Επιστήμες και τεχνολογία στην Αλβανία
Οι κρατικές δαπάνες για επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη στην Αλβανία δεν υπερβαίνουν το 0,18% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ποσοστό το οποίο κατέχει τη χαμηλότερη θέση στην Ευρώπη. Η οικονομική ανταγωνιστικότητα και οι εξαγωγές βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, με την οικονομία να παραμένει σε μεγάλο βαθμό προσανατολισμένη προς τη χαμηλή τεχνολογία.
Επισκόπηση Επεξεργασία
Από το 1993, το ανθρώπινο δυναμικό στις επιστήμες και την τεχνολογία μειώθηκε δραστικά.
Διάφορες έρευνες δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια των ετών 1990-1999, το 40% περίπου των καθηγητών και ερευνητών από τα πανεπιστήμια και τα επιστημονικά ιδρύματα της χώρας έχει μεταναστεύσει. [1]
Τα βασικά αίτια για την παρατηρούμενη διαρροή εγκεφάλων εντοπίζονται στις επιδεινωμένες οικονομικές συνθήκες διαβίωσης καθώς και στην έλλειψη υποδομών και πόρων προηγμένης τεχνολογίας, που αποτελούν σοβαρά εμπόδια για τη διεξαγωγή της έρευνας.
Εθνική στρατηγική για την επιστημονική ανάπτυξη Επεξεργασία
Παρ' όλα αυτά, το 2009 η κυβέρνηση ενέκρινε την "Εθνική Στρατηγική για τις Επιστήμες, την Τεχνολογία και την Καινοτομία στην Αλβανία" [2], η οποία καλύπτει την περίοδο μεταξύ 2009-2015. Το έγγραφο αυτό δημιουργήθηκε από το Υπουργείο Στρατηγικής και Συντονισμού του Υπουργικού Συμβουλίου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Επιστημών και με τη βοήθεια της UNESCO.
Το παραπάνω έγγραφο καθόριζε πέντε στρατηγικούς στόχους έως το 2015:
- τον τριπλασιασμό της δημόσιας δαπάνης για την έρευνα και ανάπτυξη (Ε & Α) στο 0,6% του ΑΕΠ·
- την αύξηση του μεριδίου των ακαθάριστων εγχώριων δαπανών για την Ε & Α από ξένες πηγές, μεταξύ άλλων μέσω των προγραμμάτων-πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την έρευνα, σε σημείο που καλύπτουν το 40% των συνολικών δαπανών για έρευνα·
- τη δημιουργία τεσσάρων ή πέντε αλβανικών κέντρων αριστείας για τις επιστήμες, τα οποία θα είναι εξοπλισμένα με ειδικό εργαστηριακό εξοπλισμό και χώρους εργασίας που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προεπώαση, διεξαγωγή πειραμάτων, πιστοποίηση επιχειρήσεων που βασίζονται στις νέες τεχνολογίες και ούτω καθεξής·
- τον διπλασιασμό των αριθμών του ερευνητικού προσωπικού, τόσο μέσω κινήτρων, όπως ένα πρόγραμμα επιχορήγησης για την επιστροφή ερευνητών, όσο και μέσω της κατάρτισης νέων ερευνητών, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται 500 διδακτορικά διπλώματα. Αυτό συνεπάγεται τη δημιουργία έως και τριών νέων διδακτορικών προγραμμάτων σε πανεπιστήμια της χώρας·
- την ενθάρρυνση της καινοτομίας σε 100 εταιρείες, είτε μέσω επενδύσεων Ε & Α σε τοπικό επίπεδο είτε μέσω κοινοπραξιών με ακαδημαϊκά ερευνητικά ιδρύματα ή με εταίρους από το εξωτερικό. [3]
Η στρατηγική αποφασίστηκε να εφαρμοστεί σε συνέργεια με άλλες τομεακές στρατηγικές και λαμβάνοντας υπόψη τη στρατηγική για την τριτοβάθμια εκπαίδευση της Αλβανίας που εγκρίθηκε το 2008 καθώς και την εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη και την ένταξη (2007-2013). Η τελευταία υπογραμμίζει τη σημασία του εκσυγχρονισμού οικονομικών τομέων όπως η βιομηχανία γεωργικών τροφίμων και ο τουρισμός. Υπογραμμίζει, επίσης, τη στρατηγική σημασία που κατέχει η διαχείριση της ενέργειας, του περιβάλλοντος και των υδάτινων πόρων. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν προτείνει την ιεράρχηση πεδίων έρευνας όπως είναι η γεωργία και τα τρόφιμα, οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), η δημόσια υγεία, η αλβανολογία και οι ανθρωπιστικές επιστήμες, οι φυσικοί πόροι, η βιοτεχνολογία, η βιοποικιλότητα, η άμυνα και η ασφάλεια. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της ανάπτυξης των τεχνολογιών πληροφοριών είναι η ηλεκτρονική μάθηση. Σήμερα, στην Αλβανία προσφέρονται και διαδικτυακά μαθήματα Αρχειοθετήθηκε 2017-07-09 στο Wayback Machine. .
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει σαφείς στόχους για την έρευνα και την καινοτομία στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας, με στόχο να γίνει η πιο ανταγωνιστική οικονομία στον κόσμο. Όπως και άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που επιθυμούν να ενταχθούν στην ΕΕ, η Αλβανία υστερεί στην αναπτυξιακή διαδικασία, έχοντας επικεντρωθεί τα τελευταία χρόνια στη θεμελίωση της οικονομικής ανάπτυξης.
Τον Αύγουστο του 2009, η κυβέρνηση ενέκρινε τη σύσταση της Αλβανικής Υπηρεσίας Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας, με στόχο τη βελτίωση της εφαρμογής της πολιτικής.
Το 2006, η αλβανική κυβέρνηση ξεκίνησε μια ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος επιστημονικής έρευνας. Η Ακαδημία Επιστημών αναδιοργανώθηκε σύμφωνα με το πρότυπο πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Τώρα λειτουργεί μέσω μιας επιλεγμένης κοινότητας επιστημόνων και δεν διαχειρίζεται πλέον τα ερευνητικά ιδρύματα, τα οποία έχουν ενσωματωθεί στο σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δημιουργήθηκαν δύο νέες σχολές: η Σχολή Πληροφορικής στο Πολυτεχνείο των Τιράνων και η Σχολή Βιοτεχνολογίας και Τροφίμων στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο των Τιράνων. Το Πανεπιστήμιο των Τιράνων απέκτησε επίσης Τμήμα Εφαρμοσμένης και Πυρηνικής Φυσικής και Τμήμα Βιοτεχνολογίας. Έχουν επίσης δημιουργηθεί δώδεκα κυβερνητικοί φορείς και κέντρα μεταφοράς τεχνολογίας.
Προσωπικό Επεξεργασία
Μέχρι πρόσφατα, δεν είχαν συλλεχθεί στατιστικές Ε & Α και καινοτομίας στην Αλβανία σύμφωνα με τα πρότυπα του ΟΟΣΑ, της Eurostat και της UNESCO. Μια πρώτη έρευνα για τους δημόσια και ακαδημαϊκά ινστιτούτων ξεκίνησε στις αρχές του έτους, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη και μια έρευνα για την Ε & Α και την καινοτομία, με την υποστήριξη της UNESCO.
Στην Αλβανία υπάρχουν συνολικά 578 εργαζόμενοι επιστήμονες, από τους οποίους:
- 274 στην Ακαδημία Επιστημών και
- 304 σε ιδρύματα Ε & Α των Υπουργείων. [1]
Ο αριθμός του προσωπικού στην Ε & Α στην Αλβανία είναι περίπου 0,2 ανά 1.000 κατοίκους. [1]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Mapping Exercise - Albania, Albana Zotaj, GEOGRAPHIC STUDIES CENTER». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2021.
- ↑ «Strategy of Science, Technology and Innovation 2009–2015» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2010.
- ↑ «Portal.UNESCO.org». Portal.UNESCO.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2010.