Η Ζόφια Μπανιέτσκα (πολωνικά: Zofia Baniecka) (12 Μαΐου 1917 - 2 Ιουνίου 1993) ήταν Πολωνή μέλος της Αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκτός από τη μεταφορά όπλων και άλλων υλικών σε μαχητές της αντίστασης, η Μπανιέτσκα και η μητέρα της διέσωσαν πάνω από 50 Εβραίους στο σπίτι τους μεταξύ του 1941 και του 1944.[4] Αργότερα, η Μπανιέτσκα ήταν ακτιβίστρια στο Γραφείο Παρέμβασης της Πολωνικής Επιτροπής Άμυνας των Εργαζομένων (Komitet Obrony Robotników, KOR) το 1977. Αυτή και ο σύζυγός της συμμετείχαν ενεργά στο κίνημα Αλληλεγγύης τη δεκαετία του 1980, διανέμοντας υπόγειο τύπο.[5] Στην επαγγελματική της ιδιότητα, η Μπανιέτσκα ήταν επί μακρόν μέλος του παραρτήματος της Βαρσοβίας της Ένωσης Πολωνών Καλλιτεχνών και Σχεδιαστών (Związek Polskich Artystów Plastyków, ZPAP).

Μπανιέτσκα Ζόφια
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12  Μαΐου 1917 ή 12  Ιουλίου 1917[1]
Βαρσοβία
Θάνατος2  Ιουνίου 1993[1]
Βαρσοβία
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ποβόνσκι
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
ΘρησκείαΛατινική Εκκλησία[1]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βαρσοβίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααντάρτης
ΕργοδότηςΑκαδημία Καλών Τεχνών της Βαρσοβίας
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςBataliony Chłopskie
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΔίκαιοι των Εθνών (5  Απριλίου 2016)[1]
Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[2]
Αντάρτικος Σταυρός (Πολωνία)[3]

Ζωή Επεξεργασία

Γεννημένη δεκαπέντε χρόνια μετά τον γάμο των γονιών της, η Μπανιέτσκα ήταν το μόνο παιδί ενός πατέρα γλύπτη και μιας δασκάλας από τη Βαρσοβία. Οι γονείς της δεν ήταν θρησκευόμενοι, αλλά πήγε σε καθολικό σχολείο. Στη συνέχεια σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, πριν από τη ναζιστική και σοβιετική εισβολή στην Πολωνία. Η Μπανιέτσκα είχε πολλούς Εβραίους φίλους από εξομοιωμένα σπίτια, όπως οι δικοί της πνευματικά κεκλιμένοι γονείς. Στα τέλη του 1940, οι Ναζιστές κατακτητές διέταξαν την οικογένεια να μετεγκατασταθεί όταν το σπίτι τους έπεσε στα όρια του νεοσύστατου Γκέτο της Βαρσοβίας.[5]

Και τα τρία μέλη της οικογένειας άρχισαν να εργάζονται για την πολωνική υπόγεια αντίσταση. Η διακριτική γκριζομάλλα μητέρα της Μπανιέτσκα μετέφερε όπλα στην τσάντα αγορών της για την Αντίσταση, ενώ ο πατέρας της έστελνε παράνομα τρόφιμα και βιβλία σε φίλους στο Γκέτο. Χάρη στη βοήθεια των υπόγειων επαφών τους, η οικογένεια μετακόμισε σύντομα σε ένα μεγάλο διαμέρισμα με τέσσερα δωμάτια και κουζίνα - κοντά στα τείχη του γκέτο - και άρχισαν να προσλαμβάνουν Εβραίους πρόσφυγες. Το διαμέρισμα χωρίστηκε με κουρτίνες με μια διαφορετική εβραϊκή οικογένεια πίσω από κάθε μία. Κανείς δεν αρνήθηκε ποτέ την είσοδο: φίλοι, ξένοι, γνωστοί. Η Μπανιέτσκα ασχολήθηκε με τον υπόγειο τύπο και βοήθησε επίσης την Εβραϊκή Επιτροπή να βρει κρυψώνες για τα παιδιά. Ως ταχυμεταφορέας, διένεμε υπόγεια εφημερίδες και προωθούσε διαταγές σε όλο το Γενικό Κυβερνείο.[4][6]

Παρόλο που το 1941 ο πατέρας της Μπανιέτσκα σκοτώθηκε σε μια σοβιετική αεροπορική επίθεση στη Βαρσοβία, από το χειμώνα του 1941 έως τον Αύγουστο του 1944 (όταν ξεκίνησε η Εξέγερση της Βαρσοβίας), εκείνη και η μητέρα της κατάφεραν να διασώσουν τουλάχιστον πενήντα Εβραίους στο σπίτι τους, συμπεριλαμβανομένης μιας δεκαμελούς οικογένειας, διαφεύγοντας από την πυρκαγιά του Γκέτο τον Απρίλιο του 1943, μετά την αποτυχημένη εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας. Όταν το σπίτι τους ήταν γεμάτο, οι οικογένεια βοηθούσε τους Εβραίους να βρουν άλλα μέρη για να κρυφτούν.[6]

Μετά τη σοβιετική κατάληψη της Πολωνίας στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ζόφια συνελήφθη από τις κομμουνιστικές αρχές ως μέλος της Αντίστασης, αλλά τελικά απελευθερώθηκε. Παντρεύτηκε και χρόνια αργότερα, με τον σύζυγό της, η Μπανιέτσκα ασχολήθηκε με την αντικομμουνιστική Επιτροπή Άμυνας των Εργαζομένων, απρόσκοπτη από την απειλή καταστολής. Τελικά, έγινε επίσης ενεργή συμμετέχουσα στο πολωνικό συνδικάτο Αλληλεγγύη της δεκαετίας του 1980.[4]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
  2. Ανακτήθηκε στις 14  Μαρτίου 2021.
  3. Ανακτήθηκε στις 15  Μαρτίου 2021.
  4. 4,0 4,1 4,2 Γκάρι Μπαφ, Διεθνές Ίδρυμα Ραούλ Βάλενμπεργκ, Zofia Baniecka, Poland επεξεργασία από τη Στέφανι Σούραχ
  5. 5,0 5,1 PBS Frontline, Συνέντευξη με τη Ζόφια Μπανιέτσκα
  6. 6,0 6,1 Ρότσελ Λ. Μίλλεν, Τζακ Μαν, Τίμοθι Μπένετ, New Perspectives on the Holocaust σελ. 256, NYU Press 1996

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία