Βικιπαίδεια

Za dom spremni

(Ανακατεύθυνση από Ζα ντομ σπρέμνι)

Το 'Za dom spremni' (Ζα ντομ σπρέμνι, κροατ.: Για την πατρίδα έτοιμοι) είναι χαιρετισμός που χρησιμοποιήθηκε από τους Κροάτες φασίστες Ούστασε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν παρόμοιο σύνθημα με το Sieg Heil που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί. [1][2]

Είσοδος του στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Ζάγκρεμπ. Χρησιμοποιήθηκε από το φασιστικό καθεστώς της Κροατίας.

Χρήση στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Επεξεργασία

Τον καιρό του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ούστασε ήταν η κυρίαρχη πολιτική παράταξη του Ανεξάρτητου Κράτους της Κροατίας και υπήρξαν συνεργάτες του Άξονα. Στις 10 Απριλίου του 1941, o Σλάβκο Κβάτερνικ, που είχε οριστεί αρχηγός της αστυνομίας του νεότευκτου κράτους και εκπρόσωπος του Άντε Πάβελιτς, κήρυξε τη δημιουργία του κράτους στο Ράδιο του Ζάγκρεμπ. Τελείωσε την ομιλία του με την εξής φράση: Bog i Hrvati! Za dom spremni! (Ο Θεός και οι Κροάτες. Για την πατρίδα έτοιμοι.) [3][4]

Τον Οκτώβριο του 1941, ο υπουργός παιδείας και κουλτούρας Μίλε Μπούντακ πέρασε νόμους που υποχρέωνε τον κόσμο να καλεί το σύνθημα. Τον Ιούλιο του 1941, ο Γιούρε Φράντσετιτς, εισήγαγε μια εγκύκλιο για ποιο λόγο ο χαιρετισμός ήταν σημαντικός.

Οι αρχές της φασιστικής Κροατίας έδιναν μεγάλη έμφαση στο σύνθημα. Όλα τα κυβερνητικά, στρατιωτικά και γενικώς τα επίσημα έγγραφα του κράτους τέλειωναν με τον χαιρετισμό. Μάλιστα, λέγεται ότι ο Άντε Πάβελιτς είχε τέτοια εμμονή με τον χαιρετισμό που τον επαναλάμβανε στο τέλος κάθε συζήτησης που πραγματοποιούσε, ακόμα και τον καιρό αφότου διέφυγε από την Κροατία. [5]

Ο χαιρετισμός χρησιμοποιούταν επίσης με διάφορες παραλλαγές, όπως "Za poglavnika i za dom spremni!" (Για τον αρχηγό και την πατρίδα έτοιμοι) ή "Za dom?! – Spremni", "Za koga?! – Za poglavnika" ("Για την πατρίδα; – Έτοιμοι", "Για ποιον; - Για τον αρχηγό." ) [6][7], ή ακόμα: "Za Boga i poglavnika svoga – Uvijek spremni! ("Για τον Θεό και τον αρχηγό μας – Πάντα έτοιμοι.") σε διάφορες σημαίες που βρίσκονταν σε χρήση.

Σύγχρονη χρήση Επεξεργασία

 
Γκράφφιτι με τις 2 πρώτες λέξεις του συνθήματος και το σύμβολο των Ούστασε πάνω σε έναν κάδο απορριμάτων.

Ο χαιρετισμός χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια στους πολέμους ανεξαρτησίας της Κροατίας και της Βοσνίας. Το Κροατικό Κόμμα Δικαιωμάτων επίσης υιοθέτησε τον χαιρετισμό και σύμβολα των Ούστασε. [8][9][10][11] Το παράρτημα του κόμματος στη Βοσνία τον κρατούσε σε χρήση μέχρι το 2012, όταν το αντικατέστησε τελικά με το Semper fidelis.

Σε ένα περιστατικό του 2011, ένα δικαστήριο στο Κνιν αρνήθηκε να επιβάλλει ποινή σε έναν έμπορο που πουλούσε αναμνηστικά με το σύνθημα, με δικαιολογίες ότι ο έμπορος δε φορούσε ρούχο που να προωθεί μίσος και ότι το σύνθημα αποτελεί παραδοσιακό κροατικό χαιρετισμό που χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες. [12]

Το συγκρότημα των Τόμσον έχει ψάλει το σύνθημα σε τραγούδια του, όπως στο Bojna Čavoglave και στο Golubovi bijeli. [13][14]

Ο χαιρετισμός έχει χρησιμοποιηθεί μερικές φορές από Κροάτες φιλάθλους οπαδούς και ποδοσφαιριστές. [15][16] Το 2013, ο Γιόσιπ Σίμουνιτς έψαλε το σύνθημα 3 φορές με το κοινό ύστερα από τη νίκη της Κροατίας ενάντια στην Ισλανδία. Τιμωρήθηκε από τη ΦΙΦΑ με πρόστιμο και 10 αγώνες. [17]

Τον Αύγουστο του 2015, ένας αριθμός ακαδημαϊκών και θρησκευτικών προσώπων έκαναν αίτηση στην πρόεδρο της Κροατίας Κολίντα Κιτάροβιτς να γίνει επίσημος χαιρετισμός των στρατιωτικών δυνάμεων της Κροατίας. [18][19] Τον Ιούνιο του 2016, ο Έλβις Ντουσπάρα, φανατικός ρωμαιοκαθολικός, δημοσίευσε βιβλίο, που είχε σκοπό να απενοχοποιήσει το σύνθημα και στο οποίο ισχυρίστηκε ότι 'είναι κομμάτι του DNA των Κροατών'. [20][21] Ο Γιόσιπ Πέτσαριτς, μαθηματικός, εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο " Ημερολόγιο κάτω από την υπογραφή 'Ζα ντομ σπρέμνι' ". Η δημόσια παρουσίαση του βιβλίου απαγορεύθηκε από τις τοπικές αρχές της πόλης του Τίσνο. [22]

Ο Κροάτης επιστήμονας πληροφορικής Φίλιπ Ρόντικ έκανε έρευνα στα μηνύματα που στάλθηκαν στο Facebook και σε ακροδεξιούς blog ιστότοπους μεταξύ του 2012 και του 2017. Αποκάλυψε ότι στα 4.5 εκατομμύρια σχόλια το σύνθημα χρησιμοποιήθηκε 33000 φορές. Περισσότεροι από 10000 χρήστες άφησαν τουλάχιστον ένα μήνυμα ή σχόλιο που περιείχε το σύνθημα. [23]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Pozdrav 'Za dom spremni' ekvivalent je nacističkom 'Sieg Heil!'». www.vecernji.hr (στα Κροατικά). Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  2. ↑ «'Za dom spremni' je isto što i 'Sieg Heil'!». Net.hr (στα Κροατικά). 9 Ιανουαρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  3. ↑ Dokument vremena - Proglašenje NDH - 1941. travanj 10., https://www.youtube.com/watch?v=xV1YCQ-6xfA, ανακτήθηκε στις 2019-09-10 
  4. ↑ Unknown (1941-04-10), Hrvatski: Naslovnica novina "Hrvatski narod", proglašenju NDHEnglish: Cover of newspaper "Hrvatski narod", proclamation of Independent State of Croatia, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hrvatski_narod-naslovnica,progla%C5%A1enje_NDH.jpg, ανακτήθηκε στις 2019-09-10 
  5. ↑ «Ovih 13 slika trebalo bi biti dovoljan dokaz svim idiotima koji zagovaraju rehabilitaciju 'Za dom spremni'». Telegram.hr (στα Κροατικά). 25 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  6. ↑ «II USTAŠKO-D OMOBR ANSKI DOKUMENTI» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  7. ↑ «HRVATSKI BRANIK - Godina: 1941 - Broj 51». library.foi.hr. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  8. ↑ «Proglas». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2014. 
  9. ↑ «Hostaška banda». portalnovosti.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  10. ↑ «Hrvoje Klasić: Napokon se Anto Prkačin i ja u nečemu slažemo». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-07-19. https://web.archive.org/web/20190719061442/http://hr.n1info.com/Vijesti/a246776/Hrvoje-Klasic-Napokon-se-Anto-Prkacin-i-ja-u-necemu-slazemo.html. 
  11. ↑ «"Izdali su Francetića kao što je Juda izdao Isusa"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-09-17. https://web.archive.org/web/20190917225014/http://hr.n1info.com/Vijesti/a248283/Izdali-su-Francetica-kao-sto-je-Juda-izdao-Isusa.html. 
  12. ↑ «Presuda iz Knina ne odnosi se na pozdrav " Za dom spremni" | STav» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  13. ↑ «Marko Perković Thompson — Bojna Čavoglave — Tekst». cuspajz.com (στα Κροατικά). Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  14. ↑ «Tekstovi.net - Thompson - Bijeli golubovi (tekst/lyrics)». tekstovi.net. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  15. ↑ Croatian Football Team & Fascism (English), https://www.youtube.com/watch?v=Q1O3fiAsJMk, ανακτήθηκε στις 2019-09-10 
  16. ↑ «SRAMOTNO NAVIJANJE Torcida skandirala: 'Za dom, spremni! Ajmo, ajmo ustaše...' - Jutarnji List». www.jutarnji.hr. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  17. ↑ FIFA.com. «Who We Are - News - Croatian player sanctioned for discriminatory behaviour - FIFA.com». www.fifa.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  18. ↑ «AKADEMICI, BISKUPI, ODVJETNICI… Traže da službeni vojni pozdrav bude "Za dom spremni"». Net.hr (στα Κροατικά). 24 Αυγούστου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  19. ↑ «Kroatischer Erzbischof fordert Referendum über Faschisten-Gruß». 
  20. ↑ «OVO ĆE IZAZVATI REAKCIJE: Elvis Duspara napisao knjigu ZA DOM SPREMNI!». Dnevno.hr. 17 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  21. ↑ «ELVIS DUSPARA U SUZAMA PREDSTAVIO KNJIGU – ZA DOM SPREMNI! Reakcije? Genijalne!». Dnevno.hr. 2 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  22. ↑ «Načelnik zabranio predstavljanje knjige na temu 'Za dom spremni'». www.vecernji.hr (στα Κροατικά). Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
  23. ↑ «Cyber ustaše». portalnovosti.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2019. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Za_dom_spremni&oldid=10136375"