Η Μπερτ Μοριζό με μπουκέτο από βιολέτες

πίνακας του Εντουάρ Μανέ

Η Μπερτ Μοριζό με μπουκέτο από βιολέτες (γαλλικά: Berthe Morisot au bouquet de violettes) είναι μια ελαιογραφία σε καμβά του 1872, του Εντουάρ Μανέ. Απεικονίζει τη συνάδελφο ζωγράφο Μπερτ Μοριζό (Berthe Morisot) ντυμένη με μαύρο πένθιμο φόρεμα, με ένα μόλις και μετά βίας ορατό μπουκέτο από βιολέτες. Ο πίνακαας αναφέρεται ορισμένες φορές ως Πορτρέτο της Μπερτ Μοριζό, Η Μπερτ Μοριζό με μαύρο καπέλο ή Νεαρή γυναίκα με μαύρο καπέλο. Βρίσκεται στη συλλογή του Μουσείου Ορσέ στο Παρίσι.

Εντουάρ Μανέ, Η Μπερτ Μοριζό με μπουκέτο από βιολέτες, 1872, Musée d'Orsay.
Χαρακτικό

Ιστορικό  Επεξεργασία

Ο Μανέ γνωρίστηκε με την Μπερτ Μοριζό το 1868. Ήταν δευτερανιψιά του Φραγκονάρ, και επίσης ζωγράφος. Η Μοριζό και ο Μανέ επηρέασαν ο ένας τη δουλειά του άλλου. Ο Μανέ ζωγράφισε πορτραίτο της πολλές φορές, συμπεριλαμβανομένου του πρωιμότερου έργου του Το Μπαλκόνι. Παντρεύτηκε τον αδελφό του Μανέ, Ευγένιο, το 1874.

Ο Μανέ είχε παραμείνει στο Παρίσι κατά τη διάρκεια του γαλλο-πρωσικού πολέμου 1870-1871, και υπηρέτησε στην Εθνική Φρουρά για υπερασπιστεί την πόλη κατά την πολιορκία του Παρισιού. Ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να ζωγραφίσει ενώ υπηρετούσε, και αποχώρησε από το Παρίσι μετά την παράδοση της πόλης στα τέλη του Ιανουαρίου 1871. Επέστρεψε στη ζωγραφική αργότερα το 1871, και επέστρεψε στο Παρίσι μετά την ήττα της Κομμούνας του Παρισιού τον Μάιο του 1871.

Αυτός ο πίνακας ήταν ένα από τα τέσσερα πορτρέτα της Μοριζό από τον Μανέ το 1872: τα άλλα την απεικονίζουν με ένα ροζ παπούτσι, με βεντάλια, και με πέπλο.

Περιγραφή Επεξεργασία

Το έργο έχει διαστάσεις 40,5 × 55,5 εκατοστά και υπογράφεται "Μανέ 72" στην επάνω δεξιά γωνία. Πρόκειται για μια μελέτη πάνω στις αποχρώσεις του μαύρου. Ασυνήθιστο για πορτραίτα του Μανέ, τα οποία συνήθως έχουν ένα ισορροπημένο φως, η Μοριζό φωτίζεται από τη μία πλευρά, έτσι είναι λαμπρά φωτισμένη στην δεξιά πλευρά της και η αριστερή είναι σε βαθιά σκιά. Φοράει μαύρο πένθιμο φόρεμα και καπέλο, και το πρόσωπό της περιβάλλεται από μαύρες κορδέλες και μαντίλια. Ο Μανέ την ζωγραφίζει με μαύρα μάτια, αν και τα μάτια της Μοριζό ήταν στην πραγματικότητα πράσινα. Το κοστούμι και τα σκούρα μάτια μπορεί να υπαινίσσονται την εντύπωση του Μανέ ότι έμοιαζε με Ισπανίδα. Ο Μανέ είχε νωρίτερα ζωγραφίσει ένα παρόμοιο πορτρέτο της μητέρας του σε πένθος, το 1863, το οποίο δείχνει τη μητέρα του ντυμένη με μαύρα, σε σκούρο φόντο.

Τα άνθη βιολέτας είναι ανεπαίσθητα. Ο Μανέ ζωγράφισε επίσης βιολέτες, στο έργο του Γυναίκα με παπαγάλο του 1866.

Ο πίνακας ακολουθήθηκε από παρόμοιο χαρακτικό και λιθογραφία, και ο Μανέ έκανε ένα παρόμοιο πίνακα της Μορισό με πένθιμο φόρεμα το 1874, μετά το θάνατο του πατέρα της, Έντμι Τιμπούρς Μοριζό.

Υποδοχή Επεξεργασία

Το έργο γρήγορα θεωρήθηκε ένα αριστούργημα του έργου του Μανέ. Εγκωμιάστηκε από τον Πωλ Βαλερύ στον κατάλογο της αναδρομικής έκθεσης του Μανέ στην Orangerie το 1932, συγκρίνοντας το έργο με αυτά του Βερμέερ: «Δεν κατατάσσω τίποτα στο έργο του Μανέ υψηλότερα από ένα συγκεκριμένο πορτρέτο της Μπερτ Μοριζό με ημερομηνία 1872».

Ο Μανέ πούλησε ή έδωσε τον πίνακα στο συλλέκτη και κριτικό τέχνης Théodore Duret. Η ίδια η Μοριζό απέκτησε τον πίνακα το 1894, πληρώνοντας 5.100 φράγκα στην πώληση της συλλογής του Duret. Μετά το θάνατό της το 1895, κρατήθηκε από την κόρη της Julie Rouart μέχρι το θάνατό της το 1966, και τότε ήταν στη συλλογή του γιου της Clément Rouart. Αποκτήθηκε για το Musée d'Orsay, το 1998, με χρηματοδότηση από το Fonds du Patrimoine, το Ίδρυμα Meyer, τον Όμιλο China Times και ένα χορηγικό πρόγραμμα που συντονιζόταν από την ιαπωνική εφημερίδα Nikkei.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία