Ζωσιμαία Σχολή

Ζωσιμαία Σχολή
Είδος	σχολείο και κτήριο
Γεωγραφικές συντεταγμένες	39°40′10″N 20°51′5″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Ιωαννιτών
Τοποθεσία	Ιωάννινα
Χώρα	Οθωμανική Αυτοκρατορία και Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	1828
Προστασία	διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα
Ιστότοπος
	Επίσημος ιστότοπος
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Συντεταγμένες: 39°40′9.912″N 20°51′4.871″E / 39.66942000°N 20.85135306°E / 39.66942000; 20.85135306

Η Ζωσιμαία Σχολή υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα στη διάρκεια της τελευταίας περιόδου της Οθωμανικής κυριαρχίας (1828-1913). Η Ζωσιμαία ιδρύθηκε το 1828 στα Ιωάννινα με προσωπική δαπάνη των αδερφών Ζωσιμά και εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα ως λύκειο, σύμφωνα με τους κανονισμούς του Υπουργείου Παιδείας.

Ιστορία Επεξεργασία

Ίδρυση και πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης (1821-1830) και ενώ οι συγκρούσεις ακόμα μαίνονται στην περιοχή της Ηπείρου, τα Ιωάννινα, η πολιτιστική πρωτεύουσα του νέου ελληνισμού, και ένα σημαντικό κέντρο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, έπεφτε σε μια βραχυπρόθεσμη παρακμή.

Η Ζωσιμαία σχολή τον 19ο αιώνα

Σε αυτό το σημείο, πέντε αδέλφια της οικογένειας των Ζωσιμάδων είχαν μεταναστεύσει στη Ρωσία, όπου έγιναν επιτυχημένοι έμποροι και αποφάσισαν να προβούν σε μια σημαντική συμβολή στην πατρίδα τους, τη χρηματοδότηση για την ίδρυση ενός νέου εκπαιδευτικού ιδρύματος. Η Ζωσιμαία Σχολή ιδρύθηκε το 1828 και αρχικά λειτούργησε με τέσσερις σχολικές τάξεις σε ένα μικρό τουρκικό σπίτι στην περιοχή σημερινής Πλατείας Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος. Η Σχολική Επιτροπή των Ιωαννίνων, ένας οργανισμός που είναι αρμόδιος της διαχείριση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της πόλης, είχε την πλήρη ευθύνη της διαχείρισης της Ζωσιμαίας, με την οικονομική ενίσχυση της οικογένειας Ζωσιμά. Από το 1832 χρησιμοποιείται ο τίτλος Ζωσιμαία ως προσδιοριστικό του διδακτηρίου και της δραστηριότητας του.^[1]

Μνημείο προς τιμή του Νικόλαου Ζωσιμά

Διεύθυνση Αναστάσιου Σακελλάριου Επεξεργασία

Το 1833 ο Αναστάσιος Σακελλάριος από το Ζαγόρι, ένας πρώην μαθητής του Αθανάσιου Ψαλίδα - ένας σημαντικός πνευματικός του ελληνικού Διαφωτισμού και σύμβουλος του Αλή Πασά - έγινε διευθυντής της Ζωσιμαίας. Το 1834 αγοράζεται οικόπεδο που βρίσκεται η σημερινή Ζωσιμαία. Στη θέση αυτή βρισκόταν η οικία του μεγαλέμπορου Δημητρίου Αθανασίου. Παρά τα προβλήματα, φιλοξένησε τη σχολή μέχρι το 1905 που άνοιξε τις πύλες της το νέο κτήριο στο ίδιο οικόπεδο.

Το 1840 τρεις τάξεις προστέθηκαν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του σχολείου.

Η σχολή έγινε από τετρατάξια επτατάξια τη δεκαετία του 1830 και το 1852 σύμφωνα με τη διαθήκη του Νικόλαου Ζωσιμά χωρίστηκε σε τριτάξιο ελληνικό σχολείο και σε τετρατάξιο γυμνάσιο.

Κατά τη διάρκεια της διεύθυνσης Α. Σακελλάριου η σχολή έγινε ξακουστή στον ευρύτερο ελληνικό χώρο. Εκτός από πολλούς Ηπειρώτες μαθητές, υπήρχαν και μαθητές ακόμη και από την Ανατολική Ρωμυλία και από άλλα μέρη του εκτός ελληνικού κράτους τότε Ελληνισμού. Έχουν καταγραφεί μεταγραφές ακόμη και από τη «Μεγάλη του Γένους Σχολή» της Κωνσταντινούπολης. Επίσης από τη σχολή αποφοίτησαν ακόμη και ορισμένοι Τούρκοι και Αλβανοί, οι οποίοι διακρίθηκαν στον πολιτικό και στρατιωτικό στίβο των χωρών τους.

Οι μαθητές της έφτασαν να είναι 400 εκείνο το χρονικό διάστημα, ο ίδιος ο Α. Σακελλάριος δίδασκε στις 2 τελευταίες τάξεις. Οι απόφοιτοι, όσοι δεν συνέχιζαν τις σπουδές στο Πανεπιστήμιο, διορίζονταν δάσκαλοι σε όλες τις πόλεις και χωριά της Βαλκανικής με ελληνικό πληθυσμό. Το 1860 με απόφαση του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι απόφοιτοι της Ζωσιμαίας εισάγονταν σε αυτό χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις. Το 1862 ο Α. Σακελλάριος αποχωρεί από τη σχολή ύστερα από διένεξη με την εφορεία καταστημάτων Ιωαννίνων.

Νεότερα χρόνια Επεξεργασία

Το 1901 ανατέθηκε στον γιαννιώτη μηχανικό Π. Μελίρρυτο και στον ταγματάρχη του Μηχανικού Δ. Χρηστίδη η εκπόνηση της μελέτης ανέγερσης της πρώτης ‘Σχολής’. Η θεμελίωση του κτιρίου έγινε στις 17 Φεβρουαρίου 1902 και τα εγκαίνια αυτού τρία χρόνια αργότερα,στις 14 Φεβρουαρίου 1905. Η πρόσοψη του κτηρίου ήταν αντιγραφή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου των Αθηνών. Το κτίριο φιλοξένησε τη σχολή μέχρι και τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, όταν και βομβαρδίστηκε και μετατράπηκε σε φυλακή. Η εκπαιδευτική δραστηριότητα της Ζωσιμαίας μεταφέρθηκε προσωρινά στο κτίριο του Ρουμανικού γυμνασίου (μετέπειτα Οικονομικό γυμνάσιο). Από το 1951 άρχισε να κατασκευάζεται το κτήριο της τελευταίας Ζωσιμαίας σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού. Με την ολοκλήρωση του κτιρίου το 1957 η σχολή εγκαταστάθηκε σε αυτό. Το προηγούμενο κτίριο που είχε βομβαρδιστεί αποκαταστάθηκε και αργότερα λειτούργησε σαν γυμνάσιο Αρένων.^[1]

Διευθυντές 1862-1913 Επεξεργασία

Μερικοί από τους διευθυντές του σχολείου αυτό το διάστημα ήταν:

Σακελλάριος Αναστάσιος (1833-1862)
Μανάρης Σπυρίδων (1863-1881), επί διεύθυνσής του ιδρύθηκε το διδακτικό τμήμα και προστέθηκε και 5η τάξη στο γυμνάσιο.
Μιλτιάδης Πανταζής (1881-1888), από τη Μονοδένδρι (Ζαγόρι)
Μανάρης Σπυρίδων (1881-1888), από το Σιδηρόκαστρο, επίσης καθηγητής του Πανεπιστήμιο Αθηνών
Γεώργιος Σωτηριάδης (1891-1893)
Δημήτριος Κώνστας (1891-1893)
Αντώνης Τραυλαντώνης (1895-1896)
Αλέξιος Θ. Ζαμαρίας, Δ.Φ.(1896-1901)

Πανόραμα της πρόσοψης του παλαιού κτηρίου της Ζωσιμαίας Σχολής, που αντιγράφει την αρχιτεκτονική του κτηρίου της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου Αθηνών στα Προπύλαια.

Οι εκπαιδευτικοί είχαν υψηλό μορφωτικό επίπεδο, με σημαντική συμβολή στην πολιτιστική και εκπαιδευτική δραστηριότητα εκείνης της εποχής, όπως, για παράδειγμα, ο Παναγιώτης Αραβαντινός, ο οποίος έγραψε έναν μεγάλο αριθμό από βιβλία σχετικά με τη λαογραφία και τη γλωσσολογία.

Γνωστοί απόφοιτοι της Ζωσιμαίας (μέχρι το 1913) Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

↑ ^1,0 ^1,1 «Τα κτίρια της Ζωσιμαίας Σχολής».

Περαιτέρω μελέτη Επεξεργασία

http://www.zosimaia.gr Σύλλογος αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής
Epirus Connection

[:0-1] 1,0 ^1,1 «Τα κτίρια της Ζωσιμαίας Σχολής».

[1]