Εξέταση ερυθροκυττάρων δείγματος ούρων

(Ανακατεύθυνση από Ερυθρά ούρων)

Η ανίχνευση ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα αποτελεί μία από τις βασικότερες παραμέτρους της γενικής εξέτασης ούρων. Φυσιολογικά στα ούρα ανευρίσκονται 0 - 2 κατά οπτικό πεδίο (κ.ο.π.) ή 3 - 12 ανά ml ή κατά Addis count 38.000 ανά ώρα στους άνδρες και 29.000 ανά ώρα στις γυναίκες.
Τα ερυθροκύτταρα κατά την μικροσκόπηση του ιζήματος των ούρων εμφανίζονται ως κύτταρα χωρίς πυρήνα με σχήμα αμφίκοιλου δίσκου, μετρίως διαθλαστικά και με διάμετρο 7 μm περίπου. Όταν παρατηρηθούν από διαφορετικές γωνίες μπορεί να εμφανίζουν σχήμα κλεψύδρας ή να εμφανίζονται ως δίσκοι με ωχρό κέντρο αν παρατηρηθούν από πάνω.
Ο αυξημένος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων δηλώνει αιματουρία. Η αιματουρία μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις του ουροποιητικού αλλά και σε εκτός του ουροποιητικού συστήματος νοσήματα. Η διαπίστωση της μεγάλης αιματουρίας γίνεται με μακροσκοπική εξέταση των ούρων, τα οποία έχουν όψη θολή και χροιά ερυθροφαιά. Η διαπίστωση της μικρής αιματουρίας γίνεται με μικροσκοπική εξέταση του ιζήματος ούρων που έχουν φυγοκεντρηθεί.
Η παρουσία των ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα ανιχνεύεται από:

  • Το ερυθρό χρώμα των ούρων (μόνο παρουσία μεγάλου αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων).
  • Την θολερότητα των ούρων (αν τα ερυθρά αιμοσφαίρια προέρχονται από τα νεφρά).
  • Το θετικό αποτέλεσμα της αιμοσφαιρίνης στη ταινία των ούρων.
Αναπαράσταση ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα

Συλλογή ούρων Επεξεργασία

Για την μέτρηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων αρκεί δείγμα ούρων πρωινό μέσης ούρησης. Για την διάκριση τους όμως σε επιμέρους κατηγορίες (υπέρτονο, υπότονο, δύσμορφα, G1) απαιτούνται πρωινά ούρα δεύτερης ούρησης με φυσιολογικό ειδικό βάρος, όξινη αντίδραση και αριθμό ερυθρών 15 – 20 κ.ο.π.

Τιμές αναφοράς Επεξεργασία

Αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων μέχρι τέσσερα κατά οπτικό πεδίο (< 4 κ.ο.π.) θεωρείται φυσιολογικός.
Οι απαντήσεις των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο ίζημα των ούρων χαρακτηρίζονται ως εξής:

Χαρακτηρισμός απάντησης Ερυθρά κ.ο.π.
Σπανιότατα 0 - 1
Σπάνια 2 - 4
Λίγα 5 - 10
Αρκετά 11 - 15
Πολλά 16 - 30
Άφθονα > 31

Μορφές ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα Επεξεργασία

Φυσιολογικά ερυθρά Επεξεργασία

Είναι στρογγυλά με εμφανή το περιεχόμενο τους γεμάτο αιμοσφαιρίνη. Μερικές φορές διακρίνεται το χαρακτηριστικό σχήμα τους του αμφίκοιλου δίσκου.

Υπέρτονα ερυθρά Επεξεργασία

Πρόκειται για ερυθρά που βρίσκονται σε υπέρτονο περιβάλλον. Σε αυτή την περίπτωση τα ερυθρά αιμοσφαίρια συρρικνώνονται διότι νερό από το εσωτερικό τους εξέρχεται στα ούρα λόγω του φαινομένου της ώσμωσης.

Υπότονα ερυθρά Επεξεργασία

Πρόκειται για ερυθρά που βρίσκονται σε υπότονο περιβάλλον. Σε αυτή την περίπτωση τα ερυθρά αιμοσφαίρια διογκώνονται διότι νερό από το περιβάλλον των ούρων εισέρχεται στο εσωτερικό λόγω ώσμωσης. Σε πολύ υπότονο περιβάλλον (πολύ χαμηλό ειδικό βάρος) τα ερυθρά καταστρέφονται λόγω υπερβολικής διόγκωσης.

 
Αναπαράσταση δύσμορφων ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα
 
Αναπαράσταση ακανθοκυττάρων (κύτταρα G1) στα ούρα

Δύσμορφα ερυθρά - G1 (Glomelural cell type 1) Επεξεργασία

Τα ακανθοκύτταρα ή Glomerulal type 1 (G1) ερυθρά εμφανίζονται μόνο στην σπειραματική νόσο και είναι ανεπηρέαστα από το pH και το ειδικό βάρος των ούρων. Οφείλονται σε μηχανικές επιδράσεις του σπειραματικού φραγμού και στην παραγωγή κυτταρικού υλικού από τα ίδια τα ερυθρά. Εμφανίζουν στο μικροσκόπιο αντίθεσης φάσης χαρακτηριστικό σχήμα «σαμπρέλας» και προεκβολές.

Παρατήρηση ερυθρών αιμοσφαιρίων ούρων Επεξεργασία

Η παρατήρηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων γίνεται με μικροσκόπηση αντίθετης φάσης (phase contract). Mόνο με αυτή μπορούν να παρατηρηθούν με σαφήνεια οι αλλοιώσεις της κυτταρικής μεμβράνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί η χρώση Wright σε ξηρό μονιμοποιημένο δείγμα ούρων. Η παρουσία των ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα γίνεται αντιληπτή και από την ταινία ούρων όπου τα ερυθρά αιμοσφαίρια είτε βάφουν πράσινη ολόκληρη την αντίστοιχη αντιδραστήρια επιφάνεια είτε αφήνουν πάνω σε αυτή πράσινα στίγματα.

Παραπομπές Επεξεργασία


Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  1. Αρσένη Α. Εξετάσεις ούρων στην εργαστηριακή διαγνωστική. Εκδόσεις Ζήτα, 2003.
  2. Birch D, Fairly G, Becher G, Kincald-Smith P. Άτλαντας μικροσκοπικής εξέτασης των ούρων. Εκδόσεις Παρισιάνος, 1997.
  3. Καρκαλούσος Π. Τεχνικές Μικροσκόπησης ούρων, Έκδοση ΤΕΙ Αθηνών 2006.
  4. Ιωαννίδης Ι. Κλινική Χημεία Ι: Ανάλυση Ούρων: Θεωρία. Εκδόσεις Γιαχούδη. Θεσσαλονίκη, 2004.
  5. Παγκάλη Α, Χρυσάκη Α. Εξέταση του ιζήματος των ούρων. Φροντιστήριο ιατρικής εταιρείας Αθηνών, 1999.
  6. Χρυσάκη Α. Μικροσκόπηση αντίθετης φάσης. Φροντιστήριο ιατρικής εταιρείας Αθηνών, 1999.
  7. Ιωαννίδης Ι. Κλινική Χημεία Ι: Ανάλυση Ούρων: Εργαστήριο. Εκδόσεις Γιαχούδη. Θεσσαλονίκη, 2002.
  8. Ηρειώτου Π, Καρβούνης Ι, Τράπαλη Μ. Κλινική Βιοχημεία Ι. Έκδοση Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Αθήνα 2001.