Εξέγερση της Χειμάρρας (1596)

Η επανάσταση της Χειμάρρας του 1596 οργανώθηκε από τον αρχιεπίσκοπο Αθανάσιος Α' της Οχρίδας στην περιοχή της Χειμάρρας κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ήταν μέρος μιας σειράς αντιοθωμανικών κινήσεων στα Δυτικά Βαλκάνια στα τέλη του 16ου αιώνα κατά τη διάρκεια του μακρού τουρκικού πολέμου στα Βαλκάνια.

Εξέγερση της Χειμάρρας (1596)
the Long War
ΧρονολογίαΙούλιος-Αύγουστος 1596
ΤόποςΧειμάρρα (στη σημερινή Αλβανία)
ΈκβασηΟθωμανική νίκη
Αντιμαχόμενοι
Χειμαρριώτες
Ηγετικά πρόσωπα
Δυνάμεις
1,300
(άγνωστος)

Ιστορικό Επεξεργασία

Συνωμοτικά σχέδια για την ανατροπή της οθωμανικής κυριαρχίας στη βόρεια περιοχή της Ηπείρου οργανώθηκαν στη δεκαετία του 1570 από τους τοπικούς Έλληνες ευγενείς, τον Μάνθο Παπαγιάννη και τον Πάνο Κεστόλικο, τον αρχιεπίσκοπο Αχρίδος Ιωακείμ, τον μητροπολίτη Καστοριάς Σωφρόνιο, τον επίσκοπο Βελεγράδων Νεκτάριο και τον επίσκοπο Βελεσσού Φώτιο. [1] [2][3]Εντούτοις οι επαναστατικές ενέργειες άρχισαν μετά το θάνατο του Παπαγιάννη το 1596. [4]

Οι Ισπανοί συνωμότες, με οδηγίες από τη Νάπολη, ηγήθηκαν κίνησης για να προκαλέσουν εξέγερση στη σημερινή νότια Αλβανία. [5] Αποφάσισαν να εντάξουν τον Αρχιεπίσκοπο Αθανάσιο της Οχρίδας στα σχέδιά τους,[5] έναν άνθρωπο που περιγραφόταν ως «διακριτός και έξυπνος». [6] Αρχικά, ο Αθανάσιος δεν συμμετείχε, μέχρι τις αρχές του 1596, όταν προσέφερε τη συνεργασία του στον ενετό αξιωματούχο στην Κέρκυρα. [5]

Ο Αθανάσιος έστειλε επιστολή στον προβλεπτή και τον καπετάνιο της Κέρκυρας, Angelo Basadonna, τον Ιανουάριο του 1596, ότι ήθελε να συναντηθεί και να συζητήσει «πολύ σημαντικά πράγματα». [7] Οι δύο είχαν συνάντηση στις 26 Ιανουαρίου 1596, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Αθανάσιος μίλησε για την «άθλια κατάσταση των χριστιανών» και ζήτησε βοήθεια για μια γενική εξέγερση. [7] Αφού απορρίφθηκε από τη Βενετία, εντάχθηκε ανοιχτά στους Ισπανούς συνωμότες, οι οποίοι ήλθαν σε επαφή με τον Ναπολιτάνο αναπληρωτή για αυτό. [5] Ο Αθανάσιος έστειλε τον ιερέα του[ασαφές] στη Νάπολη για να ζητήσει όπλα και 2.000 στρατιώτες από την Ισπανία και να δημιουργήσει ολόκληρο το σχέδιο της εξέγερσης. [5] Ο αντιβασιλέας της Νάπολης έστειλε έναν από τους αρχηγούς του να επιβλέπει τα γεγονότα και να καταλάβει τις πραγματικές προθέσεις του λαού. [5] Ενώ ο Ναπολιτάνος καπετάνιος ήταν στην Αλβανία, οι Χειμαρριώτες νότια της Valona αμέσως εξεγέρθηκαν. [5]

Η εξέγερση της Χειμάρρας ήταν μέρος μιας σειράς αντιοθωμανικών κινήσεων στα Δυτικά Βαλκάνια στα τέλη του 16ου αιώνα κατά τη διάρκεια του μακρού τουρκικού πολέμου σε περιοχές που εκτείνεται από την Ήπειρο προς τα βόρεια μέχρι την περιοχή Σίμπενικ (στη σημερινή Κροατία). [8]

Εξέγερση Επεξεργασία

Ο Αθανάσιος επέστρεψε στην Αλβανία το καλοκαίρι του 1596 και παρέμεινε στη Χειμάρρα. Μια σύγχρονη πηγή ανέφερε ότι υπήρχαν 10.000 μαχητές με κόκκινες φορεσιές στη Χειμάρρα. [9] Η εξέγερση είχε επιτυχίες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, [10] καθώς οι αντάρτες κατάφεραν να ελέγξουν τις παραλιακές πόλεις. [6] Αφού η δύναμη ενισχύθηκε από μια μικρή μονάδα Ισπανών, επιτέθηκε στο κοντινό οθωμανικό φρούριο της Cerna [11] από τρεις κατευθύνσεις με 1.300 άνδρες, εκ των οποίων μόνο 300 ήταν εξοπλισμένοι με αρκεβούζια. [11] Αρχικά, μια ομάδα 100 Ισπανών κατόρθωσε να καταλάβει μέρος του φρουρίου σηκώνοντας τη σημαία τους, σκοτώνοντας 80 Οθωμανούς στρατιώτες μεταξύ των οποίων τον διοικητή του οχυρού. [11] Ωστόσο, οι Χειμαρριώτες που μπερδεύτηκαν για αυτή την εξέλιξη της μάχης αποσύρθηκαν από το πεδίο της μάχης. [11] Αυτό έδωσε την ευκαιρία στους Οθωμανούς να ξεκινήσουν επιτυχημένη αντεπίθεση. [11] Η εξέγερση καταπνίγηκε εύκολα αφού οι Βενετοί έπεισαν ορισμένους από τους οπλαρχηγούς να μην ενταχθούν στην εξέγερση [12] και το γεγονός ότι ο στρατός των ανταρτών ήταν απείθαρχος. [5]

Συνέπεια Επεξεργασία

Μετά την αποτυχημένη επιχείρηση ο Αθανάσιος επέστρεψε στη Χειμάρρα για την προετοιμασία άλλης εξέγερσης. [11] Οι υπόλοιποι Ισπανοί εγκατέλειψαν την περιοχή, [11] αλλά ο Αθανάσιος περίμενε αυτή τη φορά μια βοήθεια 3-4.000 στρατιωτών από τον Ισπανό βασιλιά. [10] Στις 23 Αυγούστου 1596 συναντήθηκε με τους Αλβανούς καπετάνιους[ασαφές] Μιχαήλ Μπούα, Τζιοβάνι Γκολέμι και Μιχάλη Παπαδά. [13] καθένας έλαβε μηνιαία αμοιβή 50 δουκάτων. [13] Στη συνέχεια πήγαν στο Lecce για να οπλίσουν τους Χειμαρριώτες με 1.000 αρκεβούζια, μπαρούτι, μόλυβδο, τέσσερα τύμπανα και τέσσερα βασιλικά φλάμπουρα. [13] Ο Αθανάσιος μετακόμισε στη Ρώμη και είχε ακρόαση από τον Πάπα. Τα επόμενα 20 χρόνια συνέχισε να επισκέπτεται διάφορους δυτικοευρωπαίους ηγέτες για να προκαλέσει την παρέμβασή τους ενάντια στους Οθωμανούς, αλλά χωρίς επιτυχία. [11] Από την άλλη, ο Ενετοκύπριος Ιερώνυμος Combi αποθάρρυνε τον Michael Bua και τους συντρόφους του. [13]

Στο Σαντζάκι της Ερζεγοβίνης και στο Vilayet του Μαυροβουνίου, οι Σέρβοι αυξήθηκαν το 1596-97, αλλά χωρίς ξένη στήριξη οι αντάρτες αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν. [14] Το 1600 ξέσπασε μια εξέγερση στη Θεσσαλία . [15]

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. Cini, Giorgio (1974). Il Mediterraneo Nella Seconda Metà Del '500 Alla Luce Di Lepanto (στα Italian). Leo S. Olschki. σελ. 238. Delusi rimasero pure i ribelli dell'Epiro del Nord, dove si erano sollevati i notabili greci di Argirocastron Manthos Papagiannis e Panos Kestolicos. Questi notabili si erano accordati con l'arcivescovo di Ochrida Ioachim ed anche con alcuni metropolis della Macedonia occidentale e dell'Epiro, si erano assicurati promesse di Don Juan per un sostegno armato... [Disappointed were also the rebels of Northern Epirus, where they had raised the Greek notables of Argirocastron Manthos Papagiannis and Panos Kestolicos. These chiefs had agreed with the Archbishop of Ochrida Ioachim and also with some metropolitans of western Macedonia and Epirus, and had secured promises of Don Juan for armed support...] 
  2. Παπαδόπουλος Στέφανος, Απελευθερωτικοί Αγώνες των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας, Τεύχος Α', (1453-1669), Θεσσαλονίκη 1982, σελ. 82-83.
  3. X α σ ι ώ τ ης Ιωάννης, Ο αρχιεπίσκοπος Αχρίδος Ιωακείμ και οι συνωμοτικές κινήσεις στη Βόρειο Ήπειρο (1572-1576), «Μακεδονικά», τ. 6 (1964), σ. 237-256, 290-291.
  4. Korre, Katerina (2013). «History of the Greek People in 16th century Northern Epirus: The case of Matthaios Papagiannis» (στα Greek). History-Scholars: Epirus and Ioannina from 1430 to 1912: 165-166. https://www.academia.edu/attachments/39669854/download_file?st=MTQ2MjM3NDkxMyw4NS43NC45Ni4xNTQsMTM1MTc0MA%3D%3D&s=swp-toolbar&ct=MTQ2MjM3NDkyNiwxNDYyMzc0OTMyLDEzNTE3NDA=. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 SANU 1932.
  6. 6,0 6,1 Randa 1964.
  7. 7,0 7,1 Filološki fakultet 1979.
  8. Studii: revistă de istorie. 24. Editura Academiei Republicii Populare Romîne. 1971. σελ. 419. Andrei Pippidi a arătat că rascoala albanczilor din Himara (1596-1597) face parte dintr-o serie de mişcări de eliberare care se intind din Epir pină ia Sibenik, fiind conduse de arhiepiscopii de Ohrida, Ioachim, Gavriil şi Atanasie I. Rolul unui ... 
  9. Andromaqi Gjergji (2004). Albanian Costumes Through the Centuries: Origin, Types, Evolution. Acad. of Sciences of Albania, Inst. of Folc Culture. σελ. 21. ISBN 978-99943-614-4-1. 
  10. 10,0 10,1 Matkovski 1983.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 Kontali 2011.
  12. Marović, Miodrag (1995). Balkanski Džoker: Albanija i Albanci : istorijska hronika nastajanja i razvoja albanskog pitanja. Kulturni centar. σελ. 54. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Bartl 1974.
  14. Trevor W. Harrison· Slobodan Drakulic (2011). Against Orthodoxy: Studies in Nationalism. UBC Press. σελ. 99. ISBN 978-0-7748-2096-7. 
  15. Sakellariou 1997.

Πηγές Επεξεργασία