Αυτό το λήμμα αφορά τον Εφραίμ, άγιο του Χριστιανισμού. Για άλλες χρήσεις, δείτε: Εφραίμ.

Ο Εφραίμ ο Σύρος (κλασικά συριακά: ܡܪܝ ܐܦܪܝܡ ܣܘܪܝܝܐ‎‎, Mār Aprêm Sûryāyâ, λατινικά: Ephraem Syrus‎‎, περ. 305[1] - 9 Ιουνίου 373), ο αποκαλούμενος και «Όσιος», ήταν διάκονος[2] και ένας από τους πρώτους εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Θεωρείται ο σημαντικότερος Σύρος θεολόγος[1] και ο πιο έγκυρος εκπρόσωπος του συριακού χριστιανισμού 4ου αι. μ.Χ.[3] Ο Θεοδώρητος Κύρου τον αναφέρει ως τον εισηγητή του έμμετρου εκκλησιαστικού άσματος στη Συρία.[4] Αναγνωρίζεται ως άγιος από την Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής (Νεστοριανή), την Καθολική Εκκλησία και από διάφορες Προτεσταντικές Εκκλησίες. Η μνήμη του εορτάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 28 Ιανουαρίου μαζί με αυτή του Ισαάκ του Σύρου.[3][5]

Εφραίμ ο Σύρος
Μωσαϊκό στη Νέα Μονή Χίου (11ος αιώνας)
Άρπα του Πνεύματος, Ομολογητής, Πατέρας της Εκκλησίας
Γέννησηπερ. 305
Νίσιβις, Μεσοποταμία
Κοίμηση9 Ιουνίου 373
Έδεσσα Μεσοποταμίας
Τιμάται απόΑνατολική Ορθόδοξη Εκκλησία
Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής (Νεστοριανή)
Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες
Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Αγγλικανική Εκκλησία
Εορτασμός28 Ιανουαρίου (Ορθόδοξες και Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες)
7ο Σάββατο πριν το Πάσχα (Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία)
9 Ιουνίου (Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, Εκκλησία της Αγγλίας)
18 Ιουνίου (Μαρωνιτική Εκκλησία)
22 Ιουλίου (Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία)
Σύμβολαειλητάριο, άμφια διακόνου και θυμιατό, μαζί με τον Μέγα Βασίλειο, γράφοντας ύμνους με λύρα
Προστάτηςπνευματικοί διευθυντές και πνευματικοί ηγέτες

Βίος Επεξεργασία

Γεννήθηκε στη Νίσιβη της Μεσοποταμίας (σημερινό Nusaybin, στην Τουρκία)[3] από όπου και έλαβε το όνομα «Σύρος». Προερχόταν από φτωχή οικογένεια και σε νεαρή ηλικία αναγκάστηκε να δουλέψει ως εργάτης[1]. Αργότερα έγινε μοναχός και κατάφερε να αποκτήσει καλή μόρφωση. Χειροτονήθηκε διάκονος από τον επίσκοπο Νισίβεως Ιάκωβο και τοποθετήθηκε στη θέση του υπεύθυνου της τοπικής θεολογικής σχολής[1]. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Νίσιβης από τα περσικά στρατεύματα, συμμετείχε στην άμυνα της πόλης και μετά την παράδοσή της κατέφυγε μαζί με άλλους πρόσφυγες στην Έδεσσα της Μεσοποταμίας (σημερινή Şanlıurfa, στην Τουρκία).[3] Εκεί εγκαταστάθηκε σε μοναστήρι έξω από την πόλη και παράλληλα ίδρυσε νέα θεολογική σχολή[1]. Λίγα χρόνια πριν το θάνατό του φέρεται να ήρθε σε επαφή με τον Μέγα Βασίλειο αλλά και με ασκητές της Αιγύπτου.[5] Απεβίωσε το 373 μ.Χ[1].

Έργο Επεξεργασία

Ο Εφραίμ ο Σύρος άφησε πίσω του σημαντικό έργο, από το οποίο όμως διασώθηκε μόνο μικρό μέρος[1]. Χριστιανός θεολόγος, ποιητής και υμνιστής, συνέθεσε πολλά θεολογικά και πολεμικά έργα, τα οποία μέσα στο πλαίσιο της ευρείας χριστιανικής παράδοσης, έχουν ασκήσει σημαντική επίδραση στις ανατολικές και στις δυτικές Εκκλησίες.[3] Θεωρείται σπουδαίος μελετητής της Αγίας Γραφής και πολέμιος των αιρέσεων της εποχής του[1]. Τόσο οι πραγματείες του όσο και οι ομιλίες του είναι γραμμένες με έμμετρο τρόπο, κάτι το οποίο διευκόλυνε τη μη συστημική δογματική διατύπωση στα έργα του, τα οποία μεταφράστηκαν από τα συριακά στα ελληνικά, στα αρμένικα και έπειτα στη λατινική, στη γεωργιανή αλλά και στη σλαβονική γλώσσα[6].

Ο Μέγας Βασίλειος τον περιέγραψε ως «πάντων ἐλλογιμώτερος»[7] από αυτούς που ζούσαν εκείνη την εποχή. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τον περιέγραψε ως εξής: «Ἐφραῒμ ὁ πολὺς, ἡ παραμυθία τῶν ἀθυμούντων, ἡ παιδαγωγία τῶν νέων, ἡ χειραγωγία τῶν μετανοούντων, ἡ κατὰ τῶν αἱρετικῶν ῥομφαία, τὸ δοχεῖον τοῦ Πνεύματος, τὸ σκεῦος τῶν ἀρετῶν»[8].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Παναγιώτου Κ. Χρήστου, Εκκλησιαστική Γραμματολογία, Εκδοτικός οίκος «Κυρομάνος», τόμος Α΄, Θεσσαλονίκη 2005, β΄ έκδοσις, σ. 277.
  2. Στυλιανού Γ. Παπαδοπούλου, Πατρολογία, τόμος Α΄, Αθήνα 2000, δ΄ έκδοση, σ. 317.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Συντάκτες της Encyclopaedia Britannica. «Saint Ephraem Syrus: Christian theologian». britannica.com. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2020. 
  4. Βλασίου Ιω. Φειδά, Εκκλησιαστική Ιστορία, τόμος Α΄, γ΄ έκδοση, Αθήνα 2002, σ. 906.
  5. 5,0 5,1 «Όσιος Εφραίμ ο Σύρος». saint.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2020. 
  6. Παναγιώτου Κ. Χρήστου, 2005, σ. 277 - 278.
  7. Σωζομενός, Λόγος προς τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιον και Υπόθεσις της Εκκλησιαστικής Ιστορίας 3.16.
  8. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Λόγος περί Ψευδοπροφητών και Ψευδοδιδασκάλων και Αθέων Αιρετικών και περί Σημείων της Συντελείας του Αιώνος τούτου 237 59.560.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία