Θέμα Σεβαστείας

θέμα (διοικητική διαίρεση) της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Το Θέμα Σεβάστειας ήταν επαρχία (θέμα) της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που βρισκόταν στη βορειοανατολική Καππαδοκία και τη Μικρά Αρμενία στη σημερινή Τουρκία. Ως θέμα ιδρύθηκε το 911 και επέζησε έως την πτώση του στους Σελτζούκους Τούρκους ως επακόλουθο της Μάχης του Μαντζικέρτ το 1071.

Χάρτης της διοικητικής διαίρεσης του Βυζαντίου (έτος 950)

Ιστορία Επεξεργασία

Το θέμα ιδρύθηκε γύρω από την πόλη της Σεβαστείας (το σημερινό Σίβας). Η περιοχή ήταν μέρος του Θέματος Αρμενιακών από τα μέσα του 7ου αιώνα.[1] Το θέμα δεν αναφέρεται σε καμία πηγή πριν τον 10ο αιώνα.[2] Το 908 η Σεβάστεια εμφανίζεται για πρώτη φορά ως οχυρωμένη συνοριακή περιφέρεια (κλεισούρα) και μέχρι το 911 είχε πλήρες στάτους Θέματος.[1][3]

Το θέμα περιελάμβανε όλες της παραμεθόριες βυζαντινές περιοχές κατά μήκος του κεντρικού ρου του βόρειου Ευφράτη. Με την επέκταση των ορίων του Βυζαντίου, επεκτάθηκε νότια και ανατολικά ως την Μαλάτεια, τα Σαμόσατα και την Τεφρική, αντιστοιχώντας περίπου με τις Ρωμαϊκές επαρχίες της Ρωμαϊκής Αρμενίας (Αρμενία Πρώτη, Armenia Prima) και μέρη των Αρμενία Δευτέρα (Armenia Secunda) και Ευφρατησίας (Syria Euphratensis). Μετά τα μέσα του 10ου αιώνα όμως η έκταση του θέματος περιορίστηκε από τη δημιουργία νέων μικρότερων θεμάτων.[1][4]

Κατά τον 10ο αιώνα η περιοχή γνώρισε μεγάλη είσοδο Αρμενίων, οι οποίοι έγιναν ο κυρίαρχος πληθυσμός. Μετά το 1019/1021, η Σεβάστεια και τα γύρω εδάφη δόθηκαν ως φέουδο στον Αρμένο Seneqerim Ardzruni, ως αντάλλαγμα για την παραχώρηση στην Αυτοκρατορία του Βασιλείου του του Βασπουρακάν. Από το περίπου 1074, μετά την ήττα του Βυζαντίου εναντίον των Σελτζούκων Τούρκων στη Μάχη του Μαντζικέρτ το 1071, οι Ardzruni κυβερνούσαν την περιοχή ως αυτόνομη άρχοντες, μέχρι την κατάκτησή της από τους Τούρκους περίπου το 1090.[1]


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Kazhdan 1991, σελίδες 1861–1862.
  2. Pertusi 1952, σελ. 142.
  3. McGeer, Nesbitt & Oikonomides 2001, σελ. 128.
  4. Pertusi 1952, σελίδες 142–143.

Πηγές Επεξεργασία