Ο Ερρίκος Δ΄ της Δανίας (δαν.: Erik Plovpenning ή αυτός που φορολόγησε τα άροτρα, 1216 - 10 Αυγούστου 1250)[3], βασιλιάς της Δανίας (1241-1250) ήταν ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του Βάλντεμαρ Β΄ της Δανίας και της δεύτερης συζύγου του Μπερενγκάρια της Πορτογαλίας, αδελφός των βασιλέων Άβελ της Δανίας και Χριστόφορου Α΄. Όταν ο μεγαλύτερος ετεροθαλής αδελφός του Βάλντεμαρ ο Νέος στέφθηκε συμβασιλέας της Δανίας (1218), ο πατέρας του δημιούργησε το δουκάτο του Σλέσβιχ στα σύνορα μεταξύ Δανίας και Γερμανίας, το οποίο παραχώρησε στον Ερρίκο. Ο Βάλντεμαρ ο Νέος πέθανε σε ατύχημα το 1231, οπότε στέφθηκε συμβασιλέας και διάδοχος του Δανικού θρόνου ο ίδιος ο Ερρίκος στον Καθεδρικό ναό του Λουντ στις 30 Μαΐου 1232. Το δουκάτο του Σλέσβιχ παραχωρήθηκε στον δεύτερο αδελφό του Άβελ και μετά τον θάνατο του πατέρα του (1241) παρέμεινε μόνος βασιλιάς.

Ερρίκος Δ΄ της Δανίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Erik IV. (Δανικά)
Γέννηση1216
Κοπεγχάγη
Θάνατος10  Αυγούστου 1250
Schlei
Αιτία θανάτουαποκεφαλισμός
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Τόπος ταφήςSt. Bendt's Church
Χώρα πολιτογράφησηςΔανία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Eορτασμός αγίου10 Αυγούστου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΔανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΓιούττα της Σαξονίας (από 1239)[1]
ΤέκναΣοφία της Δανίας (1241-1286)
Ίνγκεμποργκ της Δανίας
Γιούττα της Δανίας
Αγνή της Δανίας
Christof Eriksson[2]
Knut Eriksson[2]
ΓονείςΒάλντεμαρ Β΄ της Δανίας και Μπερενγκάρια της Πορτογαλίας
ΑδέλφιαΣοφία των Έστριντσεν της Δανίας
Άβελ της Δανίας
Χριστόφορος Α΄ της Δανίας
Κανούτος της Εσθονίας
Βάλντεμαρ ο Νέος
Νιλς του Χάλαντ
ΟικογένειαΟίκος των Έστριντσεν
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΜονάρχης της Δανίας (1241–1250)
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ο Έρικ Δ΄ της Δανίας σε τοιχογραφία στην εκκλησία του Αγίου Μπεντ στο Ρίνγκστεντ.

Σύγκρουση με τους αγρότες Επεξεργασία

Στην βασιλεία του Ερρίκου κυριάρχησαν οι εμφύλιες διαμάχες ανάμεσα στον ίδιο και τα αδέλφια του, ειδικά με τον Άβελ, δούκα του Σλέσβιχ, ο οποίος απαιτούσε την ανεξαρτησία του δουκάτου του από τον θρόνο της Δανίας με την υποστήριξη των κομήτων του Χόλσταϊν. Συνάντησε σκληρές αντιδράσεις από τους αγρότες της Σκάνια για την πολύ υψηλή φορολογία. Ήταν ο Δανός βασιλιάς που φορολόγησε τα άροτρα, γι' αυτό κάποιος άντρας αγρότης ο οποίος ζούσε μόνο από τα άροτρα και τα χρησιμοποιούσε για να μετρήσει την περιουσία του, έδωσε στον Ερρίκο το προσωνύμιο "Πλόβπεννι", δηλαδή αυτός που φορολογεί τα άροτρα. Την επόμενη χρονιά (1242) ο Ερρίκος ξεκίνησε σκληρή εμφύλια σύγκρουση με τον αδελφό του Άβελ (1242- 1244), στην συνέχεια συμφιλιώθηκαν προσωρινά και έκλεισαν ειρήνη, προκειμένου να συμμετέχουν μαζί σε Σταυροφορία στην Εσθονία (1244).

Ο Ερρίκος συνάντησε πολλά προβλήματα από τις θρησκευτικές ταραχές και από τους φόρους. Τις πιο σκληρές αντιδράσεις συνάντησε όταν αποφάσισε να φορολογήσει την εκκλησιαστική περιουσία. Ο Πάπας έστειλε επιστολή με την οποία ζητούσε συνάντηση του βασιλιά και των επισκόπων στο Όντενσε (1245), ενώ η απειλή του αφορισμού εκτοξεύτηκε εναντίον οποιουδήποτε επιχειρούσε να θίξει τα προνόμια της εκκλησίας, ανάμεσα στα οποία και το αφορολόγητο, απειλή που είχε βασικό στόχο τον ίδιο τον Ερρίκο. Ο Ερρίκος Δ΄ αντιμετώπισε την οργή του επισκόπου του Ρόσκιλε Νίλς Στίγκσεν, ο οποίος διέφυγε από τη Δανία την ίδια χρονιά, ενώ ο Ερρίκος έκανε κατάσχεση της περιουσίας του στην νήσο Σγιέλαν, όπου βρισκόταν και η πόλη της Κοπεγχάγης. Ο Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄ διέταξε την αποκατάσταση του επισκόπου, αλλά ο Νίλς Στίγκσεν πέθανε στην εξορία (1249) και η περιουσία του επανήλθε στην επισκοπή μετά τον θάνατο του Ερρίκου (1250).

Σύγκρουση με τον αδελφό του Άβελ Επεξεργασία

Η σύγκρουση με τον αδελφό του Άβελ ξέσπασε ξανά (1246) όταν επιχείρησε εισβολή στο Χόλσταϊν. Ο Άβελ παντρεύτηκε την Ματθίλδη του Χόλσταϊν, κόρη του Αδόλφου Δ΄ του Χόλσταϊν και έγινε κηδεμόνας των ανήλικων κουνιάδων του Ιωάννη Α΄ και Γεράρδου Α΄ δίνοντας μήνυμα στον αδελφό του Ερρίκο Δ΄ να εγκαταλείψει τις προσπάθειες για κατάκτηση της περιοχής. Τα επόμενα χρόνια ο Άβελ εισέβαλε και λεηλάτησε τη Γιουτλάνδη και τη Φιονία φθάνοντας ως το Ράντερς και το Όντενσε, έχοντας την υποστήριξη του μικρότερου αδελφού του Χριστόφορου και του ετεροθαλούς αδελφού του Κνούτου, δούκα της Εσθονίας. Ο Ερρίκος Δ΄ ανακατέλαβε αμέσως την πόλη του Ρίπε, την πόλη καταγωγής του Άβελ Σβέντμποργκ, κυρίευσε το κάστρο του Άρρεσκοβ στη Φιονία συλλαμβάνοντας αιχμάλωτους τον Χριστόφορο και τον Κνούτο, ενώ με συνθήκη την οποία υπέγραψε με την αδελφή του Σοφία του Βρανδεμβούργου απέκτησε τον έλεγχο ολόκληρης της Δανίας. Ακολούθησε η εξέγερση των αγροτών λόγω των υψηλών φόρων και πραγματοποιήθηκε μεγάλος συνασπισμός εναντίον του βασιλιά με τη συμμετοχή των αγροτών, του δούκα Άβελ και των κομήτων της νότιας Γιουτλάνδης.

Δολοφονία του Ερρίκου Επεξεργασία

Ο Ερρίκος ετοίμασε στρατό για να επιτεθεί στην Εσθονία (1249), αλλά πέρασε αρχικά από το Χόλσταϊν για να καταλάβει το κάστρο του Ρέντσμπουργκ και να δώσει με αυτόν τον τρόπο μήνυμα στους Γερμανούς κόμητες ότι αυτός είναι ο κυρίαρχος της περιοχής (1250). Στο Σλέσβιχ συνάντησε τον αδελφό του Άβελ, ο οποίος τον δέχτηκε και τον φιλοξένησε, είχε μακρά συνομιλία μαζί του και του υπενθύμισε τις πολλές άδικες επιθέσεις που είχε δεχτεί από αυτόν τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, σε μια από τις οποίες παραλίγο να σκοτωθεί η κόρη του Σοφία. Ο Ερρίκος τον ειρωνεύτηκε. Μετά τη συνομιλία κι ενώ ο Ερρίκος έπαιζε χαρτιά με Γερμανούς ευγενείς, ο αρχιθαλαμηπόλος του Άβελ με μια ομάδα ανδρών τον συνέλαβε αιχμάλωτο. Ο Ερρίκος Δ΄ κατάλαβε ότι ήρθε το τέλος του και ζήτησε εξομολόγηση από τον ιερέα, κάτι που έγινε αποδεκτό. Ο βασιλιάς αποκεφαλίστηκε με τσεκούρι, το σώμα του ρίχτηκε στον ποταμό Σλιέν, όπου βρέθηκε το επόμενο πρωί από δυο ψαράδες και μεταφέρθηκε στο Δομινικανικό αββαείο του Σλέσβιχ και τάφηκε στον καθεδρικό ναό του Μπεντ (1257). Δεν είχε επιζήσει κανένας γιος του, οπότε τον διαδέχθηκε στον θρόνο ο Άβελ, αφού πρώτα ορκίστηκε ότι δεν είχε καμμία σχέση με τη δολοφονία, αλλά οι περισσότεροι δεν τον πίστεψαν.[4]

Οικογένεια Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε το 1239 τη Γιούττα των Ασκάνια, κόρη του Αλβέρτου Α΄, δούκα της Σαξονίας και παιδιά του ήταν:[5]

Πρόγονοι Επεξεργασία

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8. Κνούτος Λαβάρντ
 
 
 
 
 
 
 
4. Βάλντεμαρ Α΄ της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9. Ίνγκεμποργκ του Κιέβου
 
 
 
 
 
 
 
2. Βάλντεμαρ Β΄ της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10. Βολοντάρ Γκλεμπόβιτς του Μινσκ
 
 
 
 
 
 
 
5. Σοφία του Μινσκ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11. Ρίκισσα της Πολωνίας, βασίλισσα της Σουηδίας
 
 
 
 
 
 
 
1. Ερρίκος Δ΄ της Δανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12. Αλφόνσος Α΄ της Πορτογαλίας
 
 
 
 
 
 
 
6. Σάντσο Α΄ της Πορτογαλίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
13. Ματθίλδη της Σαβοΐας
 
 
 
 
 
 
 
3. Μπερενγκάρια της Πορτογαλίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
14. Ραϋμόνδος Βερεγγάριος Δ΄ της Βαρκελώνης
 
 
 
 
 
 
 
7. Ντούλσε της Αραγωνίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
15. Πετρονίλα της Αραγωνίας
 
 
 
 
 
 

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. p10548.htm#i105476. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  2. 2,0 2,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  3. Erik IV Plovpenning Kendtes Gravsted
  4. Lucien Musset, Les Peuples scandinaves au Moyen Âge, Paris, Presses universitaires de France, 1951, 342 p. (OCLC 3005644), p. 189
  5. Europäische Stammtafeln Vittorio Klostermann, Gmbh Frankfurt am Main, 2004 (ISBN 3-465-03292-6), Die Könige von Dänemark 1157-1412. Volume III Tafel 100

Πηγές Επεξεργασία

  • Lucien Musset, Les Peuples scandinaves au Moyen Âge, Paris, Presses universitaires de France, 1951, 342 p.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Βιογραφικό Λεξικό της Δανίας

Ερρίκος Δ΄ της Δανίας
Γέννηση: 1216 Θάνατος: 10 Αυγούστου 1250
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Βάλντεμαρ ο Νικητής
Βασιλιάς της Δανίας
 

1241-1250
Διάδοχος
Άβελ της Δανίας
Δούκας του Σλέσβιχ
 
1216-1232
 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Eric IV of Denmark της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).