Λιβυκός Εμφύλιος Πόλεμος (2011)

(Ανακατεύθυνση από Εξέγερση στη Λιβύη το 2011)

Ο Λιβυκός Εμφύλιος Πόλεμος του 2011 ήταν μια σειρά από ταραχές και συγκρούσεις που συνέβησαν στο βορειοαφρικανικό κράτος της Λιβύης κατά της κυβέρνησης και του αρχηγού του κράτους Μουαμάρ Καντάφι.

Πρώτος Λιβυκός Εμφύλιος Πόλεμος
Τμήμα Αραβικής Άνοιξης και Λιβυκής Κρίσης
Εθνοτικές ομάδες στη Λιβύη. Με πράσινο διακρίνεται η φυλή Τούμπου, η οποία τάχθηκε υπέρ του Καντάφι.
Χρονολογία15 Φεβρουαρίου – 23 Οκτωβρίου 2011 (8 μήνες, 1 εβδομάδα και 1 ημέρα)
ΤόποςΛιβύη
ΈκβασηΝίκη μεταβατικών
  • Ανατροπή της κυβέρνησης Καντάφι
Αντιμαχόμενοι
Λιβυκή Αραβική Τζαμαχιρία
Ηγετικά πρόσωπα

Ήδη από τα μέσα Ιανουαρίου του 2011, και ενώ ήταν σε εξέλιξη οι διαδηλώσεις και οι ταραχές που οδήγησαν στην πτώση του Μπεν Αλί στην Τυνησία, αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις είχαν ξεκινήσει και σε διάφορες άλλες, αραβικές κυρίως, χώρες, μεταξύ των οποίων και στη Λιβύη. Στις 27 Ιανουαρίου το καθεστώς του Μουαμάρ αλ-Καντάφι, ο οποίος κυβερνά τη χώρα (με τον τίτλο Ηγέτης και Οδηγός της Επανάστασης από το 1969, οπότε επικεφαλής πραξικοπήματος κατέλυσε τη μοναρχία, για να αποτρέψει την επιδείνωση της κατάστασης ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα 24 εκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος στη χώρα. Στα τέλη του μήνα ο συγγραφέας Τζαμάλ αλ-Χατζί κάλεσε μέσω του διαδικτύου τον κόσμο να διαδηλώσει για μεγαλύτερες ελευθερίες στη Λιβύη όπως συνέβαινε στην Τυνησία και στην Αίγυπτο[1]. Λίγες ημέρες αργότερα ο Τζαμάλ αλ-Χατζί συνελήφθη από αστυνομικούς με πολιτική περιβολή και του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για τραυματισμό ενός ανθρώπου με το αυτοκίνητό του.

Οι αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις της χώρας άρχισαν να έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή και να γίνονται πιο δυναμικές από τα μέσα Φεβρουαρίου. Επίκεντρο των διαδηλώσεων είναι η Βεγγάζη[2]. Στις 15 Φεβρουαρίου έγινε διαδήλωση μπροστά στο αρχηγείο της αστυνομίας στην πόλη ενάντια στη σύλληψη του δικηγόρου και υποστηρικτή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Fethi Tarbel. Ο Tarbel ήταν δικηγόρος των οικογενειών των θυμάτων της σφαγής στις φυλακές Abu Salim το 1996, όπου περισσότεροι από 1.000 κρατούμενοι υπολογίζεται πως έχασαν τη ζωή τους. Η διαδήλωση διαλύθηκε βίαια από την αστυνομία. Αντίστοιχες διαδηλώσεις έγιναν στις πόλεις Αλ Μπάυντα και Αζ Ζιντάν με συνθήματα εναντίον του καθεστώτος.

Την επομένη νέα διαδήλωση, που έγινε στην πλατεία Maydan al-Shajara στη Βεγγάζη διαλύθηκε από τις αρχές με αντλίες νερού. Σύμφωνα με διαδηλωτές πολλοί από τους αστυνομικούς που χρησιμοποιήθηκαν για τη διάλυση της διαδήλωσης δεν ήταν, όπως πρόδιδε η προφορά τους, από τη Βεγγάζη. Διαδηλώσεις και συγκρούσεις με νεκρούς και τραυματίες σημειώθηκαν επίσης στις πόλεις Al Bayda και Al-Quba.

Το καθεστώς αρχικά επέβαλε περιορισμούς και στη συνέχεια μπλόκαρε εντελώς την πρόσβαση στο διαδίκτυο. Η δε κρατική τηλεόραση της Λιβύης στην αρχή δεν έκανε καμία αναφορά στις αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις. Στις 16η Φεβρουαρίου έδειξε πλάνα από φιλοκαθεστωτικές διαδηλώσεις και το ίδιο απόγευμα μετέδωσε απευθείας την ομιλία του Καντάφι στην οποία κατάγγειλε τις Η.Π.Α και τους σιωνιστές συμμάχους της ενώπιον πλήθους που τον επευφημούσε[3].

Η κυβέρνηση του Καντάφι ανακοίνωσε κατάπαυση του πυρός, την οποία όμως απέτυχε να τηρήσει.[4] Τον Αύγουστο, οι δυνάμεις των ανταρτών κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών που είχαν απολέσει και το μεγαλύτερο μέρος της Τρίπολης.[5]

Στις 23 Αυγούστου, οι Λίβυοι αντάρτες βομβάρδισαν το κατάλυμα του Καντάφι στην Μπαμπ αλ-Αζιζία στην Τρίπολη και μπήκαν στο εσωτερικό του. Παρά τις αρχικές πληροφορίες που έφεραν τον Καντάφι να είναι μέσα, δεν βρέθηκε εντός του κτηρίου ούτε ο Μοαμάρ, ούτε κάποιο μέλος της οικογένειάς του ή των στρατιωτικών του δυνάμεων.[6]

Διαδοχή των γεγονότων Επεξεργασία

17-21 Φεβρουαρίου Επεξεργασία

Η 17η Φεβρουαρίου ορίστηκε ως «Ημέρα Οργής» για τη Λιβύη και του Λίβυους εξόριστους. Η Εθνική Διάσκεψη της αντιπολίτευσης στη Λιβύη δήλωσε ότι όλες οι ομάδες που αντιτίθενται στον Καντάφι θα κατέβαιναν σε διαδηλώσεις την ημέρα αυτή, σε ανάμνηση των διαδηλώσεων (17-2-2006) ενάντια στα σκίτσα που σατίριζαν τον Μωάμεθ, οι οποίες εξελίχτηκαν σε αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις. Διαδηλώσεις έγιναν σε διάφορες πόλεις της Λιβύης στη διάρκεια των οποίων δεκάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Πολλοί από τους νεκρούς φέρεται να δέχτηκαν πυρά από ελεύθερους σκοπευτές και ελικόπτερα. Στη Βεγγάζη οι αρχές φέρεται να άφησαν ελεύθερους και να όπλισαν πρώην φυλακισμένους για να χτυπήσουν τους διαδηλωτές. Στην Τρίπολη και στην πόλη Zentan, διάφορα κυβερνητικά κτίρια, μεταξύ των οποίων και ένα αστυνομικό τμήμα, πυρπολήθηκαν.

Στις 18 Φεβρουαρίου οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν. Διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν μπροστά στα δικαστήρια της Βεγγάζης. Ορισμένοι αστυνομικοί και στρατιώτες φέρεται να πήγαν με το μέρος των διαδηλωτών. Σύμφωνα με την εφημερίδα Quryna 1.000 κρατούμενοι δραπέτευσαν από τις φυλακές.

Την 19 Φεβρουαρίου διαδηλωτές κατέλαβαν το αεροδρόμιο της Βεγγάζης. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν σε ολόκληρη τη χώρα και ο αριθμός των νεκρών διαδηλωτών, πολλοί από τους οποίους φέρεται να χτυπήθηκαν από το πυροβολικό και από στρατιωτικά αεροπλάνα, που εκτόξευσαν μέχρι και πυραύλους εναντίον τους, αυξήθηκε δραματικά.

Η οργάνωση Human Rights Watch, επικαλούμενη πληροφορίες από τα νοσοκομεία της Λιβύης και αυτόπτες μάρτυρες, έκανε λόγω για περισσότερους από 80 νεκρούς ενώ η αντιπολίτευση ανέφερε ότι οι νεκροί ξεπέρασαν τους 120[7].

Στις 20 Φεβρουαρίου έγιναν διαδηλώσεις για πρώτη φορά στην πρωτεύουσα της χώρας, Τρίπολη. Ιατροί σε διάφορα νοσοκομεία της Λιβύης ανέφεραν ότι το ιατροφαρμακευτικό υλικό έχει εξαντληθεί ενώ ο αριθμός των νεκρών συνεχώς αυξάνεται. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν και σε άλλες πόλεις και κυρίως στη Βεγγάζη όπου πλέον δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους. Μουσουλμάνοι κληρικοί και επικεφαλής ορισμένων φυλών έκαναν έκκληση προς το καθεστώς να σταματήσει την αιματοχυσία και ζήτησαν την παραίτηση της κυβέρνησης.

Ο δεύτερος γιος του Μουαμάρ Καντάφι, ο Saif al-Islam Muammar al-Gaddafi εμφανίστηκε στην κρατική τηλεόραση, έκανε λόγω για ενέργειες σαμποτάζ από ξένους πράκτορες, κυρίως δε από το Ισραήλ και απείλησε με εμφύλιο πόλεμο. Δήλωσε επίσης ότι η Λιβύη είναι διαφορετική από τους γείτονές της και προειδοποίησε ότι θα πολεμήσουμε μέχρι τον τελευταίο άντρα και γυναίκα και την τελευταία σφαίρα. Δε θα χάσουμε τη Λιβύη. Δε θα αφήσουμε το Al Jazeera, το Al Arabiya και το BBC να μας εξαπατήσουν. Το βράδυ, μετά την τηλεοπτική εμφάνιση του Saif al-Islam Muammar al-Gaddafi, η κρατική τηλεόραση Al-Shababiya έγινε στόχος επανειλημμένων επιθέσεων.

Οι Η.Π.Α εξέδωσε ταξιδιωτική προειδοποίηση προς τους Αμερικανούς πολίτες σχετικά με τη συνεχιζόμενη αναταραχή στη Λιβύη και η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε από τις αρχές της χώρας να απέχουν από τη χρήση βίας κατά των διαδηλωτών.

Στη διάρκεια της νύχτας διαδηλωτές προσπάθησαν να καταλάβουν την Πράσινη Πλατεία. Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι ελεύθεροι σκοπευτές άνοιξαν πυρ κατά του πλήθους ενώ οπαδοί του Καντάφι οδηγούσαν γύρω από την πλατεία και πυροβολούσαν κατά των διαδηλωτών.

Στις 21 Φεβρουαρίου οι διαδηλώσεις στη Βεγγάζη συνεχίστηκαν και οι διαδηλωτές δέχτηκαν και πάλι επίθεση από αεροπλάνα και ελικόπτερα, ενώ υπάρχουν αναφορές και για βομβαρδισμό κατοικημένων περιοχών από το πολεμικό ναυτικό. Δύο πιλότοι αρνήθηκαν να βομβαρδίσουν τον κόσμο και κατέφυγαν με τα αεροπλάνα τους στη Μάλτα όπου ζήτησαν πολιτικό άσυλο. Στην Τρίπολη πυρπολήθηκε το κτίριο του κοινοβούλιου και τράπεζες και δημόσια κτίρια λεηλατήθηκαν. Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι στη Λιβύη βρίσκονται χιλιάδες μισθοφόροι από άλλες χώρες της Αφρικής για να καταστείλουν την εξέγερση.

Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Γουίλιαμ Χαγκ (William Hague) δήλωσε ότι έχει πληροφορίες ότι ο Καντάφι διέφυγε στη Βενεζουέλα όμως κυβερνητικοί αξιωματούχοι της χώρας της Νότιας Αμερικής αρνήθηκαν ότι συνέβη κάτι τέτοιο.

Οι πρεσβευτές της Λιβύης στην Ινδονησία, το Μπανγκλαντές, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ινδία παραιτήθηκαν διαμαρτυρόμενοι για τη βία με την οποία το καθεστώς αντιμετωπίζει τους διαδηλωτές. Ο πρώην πρεσβευτής της Λιβύης στην Ινδία, ο Ali al-Essawi, δήλωσε ότι φοβάται να επιστρέψει στη Λιβύη και επιβεβαίωσε ότι το καθεστώς διέταξε το βομβαρδισμό των διαδηλωτών καθώς και το ότι χρησιμοποιεί μισθοφόρους από άλλες χώρες.

Την ίδια μέρα ο Καντάφι εμφανίστηκε στην κρατική τηλεόραση δύο φορές. Την πρώτη δήλωσε ότι βρίσκεται στην Τρίπολη και τη δεύτερη κατηγόρησε τα διεθνή δίκτυα για την κατάσταση στη χώρα, αρνήθηκε να παραιτηθεί και δήλωσε ότι θα πεθάνει ως μάρτυρας.

25-28 Φεβρουαρίου Επεξεργασία

Στις 25 Φεβρουαρίου, ο Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί ανακοίνωσε σε συνέντευξη τύπου ότι ο ηγέτης της Λιβύης Μουαμμάρ αλ-Καντάφι "πρέπει να φύγει", καλώντας τον να παραιτηθεί. Τα σχόλια του έγιναν κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου από κοινού με τον Τούρκο Πρόεδρο Αμπντουλλάχ Γκιούλ στην Άγκυρα. Ο Σαρκοζί επίσης δήλωσε ότι δεν αποκλείεται στρατιωτική παρέμβαση για να μετακινήσει τον Καντάφι από την εξουσία.[8]

Το αίτημα του Σαρκοζί για παραίτηση του Καντάφι ήρθε μετά τα βίαια γεγονότα της Παρασκευής, κατά τα οποία τουλάχιστον 5 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην Τρίπολη, στην πρωτεύουσα της Λιβύης, όταν προσωπικό ασφαλείας άνοιξε πυρ κατά των διαδηλωτών. Τουλάχιστον 500 άνθρωποι θεωρείται ότι σκοτώθηκαν στην Τρίπολη, με τους τραυματίες να φτάνουν τους 2.000. Πυροβολισμοί ακούστηκαν σε αρκετά μέρη της πόλης την Παρασκευή. Η Ναβί Πιλάι, επικεφαλής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, είπε ότι χιλιάδες κάτοικοι της Λιβύης σκοτώθηκαν από την αρχή των διαδηλώσεων. Το Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δηλώνει ότι ο αριθμός των νεκρών ανέρχεται στους 300.[9]

Στις 27 Φεβρουαρίου, το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού των Εθνών υιοθέτησε με ψήφισμα την επιβολή κυρώσεων κατά του καθεστώτος του Μουαμάρ Καντάφι.

Ο ΟΗΕ σύστησε την επιβολή εμπάργκο στην πώληση όπλων, στα ταξίδια στο εξωτερικό και στη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων της οικογένειας Καντάφι. Ομόφωνα, οι διπλωμάτες θεώρησαν ότι «οι συστηματικές επιθέσεις» κατά του πληθυσμού «μπορούν να θεωρηθούν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».

Επιπλέον, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) ανακοίνωσε ότι θα επιληφθεί «της κατάστασης στη Λιβύη από τις 15 Φεβρουαρίου. Ο Αμντουρραχμάν Σαλγκάμ, πρέσβης της Λιβύης στον ΟΗΕ, εξέφρασε την υποστήριξή του για τη χρήση του ΔΠΔ και ότι το καθεστώς Καντάφι δεν είχε πλέον «καμία νομιμότητα». Ζητήθηκε να σταματήσει αμέσως η βία, και το διοικητικό συμβούλιο προέτρεψε τις αρχές να ενεργήσουν «με μέγιστη αυτοσυγκράτηση, ώστε να εξασφαλισθεί η ασφάλεια όλων των αλλοδαπών, να εξασφαλιστεί η ασφαλής διέλευση της ανθρωπιστικής και ιατρικής βοήθειας και η άμεση άρση όλων των περιορισμών σε όλες τις μορφές των μέσων ενημέρωσης».

Χθες, ο Μπαν-Κι Μουν, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ζήτησε την «τιμωρία όσων χύνουν με βαρβαρότητα το αίμα των ανθρώπων». Επαίνεσε την ανάληψη της «αποφασιστικής δράσης» του Συμβουλίου. Θεωρεί ότι «τα σημερινά μέτρα είναι δύσκολα. Τις επόμενες μέρες, εφόσον είναι αναγκαίο, μπορεί να χρειαστούν ακόμα πιο ισχυρά μέτρα»[10].

Μάρτιος 2011 Επεξεργασία

Αναγνώριση των επαναστατών της Λιβύης ως νομίμων εκπροσώπων του λαού Επεξεργασία

 
Η σημαία του πρώην Βασιλείου της Λιβύης, την οποία το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, ως η αντιπολίτευση της Λιβύης υιοθέτησε ως σημαία του

Στις αρχές Μαρτίου, ο Νικολά Σαρκοζί, δήλωσε ότι η Γαλλία αναγνωρίζει τους επαναστάτες της Λιβύης ως "νόμιμους εκπρόσωπους του λαού"[11].

Η απόφαση λήφθηκε μετά τη συνάντηση του Νικολά Σαρκοζί με 2 εκπρόσωπους της αντιπολίτευσης, του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου, στο Παρίσι[11]. Ο Μουσταφά Γεριάνι, ένας εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης της Λιβύης, είχε δηλώσει ότι και τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) πρέπει να ακολουθήσουν την κίνηση του Σαρκοζί. Τα άλλα μέλη της Ε.Ε., ωστόσο, εξέφρασαν την ανησυχία τους και αρνήθηκαν να συναντήσουν τους 2 εκπρόσωπους[11][12].

Κατάπαυση πυρός Επεξεργασία

 
Πρόσφυγες από τη Λιβύη στα σύνορα με την Τυνησία

Την Τετάρτη, 17 Μαρτίου 2011, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε την επιβολή εναέριου αποκλεισμού στη Λιβύη. Από αυτό το συμβούλιο απείχαν οι εκπρόσωποι της Κίνας, της Ρωσίας, της Βραζιλίας, της Γερμανίας και της Ινδίας[13].

Στις 18 Μαρτίου 2011, Λιβύη ανακοίνωσε κατάπαυση πυρός μετά τη χθεσινή απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, Μουσά Κουσά, δήλωσε πως η "Λιβύη ενδιαφέρεται για τον άμαχο πληθυσμό της. Επίσης είναι έτοιμη να προστατεύσει τους ξένους και τα ξένα περιουσιακά στοιχεία". Παρά τη δήλωση για κατάπαυση του πυρός, Γαλλία και Αγγλία, εξέφρασαν την ανησυχία τους για τα λεγόμενα του Καντάφι. Όπως δήλωσε ο Ντέβιντ Κάμερον, "ο Καντάφι θα κριθεί από τις πράξεις του και όχι από τα λόγια του"[14].

Παρά την ανακοίνωση της κατάπαυσης πυρός, το "Reuters" είχε αναφέρει ότι συνεχίζονταν οι συγκρούσεις στην πόλη της Μισράτας. Την ίδια ώρα, οι κυβερνητικοί δήλωσαν ότι κατάφεραν να καταλάβουν την πόλη, πληροφορία, την οποία διάψευσαν οι επαναστάτες. Λίγο αργότερα, ο Καντάφι δήλωσε ότι σχεδιάζει να πολιορκήσει τη Βεγγάζη, "χωρίς να δείξει οίκτο"[15][16].

Εναέριος αποκλεισμός και στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη Επεξεργασία

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για επιβολή εναέριου αποκλεισμού στη Λιβύη. Πηγή: VOA News
 
Χάρτης επεμβάσεων στη Λιβύη.

Το Σάββατο, 19 Μαρτίου 2011, στο Παρίσι διεξήχθη σύνοδος μεταξύ των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), της Αφρικανικής Ένωσης και του Αραβικού Συνδέσμου με κύριο θέμα την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για επιβολή εναέριου αποκλεισμού, καθώς και για το σχεδιασμό στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Λιβύη[17].

Η Γαλλία δήλωσε ότι, μαζί με την Αγγλία, θα στείλει αεροπλάνα για "συμβολική" πτήση πάνω από τη Λιβύη λίγο πριν από την έναρξη της συνόδου. Παράλληλα, ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, δήλωσε ότι η χώρα του δεν θα συμμετέχει στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, αλλά προειδοποίησε τον Καντάφι, ότι "σε περίπτωση που δεν τηρήσει την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, οι ΗΠΑ (χωρίς τη χρήση χερσαίων δυνάμεων) θα δράσουν ως μέλος ενός συνασπισμού, με κύριο στόχο την ασφάλεια των πολιτών". Η Γερμανία, όμως, δηλώνει ότι μια στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη επιφυλάσσει πολλούς κινδύνους και προτρέπει τις άλλες χώρες να μην το κάνουν. Η Ελλάδα δήλωσε ότι θα συμμετέχει στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Λιβύη, με μοναδικό όρο την ομόφωνη απόφαση[18].

Ο Μουαμάρ αλ-Καντάφι δήλωσε, στις 20 Μαρτίου 2011, σε ηχητικό μήνυμα, το οποίο μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση, ότι "δεν θα αφήσει τον στρατό των δυτικών δυνάμεων (Ηνωμένα Έθνη) να καταλάβουν και να εκμεταλλευτούν το πετρέλαιο του." Πρόσθεσε επίσης πως προβλέπει νίκη στον πόλεμο, "καθώς η ήττα των δυτικών δυνάμεων είναι αναπόφευκτη. Ο κάθε κάτοικος της Λιβύης κατέχει όπλο και είναι έτοιμος να υπερασπιστεί την πατρίδα του". "Η Λιβύη είναι έτοιμη για παρατεταμένο πόλεμο", πρόσθεσε[19].

Ανάληψη της διοίκησης από το ΝΑΤΟ Επεξεργασία

Το ΝΑΤΟ ανέλαβε τη διοίκηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων που διεξήχθησαν στη Λιβύη στις 31 Μαρτίου 2011, στις 09:30 ώρα Ελλάδας (06:00 ώρα Γκρίνουϊτς).[20]

Παράλληλα, ξεκίνησαν οι διαφωνίες για τη παροχή εξοπλισμού στους αντικαθεστωτικούς, καθώς ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία ζητούν εξοπλισμό των αντικαθεστωτικών, ενώ χώρες όπως Ιταλία και Ρωσία δεν συμφωνούν με αυτό, και προτείνουν διάλογο. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Άντερς Ράσμουσεν, δήλωσε πως το διάταγμα του ΟΗΕ δεν επιτρέπει τον οιονδήποτε εξοπλισμό τους.[21]

Δηλώσεις Καντάφι για διαπραγματεύσεις Επεξεργασία

Ο ηγέτης της Λιβύης, Μουαμάρ αλ Καντάφι, δήλωσε ότι είναι έτοιμος για διαπραγματεύσεις με τις δυτικές δυνάμεις. Όπως δήλωσε στις 30 Απριλίου 2011:

Δηλώνουμε έτοιμοι για κατάπαυση του πυρός και ζητούμε να μην ισχύει μόνο για την πλευρά μας αλλά για όλες, συμπεριλαμβανομένου των δυτικών δυνάμεων. Όμως, οι Σταυροφόροι του ΝΑΤΟ δεν σταματούν τους βομβαρδισμούς. Παρόλο αυτά, θα είμαστε οι πρώτοι που θα προχωρήσουμε σε ανακωχή[22]

Παρόλο αυτά, ο Μουαμάρ αλ Καντάφι δήλωσε ότι «θα παραμείνω, καθώς κανείς δεν έχει δικαίωμα να με διώξει ή να μου απαγορεύσει να αγωνίζομαι για το καλό της χώρας μου». Ο Καντάφι επίσης πρόσθεσε ότι η Λιβύη δεν άρχισε πόλεμο. Επιπλέον, ο Καντάφι δήλωσε ότι αν οι δυτικές χώρες ενδιαφέρονται για το πετρέλαιο της Λιβύης, μπορεί να επανεξετάσει τα συμβόλαια με τις δυτικές εταιρίες.[23]

Θάνατος μελών οικογένειας Καντάφι Επεξεργασία

Μετά από βομβαρδισμό των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στη πρωτεύουσα της Λιβύης, Τρίπολη, σκοτώθηκαν ο νεότερος γιος και τρία εγγόνια του ηγέτη της Λιβύης, Μουαμάρ αλ Καντάφι. Ο νεότερος γιος του Μουαμάρ αλ Καντάφι, Σαϊφ αλ Αράμπ [29 ετών], σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών, όπως και τρια εγγόνια του Καντάφι. Κανένας από τα θύματα δεν συμμετείχε στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Μουαμάρ αλ Καντάφι.[24]

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης Καντάφι στην Τρίπολη, Μουσά Ιμπραήμ, «αυτός είναι ο νόμος, με τον οποίο ζουν στη ζούγκλα. Τώρα είναι ξεκάθαρο ότι το ΝΑΤΟ δεν έχει σκοπό, όπως λέει, να βοηθήσει τους αμάχους». Παρόλο αυτά, το ΝΑΤΟ δήλωσε ότι «στόχος των επιχειρήσεων δεν είναι ο θάνατος συγγενών της οικογένειας Καντάφι, αλλά στρατιωτικοί στόχοι. Κανένας μας δεν έχει στόχο να σκοτώσει τον Καντάφι ή την οικογένεια του».[25]

Επιθέσεις στη πόλη Ζιντάν Επεξεργασία

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δυνάμεις του Μουαμάρ αλ Καντάφι εξαπέλυσαν 40 ρουκέτες Γκράντ κατά των ανταρτών στην πόλη Ζιντάν. Η πόλη βρίσκεται στην κατοχή των αντικαθεστωτικών από την αρχή της εξέγερσης στη Λιβύη. Σύμφωνα με ένα εκπρόσωπο των αντικαθεστωτικών, ονόματι Αμπντούλραχμάν, «η επίθεση είχε δύο μέρη. Οι ρουκέτες πέφτουν ακόμα και τώρα, ενώ ακούμε και τα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ, τα οποία βρίσκονται πάνω μας».[26]

Σύμφωνα με τη CIA, ο ηγέτης της Λιβύης παραμένει ζωντανός, αν και τέσσερις φορές το σπίτι του έγινε στόχος των αεροσκαφών του ΝΑΤΟ, ενώ σε μια από αυτές πέθαναν ο μικρότερος γιος του Καντάφι μαζί με 3 εγγόνια του. Σύμφωνα με εκπρόσωπο της κυβένρησης Καντάφι, ο ηγέτης της Λιβύης συναντιέται με τους αρχηγούς των φυλών και η υγεία του δεν αντιμετωπίζει προβλήματα. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ανακοίνωσε ότι «ένα πλοίο ανθρωπιστικής βοήθειας περιμένει στη πολιορκημένη Μισράτα για να λάβει Λίβυους τραυματίες και να τους παραγάγει πρώτες βοήθειες».[27]

Ανθρωπιστική βοήθεια Επεξεργασία

Παγκόσμιος Οργανισμός Επισιτισμού Επεξεργασία

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Επισιτισμού (ή αλλιώς Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης) ανακοίνωσε, στις 19 Απριλίου 2011, ότι άρχισε να μεταφέρει τρόφιμα διαμέσου της νέας διαδρομής μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας στη δυτική Λιβύη, συμπεριλαμβανομένου και της Τρίπολης.[28]

«Καταφέραμε να ανοίξουμε μια νέα διαδρομή ανθρωπιστικής βοήθειας στη δυτική Λιβύη», δήλωσε η Εμίλια Κασέλα, εκπρόσωπος του οργανισμού. «Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Επισιτισμού κάνει τα πάντα για να διασφαλίσει ότι οι άμαχοι πληθυσμοί που χρειάζονται τη βοήθεια μας δεν θα πεινάσουν, ανεξαρτήτως υπό τη κατοχή ποιανού είναι η πόλη τους», αναφέρει η ανακοίνωση του οργανισμού. Οκτώ φορτηγά με 240 μετρικούς τόνους αλεύρων και μπισκότων, τα οποία είναι αρκετά για να τραφούν. 50.000 άνθρωποι για ένα μήνα (30 ημέρες), πέρασε στη Λιβύη από τη Τυνησία.[29]

ΗΠΑ Επεξεργασία

Το Αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ενέκρινε τη χρήση οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών πάνω από τη Λιβύη. Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Γκέιτς, δήλωσε την Πέμπτη ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αποτελούν παράδειγμα των μοναδικών στρατιωτικών δυνατοτήτων που διαθέτουν οι ΗΠΑ και με τις οποίες μπορούν να συμβάλλουν στην εκστρατεία του ΝΑΤΟ στη Λιβύη. Ο Γκέιτς τόνισε ότι «η χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών δεν έχει σκοπό σε καμία περίπτωση να υποβαθμίσει τις επιχειρησιακές δυνατότητες της συμμαχίας».[30]

Ερωτηθείς γιατί οι ΗΠΑ δεν αναπτύσσουν χερσαίες δυνάμεις στην περιοχή, ο Γκέιτς απάντησε ότι «η αλλαγή καθεστώτος θα έρθει από τους ίδιους τους πολίτες και όχι από τις πιέσεις εξωτερικών δυνάμεων». Όπως είπε «στόχος των ΗΠΑ είναι να πλήξουν τις στρατιωτικές δυνάμεις του Μουαμάρ αλ Καντάφι ώστε να είναι ευκολότερο για τους Λίβυους πολίτες να ξεσηκωθούν εναντίον του, ενώ επεσήμανε ότι πιστεύει πως σε λίγο καιρό ο Καντάφι θα είναι σημαντικά αποδυναμωμένος, τόσο στρατιωτικά, όσο και οικονομικά, εξαιτίας των διεθνών στρατιωτικών ενεργειών εις βάρος του αλλά και των οικονομικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί».[30]

Νωρίτερα, η Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον, δήλωσε πως «υπάρχουν αναφορές ότι οι δυνάμεις του Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ αλ Καντάφι μπορεί να έχουν χρησιμοποιήσει βόμβες διασποράς κατά των ανταρτικών δυνάμεων». Η Κλίντον δεν έδωσε περισσότερες πληροφορίες, αλλά τόνισε ότι «παρακολουθώντας την κατάσταση στη Μισράτα φαίνεται πως οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν προχωρήσει σε απεγνωσμένες ενέργειες στοχεύοντας πολίτες και προκαλώντας μεγάλο αριθμό θυμάτων και τραυματιών». Οι βόμβες διασποράς κατά την έκρηξη τους στέλνουν θραύσματα σε μια διευρυμένη περιοχή, θέτοντας σε κίνδυνο αμάχους. Η Αμερικανίδα Υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε τη θλίψη της για τις απώλειες αμάχων και τόνισε ότι «είναι ιδιαιτέρως στενοχωρημένη για τους θανάτους των δύο φωτορεπόρτερ που σκοτώθηκαν στη Μισράτα».[30]

Ελλάδα Επεξεργασία

Τη Μεγάλη Πέμπτη, με αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας του Κατάρ, διεξήχθη επιχείρηση αερομεταφοράς τραυματιών από τη Λιβύη στην πρωτεύουσα της Ελλάδας, Αθήνα. Στην Αθήνα είχαν μεταφερθεί 49 Λίβυοι τραυματίες και άλλοι 15 συγγενείς τους, με αεροσκάφος C17 της Πολεμικής Αεροπορίας του Κατάρ, το οποίο προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Μερικοί από αυτούς βρίσκονται σε σοβαρή κατάσταση, ενώ την περίθαλψη τους θα πληρώνει το Κατάρ. Αυτή η επιχείρηση αποτελεί μέρος της ανθρωπιστικής βοήθειας που η Ελλάδα δήλωσε ότι είναι έτοιμη να προσφέρει. Η μεταφορά αποτελεί συνεργασία του Κατάρ και της Ελλάδας, και πιο συγκεκριμένα των Υπουργείων Υγείας και Προστασίας του Πολίτη.[31][32]

Εγκλήματα Επεξεργασία

Σεξουαλικές κακοποιήσεις παιδιών Επεξεργασία

Η μη κυβερνητική οργάνωση Save The Children (Σώστε Τα Παιδιά) ανακοίνωσε ότι «παιδιά έως και οκτώ ετών υπέστησαν σεξουαλική επίθεση κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων μεταξύ των αντικαθεστωτικών της Λιβύης και των δυνάμεων του Μουαμάρ αλ Καντάφι». Η οργάνωση ανάφερε ότι πήρε συνεντεύξεις από περίπου 300 παιδιά σε έξι στρατόπεδα προσφύγων, τα οποία βρίσκονται στη πρωτεύουσα των εξεγερμένων, Βεγγάζη, και άκουσε αναφορές για βιασμούς και φόνους στις πόλεις Ρας Λανούφ, Ατζνταμπίγια και Μισράτα (ή Μιζουράτα).[33]

Ο Μάικλ Μάρτ, εκπρόσωπος της οργάνωσης, ο οποίος σύλλεξε τα στοιχεία, δήλωσε ότι «οι μητέρες των παιδιών κάνουν αναφορές για στρατιώτες, αλλά είναι αδύνατο να ξέρουμε σε ποια παράταξη ανήκουν. Αυτές οι υποθέσεις είναι ανεπιβεβαίωτες, αλλά είναι επίμονες, και μας κάνουν να πιστεύουμε ότι αυτό είναι πραγματικότητα».[34]

Κατηγορίες για παραβίαση συνόρων Επεξεργασία

Η Τυνησία κατηγορεί τη Λιβύη για παραβίαση συνόρων, καθώς οι συγκρούσεις μεταξύ των αντικαθεστωτικών και των δυνάμεων του Λίβυου ηγέτη, Μουαμάρ αλ Καντάφι, εξαπλώθηκαν και ξεπέρασαν τα σύνορα των δύο χωρών. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι βομβαρδισμοί των δυνάμεων του Μουαμάρ αλ Καντάφι φαίνεται να έπληξαν περιοχές, οι οποίες ανήκουν στην Τυνησία και η κυβέρνηση της Λιβύης «ζήτησε συγγνώμη από τη κυβέρνηση της Τυνησίας, για τις καταστροφές που υπέστησαν εξαιτίας των συγκρούσεων».[35]

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Τυνησίας, «πυροβολισμοί και συγκρούσεις σε περιοχές της Τυνησίας από δυνάμεις των αντικαθεστωτικών και των κυβερνητικών της Λιβύης αποτελούν παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας και της ασφάλειας των κατοίκων της».[36]

Παγκόσμιες αντιδράσεις Επεξεργασία

Ρωσία Επεξεργασία

Στις 26 Απριλίου, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε «ότι η Ρωσία δεν θα υποστηρίξει κανένα ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο θα οδηγήσει σε κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ στη Λιβύη».[37]

Ο Ρώσος Πρωθυπουργός Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του στη πρωτεύουσα της Δανίας, Κοπεγχάγη, σχολίασε τα γεγονότα που διεξάγονται στη Λιβύη:

Οι εσωτερικές συγκρούσεις της Λιβύης μετατράπηκαν γρήγορα σε ένοπλη σύγκρουση. Εμείς ποιο λόγο έχουμε να επέμβουμε; Δεν υπάρχουν εσωτερικά προβλήματα με τα καθεστώτα σε άλλες χώρες; Μήπως θα έπρεπε να επέμβουμε και σε αυτές; Στην αρχή, ακούγαμε από αξιωματούχους ότι δεν ήθελαν να σκοτώσουν τον Καντάφι, ενώ την ίδια ώρα βομβάρδιζαν τα παλάτια του. Εξαιτίας αυτής της απόφασης, σκοτώθηκε άμαχος πληθυσμός, καθώς ο Καντάφι δεν ήταν στα παλάτια. Τώρα, λένε ότι θέλουν να τον σκοτώσουν. Αλλά, ποιος έδωσε το δικαίωμα για να σκοτώσουν αυτό τον άνθρωπο; Έγινε δίκη; Όταν ένας, στα λόγια, πολιτισμένος κόσμος κάνει επίθεση σε μια μικρή χώρα, όπου τα σπίτια χτίστηκαν πριν πολλές γενιές, αυτό δεν είναι καθόλου καλό και δεν μας αρέσει[38]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Libyan Writer Detained Following Protest Call». Amnesty International. 8 Φεβρουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2011. 
  2. «Gaddafi Defiant as State Teeters». Africa (Al Jazeera English). 2011-02-23. http://english.aljazeera.net/news/africa/2011/02/20112235434767487.html. Ανακτήθηκε στις 2011-02-23. 
  3. Staff writer (2011-03-09), «Gadhafi: US, Britain, France Conspiring To Control Libya Oil – Spokesman for Rebel National Libyan Council Says Victory Against Libya's Longtime Leader Will Only Come When Rebels Get a No-Fly Zone, an Issue That Western Nations Are Seriously Debating», Ha’aretz (IL), http://www.haaretz.com/news/international/gadhafi-u-s-britain-france-conspiring-to-control-libya-oil-1.348104, ανακτήθηκε στις 2011-03-11 .
  4. Staff (19 Μαρτίου 2011). «Gadhafi Blasts 'Crusader' Aggression After Strikes – American and European Forces Attack Libya's Air Defenses». MSNBC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2011. 
  5. «Who is Saif al-Islam Gadhafi?». CNN.com. 21 Αυγούστου 2011. 
  6. «Libyan rebel forces penetrate Qaddafi's compound». 
  7. «Libya: Security Forces Kill 84 Over Three Days». 18 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2011. 
  8. «Sarkozy Calls for Gadhafi to Retire». The Wall Street Journal. 2011-02-25. http://online.wsj.com/article/SB10001424052748704150604576166302482033280.html?mod=googlenews_wsj. Ανακτήθηκε στις 2011-02-26. 
  9. James Carder (2011-02-25). «Gaddafi crackdown killing thousands says UN». InsideIreland.ie. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-02-28. https://web.archive.org/web/20110228100208/http://insideireland.ie/2011/02/25/gaddafi-crackdown-killing-thousands-says-un-10040/. Ανακτήθηκε στις 2011-02-26. 
  10. «L’ONU sanctionne Kadhafi». le JDD.fr. 2011-02-27. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-03-02. https://web.archive.org/web/20110302130218/http://www.lejdd.fr/International/Actualite/L-ONU-sanctionne-Mouammar-Kadhafi-275203/. Ανακτήθηκε στις 2011-03-05. 
  11. 11,0 11,1 11,2 «Libya: France recognises rebels as government». BBC News. 2011-03-10. http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12699183. Ανακτήθηκε στις 2011-03-10. 
  12. David Gauthier-Villars· Adam Entous· Charles Levinson (11 Μαρτίου 2011). «France, U.S. Reach Out to Rebels». Wall Street Journal. 
  13. «Αποδέχεται την απόφαση του ΟΗΕ η Λιβύη - Όλες οι εξελίξεις στο enet». Ελευθεροτυπία. 2011-03-18. http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=260446. 
  14. ««Κατάπαυση πυρός» ανακοίνωσε η Λιβύη». Ναυτεμπορική. 2011-03-18. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-03-21. https://web.archive.org/web/20110321014732/http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=1945283. Ανακτήθηκε στις 2011-03-20. 
  15. «Συνεχίζεται ο βομβαρδισμός της Μισράτα στη Λιβύη». Ναυτεμπορική. 18 Μαρτίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2011. 
  16. «Λιβύη ώρα μηδέν». Ελευθεροτυπία. 18 Μαρτίου 2011. 
  17. «Κρίσιμη σύνοδος για τη Λιβύη». Capital.gr. 2011-03-19. http://www.capital.gr/News.asp?id=1155896. 
  18. «Αντίστροφη μέτρηση για στρατιωτική δράση εναντίον του Καντάφι». Ελευθεροτυπία. 2011-03-19. http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=260756. 
  19. «Λιβύη: "Ένα νικηφόρο μακρύ πόλεμο" προβλέπει ο Καντάφι». Capital.gr. 2011-03-20. http://www.capital.gr/News.asp?id=1156016. 
  20. «Το ΝΑΤΟ ανέλαβε τη διοίκηση όλων των επιχειρήσεων στη Λιβύη». nooz.gr. 2011-03-31. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-09-22. https://web.archive.org/web/20110922113052/http://www.nooz.gr/world/to-nato-anelave-ti-dioikisi-olon-ton-epixeiriseon-sti-liviip. Ανακτήθηκε στις 2011-04-09. 
  21. «Ρωσία: Υπέρ αλλαγής στη Λιβύη, χωρίς εξωτερική ανάμειξη». Καθημερινή. 2011-03-30. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_30/03/2011_385333. [νεκρός σύνδεσμος]
  22. «Ετοιμος για συνομιλίες με το ΝΑΤΟ δηλώνει ο Καντάφι». Ναυτεμπορική. 30 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2011. 
  23. «Έτοιμος για εκεχειρία δηλώνει ο Καντάφι». Έθνος. 30 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2011. 
  24. «Ο γιος και τρια εγγόνια του Καντάφι θύματα ΝΑΤΟϊκής επιδρομής». Έθνος. 1 Μαΐου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2011. 
  25. «Νεκρός ένας γιος και τρία εγγόνια του Καντάφι». Τα Νέα. 1 Μαΐου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2011. 
  26. «Βομβαρδισμός της πόλης Ζιντάν από δυνάμεις του Καντάφι στη Λιβύη». Καθημερινή. 4 Μαΐου 2011. [νεκρός σύνδεσμος]
  27. «Επιθέσεις Καντάφι στη Ζιντάν προκαλούν νέο κύμα προσφύγων». Τα Νέα. 4 Μαΐου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2011. 
  28. «Διανομή τροφίμων από τον ΟΗΕ στη Λιβύη». Καθημερινή. 19 Απριλίου 2011. [νεκρός σύνδεσμος]
  29. «Λιβύη: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Επισιτισμού του ΟΗΕ θα διανείμει 240 μετρικούς τόνους τροφίμων σε διάφορες πόλεις στη χώρα μέσω της Ερυθράς Ημισελήνου». Εξπρές. 19 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2011. 
  30. 30,0 30,1 30,2 «Μη επανδρωμένα αεροσκάφη στέλνουν οι ΗΠΑ στη Λιβύη». VOA. 21 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2011. 
  31. «Λίβυοι τραυματίες μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία της Αθήνας». Τα Νέα. 22 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2011. 
  32. «Αερομεταφορά Λίβυων τραυματιών στην Αθήνα». Ημερησία. 21 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2011. 
  33. «Κύμα σεξουαλικών επιθέσεων κατά παιδιών στη Λιβύη». Καθημερινή. 25 Απριλίου 2011. [νεκρός σύνδεσμος]
  34. «Απροστάτευτα τα παιδιά στη Λιβύη». Zougla. 25 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2011. 
  35. «Τυνησία: Κατηγορεί τη Λιβύη για παραβίαση των συνόρων της». Capital.gr. 29 Απριλίου 2011. 
  36. «Θερμό επεισόδιο στα σύνορα Λιβύης - Τυνησίας». Euro2Day. 29 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2011. 
  37. Amie Ferris-Rotman, Guy Faulconbridge (26 Απριλίου 2011). «Russia warns over new U.N. resolution on Libya». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2011.  (Αγγλικά)
  38. «Ειρωνικά σχόλια Πούτιν για Λιβύη». Capital.gr. 26 Απριλίου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

 
Τα Βικινέα έχουν ειδήσεις που σχετίζονται με το θέμα: