Ευφροσύνη της Βουλγαρίας

Αυτοκρατορική σύζυγος της Βουλγαρίας

Η Ευφροσύνη (πέθανε πριν από το 1308) ήταν αυτοκρατορική σύζυγος της Βουλγαρίας (τσαρίνα), πρώτη σύζυγος του τσάρου Θεόδωρου Σβετοσλάβου της Βουλγαρίας.

Ευφροσύνη της Βουλγαρίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ефросина (Βουλγαρικά)
Γέννηση13ος αιώνας
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΘεόδωρος Σβετοσλάβ[1]
ΤέκναΓεώργιος Τέρτερ Β΄[2]

Η ημερομηνία γέννησής της είναι άγνωστη. Ήταν η κόρη και η κληρονόμος του πλούσιου Μάνουχ[3] (Μάνκους[4] ), ο οποίος ήταν γιος του Παντολέων, βυζαντινού εμπόρου από την Κριμαία και στενός φίλος του Νογκάι Χαν[3] του αποτελεσματικού ηγέτης της Χρυσής Ορδής. Ο Γεώργιος Παχυμέρης καταγράφει ότι το όνομα γέννησης της Ευφροσύνης ήταν Ενκόνα[5] ή Ενκόνεν αλλά αργότερα υιοθέτησε το όνομα της νονάς της Ευφροσύνης Παλαιολογίνας,[3] της βυζαντινής συζύγου του Νογκάι Χαν, η οποία ήταν η νόθα κόρη του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου.

Η Ευφροσύνη παντρεύτηκε τον Θεόδωρο Σβετόσλαβ της Βουλγαρίας στην αυλή του Νογκάι Καν[3] όπου στάλθηκε από τον πατέρα του ως όμηρος περίπου το 1289. Ίσως σε σχέση με τα ίδια γεγονότα, η αδερφή του Θεόδωρου Σβετόσλαβ, Έλενα, παντρεύτηκε τον γιο του Νογκάι, Τσάκα. Κατά τη διάρκεια της εξορίας του, ο Θεόδωρος Σβετόσλαβ έγινε φτωχός και προσπάθησε να βελτιώσει την τύχη με τον γάμο του με την πλούσια Ευφροσύνη [3] Ο γάμος διοργανώθηκε από την Ευφροσύνη Παλαιολογίνα για να βελτιώσει τη θέση του Σβέτοσλαβ στο Μογγολικό δικαστήριο και να κερδίσει υποστήριξη για τον Σβέτοσλαβ εναντίον της ξαδέλφης της, Σμιλτσένα Παλαιολογίνα, η οποία κυβερνούσε στο Τάρνοβο ως αντιβασιλέας του Ιβάν Β', γιου του αείμνηστου τσάρου Σμιλέτς.

Ο σύζυγος της Ευφροσύνης άφησε την αφάνεια το 1298 ή το 1299, όταν, συνοδευόμενος από τον γαμπρό του Τσάκα, εισέβαλε στη Βουλγαρία. Η αντιβασιλεία για τον Ιβάν Β' έφυγε από το Τάρνοβο το 1299 και ο χρυσός της συζύγου του Θεόδωρου Σβετόσλαβ έπεισε τη βουλγαρική αριστοκρατία να ανοίξει την πύλη της πόλης [3] και να δεχτεί τον Τσάκα ως κυβερνήτη. Ωστόσο, οι στρατοί του νέου Χάνου της Χρυσής Ορδής Τοκτά μπήκαν στη Βουλγαρία καταδιώκοντας τον εχθρό του, Τσάκα και ο Θεόδωρος Σβετόσλαβ οργάνωσε αμέσως μία συνωμοσία, καθαιρώντας τον Τσάκα και στραγγαλίζοντας τον στη φυλακή το 1300. Ο Θεόδωρος Σβετόσλαβ έγινε τώρα αυτοκράτορας της Βουλγαρίας και έστειλε το κομμένο κεφάλι του Τσάκα ως δώρο στον Τόκτα, ο οποίος απέσυρε τον στρατό του από τη χώρα.

Μετά την ανάληψη του θρόνου από τον Θεόδωρο Σβέτοσλαβ, η Ευφροσύνη ανακηρύχθηκε ως η νέα αυτοκρατορική σύζυγος (τσαρίνα) της Βουλγαρίας. Σύμφωνα με τον ιστορικό της Βουλγαρίας Πλάμεν Πάβλοβ, εκείνη τη στιγμή η Ευφροσύνη ήταν η πρώτη στεμμένη γυναίκα στη Μεσαιωνική Ευρώπη, που ανήκε στο τρίτο κτήμα.[3]

Η ημερομηνία του θανάτου της είναι άγνωστη, αλλά το 1308 ο Θεόδωρος παντρεύτηκε τη βυζαντινή πριγκίπισσα Θεοδώρα Παλαιολόγια.

Η μνήμη της Ευφροσύνης τιμάται στη Σύνοδο της Βουλγαρικής Εκκλησίας (Obituary of Borill):

Για την Ευφροσύνη, τη θεοσεβούμενη τσαρίνα του τσάρου Θεόδωρου, μακάρι η μνήμη της να ζήσει για πάντα[6].

Οικογένεια Επεξεργασία

Η Ευφροσύνη και ο Θεόδωρος Σβέτοσλαβ είχαν τουλάχιστον ένα παιδί, τον μελλοντικό τσάρο Γεώργιο Β' της Βουλγαρίας .

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. p22003.htm#i220026. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  2. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Павлов, Пламен. Търновските царици. В.Т.:ДАР-ТХ, 2006.
  4. Cawley, Charles (11 December 2011), Bulgaria, Foundation for Medieval Genealogy, http://fmg.ac/Projects/MedLands/BULGARIA.htm#_Toc283717754, ανακτήθηκε στις December 2011 , Πρότυπο:Better source
  5. «Пламен Павлов - Бунтари и авантюристи в средновековна България». liternet.bg. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2021. 
  6. «ALD * HISTORICAL MATERIALS * ALD». ald-bg.narod.ru. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2021. 

Πηγές Επεξεργασία

  • Pavlov, Plamen (2006). Българските царици (στα Βουλγαρικά). Велико Търново: ДАР-РХ. ISBN 954-9489-04-3.