | Δημήτρης Καζάκης | 53.346 | 0,90% | +0,40% | |||
Εθνική Δημιουργία | Θάνος Τζήμερος | 48.036 | 0,81% | +0,07% | |||
Ενώνω Συμμαχία Ελευθερίας | Νίκος Μαυραγάνης | 37.305 | 0,63% | ||||
Οικολόγοι Πράσινοι | Δημήτρης Πολιτόπουλος | 35.201 | 0,60% | ||||
Κίνημα 21 | Ζώης Μπέχλης | 34.914 | 0,59% | ||||
Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την Ανατροπή | διοικούσα επιτροπή | 31.759 | 0,54% | +0,13% | |||
Πνοή Δημοκρατίας | Δημήτριος Κούβελας | 27.619 | 0,47% | ||||
Ένωση Κεντρώων | Βασίλης Λεβέντης | 22.471 | 0,38% | -0,86% | |||
Ελεύθεροι Ξανά | Φαίδων Βόβολης | 20.443 | 0,35% | ||||
Κίνημα Φτωχών Ελλάδας | Παύλος Κοντογιαννίδης | 18.479 | 0,31% | ||||
ΕΑΝ | Τάσος Κανελλόπουλος | 15.174 | 0,26% | ||||
Πράσινο Κίνημα | Κώστας Καλογράνης | 14.627 | 0,25% | ||||
Τώρα Όλοι Μαζί | Αθανάσιος Κολυβάς | 14.036 | 0,24% | ||||
Ελλήνων Συνέλευσις | Αρτέμης Σώρρας | 12.743 | 0,22% | -0,03% | |||
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (μαρξιστικό-λενινιστικό) | διοικούσα επιτροπή | 12.742 | 0,22% | +0,08% | |||
Καπνιστικές Ομάδες για την Τέχνη και την Εικαστική Συγκρότηση | Νίκος Λούβρος | 11.521 | 0,20% | ||||
Ενότητα - Αλήθεια ΕΝ.Α | Αργύρης Νταλιάνης | 11.401 | 0,19% | ||||
Πολιτική Πρωτοβουλία | διοικούσα επιτροπή | 6.079 | 0,10% | ||||
Κοινωνία Αξιών - Φιλελεύθερη Συμμαχία | Στέλιος Φενέκος | 5.866 | 0,10% | ||||
Βόρεια Λέγκα - Κράμα | Χρήστος Ορφανίδης | 5.430 | 0,09% | ||||
Μαρξιστικό-Λενινιστικό Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας | διοικούσα επιτροπή | 3.922 | 0,07% | +0,02% | |||
Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας | Σωφρόνιος Παπαδόπουλος | 1.930 | 0,03% | ||||
Social | Συμεών Καψάλας | 1.014 | 0,02% | ||||
Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας | Ηλίας Ζαφειρόπουλος | 1.010 | 0,02% | ||||
Νέα Δομή | Νικόλαος Πολύζος | 70 | <0,01% | ||||
Ελληνικό Όραμα | Τάσος Τσανεκλίδης | 12 | <0,01% | ||||
Έλληνες Οικολόγοι | Δημοσθένης Βεργής | 0 | 0,00% | ||||
Ανεξάρτητοι υποψήφιοι | 155 | <0,01% | |||||
Σύνολο | 5.902.763 | 100 | 300 | ||||
Έγκυρα | 5.902.763 | 97,39% | |||||
Άκυρα | 123.318 | 2,03% | +0,69% | ||||
Λευκά | 34.959 | 0,58% | -0,16% | ||||
Ψήφισαν | 6.061.040 | 61,10% | +3,32% | ||||
Αποχή | 3.858.075 | 38,90% | |||||
Εγγεγραμμένοι | 9.919.115 | (-65.819) |
Πηγή: ekloges.ypes.gr
Κόμμα | Μεγ. ποσοστό | % | Μικ. ποσοστό | % |
---|---|---|---|---|
Νέα Δημοκρατία | Δωδεκάνησα | 49,93 | Ροδόπη | 27,06 |
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς | Ροδόπη | 33,18 | Χίος | 12,36 |
Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα - Κίνημα Αλλαγής | Ροδόπη | 22,63 | Α' Πειραιά | 5,93 |
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας | Σάμος | 16,52 | Ξάνθη | 2,84 |
Ελληνική Λύση | Έβρος | 8,72 | Λευκάδα | 1,64 |
-
(Πρώτο κόμμα σε κάθε Δήμο ή Κοινότητα)
ΝΔ: 986, ΣΥΡΙΖΑ: 28, ΠΑΣΟΚ: 7, ΚΚΕ: 3 -
(Δεύτερο κόμμα σε κάθε Δήμο ή Κοινότητα)
ΝΔ: 22, ΣΥΡΙΖΑ: 756, ΠΑΣΟΚ: 221, ΚΚΕ: 12, ΕΛ: 3
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Στις 11 ο Μητσοτάκης στη Σακελλαροπούλου: Διαλύεται η Βουλή, τι θα επικαλεστεί για τις πρόωρες εκλογές». The TOC. 22 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
- ↑ «Εκλογές 2023: Από την απλή αναλογική, στην ενισχυμένη της δεύτερης κάλπης - Όλες οι διαδικασίες». ertnews.gr. 5 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2023.
- ↑ «Extremely complex yet surprisingly simple». www.ips-journal.eu (στα Αγγλικά). 15 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
- ↑ https://www.ypes.gr/wp-content/uploads/2023/05/BASIKA-TMHMATA-VOULEFTIKES-2023-202305051606.xlsx. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. Missing or empty
|title=
(βοήθεια) - ↑ «Εθνικό Τυπογραφείο». 22 Απριλίου 2023.
- ↑ «Εκλογές 2023: Αυτά είναι τα τελικά αποτελέσματα -Θρίαμβος ΝΔ με 1,22 εκατ. περισσότερες ψήφους από τον ΣΥΡΙΖΑ». iefimerida.gr. 26 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2023.
- ↑ 902.gr (22 Μαΐου 2023). «Έλαβε τη διερευνητική εντολή ο Κ. Μητσοτάκης και την επιστρέφει το απόγευμα». 902.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ Newsroom (22 Μαΐου 2023). «Εκλογές 2023: Παρέδωσε τη διερευνητική εντολή ο Μητσοτάκης». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ Newsroom (23 Μαΐου 2023). «Εκλογές 2023 – Στο Προεδρικό Μέγαρο ο Ανδρουλάκης για τη διερευνητική εντολή». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ «Επέστρεψε τη διερευνητική εντολή ο Ν. Ανδρουλάκης». www.naftemporiki.gr. 23 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ Newsroom (23 Μαΐου 2023). «Εκλογές 2023: Δεν παρέλαβε τη διερευνητική εντολή ο Αλέξης Τσίπρας – «Οδυνηρό σοκ το αποτέλεσμα, αναλαμβάνω ακέραια την ευθύνη»». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ Newsroom (24 Μαΐου 2023). «Ολοκληρώθηκε η σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών - Δεν έγιναν δηλώσεις». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ «Στο προεδρικό μέγαρο ο Γιάννης Σαρμάς - Αναλαμβάνει υπηρεσιακός πρωθυπουργός». AthensVoice. 24 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ Δασκαλάκης, Ιωάννης (25 Μαΐου 2023). «Live — Στο Μέγαρο Μαξίμου ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός ο Ιωάννης Σαρμάς». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ «Far-right party banned from upcoming election in Greece». ABC News (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
- ↑ Greek Parliament approves amendment to exclude far right party from elections
- ↑ 17,0 17,1 Βουλή των Ελλήνων: Σύνταγμα-Άρθρο 51
- ↑ Βουλή των Ελλήνων: Σύνταγμα-Άρθρο 53
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών: Βουλευτικές εκλογές - Ενδιαφέρουν τον πολίτη
- ↑ 20,0 20,1 Με συντριπτική πλειοψηφία το νομοσχέδιο για την ψήφο των αποδήμων
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών: Βουλευτικές εκλογές - Ενδιαφέρουν τους υποψηφίους
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών: Βουλευτικές εκλογές - Ενδιαφέρουν τους συνδυασμούς
- ↑ Νόμος 4406/2016 : Αναλογική εκπροσώπηση των πολιτικών κομμάτων, διεύρυνση του δικαιώματος εκλέγειν και άλλες διατάξεις περί εκλογής Βουλευτών.
- ↑ «Εθνικές εκλογές – Ιούλιος 2019». ekloges-prev.singularlogic.eu. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2023.
- ↑ «Βουλευτικές εκλογές: Τα αποτελέσματα κι η ανάλυσή τους». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2023.
- ↑ «Ορκίστηκε η κυβέρνηση Κυρ. Μητσοτάκη». euronews. 9 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ Καρυώτης, Κυριάκος (8 Ιουλίου 2019). «Ορκίστηκε πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης-"Από σήμερα ξεκινά σκληρή δουλειά" (video)». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2023.
- ↑ «Εκτός βουλής έμεινε η Χρυσή Αυγή». euronews. 8 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ «Εβδομαδιαία Επισκόπηση | CoVid19.gov.gr». covid19.gov.gr. 4 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ «Γκάλοπ της Marc για το «ΘΕΜΑ»: Ανατροπή στην Κεντροαριστερά μετά την εκλογή Ανδρουλάκη - Ανοίγει την «ψαλίδα» στις 13,8 μονάδες η ΝΔ». ProtoThema. 19 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ Group), Radiotileoptiki S. A. (OPEN Digital (2 Απριλίου 2023). «Εκλογές 2023 - ΠΑΣΟΚ: Τα (χαμηλά) δημοσκοπικά ποσοστά φέρνουν… αποφάσεις συνεργασιών». ΕΘΝΟΣ. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ «Αυτές είναι οι χώρες που έχουν στείλει αμυντική βοήθεια στην Ουκρανία». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ «Ενεργειακή και πληθωριστική κρίση: Η ελληνική οικονομία, οι αντοχές της και η δήλωση Σταϊκούρα - enikonomia.gr». 13 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ «Public Issue: 2,5 εκατ. πολίτες σε απεργίες και διαδηλώσεις για τα Τέμπη- Ρεκόρ 12ετίας | LiFO». www.lifo.gr. 20 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ «Δημοσιογράφος έχασε την ακοή του από κρότου λάμψης». in.gr. 21 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ «Γερανός της αστυνομίας γκαζώνει και περνάει «ξυστά» από διαδηλωτές στην Ακαδημίας». in.gr. 16 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ «Το πολιτικό ορόσημο των Τεμπών | LiFO». www.lifo.gr. 22 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2023.
- ↑ «Ανάκαμψη της ΝΔ στις δημοσκοπήσεις -Οι δύο παράμετροι στη μάχη για τους αναποφάσιστους». iefimerida.gr. 5 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ «Δημοσκόπηση Metron Analysis: Στις 7 μονάδες η διαφορά ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου». Οικονομικός Ταχυδρόμος. 12 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ «Greece to hold national elections on May 21». Deutsche Welle. 28-03-2023. https://www.dw.com/en/greece-to-hold-national-elections-on-may-21/a-65146824. Ανακτήθηκε στις 11-04-2023.
- ↑ «Στην ΠτΔ ο Μητσοτάκης - «Στοίχημα για όλους η συμμετοχή των νέων»». ΤΟ ΒΗΜΑ. 22 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2023.
- ↑ Βίκυ Σαμαρά (22-04-2023). «Μητσοτάκης: Εκλογές με εθνικό λόγο την επενδυτική βαθμίδα». news247.gr. https://www.news247.gr/ekloges/mitsotakis-gia-tin-ependytiki-vathmida-apaiteitai-politiki-statherotita.10015458.html. Ανακτήθηκε στις 23-04-2023.
- ↑ «Θυροκολλήθηκε το Προεδρικό Διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής». in.gr. 22 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2023.
- ↑ «Εκλογές 2023: Η Καλλιόπη Σπανού ορκίστηκε υπηρεσιακή υπουργός Εσωτερικών». Η Καθημερινή. 23-04-2023. https://www.kathimerini.gr/politics/562385482/ekloges-2023-i-kalliopi-spanoy-orkistike-ypiresiaki-ypoyrgos-esoterikon/. Ανακτήθηκε στις 23-04-2023.
- ↑ «Εκλογές 2023: Τα βήματα μέχρι την κάλπη μετά το «μπλόκο» από τον Άρειο Πάγο στον Ηλία Κασιδιάρη». Reader. 2 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2023.
- ↑ Τσιλιόπουλος, Ευθύμιος (2 Μαΐου 2023). «Greek elections: Campaign with town hall meetings and social media – What Mitsotakis changes and what he's keeping from the 2019 pre-election model». Οικονομικός Ταχυδρόμος - ot.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ 47,0 47,1 Psaropoulos, John. «Greece prepares for elections that may herald a new political era». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ 902.gr (1 Φεβρουαρίου 2023). «Ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε το 50% και το ΠΑΣΟΚ το 70% των νομοσχεδίων της ΝΔ (AUDIO)». 902.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ «Η «ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ: ΚΚΕ». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ «Η «ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ: Ελληνική Λύση». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ «Η «ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ: ΜέΡΑ25». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
- ↑ «Κυρ. Μητσοτάκης: Η Ελλάδα δεν γυρίζει πίσω - Η Ελλάδα προχωράει μπροστά (vid) | Liberal.gr». www.liberal.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
- ↑ «ΤΩΡΑ ΙΣΧΥΡΟ ΚΚΕ - ΕΚΛΟΓΕΣ 2023». www.rizospastis.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
- ↑ «ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: «Κάνε τον θυμό, Απόφαση Αλλαγής» - Η καμπάνια για τις εκλογές | LiFO». www.lifo.gr. 28 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
- ↑ «ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: «Στις 21 Μαΐου απόφαση αλλαγής του καχεκτικού και ξεπερασμένου δικομματισμού»». ΤΑ ΝΕΑ. 14 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
- ↑ Εκλογές 2023 | Debate Πολιτικών Αρχηγών | 10/05/2023 | ΕΡΤ, https://www.youtube.com/watch?v=R3olwxqyW-w, ανακτήθηκε στις 2023-05-21
- ↑ Newsroom (10 Μαΐου 2023). «Ντιμπέιτ πολιτικών αρχηγών: Οι θεματικές ενότητες και η διαδικασία». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2023.
- ↑ «Greek Party Leaders' Debate Set for May 10» (στα αγγλικά). Greek Reporter. 29 April 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 May 2023. https://web.archive.org/web/20230504001425/https://greekreporter.com/2023/04/29/greek-party-leaders-debate/. Ανακτήθηκε στις 4 May 2023.
- ↑ «Debate: Τα επίσημα στοιχεία της ΕΡΤ για την τηλεθέαση». Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2023.
- ↑ «Εκλογές 2023 – Τελικό exit poll: Ανοίγει η ψαλίδα υπέρ της ΝΔ – Αναλυτικά η εκτίμηση». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 21 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2023.
- ↑ https://ekloges.ypes.gr/current/v/home/parties/. Missing or empty
|title=
(βοήθεια)